Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen wygłosiła dziś bardzo emocjonalne i proeuropejskie orędzie o stanie UE w Parlamencie Europejskim. W trwającym półtorej godziny przemówieniu omówiła przyszłość kluczowych unijnych polityk oraz przedstawiła nowe inicjatywy, których celem ma być wspólne wyjście z kryzysu.
Wśród najważniejszych postulatów KE na najbliższy rok należy wyróżnić:
- poszerzenie kompetencji UE o sprawy związane ze zdrowiem publicznym poprzez powołanie Europejskiej Unii Zdrowia,
- zwiększenie celów redukcji emisji CO2 do 2030r. do co najmniej 55%,
- nowe ramy prawne dotyczące płacy minimalnej,
- zapewnienie Europie pozycji lidera w dziedzinie technologii cyfrowych (zapowiedź „cyfrowej dekady Europy”).
Ursula von der Leyen zapowiedziała również powołanie nowej europejskiej agencji BARDA (Agency for Biomedical Advanced Research and Development), która ma zajmować się zaawansowanymi badaniami biomedycznymi i rozwojem. Jej celem będzie zwiększenie zdolności reagowania na zagrożenia transgraniczne. Ponadto w 2021 roku planowany jest globalny szczyt zdrowia pod przewodnictwem Włoch.
Przemówienie przewodniczącej KE współgrało z wcześniej ogłoszonymi przez Komisję priorytetami Programu Odbudowy Next Generation EU. Są nimi środowisko i zmiany klimatu, gospodarka cyfrowa, oraz budowa Unii odpornej na kryzysy.
Konsolidacja rynku wewnętrznego
Realizację tego ostatniego postulatu mają zapewnić m. in. konsolidacja rynku wewnętrznego oraz dywersyfikacja łańcuchów dostaw. Działania na rzecz „kryzysoodporności” Unii powinny wpisywać się zarówno w cele krótkookresowe, zorientowane na wyjście z recesji, jak i długookresowe, skupione na modernizacji gospodarki UE oraz wzroście globalnej konkurencyjności.
Biznes cieszy się, że przewodnicząca Komisji dostrzega udział jednolitego rynku w sukcesach europejskich firm (odnoszonych nie tylko w obrębie UE, ale także poza nią) oraz w zapewnianiu dobrobytu pracowników, m.in. dzięki swobodzie podejmowania zatrudnienia w dowolnym państwie członkowskim.
Jednolity rynek, jak słusznie zauważyła Von der Leyen, pozwala firmom na korzystanie z efektu skali, co podnosi ich globalną konkurencyjność. Przewodnicząca KE zapowiedziała w nadchodzącym roku poprawę implementacji i egzekwowania już obowiązującej legislacji, ale także ograniczenie biurokracji i dalsze znoszenie barier na jednolitym rynku.
Jak zauważa Kinga Grafa, dyrektorka naszego biura w Brukseli, Konfederacji Lewiatan i BusinessEurope trudno nie zgodzić się z tymi słowami. Tym niemniej fragment przemówienia Von der Leyen dotyczący jednolitego rynku jest jednym z najmniej konkretnych. Przewodnicząca nie wymieniła ani jednej kluczowej bariery, którą Komisja planuje wyeliminować w nadchodzącym roku. Nie przedstawiła też konkretnego kalendarza prac w tym zakresie, a taki plan działań został zaprezentowany, gdy była mowa o legislacji dotyczącej energii i klimatu.
– Przyjęty w lipcu br. Pakiet Mobilności, który nakłada nieuzasadnione biurokratyczne bariery na firmy przewoźnicze w całej UE przeczy zapowiedziom znoszenia barier na jednolitym rynku. W związku z tym najbliższy rok pokaże, czy Komisja Europejska rzeczywiście pójdzie w kierunku prawdziwego wzmacniania jednolitego rynku, czy też są to dla niej tylko puste slogany, które powtórzy w tej samej formie za rok – zauważa Adam Dorywalski, ekspert Konfederacji Lewiatan i TLP w Brukseli.
Klimat
Ostatnie analizy Konfederacji Lewiatan i Forum Energii („Impuls energii dla Polski”) dowodzą, że już samo wykorzystanie najniżej wiszących owoców w zakresie transformacji energetycznej uruchomiłoby w Polsce ponad 580 mld zł inwestycji oraz stworzyło ok. 240 tys. nowych miejsc pracy w dekadzie 2020-2030. Dzięki środkom Next Generation EU ten impuls może być jeszcze większy. Jak podkreśliła przewodnicząca KE w swoim przemówieniu, przyznawanie środków NextGenEU będzie uzależnione od poszanowania praworządności w danym kraju członkowskim.
