Inicjatywa ta ma nadać impet unijnym działaniom na rzecz podnoszenia i zmiany kwalifikacji, a także nabywania nowych umiejętności przez pracowników. Czy pomoże rozwiązać problem niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej w UE, który pracodawcy z całej UE uważają za kluczowe wyzwanie?

Rok 2023 został ogłoszony przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen – Europejskim  Rokiem Umiejętności. KE chce nadać nowy impuls do uczenia się przez całe życie, co ma wesprzeć UE w odpowiedzi na obecne problemy rynku pracy, które osłabiają konkurencyjność firm. Wyzwania, przed którymi obecnie stoi Europa – takie jak transformacja ekologiczna i cyfrowa – wpłyną diametralnie na rynek pracy. Pojawią się nowe możliwości dla społeczeństwa i gospodarki Unii Europejskiej, ale jednocześnie pracownicy będą musieli zaadaptować się do zmieniających się potrzeb rynku pracy.

Jak zauważa Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli, kluczowe jest, aby Europejski Rok Umiejętności przyniósł skuteczną odpowiedź na problemy, z którymi obecnie borykają się przedsiębiorcy, „deficyt siły roboczej oraz niedopasowanie umiejętności do potrzeb pracodawców, to główne wyzwania, na które zwracają uwagę przedsiębiorcy z całej UE. Istotne będzie zaproponowanie działań, które pomogą aktywizować bezrobotnych oraz osoby, które z różnych powodów, pozostają nieaktywne zawodowe, w szczególności  kobiety, osoby starsze, bądź osoby z niepełnosprawnościami. To są także nasze cele w ramach projektu Better skilled, współfinansowanego przez UE i realizowanego przez Konfederację Lewiatan oraz federacje z innych państw, m. in. Danii, Niemiec i Austrii.”

Deficyt siły roboczej oraz niedopasowanie umiejętności do potrzeb pracodawców może wpłynąć negatywnie na konkurencyjność Europy.

– Better Skilled zakłada wsparcie budowy efektywnego systemu nabywania i doskonalenia kompetencji potrzebnych obecnie pracodawcom w Polsce. Projekt umożliwi Konfederacji Lewiatan kształtowanie otoczenia prawnego, instytucjonalnego i finansowego w tym zakresie, a także opracowanie strategii działań mających na celu stworzenie systemu kształcenia i szkolenia polskich pracowników, które będą adekwatne do obecnych potrzeb rynku pracy –  dodaje Luana Żak, ekspertka Lewiatana w Brukseli, odpowiedzialna za realizację projektu na poziomie UE.

Już teraz ponad trzy czwarte przedsiębiorstw w Unii wskazuje na trudności związane ze znalezieniem pracowników o niezbędnych umiejętnościach. Co więcej, 4 na 10 dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Biorąc pod uwagę dynamiczny rozwój technologii, problem rosnącego zapotrzebowania na nowe umiejętności i zapewnienia odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej będzie się tylko powiększał. Jak wskazuje Komisja Europejska, pomimo tego, że liczba bezrobotnych w Europie jest niska jak nigdy dotąd, to liczba wolnych miejsc pracy osiągnęła rekordowy poziom i dlatego też konieczne jest zwiększenie inwestycji w kształcenia oraz szkolenia.

Europejski Rok Umiejętności ma pomóc UE w realizacji przyjętych celów społecznych. Plan ten zawiera ambitne cele, które mają zostać osiągnięte do 2030 r. – m.in. co najmniej 78 proc. osób w wieku 20–64 lat powinno mieć zatrudnienie, a także 60 proc. wszystkich osób dorosłych powinno każdego roku uczestniczyć w szkoleniu. Inicjatywa ta ma również wesprzeć realizację celów cyfrowego kompasu na 2030 r., który z kolei zakłada, że co najmniej 80 proc. dorosłych powinno do 2030 r. posiadać podstawowe umiejętności cyfrowe.

Potrzebna jest także poprawa dostępu cudzoziemców do unijnego rynku, systemu ich zatrudniania oraz uznawania ich kwalifikacji. Konieczne jest stworzenie sprawnych mechanizmów przyciągania siły roboczej z państw trzecich w celu obsadzania wolnych miejsc pracy w sektorach, w których utrzymują się niedobory, a także rekrutacji specjalistów z potrzebnymi umiejętnościami.

W ramach Europejskiego Roku Umiejętności nacisk ma być położony na wdrożenie i aktualizację już istniejących inicjatyw (w tym przyjęcie pakietu dotyczącego edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych, aktualizację europejskich ram jakości staży, uruchomienie unijnej puli talentów ułatwiającej międzynarodową rekrutację, odnowienie ram mobilności edukacyjnej, poprawę uznawania kwalifikacji).  Planowane jest także przedstawienie nowych propozycji (np. wprowadzenie partnerstw w zakresie talentów z wybranymi krajami partnerskimi spoza UE, utworzenie akademii przemysłu neutralnego emisyjnie). Celem jest również większa promocja dostępnych dla pracowników i pracodawców środków finansowych UE, które mogą być wykorzystane na rozwój umiejętności i nabywanie kwalifikacji. Komisja Europejska wskazuje, że aż jedna trzecia budżetu Europejskiego Funduszu Społecznego Plus na lata 2021-2027 (niemal 43 mld EUR) ma przeznaczona na edukację i rozwój umiejętności, w tym ponad 15 mld EUR na wsparcie kształcenia ustawicznego.

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

Konfederacja Lewiatan