Cyfryzacja jest jednym z globalnych trendów, który realnie zmienia codzienność w wielu obszarach funkcjonowania społeczeństwa. Jednym z tych obszarów jest ochrona zdrowia, która w ostatnich latach mocno się zmieniła. W związku z pandemią COVID-19 proces cyfryzacji i badań naukowych mocno przyśpieszył. Cyfryzacja powoduje postęp i wprowadza wiele ułatwień w medycynie, ale może też tworzyć ryzyka. Jakie? Np. te dotyczące prywatności.
Unijne instytucje zdają sobie sprawę z przebiegu tej rewolucji i starają się ją kształtować w ramach własnych polityk. Regulacje UE w tym obszarze mogą mieć istotny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorców działających na pograniczu IT i medycyny.
Cyfryzacja ochrony zdrowia szansą dla przemysłu
Obecnie szeroko rozwija się gałąź przemysłu wykorzystująca duże zbiory danych w medycynie. Są one wykorzystywane do rozwoju sztucznej inteligencji, która za ich pomocą poprawia swoje wyniki. Widać to np. w diagnostyce i ocenie zdjęć RTG przez sztuczną inteligencję. Dane dotyczące zdrowia, w tym dane genetyczne, są coraz szerzej wykorzystywane w działaniach obejmujących badania i rozwój (B&R), w tym z wykorzystaniem sztucznej inteligencji lub w ramach biobanków, które gromadzą dane do wykorzystania ich w celach badawczych. Wszystkie powyższe obszary stają się coraz ciekawsze dla firm działających na pograniczu medycyny i IT.
Trzeba jednak pamiętać, że dane medyczne są danymi wrażliwymi. Ich wyciek lub zablokowanie dostępu przez hakerów mogą mieć poważne skutki, np. śmierć pacjenta. Taka sytuacja miała miejsce w szpitalu klinicznym w Düsseldorfie.
Główne obszary cyfryzacji ochrony zdrowia dla UE
UE interesuje się cyfryzacją służby zdrowia, w tym szczególnie danymi medycznymi. Regulacje wprowadzanie przez unijne instytucje będą dążyły do:
- Umożliwienia bezpiecznego dostęp obywateli do ich danych medycznych i korzystania z prawa dostępu do ich danych medycznych w całej UE, w tym między innymi poprzez ujednolicenie systemów elektronicznych kart zdrowia (EHR).
- Rozwinięcie medycyny spersonalizowanej poprzez wspólną europejską infrastrukturę do wymiany danych, umożliwiającą naukowcom i innym specjalistom łączenie zasobów (danych, wiedzy specjalistycznej, mocy obliczeniowej) w całej UE.
- Wzmocnienie badań naukowych. Stworzenie warunków dla dostępu do danych medycznych, które pozwolą na rozwój badań na rynku farmaceutycznym i wyrobów medycznych. Wykorzystując duże zbiory danych, naukowcy mogą pomóc pracownikom służby zdrowia i decydentom w identyfikowaniu i wybieraniu nowych metod leczenia.
Dla realizacji powyższych celów unijne instytucje skupią się w pierwszej kolejności na:
- opracowaniu unijnych standardów jakości danych, niezawodności i cyberbezpieczeństwa,
- stworzeniu unijnego standardu elektronicznych kart zdrowia,
- lepszej interoperacyjności dzięki zastosowaniu otwartych formatów wymiany informacji.
Wprowadzenie jednolitych standardów powinno być korzystne dla przedsiębiorców zajmujących się cyfryzacją ochrony zdrowia. Trzeba jednak pamiętać, że instytucje unijne mają różne instrumenty legislacyjne, za pomocą których harmonizują prawo. Cześć działań czasami przynosi efekt niepożądany, dlatego Lewiatan dalej będzie monitorował rozwój tego zagadnienia i informował przedsiębiorców o zmianach.
Kacper Olejniczak, ekspert Konfederacji Lewiatan
e-mail: kolejniczak@konfederacjalewiatan.pl
Konfederacja Lewiatan