Jak zbudować synergię między polityką gospodarczą, społeczną i środowiskową UE? Jak kształtować przyszłą europejską strategię przemysłową i politykę MŚP? Jak dalej integrować wspólny rynek? Jak skutecznie wspierać inwestycje w innowacje i cyfryzację? Jak zorganizować ekonomicznie i społecznie zrównoważone przejście do gospodarki niskoemisyjnej i wyposażyć ludzi w niezbędne umiejętności? Jak poprawić zarządzanie gospodarcze i przeprowadzić niezbędne reformy w UE? Jakie jest miejsce Europy w nowym globalnym porządku? O tym wszystkim dyskutowano 5 marca w Brukseli podczas BusinessEurope Day z udziałem przedstawicieli Konfederacji Lewiatan.
Hasło tegorocznej konferencji BusinessEurope, to „dobrobyt, ludzie, planeta”. W konferencji wzięli udział: Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, wiceprzewodniczący Komisji: Valdis Dombrovskis, Maros Sefcovic oraz komisarze: Paolo Gentiloni, Nicolas Schmitt i Kadri Simson, jak również liczni przedstawiciele instytucji unijnych, biznesu oraz mediów. Konferencję uroczyście otworzył Prezydent BusinessEurope Pierre Gattaz, a w panelu nt. Zielonego Ładu w UE wziął udział Prezydent Konfederacji Lewiatan Maciej Witucki.
Pierre Gattaz zaczął swoje przemówienie słowami: „Europejskim firmom zależy nie tylko na dobrobycie, ale także na ludziach i planecie. Dlatego właśnie Europa jest jednym z najlepszych miejsc do życia. Jeśli jednak chcemy osiągnąć nasze społeczne i środowiskowe ambicje, by pokazać całemu światu, że nasz model jest najlepszy, to musimy udowodnić, że działa on gospodarczo.” Z tego właśnie powodu Prezydent BusinessEurope wyraźnie podkreślił, że firmy popierają przejście do niskoemisyjnej, a docelowo zeroemisyjnej gospodarki do 2050 r., ale zmiana musi się dokonać w sposób, który zapewni konkurencyjność unijnej gospodarki względem reszty świata. Gattaz przypomniał o różnej sytuacji państw członkowskich, z uwagi na poziom uzależnienia od węgla oraz możliwości dostępu do nowoczesnych technologii, co Komisja powinna wziąć pod uwagę przygotowując ocenę wpływu (impact assessment) w ramach procesu legislacyjnego. Dlatego propozycja Komisji o Nowym Zielonym Ładzie powinna współgrać z nową strategią przemysłową, którą Komisja planuje ogłosić 10 marca, a także należy zaproponować mechanizm zapobiegający tzw. ucieczce emisji z UE (z ang. carbon leakage). Ponadto, należy zreformować politykę konkurencji w UE i podnieść nakłady na badania i innowacje. Dalsze wzmocnienie i zacieśnianie integracji w ramach europejskiego jednolitego rynku powinno stać się ponownie jednym z priorytetów Komisji. Zielona transformacja ma szansę odnieść sukces w warunkach wzmocnienia europejskich firm. Dopiero wówczas, UE będzie wzorem dla innych państw na świecie, eksportującym nowoczesne technologie.
Swoje przemówienie wygłosiła także Przewodnicząca Komisji, która przypomniała, że program prac KE opiera się na dwóch głównych filarach: zielonej transformacji oraz gospodarce cyfrowej. Nowy Zielony Ład to propozycja nowego modelu wzrostu. Jako jeden z przykładów podała przygotowywany przez Komisję Plan Działań ws. Gospodarki o Obiegu Zamkniętym. Ma on zaproponować zachęty dla biznesu, które sprawią, że np. zamiast sprzedawać pralki, firma będzie je wypożyczać. Oznaczałoby to rzeczywiście zmianę modelu biznesowego – firmy zarabiałyby nie na sprzedaży produktu, a na świadczeniu usług. Mówiła także o powiązaniu nowej strategii przemysłowej z Zielonym Ładem, strategii MŚP i o tym, że UE potrzebuje tzw. technologicznej suwerenności. Dlatego Komisja wspiera tzw. „europejski sojusz baterii” (European Battery Alliance), w ramach którego produkowane są baterie do samochodów elektrycznych w Europie. Prace nad wzmocnieniem drugiego filaru, ogniskują się wokół szybkiego rozwoju sztucznej inteligencji oraz znacznej poprawy wykorzystania danych, jak również wzrostu nakładów na badania i innowacje. Von der Leyen pokazała swoją otwartość na konsultacje propozycji Komisji z biznesem: „nasza przyszłość będzie współprojektowana przez firmy”. Powiedziała także: „UE potrzebuje innowacyjności i odpowiedzialności, konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju.”, a przemówienie skończyła słowami, które bardzo dobrze oddają myśl przewodnią całej konferencji: „Czy UE będzie globalnym graczem czy boiskiem do gry dla innych? Niech żyje UE!”.
