Cyfryzacja edukacji – spotkanie z wiceminister edukacji Katarzyną Lubnauer
19 sierpnia 2024

Cyfryzacja edukacji – spotkanie z wiceminister edukacji Katarzyną Lubnauer

W resorcie edukacji trwają prace nad reformą, której poszczególne elementy będą widoczne już w roku szkolnym 2025/2026. Między innymi na ten temat rozmawiali przedstawiciele Lewiatana i firm członkowskich z wiceszefową resortu edukacji Katarzyną Lubnauer.

Cyfryzacja edukacji to temat spotkania z wiceminister edukacji Katarzyną Lubnauer. W spotkaniu ze strony Ministerstwa Edukacji Narodowej udział wziął także Tomasz Kulasa, dyrektor Departamentu Innowacji i Rozwoju.

Duża reforma w sektorze edukacji, zmiany w projektach cyfryzacyjnych

Elementy prac nad reformą edukacji, opracowywaną przez Ministerstwo Edukacji będą widoczne już w roku szkolnym 2025/2026, kiedy to w szkołach rozpoczną się zajęcia z dwóch nowych przedmiotów: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna. Nie tylko zakres merytoryczny tych lekcji będzie w szkole nowością. Resort zakłada, że będą one także prowadzone nowoczesnymi metodami, z wykorzystaniem pracy grupowej, praktycznego przygotowania projektów, itp.

Trwają prace nad opisem sylwetki absolwenta, która będzie podstawą do zmian w nauczaniu poszczególnych przedmiotów. Duża rewizja podstaw programowych dla klas 1 i 4 planowana jest na wrzesień 2026, a w kolejnym roku zmiany te będą dotyczyć szkół ponadpodstawowych.

Ważnym elementem reformy będą także zmiany dotyczące budowania wśród uczniów kompetencji przyszłości, ale także dalszego doposażania szkół w nowoczesne rozwiązania technologiczne. Dotychczas wdrażane programy takie jak Aktywna Tablica, Laptop dla ucznia, Laptop dla nauczyciela będą poddane gruntownej rewizji i przebudowie. Nad ramami wykorzystania TIK w edukacji pracuje obecnie Instytut Badań Edukacyjnych. Ta sama instytucja była także odpowiedzialna za przygotowanie diagnozy do polityki publicznej w obszarze cyfryzacji edukacji: „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji”, która teraz jest konsultowana społecznie. Ten dokument to jeden z kamieni milowych w KPO, ale także bezsprzecznie kamień milowy w planowaniu inwestycji w edukacji w ogóle. Polityka spina różne plany inwestycyjne i różne działania resortu edukacji, ale także Ministerstwa Cyfryzacji finansowane z KPO, polityki spójności, ale także z budżetu państwa. Co ważne, w pracach nad tymi dokumentami wykorzystano także materiały i rekomendacje przygotowane przez Konfederację Lewiatan, w szczególności Radę ds. EdTech.

Wśród inwestycji realizowanych przy wsparciu z KPO zmianie ulegnie m.in. program „Laptop dla ucznia” – planowany jest powrót do jego pierwotnego celu, czyli wsparcia sprzętowego szkół, unowocześnienia ich i uodpornienia ich na wypadek kolejnych lockdownów. Sprzęt ma zawierać oprogramowanie i materiały edukacyjne, a kupować będzie można nie tylko laptopy, ale także tablety i laptopy przeglądarkowe.

W przypadku programu „Laptop dla nauczyciela” ostatnią rewizją KPO udało się objąć programem także nauczycieli szkół ponadpodstawowych oraz nauczycieli klas 1-3. Realizacja tych programów w nowej odsłonie wymaga zmian w prawie, nad którymi obecnie pracuje resort cyfryzacji. Zgodnie z zapisami w KPO to on jest bowiem odpowiedzialny za te inwestycje. Z KPO planowane są jeszcze inwestycje w sieci LAN w szkołach, laboratoria AI oraz laboratoria STEM. Te programy mają być realizowane z poziomu samorządów, ale nad szczegółami resort także jeszcze pracuje. W te prace za pośrednictwem Lewiatana można się jeszcze włączyć. Nie jest natomiast planowany obecnie żaden odrębny cyfryzacyjny program dla przedszkoli. W przedszkolach ma także ulec zmianie podstawa programowa.

