Mając na względzie obecną sytuację gospodarczą spowodowaną trwającą pandemią koronawirusa SARS-CoV-2, w tym przede wszystkim stale rosnącą liczbę przedsiębiorców oraz przedsiębiorstw zagrożonych niewypłacalnością, Rada Przedsiębiorczości zwraca uwagę na pilną konieczność wdrożenia oraz zapewnienia odpowiednich ram prawnych dla efektywnych procesów restrukturyzacji sądowej.
Stanowisko Rady Przedsiębiorczości
Jednym z kluczowych zagadnień jest obecnie zachowanie płynności finansowej wszystkich podmiotów gospodarczych, co w dużym stopniu może zostać osiągnięte właśnie poprzez odpowiednie mechanizmy restrukturyzacji sądowej w adekwatny sposób wyważające interesy wierzycieli oraz dłużników. Fundamentalnego znaczenia nabiera obecnie zwłaszcza konieczność zapobiegania sytuacji, w której przedsiębiorstwa nie mogące wyjść z zadłużenia zmuszone zostaną do ogłoszenia upadłości pociągającej za sobą innych przedsiębiorców, którzy nie otrzymując zapłaty także popadliby w problemy finansowe (zatory płatnicze).
W chwili obecnej, ze względu na znaczące obciążenie sądów stale rosnącą ilością postępowań restrukturyzacyjnych oraz ograniczenia w bieżącej działalności sądów wynikające z obostrzeń epidemiologicznych, efektywność oraz szybkość procesów restrukturyzacji uległy znaczącemu pogorszeniu, co nawet w bliskiej perspektywie generuje istotne ryzyka dla płynności obrotu gospodarczego i prawnego.
W tym też względzie Rada Przedsiębiorczości apeluje o możliwie najszybszą implementację Dyrektywy Restrukturyzacyjnej do polskiego porządku prawnego, dzięki czemu polskie prawo restrukturyzacyjne zostałoby uzupełnione o szereg istotnych rozwiązań usprawniających sądowe postępowania restrukturyzacyjne i mogących zaadresować wyżej zidentyfikowane trudności. Nowe narzędzia, w szczególności dotyczące wprowadzenia jednolitego i powszechnie dostępnego systemu wczesnego ostrzegania, mogą pomóc osiągnąć zamierzony cel zapewnienia kontynuowania działalności gospodarczej przez dłużnika przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów wierzycieli.
Z racji skali oraz dynamiki zagrożeń, jakie wiążą się z obecną sytuacją wywołaną pandemią, Rada Przedsiębiorczości wzywa do nadania pracom legislacyjnym we wskazanym obszarze wysokiego priorytetu, przy jednoczesnym, jak najdalej idącym uwzględnieniu uwag zgłaszanych przez poszczególne sektory gospodarki, w tym zwłaszcza – wierzycieli. Szybka harmonizacja polskiego prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego z Dyrektywą Restrukturyzacyjną jest wysoce pożądana.
Biorąc powyższe pod uwagę, Rada Przedsiębiorczości z niepokojem przyjmuje informację o niedawnym wystąpieniu przez Polskę do Komisji Europejskiej o przedłużenie terminu na implementację Dyrektywy Restrukturyzacyjnej, który pierwotnie zakładał wdrożenie przepisów Dyrektywy do lipca 2021 roku. W ocenie Rady Przedsiębiorczości, przesunięcie terminu implementacji może jedynie niepotrzebnie odłożyć w czasie konieczne już teraz zmiany w polskim prawie restrukturyzacyjnym, które z każdym kolejnym dniem pandemii są coraz bardziej pilne i wymagające możliwie najszybszego wdrożenia.
Jednocześnie Rada Przedsiębiorczości z niepokojem odnotowuje fakt, iż w miejsce przedłużenia czasu na implementację Dyrektywy Restrukturyzacyjnej proponuje się przedłużenie obowiązywania dotychczasowych przepisów regulujących tzw. uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Pierwsze doświadczenia z uproszczonym postępowaniem restrukturyzacyjnym pokazują, iż nie tworzy ono efektywnych ram prawnych dla transparentnego dialogu dłużnika z wierzycielami prowadzącego do uzgodnienia propozycji układowych. Podstawowymi zdiagnozowanymi na tym etapie problemami są: brak komunikacji dłużnika i nadzorcy z wierzycielami oraz sprowadzenie roli i działań wierzycieli do głosowania/skarżenia układu. W konsekwencji, uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne:
• nie realizuje jednej z naczelnych zasad prawa restrukturyzacyjnego, tzn. zasady równowagi i ochrony słusznych praw dłużnika i wierzycieli oraz
• nie realizuje jednego z głównych celów Dyrektywy Restrukturyzacyjnej, którym jest zapewnienie możliwości negocjacji planu restrukturyzacji.
Powyższe, niepełne i prowizoryczne rozwiązanie, powinno zatem możliwie jak najszybciej zostać zastąpione kompleksową nowelizacją krajowego prawa restrukturyzacyjnego, wdrażającą Dyrektywę Restrukturyzacyjną.
Radę Przedsiębiorczości, tworzą ABSL, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Krajowa Izba Gospodarcza, Konfederacja Lewiatan, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Banków Polskich, BCC i Związek Rzemiosła Polskiego.
Konfederacja Lewiatan