– W tegorocznym orędziu szefowej KE nie zabrakło odniesień do wojny w Ukrainie. Cieszy nas mocny głos w sprawie sankcji oraz poparcie europejskich aspiracji Ukrainy. Jeśli chodzi o unijną gospodarkę, to bardzo dobrze, że KE planuje pakiet wsparcia dla MŚP. Ważną zapowiedzią jest utworzenie Europejskiego Funduszu Suwerenności.  Mógłby on służyć wzmocnieniu strategicznych kompetencji UE, jak np. wsparcie finansowania produkcji substancji czynnych dla produktów leczniczych (API) w państwach członkowskich, o co zabiegamy obecnie w Strasburgu – komentuje Kinga Grafa, dyrektorka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

W tegorocznym orędziu o stanie UE Ursula von der Leyen mówiła również o energii i klimacie, europejskiej gospodarce, w tym ulgach dla MŚP, polityce handlowej czy migracji i uchodźcach.

Orędzie o stanie UE 2022

 Wojna w Ukrainie i wnioski na przyszłość

• Wojna Putina to wojna przeciwko wszystkim naszym wartościom, naszej gospodarce, naszej demokracji i naszej jedności europejskiej.
• Przemysł rosyjski leży w gruzach. To właśnie Kreml skierował gospodarkę Rosji na taką ścieżkę. Unijne sankcje pozostaną. Musimy wykazać się zdecydowaniem, nie będzie łagodzenia sankcji. 19 mld euro pomocy finansowej dla Ukrainy, nie wliczając wsparcia wojskowego. Chcemy dalej integrować Ukrainę z rynkiem energii UE. Wspólny rynek – przyszłość dla Ukrainy.

Energia i klimat

• Dziś wiemy, że powinniśmy byli słuchać tych, którzy znają Putina: dziennikarzy, państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski. Zależność energetyczna od Rosji kosztuje jeszcze więcej niż inwestycje na rzecz dywersyfikacji.
• Konieczna dywersyfikacja dostaw: Algieria, Norwegia, USA. Grupa zadaniowa UE-Norwegia, która zajmie się przyszłymi dostawami.
• Gaz rosyjski w tym roku 9 proc. importu. Rosja manipuluje dostawami. Ten rynek już nie działa. Kryzys klimatyczny jest dla nas obciążeniem. Susze oznaczają zamknięcie elektrowni wodnych. Fabryka ceramiki w środkowych Włoszech – zmiany przesunięcie na wczesne godziny, kiedy energia jest tańsza. Potrzebne zmniejszenie popytu na energię w godzinach szczytu – środki dla państw członkowskich celem redukcji konsumpcji energii elektrycznej. Wsparcie dla hut szkła, dla gospodarstw domowych. Zyski firm, które generują ogromne przychody w związku z wojną – muszą się podzielić zyskami, część z zysków musi płynąć do Europejczyków.
• Ta propozycja dotyczy także paliw kopalnych – ponad 100 mln euro dla państw członkowskich.
• Ograniczenie cen gazu. Musimy dalej pracować nad niższymi pułapami cen gazu. Wysokie ceny nie mogą niszczyć naszej globalnej konkurencyjności.
• Nasz rynek gazu bardzo się przeobraził – punkt odniesienia: TTF się nie dostosował. Potrzebujemy nowego benchmarku. Firmy energetyczne stoją przed wyzwaniami zw. z płynnością finansową. Nowe reguły wspólnego długu, zmniejszenie wahań cen.
• Konsumenci muszą być w stanie korzystać z tańszej energii ze źródeł odnawialnych. Potrzebna dogłębna reforma rynku energii.
• Rynek wodoru: nowy europejski bank wodoru – pomoc w zakupie wodoru, wykorzystując fundusz na rzecz innowacji (3 mld euro). To jest nasz Zielony Pakt dla Europy.
• Uzupełnienie floty walki z pożarami.

Gospodarka

• Europa może wiele osiągnąć kiedy jest zjednoczona – produkcja osiągnęła poziom wyższy niż przed pandemią. Plan Next Generation EU – wielka dawka nadziei dla państw członkowskich. To oznacza odbudowę, odnowę.
• Musimy inwestować w sposób zrównoważony. Wysokie zadłużenie publiczne – konieczne strategiczne decyzje, na miarę wyzwań tego 10-lecia – więcej elastyczności na drodze do obniżania zadłużenia dla p. czł., lepszy nadzór nad procesem (propozycja w październiku). Stabilność i wzrost gospodarczy muszą iść ramię w ramię.

Firmy

• Ulgi dla MŚP – Mniej biurokracji i jednolite reguły podatkowe dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Zmiana dyrektywy ws. zwalczania opóźnień w płatnościach. W październiku ukaże się pakiet pomocy dla MŚP (BEFIT). • 2023 rok szkolenia i edukacji
• Brakująca siła robocza – 6 proc. bezrobotnych. Rekordowa liczba nieobsadzonych stanowisk we wszystkich sektorach. Konieczne jest wzmocnienie LLL, kształcenia zawodowego – potrzebna lepsza współpraca z firmami. ESF działa dobrze, ale potrzebujemy nowej jakości. Musimy umożliwić podjęcie pracy dla osób spoza UE – uznawanie kwalifikacji.

Polityka handlowa

• Dostęp do surowców – lit i tego typu surowce będzie ważniejsze niż gaz.
• Potrzebne są nowe partnerstwa handlowe.
• Australia i Indie – prowadzimy negocjacje.
• Zagwarantowanie dostaw to pierwszy krok. Przetwarzanie jest równie ważne – 90 proc. rzadkich metali, jak lit, przetwarzanych jest w Chinach. Zbudujemy europejskie strategiczne rezerwy. Europejski Akt Prawny ds. Krytycznych Surowców.
• Musimy stworzyć Europejski Fundusz Suwerenności!

Wartości europejskie

• Zainwestujemy więcej kapitału politycznego, aby pogłębić nasze więzi z demokracjami i podobnie myślącymi partnerami na całym świecie
• Wsparcie dla tych, którzy podzielają nasze wartości i chcą dołączyć do UE, jak Ukraina i Mołdawia – Unia nie będzie kompletna bez was.
• Współpraca z dalej położonymi krajami – Global Gateway. Szczyt na rzecz wdrożenia inwestycji z USA.
• Przedstawienie nowej ustawy o obronie demokracji w celu zwalczania fałszywych wiadomości, zagranicznych agentów i infiltracji naszych uniwersytetów.
• Konieczna jest obrona praworządności – niezawisłość sądownictwa oraz mechanizm praworządności.
• Walka z korupcją.
• Musimy rozpocząć Europejski Konwent w celu zreformowania Traktatów.

Konferencja o przyszłości UE (COFE)

• COFE było ważne: panele obywatelskie staną się stałym elementem naszego procesu UE. Nowa inicjatywa ws. zdrowia psychicznego.

Migracja i uchodźcy

• Musi być wola polityczna, aby realizować mapę drogową.

 Przygotowała Kinga Grafa, dyrektorka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

Konfederacja Lewiatan