Nauczyciele – kluczowy potencjał w edukacji

Jednym z ważnych wyzwań w edukacji jest właściwe przygotowanie do zawodu, ale także stałe doskonalenie nauczycieli. Według członków Lewiatana obecnych na spotkaniu to obszar wymagający przygotowanie odrębnej, długofalowej strategii. Bez niej inwestycje w tym obszarze będą rozproszone i nieefektywne. A potrzeby są ogromne – oczekiwania wobec nauczycieli rosną i pozornie wiele ich potrzeb kompetencyjnych może być zaspokojonych w różnych programach finansowanych z poziomu centralnego lub regionalnego. Często wyzwaniem jest jednak motywacja do rozwoju, dostęp do informacji o ofercie, z jednej strony szeroka gama dostępnych szkoleń, ale z drugiej ich niezadowalająca jakość. Nauczyciele nie mają systemowego wsparcia, w tym motywacyjnego, czy w zakresie budowania ich ścieżki kariery w oparciu o mocne strony.

Zintegrowana Platforma Edukacyjna otwarta dla biznesu

Jednym z wątków w dyskusji było także wykorzystanie w systemie edukacji bezpłatnych materiałów i szkoleń przygotowywanych przez firmy zrzeszone w Lewiatanie. Miejscem, gdzie można zamieszczać tego rodzaju treści jest Zintegrowana Platforma Edukacyjna zawierająca zweryfikowane pod kątem treści i jakości materiały edukacyjne, także te przygotowane przez firmy prywatne, o ile oczywiście nie noszą one znamion informacji marketingowej. Za prowadzenie i rozwój tej platformy obecnie odpowiedzialne jest Centrum Informatyczne Edukacji. Z dyrektorem tej placówki, panem Markiem Chorążką członkowie Lewiatana będą mieli okazję spotkać się już 28 sierpnia 2024 r.

Czytaj też:

Ministra edukacji Barbara Nowacka w Lewiatanie

Ministra edukacji Barbara Nowacka w Lewiatanie
18 lipca 2024

Ministra edukacji Barbara Nowacka w Lewiatanie

O aktualnych planach legislacyjnych i kluczowych w sektorze edukacji programach, inicjatywach i politykach publicznych rozmawiali członkowie Konfederacji Lewiatan z ministrą edukacji Barbarą Nowacką.

Edukacja ma kluczowe znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego, bezpośrednie przełożenie na rynek pracy i jest jedną z najważniejszych inwestycji państwa. Konfederacja Lewiatan jako reprezentatywna organizacja pracodawców regularnie przygotowuje stanowiska i zgłasza postulaty dotyczące sektora edukacji – przepisów prawa, polityk publicznych i źródeł finansowania.

Podczas spotkania z ministrą edukacji Barbarą Nowacką poruszyliśmy między innymi kwestie dotyczące:

  • zapewnienia kadr dla systemu edukacji, w szczególności kształcenia branżowego, zmian w kształceniu nauczycieli i odbudowy prestiżu tego zawodu
  • roli sektora prywatnego w systemie edukacji, skutecznej współpracy firm ze szkołami na rzecz przygotowania właściwych kadr na rynek pracy
  • realizacji długofalowego planu cyfryzacji edukacji, w szczególności działań skupionych wokół projektu „Cyfrowy uczeń”
  • skutecznego wykorzystania środków unijnych z polityki spójności na lata 2021-2027 oraz z Krajowego Planu Odbudowy na rzecz sektora edukacji i włączenia sektora prywatnego w prace nad rozwiązaniami służącymi efektywnym inwestycjom
  • wyposażania uczniów w kompetencje przyszłości, poprzez rozwijanie efektywnych metod nauczania i uczenia się, z wykorzystaniem ICT i AI
  • rozwoju czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży
  • budowania systemu wsparcia sektora edukacji w oparciu o dane i wyniki analiz, wykorzystania międzynarodowych doświadczeń i wyciągania wniosków z dotychczasowych, nie zawsze udanych, a zwykle bardzo kosztownych, reform w systemie
  • wsparcia dla budowy skutecznego systemu poradnictwa pedagogiczno-psychologicznego, edukacji włączającej oraz budowania higieny cyfrowej uczniów.

Deklaracje ministry edukacji w zakresie postulatów przedsiębiorców

Ministra Nowacka zadeklarowała wiele działań zgodnych z postulatami pracodawców, w tym wzmacnianie roli szkolnictwa branżowego, a także otwartość resortu na tworzenie szkół czy klas we współpracy z firmami. W tym zakresie będą organizowane spotkania branżowe, by wdrażane rozwiązania z jednej strony integrowały już podjęte w tym obszarze interwencje, ale także jeszcze lepiej odpowiadały na zróżnicowane potrzeby szkół i sektorów.

Szefowa resortu edukacji mówiła także o przygotowywanej we współpracy z resortem finansów reformie finansowania oświaty i zwiększeniu roli samorządów w tym zakresie. Zapowiedziała zmianę podejścia do nauczania przedmiotów ścisłych, szczególnie matematyki, ale też wzmocnienie działań na rzecz dzieci najzdolniejszych.

Ważną interwencją szefowej resortu edukacji będą zmiany w obszarze edukacji włączającej tak, by dzieci ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi dostawały faktyczne wsparcie w postaci zajęć dodatkowych odpowiadających ich wyzwaniom.

Włączenie do systemu uczniów z Ukrainy i wsparcie szkół

Od roku szkolnego 2024/2025 do polskiego systemu edukacji dołączy także nowa grupa uczniów z Ukrainy, którzy dotychczas byli poza tym systemem, chociaż w związku z wojną w ich ojczyźnie od kilku lat mieszkają w Polsce. Szacunkowo to między 60 a nawet 180 tys. uczniów. Szkoły  dostaną na ten cel wsparcie finansowe m.in. na zatrudnienie asystentów międzykulturowych.

Założenia programu Cyfrowy uczeń

Działania związane z cyfryzacją edukacji i budowaniem kompetencji cyfrowych uczniów skupione zostaną w projekcie „Cyfrowy uczeń”, którego założenia są obecnie opracowywane. Program zakłada zdecentralizowane wsparcie dla szkół, zgodnie z ich potrzebami w zakresie dostępu do internetu, doposażenia w sprzęt, oprogramowania i kontentu edukacyjnego, a także rozwój kompetencji nauczycieli.

W obszarze funkcjonowania szkół niepublicznych Barbara Nowacka zapowiedziała przegląd legislacji związanej z zakładaniem i zamykaniem placówek oświatowych oraz weryfikację jakości działania tych podmiotów.

Zmiana podstaw programowych

Kluczowe zmiany od 1 września 2024 r. to wstępne odchudzenie podstaw programowych. Duża reforma nauczania, w tym gruntowna zmiana podstaw programowych zapowiedziana jest na 2026 r. Za tym pójdą także zmiany podręczników, ale także systemu egzaminów. Rozważane są także zmiany dotyczące oceny z zachowania. Z kolei od 2025 w szkołach pojawią się dwa nowe przedmioty – edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska.

Ministra edukacji jest otwarta na dialog z przedsiębiorcami

Jedną z najważniejszych deklaracji była otwartość na dialog z sektorem prywatnym i włączenie biznesu w tworzenie rozwiązań służących rozwojowi nowoczesnej edukacji na jak najwcześniejszym etapie. Jesteśmy przekonani, że to jedno z wielu równie owocnych spotkań z szefową resortu i innymi jego reprezentantami.

Spotkanie odbyło się 18 lipca w siedzibie Konfederacji Lewiatan.