Cyfryzacja
Z kolei postulat ucyfrowienia całej gospodarki wymaga wsparcia infrastrukturalnego. Von der Leyen wskazała na potrzebę zwiększenia dostępności konkurencyjnego cenowo i bardzo szybkiego Internetu. Szerokopasmowy dostęp do sieci o bardzo wysokiej przepustowości jest naturalnym sprzymierzeńcem wzrostu kompetencji zawodowych, większej mobilności zawodowej, społecznej czy fizycznej. Zwiększa również popyt na usługi cyfrowe (np. w obszarze mediów, e-zdrowia).
Orędzia o stanie UE w punktach
| GOSPODARKA |
| 1. NextGenEU w wysokości 750 mld euro kluczowym narzędziem wyjścia UE z kryzysu spowodowanego pandemią (20% na sprawy cyfrowe, 37% na projekty ekologiczne; 30% NGEU zostanie pozyskane za pośrednictwem zielonych obligacji) |
| 2. Silniejsza Unia Gospodarczo-Walutowa (istotna szczególnie w przypadku unii bankowej i unii rynków kapitałowych) |
| 3. Wzmocnienie międzynarodowej roli euro |
| 4. Kluczowe dla rozwoju przedsiębiorstw wzmocnienie rynku wewnętrznego poprzez zmniejszanie biurokracji, ochronę czterech swobód i utworzenie nowej strategii dla Schengen |
| 5. Aktualizacja europejskiej strategii przemysłowej i ram polityki konkurencji (pierwsza połowa 2021 r.) |
| 6. Nowa propozycja podatku cyfrowego na początku przyszłego roku w przypadku braku rozwiązania w ramach OECD |
| KLIMAT |
| 1. Zwiększenie z 40 do co najmniej 55% unijnych celów w zakresie redukcji emisji CO2 do 2030 r. |
| 2. Przegląd prawodawstwa UE dotyczącego energii i klimatu w świetle celu redukcji emisji CO2 |
| 3. Zapowiedź mechanizmu granicznego podatku węglowego (Carbon Border Adjustment Mechanism) |
| 4. Budowa miliona punktów ładowania elektrycznego |
| 5. Wsparcie przez UE Europejskich Dolin Wodoru na obszarach wiejskich |
| 6. Wsparcie nowych technologii w sektorze budowlanym z funduszy NGEU w celu redukcji emisji, za którą odpowiadają budynki |
| SPRAWY SPOŁECZNE |
| 1. Kontynuacja efektywnego instrumentu wsparcia pracowników SURE |
| 2. Propozycja prawna dotyczącą krajowych ram w zakresie płacy minimalnej przy jednoczesnym respektowaniu przez Unię tradycji państw członkowskich w odniesieniu do płacy minimalnej |
| SPRAWY CYFROWE |
| 1. Przeznaczenie 20% środków NextGenEU na realizację projektu „Cyfrowa dekada dla Europy” |
| 2. Budowa europejskiej chmury w oparciu o GAIA X |
| 3. Nowe prawo dotyczące bezpiecznej tożsamości cyfrowej |
| 4. 8 mld euro inwestycji w badania nad super komputerami made in Europe |
| 5. Wsparcie przemysłu UE w opracowaniu europejskiego super chipa |
| SPRAWY MIĘDZYNARODOWE |
| 1. Silna obrona multilateralizmu, współpracy międzynarodowej i odrzucenie podejścia „Najpierw Europa” |
| 2. Wezwanie do głosowania większością kwalifikowaną w zakresie polityki zagranicznej, przynajmniej w zakresie praw człowieka i sankcji |
| 3. Propozycja prawna ustawy Magnickiego w sprawie nowych ram sankcji |
| 4. Krytyka ostatnich działań Rosji związanych z otruciem A. Navalnego, wpisujących się w polityczny modus operandi Federacji |
| 5. Prace nad nowym otwarciem w stosunkach z Wielką Brytanią |
| 6. Propozycja budowy Sojuszu na rzecz sprawiedliwego globalnego porozumienia w ramach wspólnoty przekonań |
| 7. Oczekiwanie, aby Chiny respektowały zasady wzajemności oraz sprawiedliwego dostępu dla firm UE do ich rynku |
| 8. Słowa wsparcia dla obywateli Białorusi |
| 9. Obietnica zadbania o powszechną dostępność szczepionki na całym świecie (do tej pory UE udało się uzyskać na ten cel 60 mld euro w ramach współpracy z 20 krajami) |
| PRAWA CZŁOWIEKA |
| 1. Zapowiedź nowego paktu w sprawie migracji |
| 2. Zapowiedź działań przeciwko mowie nienawiści |
Konfederacja Lewiatan