• Komisja Europejska proponuje SURE, nowy tymczasowy instrument o wartości do 100 miliardów euro na ochronę miejsc pracy i osób zatrudnionych.
• Zdaniem Konfederacji Lewiatan nowy program unijny może pomóc Polsce w utrzymaniu tysięcy miejsc pracy zagrożonych kryzysem związanym z epidemią koronawirusa.
Nowy instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w sytuacji awaryjnej (po ang. Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency tj. w skrócie SURE) ma na celu ochronę miejsc pracy i pracowników w związku z pandemią koronawirusa. Ma zapewnić pomoc finansową w formie pożyczek udzielonych państwom członkowskim na korzystnych warunkach w wysokości do 100 mld euro. Pożyczki te pomogą państwom członkowskim poradzić sobie z nagłym wzrostem wydatków publicznych w celu zachowania zatrudnienia, a w szczególności pomogą pokryć koszty bezpośrednio związane z utworzeniem lub przedłużeniem krajowych programów pracy krótkoterminowej oraz innymi podobnymi działaniami, które zostały podjęte w związku z pandemią koronawirusa.
– Obecny kształt polskiej tarczy antykryzysowej umożliwia skorzystanie z dofinansowania wynagrodzeń pracowników na przestoju ekonomicznym i obniżonym wymiarze czasu pracy. Niestety, istnieją spore wątpliwości co do tego, ile miejsc pracy uda się ochronić ze środków krajowych. Dlatego tak ważne jest, żeby Polska szybko wystąpiła o pożyczkę w ramach SURE, żeby móc skutecznie chronić wszystkie zagrożone miejsca pracy. Taka pożyczka umożliwiłaby także zniesienie części ograniczeń wprowadzonych w obecnych rozwiązaniach, np. uproszczenie wniosków o dofinansowanie poprzez dopuszczenie składania oświadczeń przedsiębiorców, w miejsce wymaganych z góry dokumentów. Te oświadczenia mogłyby być już później weryfikowane ex post przez odpowiednie służby – mówi Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.
– Nowy program będzie wspierał skrócony czas pracy, aby umożliwić przedsiębiorcom utrzymanie zatrudnienia i przetrwanie kryzysu wraz z pracownikami. W sytuacji braku zamówień i ograniczonej produkcji z powodu pandemii, firmy nie powinny zwalniać pracowników, ale kontynuować zatrudnienie, nawet jeśli pracy jest de facto mniej. Programy pracy krótkoterminowej pozwalają firmom mającym trudności ekonomiczne skrócić czas pracy swoich pracowników, którzy otrzymają wsparcie finansowe od państwa za godziny nieprzepracowane. Podobne programy mają zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. – dodaje Kinga Grafa, dyrektorka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.
W wolnym czasie, pracownicy mogą się szkolić, pozyskiwać nowe umiejętności, aby być lepiej przygotowanym na funkcjonowanie po kryzysie. Pracownicy wrócą na pełen etat jak tylko gospodarka ponownie ruszy. Zachowanie tych miejsc pracy, będzie miało pozytywny wpływ na funkcjonowanie gospodarki unijnej w okresie kryzysu oraz kluczowe znaczenie dla jej funkcjonowania po jego zakończeniu.
Instrument SURE jest tylko jednym z elementów kompleksowej strategii Komisji mającej na celu ochronę obywateli i złagodzenie poważnych negatywnych konsekwencji społeczno-ekonomicznych pandemii. Wiele firm mających trudności jest zmuszonych do czasowego zawieszenia lub znacznego ograniczenia działalności i godzin pracy swoich pracowników. Poprzez unikanie zwolnień, systemy pracy krótkoterminowej mogą zapobiec długotrwałym negatywnym konsekwencjom dla gospodarki i rynku pracy w państwach członkowskich. Pomaga to w utrzymaniu dochodów rodzin i zachowaniu zdolności produkcyjnej i kapitału ludzkiego przedsiębiorstw oraz całej gospodarki.
– Pomoc finansowa w ramach instrumentu SURE przybierze formę pożyczki z UE dla państw członkowskich, które wystąpią o wsparcie. Aby sfinansować pożyczki dla państw członkowskich, Komisja zaciągnie zobowiązania na rynkach finansowych. Państwa członkowskie otrzymałyby zatem pożyczki na korzystnych warunkach korzystając z silnego ratingu kredytowego UE i niskich kosztów. System będzie opierał się na finansowych, dobrowolnych gwarancjach udzielonych przez państwa członkowskie na rzecz UE. W związku z tym, instrument zacznie funkcjonować, gdy wszystkie państwa członkowskie zaangażują się w gwarancje. W tym celu potrzebna jest minimalna kwota zaciągniętych gwarancji (tj. 25% maksymalnej kwoty pożyczek w wysokości 100 mld EUR) – mówi Adam Dorywalski, ekspert ds. UE Konfederacji Lewiatan w Brukseli.
Pożyczki powinny być wykorzystywane przez państwa do finansowania programów pracy krótkoterminowej dla pracowników lub podobnych działań dla osób prowadzących działalność na własny rachunek.
W komunikacie przedstawiającym skoordynowaną reakcję gospodarczą na pandemię koronawirusa Komisja zobowiązała się do przyspieszenia przygotowania wniosku legislacyjnego dotyczącego europejskiego systemu reasekuracji dla bezrobotnych.
Wniosek Komisji dotyczący instrumentu SURE będzie musiał zostać szybko zatwierdzony przez Radę. Nowy instrument będzie miał charakter tymczasowy. Jego czas trwania i zakres ograniczają się do radzenia sobie z konsekwencjami pandemii koronawirusa.
Przewodnicząca von der Leyen zauważyła, że Komisja Europejska wyciągnęła wnioski z kryzysu gospodarczego z 2008 r. i SURE jest tego efektem. Pomoc dla państw najbardziej dotkniętych kryzysem jest możliwa tylko dzięki solidarności państw członkowskich.
Konfederacja Lewiatan