Nobla z ekonomii w 2023 roku przyznano Claudii Goldin za badania sytuacji kobiet na rynku pracy.
ekonomiakobietylewiatannobel
Doceniono jej prace na temat kobiet na rynku pracy. Goldin jako pierwsza opracowała w wyczerpujący sposób kwestię zarobków i wyników kobiet na rynku pracy na przestrzeni wieków. Wykazała też, jakie są najważniejsze powody istnienia luki płacowej.
– Cieszę się, że w tym roku nagrodę otrzyma Claudia Goldin. To dopiero trzecia kobieta, do której trafił ekonomiczny Nobel. Cieszę się, że dostała go za prace na temat sytuacji kobiet na rynku pracy. Lepsze zrozumienie sytuacji kobiet jest kluczowe z perspektywy pokonania nierówności ekonomicznych związanych z płcią. Niedobór kobiet na stanowiskach kierowniczych i w organach decyzyjnych, luka płacowa, segregacja płciowa, to zjawiska powszechne na rynku pracy. Szanse zawodowe kobiet determinowane są nie tylko poziomem wykształcenia lub kwalifikacjami, ale również obciążeniem obowiązkami rodzinnymi. Konieczna jest zmiana świadomościowa, promowanie modelu partnerskiego i walka z uprzedzeniami. A także tradycyjnym podziałem obowiązków opiekuńczych, zgodnie z którym to kobieta powinna się opiekować domem i dziećmi, podczas gdy mężczyzna osiąga sukcesy zawodowe. W ostatnich latach zmiany legislacyjne, kulturowe i społeczne przyczyniają się wzmocnienia pozycji kobiet na rynku pracy. Ale do osiągnięcia pełnego sukcesu jeszcze długa droga – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Promowanie równego traktowania kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia, włącznie z polityką, biznesem, edukacją, mediami – było tematem konferencji w Białymstoku.
kobietyrówność
Istnieje potrzeba dążenia do realnego równouprawnienia kobiet i mężczyzn w życiu publicznym – mówili uczestnicy konferencji „Równość płci, czyli jak parytety gwarantują zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy” zorganizowanej przez Podlaski Związek Pracodawców.
Równość w biznesie jest niezbędna
W panelu poświęconym różnorodności i równości w biznesie wzięła udział dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan. Jak podkreślała, nie możemy marnować potencjału kobiet. Dodała jednak, że to one przede wszystkim są bardzo racjonalne i oceniając swoje możliwości awansu czy udziału w polityce lub życiu społecznym, biorą przede wszystkim pod uwagę dodatkowe obowiązki prywatne, które przeszkadzają zajmować wysokie stanowiska. Rezygnują więc z ubiegania się o nie.
– Kobiety powinny mieć szansę przekonać same siebie, że mogą sięgać po wyższe stanowiska, budować networking. Najpierw powinny jednak odrzucić myśli, że nie mogą tego osiągnąć – mówiła. Zdaniem Henryki Bochniarz, koncentrując się na obowiązkach prywatnych i pracy, kobietom trudno brać udział w polityce, mimo że powinny się w nią angażować. Jak mówiła, potrzebują przestrzeni, w której będą mogły wychodzić ze swoich ról i nabywać pewności siebie. Powinny też dostrzegać inne kobiety i jeśli tylko „będzie można sięgnąć po pierwsze miejsce, to po nie sięgać”. Taka idea przyświeca Akademii Liderek Henryki Bochniarz.
– Jeśli chcemy mieć na coś wpływ, to nie ma innej możliwości, trzeba iść do wyborów i głosować na kobiety oraz mieć pozycję, która da nam szansę wpływu na to, co jest najważniejsze – zaznaczyła dr Henryka Bochniarz.
W panelu wzięły udział także Katarzyna Rutkowska, wiceprezeska Zarządu AC S.A. w Białymstoku, Łukasz Chałaczkiewicz, prezes Lipton Teasand Infusions w Europie Wschodniej, Magdalena Pogorzelska, starszy kierownik Centrum Kompetencji Liderów Orsted Polska sp. z o.o., Agniesz Rudnicka, prezes zarządu Palisander sp. z o.o. Panek moderowała r.pr. Katarzyna Zadykowicz-Sokół, wiceprezeska Podlaskiego Związku Pracodawców.
Równość i kobiety w samorządach
Panel dotyczący możliwości uzyskania równowagi w reprezentacji społecznej moderował prof. Jacek Męcina z UW, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan. Podkreślił, że fakty wskazują, że kobiety są coraz lepiej wykształcone, a równość przekłada się na większy postęp w wymiarze publicznym, społecznym i gospodarczym. W debacie wzięli udział samorządowcy – prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski, wiceprezydentka Sopotu Magdalena Czarzyńska-Jachim i wiceprezydent Wrocławia Bartłomiej Ciążyński.
Zdaniem Jacka Męciny wiele pozytywnych wzorów płynących z samorządów może dostarczyć przykłady, że o równość można zawalczyć. Jak dodał, mimo że kobiet na ważnych stanowiskach samorządowych jest 10 razy mniej niż mężczyzn, to wybory 2010 i 2014 zwiększyły kobiet na stanowiskach wójtów, burmistrzów i prezydentów. W radach gmin, miast i powiatów kobiet jest coraz więcej.
Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski mówił, że przykład z miasta, mimo że nie ma podstawowych parytetów, pokazuje, że liczba kobiet sprawujących kierownicze funkcje jest większa niż mężczyzn.
Wiceprezydentka Sopotu Magdalena Czarzyńska-Jachim podkreślała, że parytet to nie cel tylko narzędzie, dzięki któremu reprezentacja kobiet w biznesie czy polityce będzie większa. – Mówiąc o samorządzie czy innych dziedzinach, musimy myśleć o całym systemie postrzegania ról i wsparcia kobiet, żeby np. „nie czuły się gorszymi mamami, wracając do pracy”. – Boleję nad tym, że w edukacji jest mniej mężczyzn. To samo w usługach społecznych. A to działy, w których zarobki są niskie, i pracują tam głównie kobiety – dodała.
Wiceprezydent Wrocławia Bartłomiej Ciążyński mówił, że legislacja jest narzędziem służącym do zmiany na rzecz równouprawnienia. – Gdyby nie zmiany prawa, pewne rzeczy nie zadziałyby się w prawie wyborczym czy dyrektywach związanych z pracą – podkreślił.
Edukacja – czy nauka ma płeć
W panelu poświęconym edukacji udział wzięli dr Anna Górska, adiunktka w Akademii Leona Koźmińskiego oraz dyrektorka Centrum Badań Kobiet i Różnorodności w Organizacjach, dr hab. Izabela Kraśnicka, prof. UwB, prodziekan Wydziału Prawa ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju, dr Anna Augustyn, przewodnicząca Rady Kobiet, radna sejmiku woj. Podlaskiego oraz dr hab. Bartosz Kuźniarz, prof. UwB, Instytut Filozofii UwB. Panel moderował Adam Janczewski, dziennikarz Radia Białystok.
Podczas spotkania ambasador Finlandii i przedstawicielka ambasady Islandii online opowiedziały uczestnikom o historii i przykładach działań swoich państw na rzecz równości płci i powszechnej edukacji.
Konferencja zorganizowana przez Podlaski Związek Pracodawców odbyła się 21 września 2023 r. w formule hybrydowej – stacjonarnie w Uniwersyteckim Centrum Kultury w Białymstoku z transmisją online. Konfederacja Lewiatan była partnerem wydarzenia.
07 września 2023
Postulaty Lewiatana. Równe traktowanie kobiet i mężczyzn na rynku pracy
Wzmocnienie pozycji kobiet na rynku pracy, wsparcie w aktywizacji zawodowej, zlikwidowanie luki płacowej między kobietami i mężczyznami czy zwiększenie zaangażowania kobiet w organach decyzyjnych firm – to propozycje Lewiatana, które powinny być zrealizowane w nowej kadencji parlamentu.
kobietylewiatanPostulaty
– Równość szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy pozytywnie wpływa na tempo wzrostu gospodarczego i przekłada się na wyższą wydajność przedsiębiorstw. Tymczasem według raportu „Global Gender Gap Report 2022”, Światowego Forum Ekonomicznego, pod względem równości wynagrodzeń otrzymywanych za tę samą pracę, Polska zajęła 119 miejsce wśród 145 państw. Jedynie 27,8 % firm zatrudnia kobiety na wyższym szczeblu menedżerskim, a wśród członków zarządów odsetek pań wynosi zaledwie 25%. Te dane są szczególnie zastanawiające, gdy weźmiemy pod uwagę, że aż 68,27% osób, które posiadają wykształcenie biznesowe bądź administracyjne to kobiety – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Dominacja mężczyzn w organach decyzyjnych nie jest związana z brakiem odpowiednich kwalifikacji u kobiet. Badania HAYS wskazują, że główną barierę w rozwoju kariery kobiet stanowią stereotypy i nastawienie wobec kandydatek. Kobiety borykają się z następującymi przeszkodami: faworyzowanie mężczyzn (55%), stereotypy płciowe (53%), zakładanie mniejszej dyspozycyjności kobiet (48%), brak zaufania do kwalifikacji (42%) oraz szklany sufit (33%).
Niezwykle ważna jest edukacja i walka ze stereotypami płciowymi oraz przejawami dyskryminacji w pracy, jak również budowanie środowiska opartego na równości, transparentności i partnerstwie.
Propozycje Lewiatana
Aby kobiety były traktowane na równi z mężczyznami, konieczne jest:
wzmocnienie pozycji kobiet na rynku pracy, wsparcie w aktywizacji zawodowej.
zrównanie praw kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu, w szczególności w zakresie wysokości wynagrodzeń.
zwiększenie zaangażowania kobiet w organach decyzyjnych.
promowanie rozwiązań sprzyjających wyrównywaniu szans na rynku pracy i w życiu społecznym poprzez działania informacyjno-komunikacyjne, wskazywanie standardów.
Biznes włącza do swoich polityk narzędzia i procesy, które mają przeciwdziałać powstawaniu nierówności i negatywnym zjawiskom. Firmy to robią, bo to po prostu się opłaca – mówiła dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan podczas jubileuszowego Kongresu Kobiet.
dobrostankobietykongres kobietpracaróżnorodność
Na tegorocznym Kongresie Kobiet, który się odbył 2-3 września w Poznaniu nie zabrakło tematów dotyczących zarządzania różnorodnością w biznesie. Panele zostały poświęcone nie tylko równości ze względu na płeć, ale również różnicom międzypokoleniowym, zatrudnieniu kobiet 60+ oraz kwestiom godzenia obowiązków rodzicielskich z pracą.
Biznes włącza procesy przeciwdziałające powstawaniu nierówności
W niektórych obszarach dot. równości i niedyskryminacji widzimy regres i chęć powrotu do tradycyjnych wartości i podziału ról społecznych. Wpływa to negatywnie na szanse kobiet w zatrudnieniu, wysokość zarobków i możliwości awansu. Biznes włącza do swoich polityk narzędzia i procesy, które mają przeciwdziałać powstawaniu nierówności i negatywnym zjawiskom.
Firmy to robią, bo to po prostu się opłaca. Badania wskazują, że większa różnorodność w strukturach zarządczych wpływa na zyski firm. Natomiast nie powinniśmy się koncentrować tylko na dużych firmach, gdyż małe i średnie firmy stanowią przeważającą większość przedsiębiorstw w Polsce – podkreśliła dr Henryka Bochniarz, założycielka i przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
Firmy wspierają pracujących rodziców
Ważnym działaniem w ramach zarządzaniu różnorodnością w firmie oraz dążeniu do osiągnięciu równości szans w zatrudnieniu jest wsparcie rodziców w łączeniu obowiązków zawodowych i rodzinnych. Pracodawcy coraz częściej decydują się na dodatkowe płatne urlopy dla rodziców, programy monitoringowe dla pracownic powracających z dłuższych nieobecności związanych z macierzyństwem oraz promują większą partycypację ojców w opiece nad dzieckiem.
Kiedyś poprzeczka dla biznesu była zawieszona dość nisko. Ale to się zmienia. Kobieta przed podjęciem decyzji o dłuższej nieobecności patrzy na inne pracownice w organizacji, które po powrocie do pracy były (lub nie) w stanie się rozwijać. Ważne jest, żeby kobiety w trakcie urlopów macierzyńskich nie były pomijane w procesach podwyżkowych – zwróciła uwagę Katarzyna Kaczmarek, Krajowa Liderka ds. Różnorodności, Równego Traktowania i Kultury Przynależności w IKEA Retail Polska podczas panelu dotyczącego pogodzenia pracy i macierzyństwa.
Z badań przekrojowych wynika, że obowiązki wychowawcze stanowią barierę w życiu zawodowym Polek. Temat obowiązków rodzinnych zawsze się pojawia wśród czynników powodujących, że kobiety nie chcą wchodzić do rad nadzorczych, obejmować stanowiska managerskie lub wrócić na rynek pracy.
Kobiety stanowią nieoceniony potencjał, po który warto sięgnąć, ale są pewne bariery. Firmy, które to dostrzegają, wspierają kobiety w łączeniu pracy i życia prywatnego, ale równolegle motywują mężczyzn do większego zaangażowania w rodzicielstwo. Poza tym, widzimy wyniki wdrożenia dyrektywy work-life balance: do końca lipca 2023 r. liczba mężczyzn korzystających z urlopu rodzicielskiego była trzykrotnie większa niż w całym 2022 r. – podkreślała Karolina Andrian, prezeska fundacji Share the Care.
Kobiety stanowią ponad 60% osób biernych zawodowo w Polsce
Kwestia macierzyństwa jest wyzwaniem – już przed pojawieniem się dziecka kobiety zaczynają zarabiać mniej, w przypadku mężczyzn dzieje się odwrotnie.
Nie rozwiążemy problemu luki placowej i niższej aktywności zawodowej kobiet, jeśli nie włączymy mężczyzn w proces wychowania dzieci. Potrzebujemy odpowiednich polityk i działań absolutnie na każdym szczeblu – zaangażowania rządu, samorządów, biznesu i organizacji pozarządowych – podkreśliła prof. Iga Magda, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych.
Błędnym założeniem, na którym od lat buduje się polityka aktywizacji zawodowej rządu jest to, że kobieta pozostając poza rynkiem pracy, prędzej zdecyduje się na posiadanie dziecka.
Badania wskazują na odwrotną zależność. Bezpieczeństwo finansowe wpływa na decyzje o posiadaniu potomstwa – mówiła dr nauk ekonomicznych Ewa Rumińska-Zimny. Powinniśmy zmieniać świadomość pracodawców. Jeśli będziemy widzieć i promować dobre praktyki firm, coraz więcej podmiotów może to przełożyć na własne polityki.
Wybrano laureatów konkursu na prokobiecą firmę „RównoWaga”
Promowanie dobrych praktyk mających na celu wyrównanie szans kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu jest jednym z założeń konkursu na prokobieca firmę „RównoWaga”. Podczas kongresu obyło się posiedzenie Kapituły Konkursy, która wybrała laureatów.
