Życie w miastach przyszłości przeniesie się bliżej ich centrów, a „rozlewanie się” zabudowy na przedmieścia będzie systematycznie ograniczane. Aglomeracje będą świetnie skomunikowane i zielone, a ich infrastruktura będzie działać na zasadzie gąbki – wynika z raportu „Polskie Miasta Przyszłości 2050 Oczami Młodych” opracowanego przez wchodzących na rynek architektów, urbanistów i strategów.
W grudniu 2021 roku zaprezentowano raport „Polskie Miasta Przyszłości 2050” odpowiadający na pytania według jakich scenariuszy mogą rozwijać się polskie aglomeracje w perspektywie kolejnych trzech dekad. Inicjatorem opracowania była Grupa Saint-Gobain, członek Konfederacji Lewiatan, której produkty znajdują zastosowanie w nowoczesnych budynkach i przestrzeniach miejskich, Towarzystwo Studiów nad Przyszłością, a także – w obszarze opracowania scenariuszy przyszłości, według których mogą rozwijać się polskie miasta w perspektywie kolejnych trzech dekad – 4CF, firma konsultingowa specjalizująca się w foresight strategicznym, czyli badaniach na temat prawdopodobnych ścieżek długoterminowego rozwoju.
Na to opracowanie odpowiedzieli młodzi architekci, urbaniści i stratedzy z Uniwersytetu Warszawskiego, którzy zaprosili do projektu przyszłych kolegów i koleżanki po fachu z Politechniki Śląskiej i Warszawskiej. Wspólnie opublikowali własny raport, w którym przedstawiają swoją wizję polskich miast przyszłości oraz manifest dedykowany młodym specjalistom „Jak zmieniać nasze miasta małymi krokami”.
W raporcie czytamy, że mieszkańcy, niezależnie od grupy społecznej, powinni żyć razem, a społeczeństwo powinno być bardziej wrażliwe – zarówno w odniesieniu do drugiego człowieka jak i zwierząt. Dzięki temu lepiej będziemy traktować siebie nawzajem, ale również zwierzęta. Duża w tym rola systemu szkolnictwa, w którym prócz nauki „twardych umiejętności” będzie kładło się nacisk na rozwijanie w dzieciach już od wczesnych lat umiejętności społecznych takich jak współpraca, traktowanie siebie i innych z szacunkiem oraz odpowiedzialność.
Co ciekawe, autorzy raportu przewidują, że życie w miastach przyszłości będzie przenosiło się bliżej ich centrów, a „rozlewanie się” (z ang. urban sprawl) ich zabudowy na przedmieścia będzie systematycznie ograniczane. W opracowaniu nawiązują też do idei miast 15-minutowych zapewniających ich mieszkańcom dostęp do potrzebnych usług w pobliżu miejsca zamieszkania.
Ze względu na zmiany klimatyczne, ważną cechą miast przyszłości będzie efektywne gospodarowanie ograniczonymi zasobami, wraz z zapewnieniem w tym celu odpowiedniej infrastruktury. W 2050 roku miasta mają stać się samowystarczalne i ograniczać emisję gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń. Będzie to możliwe dzięki powszechnemu korzystaniu z autonomicznego transportu zasilanego z odnawialnych źródeł energii i alternatywnym środkom transportu, a także odpowiedzialnemu podejściu do budownictwa.
Autorzy raportu wskazują też, że przestrzenie w miastach przyszłości będą kształtowane zgodnie z psychologią człowieka. Ma na to pozwolić wykorzystanie zbioru technik „space syntax”, które umożliwiają analizy pod kątem tego, gdzie ludzie się znajdują, jak się przemieszczają po danej przestrzeni i jak się do niej przystosowują. Do 2050 roku „space syntax” ma pomóc w tworzeniu planów miejscowych.
– Z przyjemnością przyznaję, że efekty współpracy z młodymi specjalistami z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Politechnik Śląskiej i Warszawskiej pozytywnie nas zaskoczyły. Wchodzący wkrótce na rynek architekci, urbaniści oraz stratedzy nie tylko przedstawili uzasadniony merytorycznie swój punkt widzenia na rozwój budynków i infrastruktury polskich miast w perspektywie kolejnych trzech dekad, czego dotyczyło nasze pierwotne opracowanie, ale poszli też o krok dalej wskazując na aspekty socjologiczne rozwoju miast w przyszłości. Wykazali się niezwykłą dojrzałością i profesjonalizmem w projektowaniu wizji miast, które będą współtworzyli – mówi Henryk Kwapisz z Grupy Saint-Gobain, inicjator powstania raportu Polskie Miasta Przyszłości 2050 opublikowanego w grudniu 2021, na którym bazowali studenci.
Autorami projektu są studenci Uniwersytetu Warszawskiego zrzeszeni w kole naukowym AD FUTURUM, studenci Politechniki Śląskiej działający w kole naukowym Ecosystem oraz studenci Politechniki Warszawskiej reprezentujący koło naukowe Architektura Jutra. Opiekunem merytorycznym projektu jest dr hab. Wojciech Dziemianowicz, prof. Uniwersytetu Warszawskiego.
Pełne opracowanie raportów „Polskie Miasta Przyszłości 2050 Oczami Młodych” oraz Polskie Miasta Przyszłości 2050 można znaleźć pod adresem: www.miastaprzyszlosci2050.pl
Konfederacja Lewiatan