• Przepisy specustawy dotyczącej walki ze skutkami COVID-19 przewidują czasowe wygaśnięcie zobowiązań stron umowy najmu powierzchni handlowej w centrach handlowych w okresie obowiązywania w nich zakazu handlu.
• Wielu przedsiębiorców obawia się jednak, że przepisy są tak sformułowane, że właściciel nieruchomości, pomimo, że nie może domagać się zapłaty, musi wystawiać na bieżąco faktury z tytułu najmu, płacić VAT i wykazywać przychody.
• Zdaniem Konfederacji Lewiatan wynajmujący ma prawo do uznania, że stosunek najmu czasowo nie obowiązuje i tym samym niewystawiania faktur – bo najem jest czasowo wygaszony.
– Ustawa budzi wątpliwości interpretacyjne, w wielu miejscach narusza zakaz działania prawa wstecz. W przypadku najmu powierzchni handlowych w centrach handlowych, moim zdaniem, wynajmujący ma prawo do uznania, że stosunek najmu czasowo nie obowiązuje (wygasł z mocy prawa) i tym samym nie ma obowiązku wystawiania faktur – mówi Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, przewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan.
– Warto pamiętać, że przepis ust. 2 wejdzie w życie z dniem zniesienia zakazu handlu i wtedy będzie dopiero wywoływał skutki. Tym samym jeśli najemca nie dopełni warunków, wynajmujący wystawi mu faktury za zaległe okresy, a ten będzie musiał je opłacić. Co najwyżej brak złożenia oferty przez najemcę, spowoduje reaktywację wzajemnych zobowiązań. W okresie obowiązywania zakazu handlu brak jest podstaw do wystawiania faktur. Zobowiązania te aktualnie wygasły z dniem wejścia w życie ust. 1 ustawy. Jak już wspomniałem przepis ust. 2 na razie jeszcze nie wszedł w życie i nie można go brać pod uwagę przy interpretacji przepisów już obowiązujących – dodaje przewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan.
Przepis zgodnie, z którym czasowe wygaśnięcie zobowiązań z najmu przestaje wiązać wynajmującego jeśli najemca nie złoży wynajmującemu, w terminie trzech miesięcy od dnia zniesienia zakazu handlu, oferty przedłużenia obowiązywania umowy na dotychczasowych warunkach o okres obowiązywania zakazu plus sześć miesięcy, należy interpretować na korzyść wynajmującego.
– Skoro wcześniej nie mógł on żądać zapłaty i nie mógł fakturować usługi to obowiązek podatkowy z tytułu historycznego czynszu powstanie z chwilą bezskutecznego upływu do złożenia oferty – czyli kiedy zaistnieje przesłanka do tego, by postanowienia ust. 1 przestały wiązać – mówi Andrzej Nikończyk. Pamiętajmy, że samo złożenie oferty przez najemcę ma decydujące znaczenie, a nie to, czy wynajmujący ją przyjmie.
Zdaniem Konfederacji Lewiatan bardzo pomogłyby objaśnienia resortu finansów dotyczące postępowania podatników w takim przypadku. Zmiany w podatkach powinny być opisane w serii objaśnień lub interpretacji ogólnych dotyczących poszczególnych zagadnień, co pozwoliłoby wydawać je znacznie szybciej niż kompleksowe opracowania.
Konfederacja Lewiatan