Jesteśmy dopiero na początku drogi, ale właśnie takie inicjatywy, które łączą wiele sektorów, sprawiają, że przekształcimy deklaracje w konkretne działania. Świadomość firm jest podstawą dobrych zmian, ale w tej sferze jeszcze dużo mamy do zrobienia – podkreśliła dr Henryka Bochniarz, założycielka i przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
Organizatorami konkursu są podmioty z różnych sektorów: Konfederacja Lewiatan, Stowarzyszenie Kongres Kobiet i Kulczyk Foundation. Wręczenie statuetek laureatom konkursu zostało zaplanowane podczas tegorocznego EFNI (Europejskiego Forum Nowych Idei), które odbędzie się w dniach 11–13 października 2023.
Na rozwój kariery wpływają zdrowie i kondycja psychiczna
Oprócz obowiązków rodzinnych, na rozwój kariery wpływają zdrowie i kondycja psychiczna. W wyniku pandemii COVID-19 firmy coraz więcej uwagi zaczęły poświęcać tematowi dobrostanu pracowników. Natomiast kwestia zdrowia kobiecego jest często pomijana i niewiele firm może się pochwalić dodatkowymi działaniami w obszarze zdrowia menstrualnego i wsparcia kobiet w okresie menopauzalnym.
Trzeba uświadomić kobiecie, że to ona jest kreatorką rzeczywistości, natomiast oprócz świadomości mamy jeszcze ciało, które było i jest tematem tabu. Jeśli kobieta nie czuje się sobą, to nie jest w stanie wykorzystać swojego potencjału w pracy. Nikogo nie dziwi ból głowy, natomiast wstydzimy się menstruacji i menopauzy, która wpływa na nasze samopoczucie i możliwości w pracy. Poczujmy się z tym dobrze i niech to będzie naszą mocą, że jesteśmy kobietami – podsumowała Dominika Kulczyk, założycielka i prezeska Kulczyk Foundation podczas panelu dotyczącego równowagi szans w zatrudnieniu.
Kwestie te są także przedmiotem dyskusji w ramach Rady ds. Zarządzania Różnorodnością, która działa przy Konfederacji Lewiatan. Z uwagi na wzrost znaczenia kwestii ESG różnorodność i tworzenie inkluzywnego miejsca pracy przestaje być opcją, a staje się standardem. Zapraszamy do kontaktu firmy zainteresowane członkostwem w Radzie.
O równości w funduszach unijnych
W panelu „O równości w funduszach unijnych” udział wzięły dwie ekspertki Lewiatana: Marzena Chmielewska, zastępczyni Dyrektora Generalnego ds. rozwoju projektów oraz Małgorzata Lelińska, dyrektorka Departamentu Funduszy Unijnych i Edukacji Cyfrowej.
Podkreślały, że potrzeba międzysektorowej współpracy, by pokazywać projektodawcom, jak coraz lepiej realizować równość w projektach, jak budować równe szanse w praktyce. Warto podkreślić, że równość szans w funduszach UE to jeden z tych obszarów omawianych na Kongresie, w których z perspektywy na perspektywę widać progres. Wymagania rosną, ale to też wymusza poszukiwanie efektywnych rozwiązań jak je spełniać, jak lepiej diagnozować potrzeby i dobierać skuteczne działania.
Zdjęcia poniżej – spotkanie Gabinetu Cieni Kongresu Kobiet, panel O równości w funduszach unijnych.
Do 10 sierpnia można jeszcze zgłaszać do konkursu RównoWaga pracodawców, którzy działają na rzecz wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Zapraszamy!
kobietykonkursrównośćrówność płacrównowaga
W związku z pojawiającymi się pytaniami i prośbami termin zgłoszeń do konkursu RównoWaga został przedłużony do 10 sierpnia. Udział mogą wziąć wszyscy pracodawcy – firmy prywatne, administracja, samorządy czy organizacje pozarządowe. Do konkursu zapraszają Kulczyk Foundation, Kongres Kobiet i Konfederacja Lewiatan. Partnerami pomagającymi przygotować konkurs od strony merytorycznej są Fundacja Share the Care oraz Instytut Badań Strukturalnych.
Przez pokazanie pozytywnych przykładów organizatorzy chcą inspirować przedsiębiorców do tworzenia środowiska pracy równego dla wszystkich, bez względu na płeć.
– Zachęcamy pracodawców, aby przystąpili do naszego konkursu, bo zaangażowanie firm w osiągnięcie szeroko rozumianej równości płci w pracy to obecnie jeden z wyznaczników postępu i konkurencyjności. Zapewniając wszystkim, niezależnie od płci, równe szanse w pracy, firmy mogą przyciągnąć najlepszych pracowników i dzięki temu poprawiać swoje wyniki rynkowe – przekonuje dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
Kryteria oceny i kategorie w konkursie RównoWaga
W konkursie będą oceniane działania w pięciu obszarach:
Polityka i mechanizmy równości
Rozwój i szkolenia
Równowaga praca-dom
Płace
Zdrowie
Pracodawcy przystępujący do konkursu zostaną podzieleni na dwie kategorie:
Zatrudniający od 10 do 100 osób
Zatrudniający powyżej 100 osób
W każdej z tych kategorii zostanie przyznana osobna nagroda główna, dodatkowo organizatorzy przewidzieli pięć wyróżnień – po jednym w każdym obszarze tematycznym.
Eksperci ocenią działania pracodawców na rzecz równości płci
Działania firm na rzecz równości płci w miejscu pracy zbadają eksperci, kierując się analizą danych zebranych dzięki kwestionariuszom. Pozwoli to na stworzenie przewodnika dla pracodawców. Chcemy dzięki konkursowi wypracować i upowszechnić rekomendacje dotyczące rozwiązań organizacyjnych i działań służących zapewnieniu równości kobiet i mężczyzn w miejscach pracy.
Zagadnienia z pięciu konkursowych kręgów tematycznych staną się tematami dyskusji podczas organizowanego w dniach 2–3 września 2023 r. Kongresu Kobiet, a wręczenie statuetek laureatom konkursu zostało zaplanowane podczas tegorocznego EFNI (Europejskiego Forum Nowych Idei), które odbędzie się w dniach 11–13 października 2023. Forum co roku gromadzi tysiąc uczestników – przedstawicieli świata biznesu, nauki, kultury oraz administracji zarówno polskiej, jak i europejskiej.
Regulamin konkursu RównoWaga oraz formularz zgłoszeniowy dostępne są tutaj.
W ciągu ostatnich 4 lat utrwaliła się gorsza sytuacja kobiet na rynku pracy w porównaniu z mężczyznami. Kobiety są mniej aktywne zawodowo, mniej zarabiają i często dotyka je dezaktywizacja.
kobietyrówność płac
Wysłuchaj komentarza eksperta:
Główną tego przyczyną są obowiązki rodzinne, stanowiące 32% wszystkich przyczyn bierności zawodowej kobiet, które dla mężczyzn stanowią tylko 3% – wynika z raportu „Kobiety, rynek pracy i równość płac” przygotowanego przez Stowarzyszenie Kongres Kobiet.
Z badań przeprowadzonych dla Stowarzyszenia Kongres Kobiet płynie wniosek, że brakuje świadomości i wiedzy o równości praw. Aż 78% pracujących nie spotkało się z pojęciem luki płacowej i aż w 70% firm nigdy nie było mowy na temat nierówności płac. Podobnie co czwarta osoba (26%) nie ma wiedzy na temat poziomu zarobków w firmie. Brak systematycznych danych dotyczących skorygowanej luki płacowej i innych aspektów sytuacji kobiet na rynku pracy oraz pogłębionych analiz w podziale na płeć utrudniają zwiększenie wiedzy na temat równości szans na rynku pracy.
zapis konferencji
Dyskryminacja istotną przyczyną nierówności
Zdecydowana większość respondentów zgodziła się, że nierówności płac kobiet i mężczyzn nie należy wiązać z mniejszym zaangażowaniem w pracę z uwagi na posiadanie dzieci (76% odpowiedzi). Jednocześnie jednak aż 1/5 mężczyzn ma odmienne zdanie. Mężczyźni znacznie rzadziej dostrzegają dyskryminację i częściej są przekonani o braku różnicy między szansami obu płci. Aż 67% ankietowanych kobiet zgodziło się, że w Polsce na tych samych stanowiskach i z tymi samymi obowiązkami kobiety zarabiają mniej od mężczyzn, podczas gdy uważa tak tylko 39% ankietowanych mężczyzn. Blokuje to wprowadzanie polityk prorównościowych.
– Kobiety w Polsce zarabiają mniej niż mężczyźni. Im wyższe stanowisko, tym większa różnica w wynagrodzeniach. Aby zlikwidować dyskryminacje płacową kobiet potrzebne są regulacje, które nałożą określone obowiązki na pracodawców – mówi Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
– W naszym kraju mamy do czynienia z dość dużą luką płacową, która może sprzyjać niskiej aktywności zawodowej kobiet. Kongres Kobiet i Lewiatan już w 2021 roku opracowali projekt ustawy o równości płac kobiet i mężczyzn. Jego celem jest wprowadzenie mechanizmu badania równości płac kobiet i mężczyzn oraz podjęcie konkretnych działań na rzecz ograniczenia luki płacowej – mówi prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Konieczne są nowe ustawy wprowadzające „twarde” narzędzia realizacji praw prorównościowych. Równocześnie należy wzmocnić „miękkie” działania na rzecz zmiany stereotypów dotyczących roli kobiet w społeczeństwie i zwiększenia wiedzy na temat równości. Kluczowe znaczenie mają rozwiązania wprowadzane w ramach realizacji dyrektywy dotyczącej łączenia obowiązków praca–dom, tak aby zarówno kobiety, jak i mężczyźni mieli wybór, decydując się na rodzicielstwo i karierę zawodową.
Kobiety mniej aktywne na rynku pracy
Utrwala się gorsza pozycja kobiet na rynku pracy w porównaniu z pozycją mężczyzn. Ich sytuację cechuje mniejsza aktywność zawodowa, a niska stopa bezrobocia nie wynika z wysokiego zatrudnienia – odzwierciedla większą bierność zawodową. Nadal obserwujemy także koncentrację zatrudnienia na niższych stanowiskach i w niskopłatnych branżach. Utrwala się również dystans dzielący Polskę od liderów (Szwecja, Dania) w Unii Europejskiej w zakresie równości szans na rynku pracy.
