Jednym z celów piątego pakietu sankcji było uproszczenie procedur dla firm i ograniczenie przypadków zbyt radykalnego przestrzegania sankcji przez niektóre banki, które blokowały transakcje do Rosji.
Początkowo Komisja Europejska zamierzała złagodzić niektóre ograniczenia celne, na przykład limit cenowy dla części samochodowych miał zostać podniesiony z 300 do 5000 euro, aby poprawić sytuację sektora motoryzacyjnego, ale ostatecznie te zapisy nie znalazły się w 5. pakiecie sankcji.
Business Europe (europejska organizacja biznesowa do której należy Konfederacja Lewiatan) koordynuje z ukraińskimi partnerami wysiłki na rzecz utrzymania łańcucha dostaw towarów na Ukrainę i przywołuję deklarację ukraińskiego ministra gospodarki i handlu, który wezwał europejskie firmy do powrotu na Ukrainę.
Przegląd piątego pakietu sankcji:
- Zakaz eksportu – o wartości 10 mld euro – w obszarach, w których Rosja ma dużą zależność od dostaw z UE. Dotyczy to na przykład komputerów kwantowych, zaawansowanych półprzewodników, specjalistycznych maszyn, transportu i chemikaliów. Obejmują one również specjalistyczne katalizatory stosowane w przemyśle rafineryjnym.
- Zakaz importu wszystkich rodzajów rosyjskiego węgla. Dotyczy to jednej czwartej całego rosyjskiego eksportu węgla, co oznacza dla Rosji utratę przychodów w wysokości około 8 mld euro rocznie.
- Dodatkowe zakazy importu – o wartości 5,5 mld euro – obejmują cement, wyroby gumowe, drewno, wyroby spirytusowe (w tym wódkę), likier, wysokiej klasy owoce morza (w tym kawior) oraz środek przeciwdziałający omijaniu zakazu importu potażu z Białorusi. Środki te pomogą również zlikwidować luki prawne między Rosją a Białorusią.
- Zakaz przeprowadzania transakcji i zamrożenie aktywów czterech rosyjskich banków, które są obecnie całkowicie odcięte od rynków. Reprezentują one 23% udziału w rynku rosyjskiego sektora bankowego co jeszcze bardziej osłabi rosyjski system finansowy.
- Całkowity zakaz pracy w UE dla rosyjskich i białoruskich przewoźników towarowych. Pewne wyjątki obejmą towary pierwszej potrzeby, takie jak produkty rolne i spożywcze, pomoc humanitarna oraz energia.
- Zakaz wstępu do portów UE dla statków pod rosyjską banderą. Wyjątki dotyczą m.in. celów medycznych, żywnościowych, energetycznych i humanitarnych.
Rosyjskie środki zaradcze obejmują:
- Rozszerzenie importu równoległego na niektóre produkty, takie jak części zamienne
- Odpowiedzialność kryminalną dla podmiotów które przestrzegają zachodnich sankcji. Ustawa może zostać uchwalona w ciągu najbliższych dwóch tygodni.
- Procedury wyjścia dla firm zagranicznych opuszczających rynek i przewidziana konfiskata ich aktywów.
- Wymóg płacenia za rosyjski gaz w rublach, co komplikuje proces transakcji dla europejskich firm.