O aktualnych planach legislacyjnych i kluczowych w sektorze edukacji programach, inicjatywach i politykach publicznych rozmawiali członkowie Konfederacji Lewiatan z ministrą edukacji Barbarą Nowacką.
Edukacja ma kluczowe znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego, bezpośrednie przełożenie na rynek pracy i jest jedną z najważniejszych inwestycji państwa. Konfederacja Lewiatan jako reprezentatywna organizacja pracodawców regularnie przygotowuje stanowiska i zgłasza postulaty dotyczące sektora edukacji – przepisów prawa, polityk publicznych i źródeł finansowania.
Podczas spotkania z ministrą edukacji Barbarą Nowacką poruszyliśmy między innymi kwestie dotyczące:
- zapewnienia kadr dla systemu edukacji, w szczególności kształcenia branżowego, zmian w kształceniu nauczycieli i odbudowy prestiżu tego zawodu
- roli sektora prywatnego w systemie edukacji, skutecznej współpracy firm ze szkołami na rzecz przygotowania właściwych kadr na rynek pracy
- realizacji długofalowego planu cyfryzacji edukacji, w szczególności działań skupionych wokół projektu „Cyfrowy uczeń”
- skutecznego wykorzystania środków unijnych z polityki spójności na lata 2021-2027 oraz z Krajowego Planu Odbudowy na rzecz sektora edukacji i włączenia sektora prywatnego w prace nad rozwiązaniami służącymi efektywnym inwestycjom
- wyposażania uczniów w kompetencje przyszłości, poprzez rozwijanie efektywnych metod nauczania i uczenia się, z wykorzystaniem ICT i AI
- rozwoju czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży
- budowania systemu wsparcia sektora edukacji w oparciu o dane i wyniki analiz, wykorzystania międzynarodowych doświadczeń i wyciągania wniosków z dotychczasowych, nie zawsze udanych, a zwykle bardzo kosztownych, reform w systemie
- wsparcia dla budowy skutecznego systemu poradnictwa pedagogiczno-psychologicznego, edukacji włączającej oraz budowania higieny cyfrowej uczniów.
Deklaracje ministry edukacji w zakresie postulatów przedsiębiorców
Ministra Nowacka zadeklarowała wiele działań zgodnych z postulatami pracodawców, w tym wzmacnianie roli szkolnictwa branżowego, a także otwartość resortu na tworzenie szkół czy klas we współpracy z firmami. W tym zakresie będą organizowane spotkania branżowe, by wdrażane rozwiązania z jednej strony integrowały już podjęte w tym obszarze interwencje, ale także jeszcze lepiej odpowiadały na zróżnicowane potrzeby szkół i sektorów.
Szefowa resortu edukacji mówiła także o przygotowywanej we współpracy z resortem finansów reformie finansowania oświaty i zwiększeniu roli samorządów w tym zakresie. Zapowiedziała zmianę podejścia do nauczania przedmiotów ścisłych, szczególnie matematyki, ale też wzmocnienie działań na rzecz dzieci najzdolniejszych.
Ważną interwencją szefowej resortu edukacji będą zmiany w obszarze edukacji włączającej tak, by dzieci ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi dostawały faktyczne wsparcie w postaci zajęć dodatkowych odpowiadających ich wyzwaniom.
Włączenie do systemu uczniów z Ukrainy i wsparcie szkół
Od roku szkolnego 2024/2025 do polskiego systemu edukacji dołączy także nowa grupa uczniów z Ukrainy, którzy dotychczas byli poza tym systemem, chociaż w związku z wojną w ich ojczyźnie od kilku lat mieszkają w Polsce. Szacunkowo to między 60 a nawet 180 tys. uczniów. Szkoły dostaną na ten cel wsparcie finansowe m.in. na zatrudnienie asystentów międzykulturowych.
Założenia programu Cyfrowy uczeń
Działania związane z cyfryzacją edukacji i budowaniem kompetencji cyfrowych uczniów skupione zostaną w projekcie „Cyfrowy uczeń”, którego założenia są obecnie opracowywane. Program zakłada zdecentralizowane wsparcie dla szkół, zgodnie z ich potrzebami w zakresie dostępu do internetu, doposażenia w sprzęt, oprogramowania i kontentu edukacyjnego, a także rozwój kompetencji nauczycieli.
W obszarze funkcjonowania szkół niepublicznych Barbara Nowacka zapowiedziała przegląd legislacji związanej z zakładaniem i zamykaniem placówek oświatowych oraz weryfikację jakości działania tych podmiotów.
Zmiana podstaw programowych
Kluczowe zmiany od 1 września 2024 r. to wstępne odchudzenie podstaw programowych. Duża reforma nauczania, w tym gruntowna zmiana podstaw programowych zapowiedziana jest na 2026 r. Za tym pójdą także zmiany podręczników, ale także systemu egzaminów. Rozważane są także zmiany dotyczące oceny z zachowania. Z kolei od 2025 w szkołach pojawią się dwa nowe przedmioty – edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska.
Ministra edukacji jest otwarta na dialog z przedsiębiorcami
Jedną z najważniejszych deklaracji była otwartość na dialog z sektorem prywatnym i włączenie biznesu w tworzenie rozwiązań służących rozwojowi nowoczesnej edukacji na jak najwcześniejszym etapie. Jesteśmy przekonani, że to jedno z wielu równie owocnych spotkań z szefową resortu i innymi jego reprezentantami.
Spotkanie odbyło się 18 lipca w siedzibie Konfederacji Lewiatan.
