• Zielona transformacja się nie uda bez pełnego zaangażowania biznesu – napisała Konfederacja Lewiatan w stanowisku dotyczącym Europejskiego Zielonego Ładu. Z końcem stycznia br. zakończyły się konsultacje społeczne nad stanowiskiem rządu w tej sprawie.
• Aby dokonać pełnej transformacji sektora energetycznego i gospodarki w kierunku niskoemisyjnym, potrzebny jest czas na inwestycje i środki na ich finansowanie.
• Zgoda na ambitną europejską politykę klimatyczną musi być związana z ochroną konkurencyjności przemysłu europejskiego, w tym polskiego, stworzeniem warunków dla uczciwej, sprawiedliwej transformacji we wszystkich krajach UE.
Europejski Zielony Ład to propozycja bardzo ambitnej unijnej strategii, która ma doprowadzić UE do neutralności klimatycznej w 2050 roku. To nowa strategia na rzecz wzrostu, której celem jest przekształcenie UE w sprawiedliwe i prosperujące społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce.
Komisja słusznie wskazuje, że 10 najbliższych lat będzie kluczowe dla osiągnięcia celu neutralności klimatycznej w 2050 roku. Jeśli Europa będzie kontynuować obecną ścieżkę, to redukcja emisji gazów cieplarnianych wyniesie tylko 60% w 2050 roku. Komisja proponuje więc bardzo silnie przyspieszenie i zmniejszenie emisji o 50-55% już do 2030 roku, czyli za 10 lat.
– Do podjęcia decyzji na poziomie UE konieczna jest jednak pogłębiona ocena możliwości przeprowadzenia transformacji oraz kosztów i korzyści różnych wariantów osiągnięcia celów 2030 r. Powinna temu służyć analiza przygotowana w odniesieniu do całej gospodarki unijnej, jak i poszczególnych krajów oraz sektorów – mówi Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.
– Konieczne jest przedstawienie przez rząd wiarygodnej, szczegółowej mapy transformacji niskoemisyjnej sektora energetycznego z uwzględnieniem przejścia od paliw kopalnych (węgla kamiennego i brunatnego) do odnawialnych źródeł energii wraz ze wskazaniem ich źródeł finansowania. W tym kontekście kluczową rolę odgrywać będą terytorialne plany sprawiedliwej transformacji, zawierające w szczególności opis zobowiązań państwa dotyczących procesu transformacji w kierunku neutralności klimatycznej – mówi Dorota Zawadzka – Stępniak, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
Potrzeby inwestycyjne na przeprowadzenie pełnej transformacji we wszystkich sektorach gospodarki w Polsce są ogromne. Dla przykładu: koszty transformacji samego ciepłownictwa wynoszą 110 mld euro do 2030 roku (297 mld euro do 2050 roku). Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji, w tym Fundusz Sprawiedliwej Transformacji przeznaczony dla regionów, które są w znacznym stopniu uzależnione od paliw kopalnych, który docelowo ma generować inwestycje rzędu 100 mld euro jest tylko częścią budżetu niezbędnego na transformację. Istotne byłoby mobilizowanie innych źródeł finansowania inwestycji, w tym środków publicznych i prywatnych. Zdaniem Konfederacji Lewiatan na niskoemisyjną transformację gospodarki należałoby przeznaczyć również nie połowę, a całą dostępną w Polsce pulę aukcyjną EU ETS.
Komisja zaproponuje mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w wybranych sektorach, aby zmniejszyć ryzyko ucieczki emisji (carbon leakage). Zdaniem Konfederacji Lewiatan mechanizm ten powinien być zdefiniowany w taki sposób, aby zapewnić konkurencyjność europejskich i polskich produktów na rynkach poza UE, a jednocześnie ograniczyć przenoszenie produkcji poza UE, gdzie nie obowiązują analogiczne jak w UE normy środowiskowe i klimatyczne.
W opinii Konfederacji Lewiatan sektor prywatny przed podjęciem decyzji biznesowych i inwestycyjnych w kieruniku neutralności klimatycznej powinien poznać odpowiedzi na wiele zasadniczych pytań tj.:
• jak ustalić podatek węglowy (cenę CO2), aby zredukować emisję w sposób efektywny kosztowo i elastyczny, dostosowany do specyfiki poszczególnych sektorów i krajów; jakie inne mechanizmy (podatkowe i pozapodatkowe) są rozważane;
• jak zapewnić wzrost i ochronić konkurencyjność Europy w przypadku, gdy inne wiodące gospodarki światowe nie przyjmą podobnych celów klimatycznych;
• jak przeprowadzić transformację w sposób sprawiedliwy i inkluzyjny oraz nie wykluczać zróżnicowania restrykcyjności rozwiązań w przypadku, gdy miałyby one mieć silnie negatywny wpływ na konsumentów;
• w jaki sposób finansować niskoemisyjną transformację, jak duże i w jaki sposób uruchomić fundusze publiczne i prywatne, aby zaangażować odpowiednie środki niezbędne do wdrożenia technologii i inwestycji proklimatycznych.
Konfederacja Lewiatan