Wysłuchaj komentarza eksperta:

Zdaniem Lewiatana niektóre przepisy nadal budzą obawy, głównie ze względu na brak oceny skutków i ryzyko negatywnego ich wpływu na środowisko, zdrowie ludzi i bezpieczeństwo żywności.

Pod koniec listopada po gorącej debacie swoje stanowisko w tej sprawie przyjął Parlament Europejski i jest gotowy do rozpoczęcia rozmów z rządami państw na temat ostatecznego kształtu rozporządzenia. Wcześniej jednak, prawdopodobnie 18 grudnia br., swoje stanowisko przedstawi Rada UE.

Parlament Europejski wprowadza zmiany do projektu

– Niektóre przepisy zawarte w projekcie rozporządzenia budzą nasze obawy. Głównie chodzi o brak kompleksowej oceny skutków. Doceniamy natomiast pozytywne zmiany przyjęte w stanowisku zaproponowanym przez PE obejmujące m.in. harmonizację przepisów w zakresie oznakowania opakowań, czy wprowadzenie zapisów w preambule o uwzględnieniu recyklingu chemicznego podczas opracowania dalszych przepisów dotyczących recyklowalności. Liczymy, że Rada również przychyli się do rozszerzenia tych zapisów dotyczących harmonizacji przepisów i uwzględnienia recyklingu chemicznego obok mechanicznego. Bardzo ważne jest również utrzymanie zmienionego podejścia do wyliczania współczynnika pustej przestrzeni, czy do zawartości recyklatów w opakowaniach, czyli w odniesieniu do średniej masy wszystkich opakowań z udziałem tworzyw sztucznych wprowadzonych na rynek, a nie w odniesieniu do jednostkowego opakowania jak było to zaproponowane w pierwotnym projekcie Komisji – mówi Piotr Mazurek, ekspert ds. gospodarki obiegu zamkniętego Konfederacji Lewiatan.

Lewiatan zwraca uwagę na konieczność zachowania spójności pomiędzy projektem rozporządzenia dotyczącego opakowań i odpadów opakowaniowych a przepisami branżowymi oraz pozostałymi realizowanymi i planowanymi inicjatywami. Dodatkowo konieczne jest wyznaczenie dat obowiązywania przepisów, jak również okresów przejściowych w taki sposób, aby zapewnić europejskim przedsiębiorcom dostosowanie się do ich realizacji.

Zwiększenie inwestycji

Wiąże się to z koniecznością zwiększonych inwestycji, m.in. w infrastrukturę związaną z gospodarką odpadami i ich recyklingiem, tak  aby przyspieszyć dojście do gospodarki obiegu zamkniętego (realizację celów Zielonego Ładu). Będzie to możliwe przy zrozumieniu roli poszczególnych interesariuszy. Bez wsparcia organów UE i państw  osiągnięcie założonych celów nie będzie możliwe.

– Jako Lewiatan popieramy stanowisko podpisane już przez kilkanaście krajów, w którym proponowane jest urealnienie obowiązkowych celów w zakresie ponownego użycia opakowań, a co za tym idzie wprowadzenie wyjątków w przypadku, gdy opakowania jednorazowego użytku nadające się do recyklingu wykazują najlepszy ogólny wynik środowiskowy zgodnie z analizą cyklu życia opakowania. Ponadto, aby zapobiec rozdrobnieniu rynku wewnętrznego UE należy w każdym przypadku unikać ustalania minimalnych celów dotyczących ponownego użycia. Dlatego rekomendujemy, aby nasz rząd również przystąpił do tego porozumienia – dodaje Piotr Mazurek.

Rozporządzenie zamiast dyrektywy

Rozporządzenie PPWR ma zastąpić obecnie obowiązującą dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Zdaniem Komisji Europejskiej konieczne jest ujednolicenie regulacji za pomocą rozporządzenia ze względu na mnogość przepisów w tym zakresie w poszczególnych państwach, co z kolei powoduje wzrost ilości odpadów opakowaniowych, utrudnienia dla recyklingu i ponownego użycia opakowań.

