O uruchomieniu funduszy europejskich na lata 2021-2027 dyskutowano na spotkaniu Zespołu problemowego ds. funduszy europejskich w Radzie Dialogu Społecznego. Jest już akceptacja większości warunków, jakie ma spełnić Polska.
Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, przekazała aktualności związane z uruchomieniem wsparcia z perspektywy 2021-2027 oraz postępami wdrażania Krajowego Planu Odbudowy.
Warunki dla Polski przed uruchomieniem funduszy na 2021-2027
Wśród pozytywnych wiadomości są postępy Polski w spełnianiu warunków wstępnych. Obecnie mamy akceptację przez Komisję Europejską dla 16 warunków, natomiast wciąż trwa proces zatwierdzania 4 pozostałych, w tym jednego horyzontalnego i 3 tematycznych.
Do spełnienia pozostają:
- Skuteczne stosowanie i wdrażanie Karty praw podstawowych – warunek horyzontalny
- Kompleksowe planowanie transportu na odpowiednim poziomie
- Krajowe ramy strategiczne polityki na rzecz włączenia społecznego i ograniczenia ubóstwa
- Ramy strategiczne polityki na rzecz opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej.
Transport warunkiem najcięższym do spełnienia
Według oceny MFiPR najtrudniejszy do spełniania jest warunek dotyczący transportu, ponieważ w tym przypadku konieczne są ustalenia na między administracją rządową i samorządową. Warunek ma znaczenie dla programów krajowych: Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej oraz Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko na lata 2021-2027 oraz dla wszystkich programów regionalnych dla tego okresu programowania.
Samoocena Polski w zakresie spełnienia wszystkich warunków została przesłana do Komisji Europejskiej – w opinii MFiPR wszystkie warunki spełniamy, czekamy natomiast na ich akceptację z Brukseli. Kluczowe jest, by ją uzyskać przed złożeniem wniosków o płatność rozliczających wydatkowane już środki z programów na lata 2021-2027. Brak spełnienia warunków wstępnych nie ma znaczenia dla akceptacji programu czy wypłaty zaliczki środków.
Trudno, by pod koniec drugiego roku perspektywy finansowej postrzegać zakończenie formalnych negocjacji z Komisją Europejską programów na lata 2021-2022 jako sukces, ale to także jednak pozytywna informacja, która padła w czasie spotkania. Do końca października do Brukseli zostały wysłane wszystkie programy na lata 2021-2027. Obie strony negocjacji zapewniają, że akceptacja programów nastąpi przed końcem 2022 r. Brak takiej akceptacji może nas kosztować ok. 16% środków danego programu, ponieważ część zobowiązań za rok 2021 i 2022 wówczas przepada.
Efekty konsultacji wytycznych na lata 2021-2027
Kolejnym tematem dyskusji były efekty konsultacji wytycznych na lata 2021-2027, w szczególności wytycznych dotyczących komitetów monitorujących i zasady partnerstwa. Przedstawicielka Konfederacji Lewiatan, Małgorzata Lelińska, zwróciła uwagę na fakt prowadzenia konsultacji wielu wytycznych w czasie letnim, w wakacje, z krótkimi terminami na zgłaszanie uwag. Zasadniczo utrudniało to przygotowanie stanowisk danej organizacji. Taki pośpiech był uzasadniany przez ministerstwo koniecznością szybkiego przygotowania ram prawnych dla uruchomienia środków na lata 2021-2027. Tymczasem większość wytycznych po 2-3 miesiącach od zakończenia konsultacji nadal nie została opracowana i przekazana do zastosowania. Co więcej odpowiedzi na zgłoszone uwagi są wielokrotnie lakoniczne, mało zrozumiałe, chociaż w większości uwagi zgłaszane przez partnerów społecznych zostały odrzucone. Efektem dyskusji było zapewnienie o pilnym zorganizowaniu przez MFiPR spotkania uzgodnieniowego w celu korekty zapisów wytycznych, o których była mowa na spotkaniu.
W spotkaniu po stronie administracji wzięli udział minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak, Anna Schmidt, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, Artur Soboń, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów oraz przedstawiciele Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, m.in.: Renata Calak, dyrektorka Departamentu Strategii, Piotr Krasuski, dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego, Anna Sulińska-Wójcik, wicedyrektorka Departamentu Programów Regionalnych oraz Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
Posiedzenie Zespołu problemowego ds. funduszy europejskich w Radzie Dialogu Społecznego odbyło się 4 listopada.