Pomimo wzrostu zatrudnienia kobiet i mężczyzn w okresie 2019–2022 utrzymuje się wyraźna różnica w ich aktywności zawodowej. Współczynnik aktywności zawodowej kobiet w wieku produkcyjnym (18–59/64) wzrósł w tym czasie z 72,1% do 76%, a mężczyzn z 80% do 83,5% (I kw. 2019–I kw. 2022).
Niski poziom aktywności zawodowej kobiet kontrastuje z utrzymującym się wysokim poziomem ich wykształcenia. Polki są dobrze wykształcone nie tylko w porównaniu do mężczyzn, ale też kobiet w krajach UE-27. Różnica wykształcenia między płciami jest w Polsce wyjątkowo duża w porównaniu do innych krajów. Zajmujemy drugie miejsce po Łotwie pod względem dysproporcji poziomu wykształcenia kobiet w stosunku do mężczyzn. Oznacza to niewykorzystany potencjał kobiet zarówno w ujęciu ilościowym, jak i jakościowym. Wiedza, umiejętności i kreatywność kobiet nabyte podczas studiów pozostają w dużej mierze poza rynkiem pracy. W Polsce na 100 absolwentów przypada aż 187 absolwentek. Jest to znacznie powyżej średniej w Unii Europejskiej, wynoszącej 34,2.
Zawody kobiece mają mniejszy prestiż i są gorzej opłacane
Zawody tzw. kobiece mają mniejszy prestiż i możliwości awansu, są też gorzej opłacane. Są jednak różnice między opiniami ze względu na płeć – badanie wskazuje, że duża część mężczyzn nie zawsze zdaje sobie sprawę z tych ograniczeń. Ze stwierdzeniem, że zawody tzw. kobiece (w których pracuje najwięcej kobiet) mają mniejszy prestiż niż zawody tradycyjnie, męskie zgadza się 40% badanych, w tym ponad połowa (52%) kobiet, ale tylko ok. 30% mężczyzn (54% się nie zgadza).
Różnice w ocenie dyskryminacji w miejscu pracy ujawniają też opinie o możliwości awansu – 69% kobiet i 41% mężczyzn zgadza się ze stwierdzeniem, że mężczyznom łatwiej jest uzyskać awans niż kobietom. Co trzecia osoba nie zgadza się z tym stwierdzeniem. 53% osób, w tym 60% kobiet oraz 47% mężczyzn, zgadza się, że na kierowniczych stanowiskach zasiadają głównie mężczyźni. 38% badanych nie zgadza się z tym stwierdzeniem (32% kobiet i 44% mężczyzn).
Z opinią, że stanowiska, na jakich najczęściej pracują kobiety (np. pielęgniarki, nauczycielki), są słabiej opłacane niż stanowiska, na których częściej pracują mężczyźni (np. budowlańcy, inżynierowie), zgadza się 63% ankietowanych, w tym aż 74% kobiet oraz 54% mężczyzn, natomiast nie zgadza się prawie 1/3 mężczyzn.
Pandemia pogorszyła sytuację kobiet na rynku pracy głównie z uwagi na wzrost ilości wykonywanej pracy opiekuńczej. Ograniczenia w działalności szkół i przedszkoli zwiększyły zaangażowanie rodziców i były czynnikiem utrudniającym pracę zdalną i godzenie tych ról.
Kobiety deklarowały większe obciążenie obowiązkami, mężczyźni zaś częściej wskazywali na trudność w oddzieleniu czasu pracy od czasu prywatnego (odpowiednio M 32% i K 27%). Dane te sugerują występowanie stereotypów rodzajowych. Łączenie roli zawodowej i opiekuńczej okazało się większym wysiłkiem dla mężczyzn, którzy na co dzień w znacznie mniejszym stopniu są w takiej sytuacji.
Pandemia, wojna, kryzys gospodarczy spowodowały, że udział kobiet w parlamentach, rządach czy radach nadzorczych nie wzrósł, a nawet mamy do czynienia z regresem – mówiła dr Henryka Bochniarz podczas spotkania z przedsiębiorczyniami, pracodawcami i przyjaciółmi świętokrzyskiego Lewiatana.
Akademia Liderekdr Henryka Bochniarzkobietypracarówność płacróżnorodnośćświę
W Kielcach odbyło się spotkanie, którego tematem było przywództwo kobiet, równość i gotowość na zmiany oraz rola liderek w kreowaniu lepszego świata. Dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Lewiatana i szefowa Akademii Liderek, mówiła o megatrendach w polityce, kulturze i biznesie. Na zaproszenie Świętokrzyskiego Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan udział w spotkaniu wzięły przedsiębiorczynie, pracodawcy i przyjaciele świętokrzyskiego Lewiatana.
– Droga kobiety na szczyt wymaga innej taktyki, niż droga mężczyzny. Pandemia, wojna, kryzys gospodarczy spowodowały, że udział kobiet w parlamentach, rządach czy radach nadzorczych nie wzrósł, a nawet mamy do czynienia z regresem. Na 146 państw Polska zajmuje dopiero 77. miejsce pod względem równości płci na świecie – mówiła dr Henryka Bochniarz.