Podczas jednego z paneli poświęconych digitalizacji i strategii przemysłowej UE, padło pytanie o spójność zapowiedzianych przez KE planów o wzmacnianiu jednolitego rynku, budowania prawdziwie konkurencyjnej, zielonej gospodarki z propozycjami rozwiązań zaproponowanymi jeszcze przez poprzednią KE w ramach Pakietu Mobilności 1, które wprowadzają wiele protekcjonistycznych instrumentów, takich jak np. obowiązek powrotu ciężarówek co 8 tygodni do państwa siedziby firmy. Zdaniem ekspertów doprowadzi to do wzrostu „przewozów na pusto” i tym samym zwiększenia emisji CO2. Heiko Willems, dyrektor biura niemieckiej federacji pracodawców (BDI) w Brukseli wyraził sprzeciw swojej organizacji wobec niektórych zapisów Pakietu Mobilności, w tym obowiązku powrotu ciężarówek. Zgodził się, że jest to protekcjonistyczny środek, który idzie wbrew postanowieniom Komisji o zielonym ładzie i zacieśnianiu jednolitego rynku.
W panelu o roli biznesu we wdrażaniu Nowego Zielonego Ładu uczestniczył Prezydent Konfederacji Lewiatan Maciej Witucki razem z komisarz ds. Energii Kadri Simson: „UE musi być leaderem przejścia na czystą energię, która zapewni nowe miejsca pracy i powinna stać się naszą szansą eksportową” – powiedziała. Witucki wyraźnie zaznaczył, że: „Biznes musi mieć konkretny i merytoryczny głos w sprawie jego wdrożenia. Przesłanie polityków i działaczy społecznych jest mocne i klarowne. Firm nie stać na to, żeby stać z boku podczas tej dyskusji.”. Mówił także, że ważne jest osiągniecie neutralności klimatycznej, ale musimy mieć konkretne dane dotyczące kosztu transformacji energetycznej. W przeciwnym wypadku ryzykujemy utracenie konkurencyjności naszego przemysłu.
W ramach panelu o umiejętnościach potrzebnych na rynku pracy, komisarz ds. Społecznych Nicolas Schmitt zwrócił uwagę na to, że odpowiednie kwalifikacje pracowników są równie ważne dla państw, firm, jak i pracowników, którzy pragną poprawić swoją sytuację zawodową. Komisarz ds. Gospodarki Paolo Gentiloni, podczas swojego przemówienia powiedział: „Jeśli chcemy zachować społeczną gospodarkę rynkową w UE, musimy przeprowadzić reformy poprawiające produktywność. Mamy wszystkie atuty, aby UE była leaderem transformacji cyfrowej. Należy także dokończyć projekt tzw. Unii Bankowej.” Wiceprzewodniczący Komisji Valdis Dombrovskis podczas wymiany zdań z Dyrektorem Generalnym BusinessEurope Markusem Beyrerem słusznie zauważył, że najbardziej wrażliwe na perturbacje ekonomiczne są firmy z sektora MŚP. Dlatego właśnie tak ważna jest poprawa w dostępie do finasowania w UE, którą może zapewnić postęp prac nad tzw. Unią Rynków Kapitałowych.
Wśród uczestników konferencji Konfederację Lewiatan reprezentowali: Dyrektor Generalny Grzegorz Baczewski, Dyrektor biura Lewiatana w Brukseli Kinga Grafa, Przewodniczący Rady Związku Pracodawców Prywatnych Energetyki Wojciech Graczyk oraz Adam Dorywalski, ekspert ds. UE w Brukseli.
Pełny tekst przemówienia Prezydenta BusinessEurope Pierre Gattaz’a dostępny jest tutaj (materiał w w języku angielskim).
Konfederacja Lewiatan