Głównym celem projektowanych przepisów jest ograniczenie negatywnego wpływu opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko, w tym ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych i poprawę ich recyklingu. Mają w tym pomóc zaktualizowane i rozszerzone wymogi w tym zakresie.

 Konfederacja Lewiatan

Zwraca jednak uwagę na konieczność zastanowienia się nad szczegółowymi propozycjami w stosunku do tych branż, które mają już uzgodnione cele zapisane w innych strategicznych dokumentach.

Trwają konsultacje projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Regulation – PPWR). Regulacje dotyczą wszystkich opakowań i obejmują cały cykl ich życia, kładąc nacisk nie tylko na fazę projektowania czy produkcji, ale również na pozostałe etapy życia produktu, jak dystrybucja, użytkowanie czy moment, w którym produkt staje się odpadem.

– Skala oddziaływania tego projektu na polskich przedsiębiorców jest ogromna, ponieważ dotyczy obrotu gospodarczego, który bazuje na towarach w opakowaniach. Bardzo mocno oddziałuje na branżę spożywczą, farmaceutyczną, kosmetyczną, dostawczą i recyklingową. Regulacja ta jest priorytetem w działaniach grupy eksperckiej ds. Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) działającej w Konfederacji Lewiatan od 2020 r. Grupa ta zrzesza ponad 30 firm  oraz związków z różnych obszarów reprezentujących szeroki łańcuch wartości – mówi Piotr Mazurek, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Rozporządzenie zastąpi obecnie obowiązującą dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Zdaniem Komisji Europejskiej konieczne jest ujednolicenie uregulowań za pomocą rozporządzenia ze względu na mnogość przepisów w tym zakresie w poszczególnych państwach członkowskich, co z kolei powoduje wzrost ilości odpadów opakowaniowych, utrudnienia dla recyklingu i ponownego użycia opakowań.

Celem projektu jest ograniczenie negatywnego wpływu opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko, w tym ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych i poprawę ich recyklingu. Mają w tym pomóc zaktualizowane i rozszerzone wymogi w tym zakresie. Jak wynika z opinii przygotowanej przez Biuro Analiz Sejmowych również Rada Ministrów pozytywnie odnosi się do propozycji nowych ram regulacyjnych. Jednakże stwierdza, iż działania te powinna poprzedzić dogłębna analiza, a nowe cele powinny być przede wszystkim realistyczne, mierzalne, wykonalne pod względem technicznym. Zdaniem rządu projekt zmian idzie we właściwym kierunku, ale wymaga dalszych prac.

Konfederacja Lewiatan w pełni popiera jak najdalej idącą harmonizację przepisów dotyczących opakowań, zawartych w rozporządzeniu.

– Warto jednak zastanowić się nad szczegółowymi propozycjami w stosunku do tych branż, które posiadają już uzgodnione cele zapisane w innych strategicznych dokumentach. Ponadto konieczne jest określenie terminów granicznych dla przyszłych aktów wykonawczych i delegowanych do dokumentu. Aktualnie w projektowanych przepisach jest tylko zapowiedź przyszłych aktów delegowanych, co powoduje olbrzymią niepewność, co do ich przyszłego kształtu i terminu publikacji, stwarzając dodatkowe ryzyka biznesowe. Terminy przejściowe dotyczące spełnienia obowiązków przedsiębiorców, do których realizacji niezbędne są przepisy ww. aktów prawa wtórnego powinny być ustalane w odniesieniu do terminów ogłoszenia tych aktów przez Komisję, a nie w stosunku do terminu wejścia w życie rozporządzenia. W przeciwnym razie, opóźnienie publikacji aktów przez Komisję będzie skutkowało skróceniem terminów przejściowych dla przedsiębiorców – dodaje Piotr Mazurek.

          Konfederacja Lewiatan