Kobiety w roli menedżerek stawiają na racjonalizm oraz konsultacje pomysłów
Tymczasem różnorodność we władzach spółek przynosi wymierne korzyści biznesowe, wynikające z wyboru osób na najwyższe stanowiska z całej dostępnej puli talentów. Psychologowie podkreślają, że kobiety są bardziej odporne na stres, akcentują ich umiejętność działania pod presją wielu zadań, lepszą organizację pracy, a także umiejętności współpracy zespołowej. Kobiety w roli menedżerek zarządzają w inny sposób niż płeć przeciwna, gdyż częściej stawiają na racjonalizm oraz konsultacje pomysłów.
– Nigdy dość inspirującej rozmowy i wymiany doświadczeń w gronie kobiet i wspierających mężczyzn, którzy osiągnęli sukces i z radością dzielą się swoim doświadczeniem – podkreślała dr Henryka Bochniarz.
Tematy związane z problematyką partnerstwa i roli kobiet nieprzypadkowo były poruszane w czasie święta kobiet obchodzonego 8 marca.
Wiele krajów na świecie zrozumiało, że zwiększenie roli kobiet w gospodarce, biznesie jest nie tylko słuszne ze względów ideowych, ale po prostu się opłaca. Różnorodność we władzach spółek przynosi wymierne korzyści biznesowe.
kobietyrady nadzorczezarządy
Kobiety stanowią ponad połowę populacji Polski. Nie znajduje to jednak odzwierciedlenia w składach zarządów i rad nadzorczych firm, zarówno w sektorze prywatnym jak i publicznym.
Jak wskazują dane Eurostatu, udział kobiet na stanowiskach kierowniczych w Polsce wynosi 44%. Natomiast jeśli weźmiemy pod uwagę kierownictwo wyższego szczebla, odsetek kobiet mimo dwukrotnego wzrostu w ciągu 10 lat (z 11,6% w 2011 do 24,7% w 2021) znacznie odbiega od parytetu. Badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego przeprowadzone wśród największych spółek giełdowych wskazują, że udział kobiet w zarządach wynosił 12,6%, a w radach nadzorczych — 17,3%. Nawet w sektorze finansowym, w którym kobiety stanowią 60% ogółu zatrudnionych, w zarządach firm jest ich tylko 13%.
– Prawda jest taka, że im większa firma, tym mniej kobiet na eksponowanych stanowiskach. I dotyczy to zarówno rad nadzorczych, jak i zarządów. Polki należą do najbardziej przedsiębiorczych kobiet w Europie. Są właścicielkami i zarządzającymi firmami, ale są to zwykle małe przedsiębiorstwa, które bez wielkich pieniędzy same zakładały. Nie ma różnic w skuteczności prowadzenia biznesu między kobietami a mężczyznami. Tak samo podejmują racjonalne decyzje, tak samo są skuteczne w biznesie. Jedyna różnica polega na tym, że kobiety mają dodatkowe obciążenie wynikające z kulturowego oczekiwania, by opiekowały się młodszymi, starszymi czy słabszymi – mówi dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
Nie da się zwiększać konkurencyjności gospodarki bez wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w dostępie do stanowisk, gdzie decyzje się podejmuje, a nie tylko wykonuje. W krajach rozwiniętych widać to gołym okiem – już dziś odczuwają niedostatek wykwalifikowanych pracowników i rosnące koszty starzejącego się społeczeństwa. Bez wykorzystania potencjału kobiet i polityki zarządzania różnorodnością nie zrobią kroku naprzód.
– Różnorodność we władzach spółek przynosi wymierne korzyści biznesowe, wynikające z wyboru osób na najwyższe stanowiska z całej dostępnej puli talentów. Psychologowie podkreślają, że kobiety są bardziej odporne na stres, akcentują ich umiejętność działania pod presją wielu zadań, lepszą organizację pracy, a także umiejętności współpracy zespołowej. Kobiety w roli menedżerek stawiają na racjonalizm oraz konsultacje pomysłów. Kobiecy styl zarządzania można nazwać demokratycznym – jest efektywny, budowany na mocnym fundamencie komunikacji i partnerstwa – dodaje Henryka Bochniarz.
Konfederacja Lewiatan
12 grudnia 2022
Większa równowaga płci w zarządach spółek giełdowych [+MP3]
Kobiety stanowią ponad połowę populacji Polski. Nie znajduje to jednak odzwierciedlenia w składach zarządów i rad nadzorczych firm, zarówno w sektorze prywatnym jak i publicznym.
kobietyrada nadzorczazarząd
Wysłuchaj komentarza ekspertki:
Dotychczas nie zostały wprowadzone efektywne rozwiązania służące przeciwdziałaniu dysproporcji płci w zarządach firm. Na podstawie nowej dyrektywy UE, spółki giełdowe będą musiały zwiększyć reprezentację kobiet we władzach do czerwca 2026 roku.
