W listopadzie Sekcja Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji (INT) EKES przyjęła projekty opinii w ważnych kwestiach – nowe propozycje rozporządzeń zaprezentowane przez Komisję Europejską dotyczą bezpieczeństwa zabawek, otwartych płatności i finansów oraz zmian w RODO.
Bezpieczeństwo zabawek
Przedmiotem opinii jest projekt wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie bezpieczeństwa zabawek i uchylającego dyrektywę 2009/48/WE („rozporządzenie w sprawie zabawek” lub „wniosek”). Rozporządzenie w sprawie zabawek ma dwa główne cele: 1) poprawę bezpieczeństwa dzieci przed zagrożeniami związanymi ze szkodliwymi substancjami chemicznymi zawartymi w zabawkach oraz 2) egzekwowanie środków w celu zmniejszenia liczby zabawek, które nie są zgodne z prawem UE („zabawki niezgodne z przepisami”). Stwierdzono w nim również, że obecny system prawny, którego podstawą jest dyrektywa 2009/48/WE („dyrektywa dotycząca bezpieczeństwa zabawek”), nie rozwiązuje w wystarczającym stopniu wymienionych wyżej kwestii. W dyrektywie dotyczącej bezpieczeństwa zabawek nie odniesiono się do substancji takich jak substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego lub substancje wpływające na układ odpornościowy, nerwowy lub oddechowy.
Sekcja INT popiera inicjatywę Komisji i uważa ją ogólnie za zasadną, konieczną i proporcjonalną. Nie można narażać na szwank bezpieczeństwa dzieci. Proponowane rozszerzenie ogólnych zakazów, uzasadnione postępem naukowym, jest proporcjonalne, gdyż znacznie zmniejszyłoby liczbę wypadków i chorób spowodowanych kontaktem ze szkodliwymi substancjami chemicznymi zawartymi w zabawkach. Ponadto, omawiany wniosek stanowi część szerszej strategii UE w zakresie chemikaliów oraz prawodawstwa dotyczącego innych produktów (w tym produktów pielęgnacyjnych dla dzieci). Wprowadzenie cyfrowego paszportu produktu może wpłynąć na to, czy klienci będą kupować zabawki niezgodne z wymogami, i pomóc organom nadzoru rynku oraz organom celnym odróżnić zabawki spełniające wymogi od tych, które ich nie spełniają. Ponieważ jednak proponowane przepisy mogą w niewspółmiernie negatywny sposób wpłynąć na rynek tradycyjnych i personalizowanych zabawek wytwarzanych nieseryjnie, EKES sugeruje wprowadzenie konkretnych środków mających pomóc producentom takich zabawek.
Otwarte płatności i finanse
Sekcja INT z zadowoleniem przyjmuje włączenie usług w zakresie pieniądza elektronicznego oraz niezależnych usług bankomatowych w zakres dyrektywy i rozporządzenia, ponieważ wzmacnia to środki chroniące użytkowników tych rozwiązań. Kluczowe uwagi:
- w nowej dyrektywie należy doprecyzować, czy w jej zakres wchodzą cyfrowe portfele, takie jak Apple Pay lub Google Pay,
- należy rozszerzyć rolę organów nadzorczych państwa przyjmującego i uwzględnić w niej większe uprawnienia względem instytucji płatniczych, które prowadzą działalność, korzystając ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług,
- sekcja akceptuje zawarty we wniosku dotyczącym dyrektywy zapis dotyczący usług wypłacania gotówki świadczonych przez punkty sprzedaży detalicznej,
- uważa, że pięcioletni okres przewidziany w klauzuli przeglądowej wniosku dotyczącego dyrektywy (art. 43) jest zbyt długi,
- w przeglądzie zmienionej dyrektywy w sprawie usług płatniczych, którą zastępuje inna dyrektywa w sprawie usług płatniczych i proponowane rozporządzenie w sprawie usług płatniczych (PSR), brakuje przepisów zapewniających większą ochronę konsumentów przed nowymi rodzajami oszustw i wyłudzeń, w związku z czym EKES zaleca szereg środków
