11 stycznia odbył się piąty Okrągły Stół Motoryzacji w Parlamencie Europejskim, który zorganizowała europosłanka Elżbieta Łukacijewska razem ze Związkiem Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych (ZPMiAP) oraz Biurem Konfederacji Lewiatan w Brukseli. Rozmawiano nt. wyzwań regulacyjnych w 2022 r. związanych z wprowadzeniem unijnego pakietu klimatycznego „Fit-for-55”.
Sektor motoryzacji jest w stanie sprostać nowym standardom i wdrożyć zmiany, których wymagają zarówno unijni regulatorzy, jak i przywiązujących coraz większą wagę do ochrony środowiska konsumenci. Jednakże musi to być proces rozłożony w czasie, biorący pod uwagę inne punkty startowe poszczególnych państw członkowskich, neutralny technologicznie, sprawiedliwy społecznie i z odpowiednim wsparciem finansowym dla sektora i konsumenta, jak również poparty planem rozbudowy odpowiedniej infrastruktury w całej UE. Program wspierania przemysłu w przechodzeniu zielonej transformacji powinien obejmować zarówno duże, jak i średnie i małe firmy. W przeciwnym wypadku ryzykujemy „wyprowadzanie emisji” do państw o niższych standardach ekologicznych i utratę konkurencyjności europejskiej gospodarki.
W tym kontekście wspomniano, iż 2021 r. był bardzo trudny dla sektora motoryzacyjnego ze względu na globalną pandemię, która spowodowała przerwy w łańcuchach dostaw, zamknięcie lub ograniczenie produkcji wielu zakładów, braki części do produkcji pojazdów, wzrosty cen podstawowych surowców i materiałów. Te czynniki wpłynęły negatywnie na przemysł motoryzacyjny w Polsce i w Europie. Świadczy o tym dobitnie niższa aż o 30% liczba rejestracji pojazdów w UE w październiku 2021 w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. Tymczasem, niezależnie od skutków związanych z pandemią, przemysł motoryzacyjny musi stawić czoła presji regulacyjnej w zakresie ochrony środowiska.
Wydarzenie otworzyła europoseł Elżbieta Łukacijewska mówiąc o roli Parlamentu Europejskiego w ramach procesu legislacyjnego. Prezes ZPMiAP, Paweł Wideł, zauważył, że Zielony Ład, pomimo koronakryzysu, pozostaje jedną z głównych strategii rozwoju Unii Europejskiej. Tym samym nie ma odejścia od ambitnych celów zmniejszania emisji z transportu i przemysłu. Cele wskaźnikowe na 2025 r. wymagają zmniejszenia emisji dwutlenku węgla o 15%, cel na 2030 r. to niezwykle ambitne 37,5% z poprzeczką podniesioną aż do 55% wraz z wprowadzeniem zakazu rejestracji samochodów spalinowych po 2035 r w ramach pakietu „Fit-for-for 55”. Oznacza to, że przy braku innych niskoemisyjnych technologii niż elektromobilność, będzie trzeba zwiększyć udział samochodów zelektryfikowanych. Producenci są na to gotowi. Kosztem miliardów euro zostały opracowane nowe technologie oparte na bateriach litowo-jonowych, co roku na rynek wprowadzane są nowe modele samochodów elektrycznych. Niestety, są one wciąż droższe od tych spalinowych, więc ambitne oczekiwania regulatora co do szybszej ekspansji elektromobilności muszą być wsparte przez równie ambitne programy wsparcia zakupu samochodów elektrycznych przez konsumentów oraz zapewnienie powszechnie dostępnej infrastruktury do ładowania. Pożądane jest bowiem, aby transformacja mobilności w kierunku zeroemisyjności odbyła się w sposób zrównoważony, bez pozbawienia obywateli Unii Europejskiej do niej dostępu.
Ponadto, ważne jest aby po stronie przemysłu i usług motoryzacyjnych proces zielonej transformacji nie doprowadził do wzrostu bezrobocia, strat społecznych i ekonomicznych. Producenci motoryzacyjni są świadomi konieczności osiągnięcia neutralności emisyjnej pochodzącej z przemysłu. Prowadzone są inwestycje w tym kierunku, jednakże ze względu na osłabioną sytuację finansową spowodowaną skutkami pandemii konieczne jest wsparcie Unii Europejskiej i państw członkowskich. W związku z tym niezbędne inwestycje producentów sektora motoryzacji powinny zostać dofinasowane przez kompleksowy program wsparcia transformacji zakładów w kierunku neutralności emisyjnej.
Z unijnych decydentów na wydarzeniu byli obecni również europosłowie Adam Jarubas oraz Krzysztof Hetman, minister Małgorzata Wenerska-Craps (Szefowa Wydziału Ekonomiczno-Handlowego Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE), Monika Antosik (Referat ds. środowiska w Stałym Przedstawicielstwie RP przy UE), Martyna Perek (Wydział Ekonomiczno-Handlowy, Stałe Przedstawicielstwo RP przy UE), Ryszard Pawlik (Doradca Premiera Jerzego Buzka), Łukasz Klejnowski (Doradca Europoseł Róży Thun), Rafał Kamiński (Doradca Europosła Kosmy Złotowskiego).
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele polskiego sektora motoryzacji, w tym głos zabierali: Paweł Wideł (Prezes ZPMiAP), Rafał Rudziński (Prezes Zarządu Bosh), Ryszard Jania (Prezes Zarządu Pilkington), Paulina Nogowczyk (Kierownik Działu Projektów Szczęśniak Pojazdy Specjalne), Ewa Łabno-Falęcka (Dyrektor Komunikacji Mercedes), Ilona Antoniszyn (Dyrektor ds. Politycznych Volksvagen).