Długoterminowy wzrost cen energii oraz nadmierne obciążenia regulacyjne to główne czynniki, które obniżają konkurencyjność inwestycyjną Europy.
Przedsiębiorcy wskazują, że warunki inwestowania w UE uległy pogorszeniu w porównaniu z innymi regionami świata i wzywają do poprawy atrakcyjności Europy dla inwestorów oraz zwiększenia swobody prowadzenia biznesu.
BusinessEurope, organizacja zrzeszająca europejskie federacje pracodawców, której członkiem jest Konfederacja Lewiatan, opublikowała wyniki corocznej analizy dotyczącej globalnej konkurencyjności Europy. Tegoroczny raport wskazuje, że niemal 90 procent europejskich przedsiębiorstw, które wzięły udział w badaniu uważa, że unijne środowisko inwestycyjne jest mniej atrakcyjne niż 3 lata temu i że pozycja Europy słabnie w porównaniu do innych wiodących gospodarek.
Oceny te znajdują odzwierciedlenie w przytoczonych w raporcie liczbach. Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do UE spadł o 66% w 2021 r. w porównaniu z 2019 r. (okres przed pandemią COVID-19), podczas gdy w USA wzrósł on o 63% w tym samym okresie. Dodatkowo, liczba projektów inwestycyjnych typu greenfield w UE spadła o 15% w latach 2021-2022 w porównaniu do 18% wzrostu w USA w tym samym okresie.
Organizacje europejskich pracodawców wskazują w szczególności na dwa czynniki, które wpływają na odpływ inwestycji z UE. Po pierwsze, rosnące obciążenie regulacyjne dla firm – prawie połowa organizacji uważa, że jest ono znacznie wyższe niż w pozostałych regionach świata. Po drugie, unijne przedsiębiorstwa borykają się z długoterminowym wzrostem cen energii, który jest znacznie większy niż w krajach trzecich – obecnie ceny gazu na lato 2025 r. są ponad 4 razy wyższe w UE w porównaniu do okresu przed pandemią, podczas gdy w USA są one dwa razy wyższe. Federacje wskazują również na inne czynniki, które zmniejszają konkurencyjność Europy – m.in. utrudniony dostęp do surowców oraz zmiany demograficzne.
– Europejski biznes pilnie potrzebuje kompleksowej strategii, która poprawi atrakcyjność gospodarczą UE. Lepsze stanowienie prawa, redukcja wymogów regulacyjnych dla firm, a także ocena wpływu wprowadzonych polityk na międzynarodową konkurencyjność Europy powinny stać się priorytetem dla unijnych decydentów – wskazuje Luana Żak, ekspertka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.
Europejscy przedsiębiorcy apelują o ograniczenie nadmiernej liczby barier regulacyjnych. Kluczowe w tym kontekście jest stworzenie efektywnego mechanizmu oceny skutków wprowadzenia proponowanych przepisów i stosowania sprawdzianu konkurencyjności, który będzie służył wspieraniu przedsiębiorstw, tworzeniu miejsc pracy i poprawie warunków zatrudnienia, a także zrównoważonemu wzrostowi gospodarczemu.
Potrzebne jest również uproszczenie procedur wydawania zezwoleń oraz finansowania, które umożliwią realizację nowych inwestycji niezbędnych dla przeprowadzenia udanej transformacji ekologicznej i cyfrowej. Biorąc pod uwagę przyjętą przez USA ustawę o redukcji inflacji, należy również skupić się na zwiększeniu skuteczności i dostępności istniejących już instrumentów UE (takich jak Horyzont Europa czy InvestEU) oraz poprawić ramy regulacyjne dotyczące pomocy państwa, czyniąc je bardziej przejrzystymi.
Aby zapewnić nowe możliwości eksportowe dla europejskich firm, a także dostęp do surowców potrzebna jest również ambitna polityka handlowa. Kluczowe sektory gospodarki nie mogą funkcjonować i rozwijać się bez zapewnienia bezpiecznych oraz stabilnych dostaw surowców czy komponentów. Dlatego też istotne znaczenie będzie miało efektywne wykorzystanie zasobów, wzmocnienie mechanizmów wydobycia surowców w UE oraz zapewnienie zdywersyfikowanych źródeł dostaw spoza Europy. Europejski biznes oczekuje kolejnych porozumień handlowych, które wzmocnią długoterminową konkurencyjność Unii Europejskiej.
Konfederacja Lewiatan