- z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w art. 7 PSR wprowadzono obowiązek uprzedniego informowania o opłatach za wypłatę gotówki i propozycję rozszerzenia zakazu podwyższania obowiązujących opłat za polecenia przelewu i polecenia zapłaty we wszystkich walutach UE (art. 28 PSR),
- popiera przepisy PSR dotyczące obowiązku utworzenia panelu do zarządzania zezwoleniami i wymogu udzielenia przez użytkownika zezwolenia na wykonanie płatności,
- uznaje za niedopuszczalne, aby konsumentów proszono o podanie danych uwierzytelniających na stronach internetowych osób trzecich,
- sekcja apeluje, aby w odniesieniu do weryfikacji międzynarodowego numeru rachunku bankowego (IBAN) uwzględnić związek między wnioskiem dotyczącym dyrektywy w sprawie płatności natychmiastowych a PSR. Ponadto, wzywa do rozważenia zastosowania tych usług do partii zleceń płatniczych,
- podkreśla, że należy poprawić przepisy PSR dotyczące silnego uwierzytelniania klienta,
- wniosek dotyczący rozporządzenia zawiera luki w zakresie zakazów wykorzystywania wrażliwych danych osobowych i istotnych danych finansowych, a także nie zapewnia odpowiednio równowagi i przejrzystości.
Ogólne rozporządzenie o ochronie danych – dodatkowe przepisy proceduralne
Sekcja INT uważa, że wniosek został opracowany z należytą starannością w celu zwiększenia udziału osób, których dane dotyczą, w postępowaniach w sprawie skarg transgranicznych i że wyjaśniono w nim wszystkie informacje, które muszą zostać przedstawione w chwili wnoszenia skargi, co umożliwi usprawnienie procedury. W odniesieniu do organizacji (przedsiębiorstw i instytucji) nowe przepisy precyzyjniej określą ich prawo do sprawiedliwej procedury, w odniesieniu do osób fizycznych podkreślą prawo do bycia wysłuchanymi w ramach procedury rozpatrywania skarg, natomiast w odniesieniu do organów ochrony danych ułatwią współpracę i poprawią skuteczność egzekwowania przepisów.
Zwraca uwagę, że zdolności i wyniki organów ochrony danych państw członkowskich odgrywają bardzo istotną rolę w skutecznym rozpatrywaniu spraw transgranicznych. Dlatego wzywa państwa członkowskie do ścisłego monitorowania finansowania swych organów ochrony danych i do zwiększenia ich zdolności, aby osoby prywatne i przedsiębiorstwa mogły korzystać z całego potrzebnego im wsparcia. Wniosek ma na celu harmonizację wdrażania art. 60 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) w państwach członkowskich oraz lepsze doprecyzowanie procedur.
Po raz pierwszy wniosek harmonizuje na szczeblu państw członkowskich przebieg procedury związanej ze stosowaniem RODO. Sekcja zaleca m.in. dokładniejsze wyznaczenie terminów procedur oraz limitów czasowych (ilekroć jest to możliwe i właściwe), wyraźne powiadomienie organów ochrony danych państw członkowskich, że skarżący powinien zawrzeć w skardze przynajmniej te informacje, o których mowa jest w załączniku do wniosku, lecz że każdy organ ochrony danych ma prawo je uzupełnić – jeżeli uzna to za konieczne – o inny zbiór fakultatywnych informacji, przyznanie organom ochrony danych państw członkowskich prawa do podjęcia decyzji, który język pośredniej komunikacji wydaje im się najbardziej odpowiedni do porozumiewania się między sobą podczas rozpatrywania skargi transgranicznej, poprawienie formularza skargi poprzez uwzględnienie prawa skarżącego do wnioskowania o poufne traktowanie przedłożonych informacji, doprecyzowanie, w jaki sposób wniosek będzie miał zastosowanie do państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Lech Pilawski, doradca Prezydenta Konfederacji Lewiatan, członek EKES
Artykuł dla listopadowego wydania biuletynu Brussels Headlines