– Kobiety w zarządach firm w Polsce nadal stanowią mniejszość. Wskazuje to na potrzebę wprowadzenia dodatkowych mechanizmów zapewniających równowagę płci w organach spółek. Bardziej zrównoważona reprezentacja kobiet i mężczyzn przyczyni się do lepszego wykorzystania potencjału kobiet. Liczba kobiet, które prowadzą biznes stale wzrasta. Natomiast ich reprezentacja na stanowiskach decyzyjnych wciąż jest niewystarczająca – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Jak wskazują dane Eurostatu, udział kobiet na stanowiskach kierowniczych w Polsce wynosi 44%. Natomiast jeśli weźmiemy pod uwagę kierownictwo wyższego szczebla, odsetek kobiet mimo dwukrotnego wzrostu w ciągu 10 lat ( z 11,6% w 2011 do 24,7% w 2021) znacznie odbiega od parytetu. Badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego przeprowadzone wśród największych spółek giełdowych wskazują, że udział kobiet w zarządach wynosił 12,6%, a w radach nadzorczych — 17,3%. Nawet w sektorze finansowym, w którym kobiety stanowią 60% ogółu zatrudnionych, w zarządach firm jest ich tylko 13%. W świetle badań udział mniejszości w danym gremium decyzyjnym na poziomie 30% jest tzw. „masą krytyczną” wymaganą do wywierania rzeczywistego wpływu na podejmowane decyzje.
– Niektóre kraje już stosują na poziomie krajowym obligatoryjne mechanizmy kwotowe w zarządach spółek, m.in. Belgia, Francja, Austria. Liczne studia przypadku wskazują, że instrumenty w postaci kwot, mimo kontrowersji które wzbudzają w pewnych środowiskach, stanowią skuteczny i szybki środek do osiągnięcia zmian. Bardziej zrównoważony skład zarządu to szansa na lepsze uwzględnienie różnych perspektyw spojrzenia na gospodarkę i społeczeństwo. Różnorodność przyczynia się do poprawienia innowacyjności i efektywności biznesu – dodaje Nadia Kurtieva.
Po 10 latach od przedstawienia projektu przez Komisję Europejską, Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły ostatnio porozumienie w sprawie dyrektywy zwiększającej udział kobiet we władzach spółek giełdowych. Przyjęcie dyrektywy wiązało się z pewnymi wyzwaniami. Niektóre kraje argumentowały, że przepisy dotyczące równości płci w kontekście kształtu zarządu spółek powinny zostać uregulowane na szczeblu krajowym, a nie unijnym.
Do czerwca 2026 r. przynajmniej 40% członków organów zarządzających spółką lub 33% wszystkich stanowisk kierowniczych w spółkach giełdowych muszą obejmować osoby należące do niedostatecznie reprezentowanej płci. Nowe regulacje unijne dotyczą przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 250 pracowników. Państwa będą musiały wprowadzić sankcje w stosunku do firm, które nie przestrzegają otwartych i przejrzystych procedur mianowania.
Unijni negocjatorzy uzgodnili pierwszy projekt ustawy o limitach zatrudnienia kobiet w radach nadzorczych dużych spółek giełdowych w UE. Od końca czerwca 2026 roku w radach nadzorczych będzie zasiadało co najmniej 40 proc. kobiet.
kobietyrady nadzorczezarządy
To przełomowa decyzja. Udział kobiet we władzach firm, mimo postępów w ostatnich latach, jest bowiem nadal niewielki – uważa Konfederacja Lewiatan.
Nowe przepisy zakładają również, że udział kobiet we władzach spółek giełdowych, czyli łącznie w zarządach i radach nadzorczych może od końca czerwca 2026 roku osiągnąć 33 proc. Państwa będą musiały stworzyć system kar dla firm niestosujących się do tych regulacji.
– Cieszę się, że po 10 latach udało się wreszcie dojść do porozumienia. Prawda jest taka, że im większa firma, tym mniej kobiet na eksponowanych stanowiskach. I dotyczy to zarówno rad nadzorczych, jak i zarządów. Polki należą do najbardziej przedsiębiorczych kobiet w Europie. Są właścicielkami i zarządzającymi firmami, ale są to zwykle małe przedsiębiorstwa, które bez wielkich pieniędzy same zakładały – mówi dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
Nie ma różnic w skuteczności prowadzenia biznesu między kobietami a mężczyznami. Tak samo podejmują racjonalne decyzje, tak samo są skuteczne w biznesie. Jedyna różnica polega na tym, że kobiety mają dodatkowe obciążenie wynikające z kulturowego oczekiwania, by opiekowały się młodszymi, starszymi czy słabszymi.
– Wiele krajów na świecie zrozumiało, że zwiększenie roli kobiet w gospodarce, biznesie jest nie tylko słuszne ze względów ideowych, ale po prostu się opłaca. Nie da się zwiększać konkurencyjności gospodarki bez wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w dostępnie do stanowisk, gdzie decyzje się podejmuje, a nie tylko wykonuje. W krajach rozwiniętych widać to gołym okiem – już dziś odczuwają niedostatek wykwalifikowanych pracowników i rosnące koszty starzejącego się społeczeństwa. Bez wykorzystania potencjału kobiet i polityki zarządzania różnorodnością nie zrobią kroku naprzód – dodaje dr Henryka Bochniarz.
![Gorsza pozycja kobiet na rynku pracy [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/03/kobiety_www.jpg)
![Większa równowaga płci w zarządach spółek giełdowych [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2022/12/kobiety.jpg)
