Co jest kluczowe dla UE: konkurencyjność i autonomia strategiczna

Pierwsza dotyczyła „Śródokresowej oceny postępów w realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, z udziałem Guillaume Lafortune’a, wiceprzewodniczącego sieci ONZ ds. rozwiązań dla tej agendy (UN SDSN). Perspektywa ONZ jest wyraźnie inna niż krajów wysoko rozwiniętych, które nie chcą zrozumieć, że ich wzrost gospodarczy i wręcz zabójczo rosnąca konsumpcja dzieje się kosztem krajów ubogich, ich środowiska, nadmiernej eksploatacji złóż poszukiwanych surowców i emisji, które im eksportujemy, w trosce o nasze środowisko. Nie stać ich na zielone reżimy produkcyjne, na walkę ze skutkami ocieplenia, z głodem i biedą. Ciągle robimy za mało i za wolno!

Kolejna debata, z jednej strony była zdecydowanie bardziej optymistyczna, bo dotyczyła 30. lat jednolitego rynku, z drugiej uświadomiła, że mimo sukcesów, ten rynek nie jest wystarczająco jednolity i z każdym kolejnym krokiem, pokazuje, ile jeszcze wyzwań przed nami. Ale, jak stwierdziła Margrethe Vestager – wiceprzewodnicząca KE, to naturalny proces. Szybki rozwój gospodarczy, technologiczny, cyfrowy, przynosi każdego dnia nowe wyzwania i nowe możliwości. Ten proces nie ma końca, na co dzień borykamy się z wieloma barierami. Sukcesem jest „jedna ładowarka”, ale walka o nią zabrała lata. Większość obywateli krajów UE może swobodnie podróżować po Europie, ale każdy zderzy się z koniecznością zmiany operatora telekomunikacyjnego. Obywatele pracują fizycznie lub zdalnie w innym kraju UE, ale zawiłości związane z opodatkowaniem czy ubezpieczeniem społecznym są tak skomplikowane, że rzadko kto jest w stanie im sprostać. Nie mniej, nie ma innej drogi: Unia musi być coraz bardziej wspólna i nikt nas od tej pracy nie uwolni. Inaczej przegramy w konkurencyjnym świecie.

Trzecia debata, z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą odnosiła się do reakcji UE na wyzwania geopolityczne.  To był powiew nowej energii, otwartości, jasnych ocen i klarownych przesłań: konkurencyjność wraz z większą autonomią strategiczną ma kluczowe znaczenie w obecnych trudnych czasach. Przewodnicząca Metsola położyła nacisk na jednolity rynek i oferowane przez niego możliwości: Musimy powrócić do wzrostu i zmniejszyć naszą zależność, jednocześnie podwajając tempo transformacji ekologicznej i cyfrowej. Europa powinna mądrze wykorzystywać swoje atuty i dbać o to, by nasza aktywna polityka handlowa każdego dnia przynosiła korzyści Europejczykom. To decydujący moment. Tylko dzięki skoordynowanym wysiłkom możemy z powodzeniem zbudować bardziej odporną, sprawiedliwą i zrównoważoną przyszłość, w której nikt nie zostaje w tyle.

Dyskusja dotyczyła również reakcji UE na zewnętrzne realia polityczne i gospodarcze, takie jak amerykańska ustawa o redukcji inflacji, agresywna wojna Rosji z Ukrainą oraz niestabilność cen paliw kopalnych, a także wyzwania wewnętrzne, choćby brak wykwalifikowanych pracowników, czego obecnie Europa doświadcza. Przewodnicząca PE podziękowała Komitetowi za szybką i stanowczą reakcję wobec agresji Rosji na Ukrainę i jednoznacznie podkreśliła, że tylko wspólna walka o wolną Ukrainę może przynieść sukces. Dlatego popiera wszystkie możliwe środki wsparcia i pomocy dla Ukrainy, bo to jest także wojna o Europę. Skończył się czas niskich wydatków na obronę. W reakcji na kilka pytań dotyczących odmowy włączenia Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen, stwierdziła jasno, że to jest błąd, który szybko trzeba naprawić. W podsumowaniu, i Roberta Metsola, i Christa Schweng (przewodnicząca EKES) podkreśliły, że „dobrze funkcjonująca demokracja jest niezbędna, aby społeczeństwo europejskie mogło skutecznie stawić czoła obecnym wyzwaniom. Dlatego EKES i Parlament Europejski zamierzają dalej zacieśniać współpracę i aktywnie działać na rzecz zapewnienia jak najwyższej frekwencji w nadchodzących wyborach europejskich w 2024 r., a PE liczy na EKES, który jako reprezentant społeczeństwa obywatelskiego ma do odegrania kluczową rolę w ulepszaniu polityk UE i sposobu ich wdrażania.”

Ostatnia debata, z udziałem szwedzkiej ministry ds. europejskich Jessiki Roswall, dotyczyła priorytetów prezydencji szwedzkiej w Radzie UE. I tu padły twarde zapowiedzi jak najsilniejszego wsparcia dla Ukrainy. Priorytety prezydencji są już znane: bezpieczeństwo, konkurencyjność gospodarcza (w tym reakcja na decyzję USA i uruchomienie paktu antyinflacyjnego, który wprost uderza w konkurencyjność innych krajów), transformacja ekologiczna i cyfrowa oraz europejskie wartości i praworządność. Proponowane rozwiązania powinny wychodzić poza ramy jednej prezydencji i budować strategię na co najmniej kolejne 10 lat.

Lista przyjętych opinii:

ECO/598: Polityka gospodarcza w strefie euro; INT/1017: Wyroby medyczne do diagnostyki in vitro; INT/1018: Opłaty wnoszone na rzecz EMA; INT/1011: Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteliegencję; INT/1002: Zmiana dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za produkt; CCMI/191: Zrównoważony recykling, wykorzystanie surowców wtórnych i sprawiedliwa transformacja w przemyśle metali żelaznych i nieżelaznych; CCMI/192: Rozwiązanie niedoborów strukturalnych i wzmocnienie autonomii w ekosystemie półprzewodników; NAT/875: Etykietowanie ekologicznej karmy dla zwierząt domowych; NAT/841: Cele odbudowy zasobów przyrodniczych w ramach unijnej strategii na rzecz różnorodności; REX/537: Rola społeczeństwa obywatelskiego w odbudowie odporności regionu eurośródziemnomorskiego; REX/561: Siła partnerstw handlowych: współpraca na rzecz zielonego wzrostu; REX/558: Aktualizacja programu międzynarodowego zarządzania ocenami; REX/562 Strategiczny kompas UE; SOC/741: Europejska strategia w dziedzinie opieki;

Lech Pilawski, doradca zarządu Lewiatana, członek EKES, przewodniczący Obserwatorium Rynku Pracy, sekcje SOC, INT, CCMI i in.

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana