28 czerwca 2022 r. przedstawiciele europejskich organizacji partnerów społecznych (BusinessEurope, ETUC, SGIeurope i SMEunited), w obecności Dyrektora Generalnego Dyrekcji Generalnej KE ds. Zatrudnienia Joost Korte, podpisali siódmy Roboczy Program Europejskiego Dialogu Społecznego na lata 2022-2024.
Celem takich programów, wypracowywanych wspólnie przez partnerów społecznych od prawie 20 lat i wspieranych w ich realizacji przez Komisję Europejską, jest wzmacnianie autonomicznego dialogu społecznego na poziomie europejskim i narodowym, zarówno dialogu dwu- jak i trójstronnego.
Merytoryczne priorytety obecnego 7. Programu to:
- 1. Telepraca i prawo do bycia offline (telework and right to disconnect), obejmujące w obliczu postępującej cyfryzacji pracy m.in. takie zagadnienia jak: praca hybrydowa, prawo do bycia offline, organizacja pracy i zarządzanie pracownikami online, zachowanie równowagi pomiędzy pracą i życiem prywatnym, ochrona danych pracowników. Instrumentem realizacji będzie tu aktualizacja porozumienia nt. pracy zdalnej jeszcze z 2002 r. i prawdopodobne przyjęcie przez KE nowej dyrektywy na ten temat.
- Zielona transformacja (green transition), uwzględniająca wzajemnie powiązane kwestie dekarbonizacji procesów gospodarczych i gospodarki o charakterze zamkniętym (circular) oraz cyfryzacji, która powinna wspierać tę transformację. Jej skala i tempo wymagają skutecznego włączania się partnerów społecznych dla zapewnienia sprawiedliwej transformacji dla wszystkich. Instrumentem realizacji tego priorytetu będzie szeroki zakres podejmowanych konkretnych akcji.
- Zatrudnienie młodzieży (youth employment), która jest grupą najbardziej dotkniętą skutkami kolejnych kryzysów gospodarczych oraz pandemii Covid-19. Poprawa możliwości zatrudnienia i jego warunków, zapewnienie odpowiednich umiejętności w warunkach różnych form zatrudnienia i zwiększenia jego bezpieczeństwa. W sytuacji trwającego w 2022 r. Europejskiego Roku Młodzieży i organizowanych w jego ramach licznych działań, ich podsumowaniem będzie organizacja konferencji dla przedstawienia najlepszych praktyk w tym zakresie.
- Prywatność i nadzór związane z pracą (work related privacy and survillance), które to aspekty nabierają szczególnego znaczenia w obliczu coraz bardziej powszechnego wykorzystywania w pracy narzędzi cyfrowych i równoległego gromadzenia danych osobowych. Nadzór i kontrola powinny być stosowane w uzasadnionych sytuacjach tak, aby zapewniać maksymalny poziom prywatności zatrudnionych. Kwestie te zostały mocno zaakcentowane w przyjętym w roku 2021 Porozumieniu autonomicznym partnerów społecznych nt. cyfryzacji. Zadaniem partnerów społecznych jest obecnie odpowiednie nadzorowanie jego wdrażania i w tym celu zostanie zorganizowana konferencja.
- Doskonalenie dopasowywania umiejętności (improving skills matching in Europe) w związku z koniecznością ich szybkich zmian (upskilling and reskilling) w obliczu trwającego procesu ‘podwójnej’ transformacji (zielonej i cyfrowej). Partnerzy społeczni powinni wzajemnie zadbać o odpowiedni dostęp pracowników do szkoleń i w tym celu zorganizowana zostanie wspólna konferencja upowszechniająca dobre praktyki z poszczególnych krajów członkowskich UE i w różnych sektorach.
- Rozbudowa potencjału partnerów społecznych (capacity building), których aktywność pozwoliła ograniczyć negatywne skutki kryzysu związanego z pandemią Covid-19. Europejska Rada ds. Dialogu Społecznego oceni istniejące liczne projekty z tej dziedziny realizowane na poziomie europejskim i wykorzystywane instrumenty. Co więcej, europejscy partnerzy społeczni będą współdziałać na rzecz wzmocnienia potencjału organizacji na szczeblu krajowym, w tym w krajach kandydujących oraz we współpracy z krajami trzecimi. W tym celu utworzona będzie specjalna grupa robocza w ramach RDS dla identyfikacji problemów we wdrażaniu istniejących już porozumień autonomicznych, jak również zapewnienia finansowania dla wzmacniania potencjału partnerów społecznych w wybranych krajach (organizowanie seminariów, szkoleń, centrów informacji czy funduszy na tłumaczenia). Warto podkreślić, że ten ostatni priorytet jest kontynuacją działań z poprzedniego okresu i powinien mieć też istotne znaczenie dla wzmocnienia potencjału partnerów społecznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym również w Polsce.
Przyjęcie siódmego Roboczego Programu Europejskiego Dialogu Społecznego na lata 2022-2024 wpisuje się dobrze w kontekst podjętej obecnie przez UE nowej inicjatywy nt. dialogu społecznego, której wyrazem ma być przyjęcie na jesieni 2022 roku dwóch znaczących dokumentów wypracowywanych od kilku miesięcy w konsultacjach z europejskimi partnerami społecznymi, którzy zgłaszają do nich liczne własne postulaty (jak np. utworzenie w każdym Departamencie Komisji Europejskiej stanowiska ds. dialogu społecznego celem ułatwienia partnerom społecznym bezpośrednich kontaktów w istotnych dla nich sprawach). Jednym z nich będzie Komunikat Komisji Europejskiej, który wytyczy nowe ramy dialogu społecznego na poziomie europejskim, w tym również sektorowego dialogu społecznego (na poziomie sektorów gospodarczych). Drugim równoległym dokumentem ma być przygotowywane Rozporządzenie Rady Europejskiej dotyczące wzmocnienia dialogu społecznego w krajach członkowski UE. Obydwa te dokumenty, wraz z przyjętym właśnie siódmym Programem Roboczym Europejskiego Dialogu Społecznego, stworzą niewątpliwie nowe ramy dla dialogu społecznego w skali europejskiej. Z nadzieją na rozwiązania korzystne dla obydwu głównych stron dialogu społecznego, tj. pracodawców i pracobiorców.
Link do Programu:
Andrzej Rudka, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan
Artykuł dla Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan