W pierwszej połowie stycznia 2022r. przedstawiciele firm członkowskich Konfederacji Lewiatan mieli możliwość wziąć udział w spotkaniu z europosłem Kosmą Złotowskim oraz doradcą politycznym europosła, Rafałem Kamińskim. Wydarzenie było poświęcone sztucznej inteligencji.
Podczas spotkania poruszono tematy treści projektu rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji (Artificial Intelligence Act – AIA), funkcjonowania Komisji AIDA oraz pomysłów na uregulowanie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przez sztuczną inteligencję.
Na jakim etapie są prace nad projektem rozporządzenia AIA?
W ubiegłym roku zakończył się etap konsultacji treści projektu przez Komisję Europejską. Obecnie Komisje w Parlamencie Europejskim zaczynają wzmożony okres prac związany z przygotowaniem projektów opinii do AIA. Komisjami odpowiedzialnymi za projekt są Komisje IMCO i LIBE. Posłem sprawozdawcą projektu został europoseł S&D Brando Benifei. Pan Poseł Kosma Złotowski jest z kolei jednym ze sprawozdawców-cieni. W toku dyskusji nad wciąż problematycznymi założeniami regulacji stało się jasne, że kwestią budzącą największe kontrowersje pozostaje nadal definicja pojęcia fundamentalnego dla całego aktu, a więc termin systemy sztucznej inteligencji. Coraz liczniejsze są głosy opowiadające się za zawężeniem zakresu tego pojęcia. Takie stanowisko reprezentuje również Konfederacja Lewiatan, która opowiada się za nieobjęciem zakresem regulacji prostego, kontrolowanego przez człowieka uczenia maszynowego.
Czym zajmuje się Komisja AIDA?
Komisję AIDA, a więc Komisję Specjalną ds. Sztucznej Inteligencji w Epoce Cyfrowej działającą w Parlamencie Europejskim, której członkiem jest europoseł Kosma Złotowski, powołano 18 czerwca 2020r. Jej zadaniem było wytyczenie długoterminowego planu działania Unii Europejskiej w zakresie sztucznej inteligencji, w tym określenie wspólnych ogólnounijnych celów i zaproponowanie zaleceń dotyczących dalszych działań. Komisja AIDA zorganizowała szereg spotkań, wydarzeń i wysłuchań poświęconych tematyce AI. Za kulminację jej działań można uznać przygotowanie sprawozdania do projektu rozporządzenia AIA, za które odpowiedzialny był europoseł Axel Voss. W odróżnieniu od projektowanej regulacji, sprawozdanie Komisji AIDA przyjęło podejście sektorowe do sztucznej inteligencji, wskazując na jej wpływ na takie obszary gospodarki jak zdrowie, Zielony Ład, konkurencyjność, rynek pracy czy polityka zewnętrzna i bezpieczeństwo.
Podczas spotkania podkreślono, że w globalnym wyścigu technologicznym Unia Europejska rywalizuje już nie tylko ze Stanami Zjednoczonymi czy Chinami, ale również z takimi krajami jak choćby Izrael, Kanady oraz Korea Południowa.
W toku dyskusji zwrócono również uwagę, że chcąc zwiększyć swoją atrakcyjność, Unia Europejska powinna tworzyć przepisy dla AI jedynie w formie rozporządzeń, co zapewni harmonizację prawną we wszystkich państwach członkowskich. Uczestnicy uznali za wskazane ograniczenie liczby nowych aktów prawnych i skupienie się na rewizji oraz dostosowaniu do nowych realiów technologicznych regulacji już obowiązujących. Co więcej, piaskownice regulacyjne (tzw. sandboxy) wspólnie określono jako ogromną szansę dla rozwoju sztucznej inteligencji.
Jak uregulować odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone przez AI?
Ostatni zakres tematyczny spotkania to zagadnienie uregulowania odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przez działanie systemów sztucznej inteligencji. Obecnie pojawia się wiele scenariuszy uregulowania tej kwestii, jednak tym, który wydaje się być wskazany przez Komisję Europejską i popierany przez Parlament Europejski jest ten zakładający odpowiednią rewizję dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za produkty (Product Liability Directive). Za tym rozwiązaniem w pełni opowiada się Konfederacja Lewiatan.
Było to kolejne spotkanie Konfederacji Lewiatan poświęcone tematowi sztucznej inteligencji. W poprzednich wydarzeniach wzięli udział: prof. ALK Aleksandra Przegalińska, Justyna Romanowska, Adam Jarubas, Michał Boni, Kilian Gross, Robert Król.
Spotkanie, zorganizowane przy pomocy Biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli (Kinga Grafa i Adam Dorywalski), prowadziła Elżbieta Dziuba.
Elżbieta Dziuba, ekspertka Departamentu Rynku Cyfrowego
edziuba@lewiatan.org
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan.