Butelki szklane po napojach wielokrotnego i jednorazowego użytku powinny być wyłączone z proponowanego systemu kaucyjnego. Powinien on obejmować wyłącznie butelki jednorazowego użytku po napojach z tworzyw sztucznych PET, a także metalowe puszki po napojach. W odniesieniu do butelek szklanych wielokrotnego użytku powinny być kontynuowane obecnie funkcjonujące systemy dobrowolne – uważa Konfederacja Lewiatan.
Na początku marca upłynął termin na zgłaszanie uwag do projektu zmian do ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach (UC98), który ma na celu wprowadzenie tzw. systemu kaucyjnego.
System kaucyjny ma polegać na tym, że przy sprzedaży napojów w opakowaniach jednorazowego albo wielokrotnego użytku pobierana jest kaucja, która jest zwracana konsumentom w momencie zwrotu opakowań lub odpadów opakowaniowych. Proponowany system kaucyjny ma objąć butelki jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje o pojemności do 3l oraz butelki szklane wielokrotnego użytku na napoje o pojemności do 1,5l.
Konfederacji Lewiatan podkreśla, że w Polsce powinny funkcjonować oddzielne systemy dla opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i puszek metalowych po napojach oraz dla opakowań szklanych wielokrotnego użytku. Wynika to z zasadniczych różnic pomiędzy opakowaniami wielokrotnego użytku, a opakowaniami jednorazowego użytku. Różnica polega na własności zebranego opakowania oraz jego przeznaczeniu po zbiórce – butelki wielokrotnego użytku muszą podlegać segregacji i wrócić najszybszą drogą do ich właściciela w celu kolejnego użycia. Opakowania jednorazowe trafiają natomiast do recyklera jako odpady opakowaniowe, aby ten przetworzył je na surowiec do produkcji nowych opakowań. Tymczasem przedstawiony projekt ustawy ustanawiający system kaucyjny próbuje w jednym systemie połączyć odpady po opakowaniach jednorazowego użytku ze szklaną butelką zwrotną wielokrotnego użytku.
– Butelki szklane wielokrotnego użytku powinny być wyłączone z systemu kaucyjnego, który ma wprowadzić projektowana ustawa. Do tego systemu nie powinny także trafić butelki szklane jednorazowego użytku. System powinien obejmować wyłącznie butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych PET po napojach, a także metalowe puszki po napojach – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu.
– Butelki szklane wielokrotnego użytku już podlegają zbiórce w ramach działających obecnie systemów zorganizowanych i finansowanych przez producentów używających tych opakowań. Te systemy powinny być kontynuowane, potrzebne jest jedynie zmodyfikowanie istniejących przepisów tak, aby spopularyzować opakowania wielokrotnego użytku wśród podmiotów wprowadzających – podkreśla Agata Bator, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Szklanych butelek jednorazowego użytku, przeciwieństwie do wykonanych z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, nie da się bezpiecznie skompresować w celu zapewnienia ich efektywnego składowania. Proces odbioru opakowania szklanego od klienta, jego przeniesienia oraz składowania, wiązałby się ze znacznymi utrudnieniami w działalności handlowej (np. z uwagi na ograniczenie powierzchni oraz bezpieczeństwo pracowników i klientów).
Z kolei wprowadzenie puszek metalowych po napojach do systemu dla opakowań jednorazowego użytku zabezpieczy osiągnięcie wymaganych dyrektywami unijnymi poziomów recyklingu, pozwoli wprowadzającym puszki na posiadanie realnego wpływu na ich poziom, jak i wykorzystanie zebranego materiału, a przede wszystkim zmniejszy koszty całego systemu dla operatora.
– System dla opakowań jednorazowego użytku po napojach powinien skutecznie motywować do uczestnictwa w nim. Ważne jest również, żeby podmiot reprezentujący (operator), bez względu na ich liczbę, działał w formule not-for-profit – dodaje Agata Bator.
Konfederacja Lewiatan