Firmy obawiają się zbyt dużej ingerencji w rynek energii elektrycznej
20 października 2022

Firmy obawiają się zbyt dużej ingerencji w rynek energii elektrycznej

Ustawa o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej zbyt mocno ingeruje w rynek, przez co spowoduje ogromną niepewność, której konsekwencją może być upadłość wielu firm – uważa Konfederacja Lewiatan.

W parlamencie trwają prace nad projektem ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku. Trafił on do Sejmu bez konsultacji publicznych.

Ustawa ma ograniczyć negatywne efekty wysokich cen energii elektrycznej, wprowadzając przy tym pojęcie „odbiorcy uprawnionego”, któremu będzie przysługiwać ochrona. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, zakłada on ograniczenie przychodów wytwórców energii elektrycznej, przy jednoczesnej redystrybucji uzyskanych środków do odbiorców końcowych objętych ochroną. W tym celu ustawa powołuje Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny, na który wytwórcy energii oraz przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną mają dokonywać wpłat (określonych w ustawie jako „odpisy”).

Nie ulega wątpliwości, że trudna sytuacja na rynku energii i jej wysokie ceny wymagają podjęcia odpowiednich działań. W tym celu opracowano rozwiązania także na poziomie unijnym: rozporządzenie Rady (UE) 2022/1854 w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii. Procedowany obecnie projekt ustawy jest konsekwencją i odzwierciedleniem tych unijnych regulacji w krajowym porządku prawnym.

– W obecnym brzmieniu zakłada on jednak daleko idącą, a w znacznej mierze wręcz nadmiarową, ingerencję w rynek energii elektrycznej. Co więcej, ingerencję wprowadzaną naprędce i bez konsultacji publicznych. Przeprowadzenie kompleksowych konsultacji dałoby możliwość dogłębnego rozważenia wszelkich możliwych konsekwencji rozwiązań. Tymczasem system zaprojektowany w ustawie niesie za sobą bardzo wysoki poziom niepewności prawnej w zakresie ustalenia wielkości odpisu na Fundusz dla podmiotów, które będą zobowiązane ten odpis kalkulować i odprowadzać, a wręcz doprowadzi do niewypłacalności, a w konsekwencji upadłości spółek obrotu. Nie pozostanie to bez konsekwencji dla odbiorców końcowych i ich prawa do wyboru sprzedawcy – ostrzega Agata Bator, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Wydaje się, że nie taka była intencja projektodawcy. Chodzi o to, aby wprowadzając zmiany, które w założeniu mają pomóc, nie wylać dziecka z kąpielą.

Zobacz stanowisko Lewiatana

Konfederacja Lewiatan

EFNI 2022. Zielona zmiana Europy
11 października 2022

EFNI 2022. Zielona zmiana Europy

Jak zapewnić stałość dostaw energii? Jak redukować więcej emisji gazów niż wynosi produkcja w łańcuchach dostaw? Jakie są perspektywy rozwoju zielonego transportu? Jak wykorzystać potencjał państw basenu Morza Bałtyckiego? Na te i inne pytania odpowiedzą uczestnicy paneli jednej ze ścieżek tematycznych EFNI.

Już w środę, 12 października, rozpocznie się w Sopocie kolejna edycja Europejskiego Forum Nowych Idei organizowanego od 11 lat przez Konfederację Lewiatan przy współudziale BusinessEurope oraz miasta Sopot. Dyskusje będą odbywać się podczas wykładów, paneli, ale także imprez towarzyszących oraz networkingowych, takich jak nowy format EFNI Talks czy rozmowy Nocnych Marków.

Źródła energii i zapewnienie stałości jej dostaw

Podczas czwartkowych paneli w ramach ścieżki tematycznej „Zielona zmiana Europy” odbędzie się sześć paneli, a w piątek 14 października – trzy, z udziałem ekspertów oraz partnerów tegorocznego EFNI. Partnerem spotkania w czwartek, 13 października, na temat gospodarki obiegu zamkniętego i perspektyw jej wdrożenia jest Lafarge Poland. Głos w dyskusji zabiorą m.in. Jakub Tyczkowski, prezes Rekopol, Katarzyna Barańska, Head of the Carbonisation z Osborne Clarke, Monika Michalska, Commercial Manager z Geocycle Polska. Moderatorem będzie Paweł Niziński z B Corps.

„Forum Bałtyckie: szanse rozwojowe ekotransformacji” to temat przewodni spotkania w czwartek, 13 października, którego partnerami są BP Polska, Invest in Pomerania oraz Samorząd Województwa Pomorskiego. Prace badawczo-rozwojowe oraz wdrożenie innowacyjnych produktów i usług, alternatywne wobec paliw kopalnych źródła energii i zapewnienie stałości jej dostaw, dążenie do wspólnotowych celów klimatycznych, które uwzględnia problemy współczesności – takie wyzwania będą podjęte w tej części EFNI.

Jak wykorzystać potencjał gospodarczy i społeczny państw, regionów i miast leżących w basenie Morza Bałtyckiego? Czy możliwe jest wypracowanie trwałych, wspólnych celów oraz ścieżek ich realizacji? Na te pytania spróbują odpowiedzieć Bogdan Kucharski, prezes BP Polska, Elżbieta Bieńkowska, była wicepremier i komisarz Komisji Europejskiej, wykładowczyni w Uniwersytecie Śląskim, Robert Chryc-Gawrychowski, CEO z Northvolt Poland, Leszek Bonna, wicemarszałek województwa pomorskiego oraz Charlotte Andersdotter, International Director w Confederation of Swedish Enterprise. Moderować spotkanie będzie Maciej Witucki, prezydent Konfederacja Lewiatan.

Przyszłość zielonej energii w Europie

IKEA Retail Polska, Invest in Pomerania, Samorząd Województwa Pomorskiego, Veolia Energia Polska są partnerami panelu, na którym przedstawione zostaną dobre praktyki transformacyjne firm na polskim rynku – „od truciciela do innowatora”. Podczas dyskusji w czwartek, 13 października, eksperci odpowiedzą na pytania: jak redukować więcej emisji gazów niż wynosi produkcja w całych łańcuchach dostaw, będzie także mowa o zeroemisyjnym biznesie tworzącym neutralne produkty i usługi.

Stan regulacji prawnych w Polsce i porządek europejski przedstawią m.in. Antoni Bielewicz, dyrektor programu krajowego, European Climate Foundation, Mariusz Podgórski, Renewable Energy Asset Manager w Ingka Investments, Stanisław Szultka, dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego oraz Frédéric Faroche, prezes zarządu Grupy Veolia Energia Polska. Moderacją zajmie się Roksana Kozłowska z Departamentu Energii I Zmian Klimatu w Konfederacji Lewiatan.

Globalna gospodarka – nowy paradygmat wzrostu

Partnerami panelu o takim tytule, który odbędzie się w czwartek, 13 października, są Bank BNP Paribas, BASF Polska, Fundacja Veolia Polska, a partnerem merytorycznym Fundacja WWF Polska. Poruszony zostanie m.in. wątek ograniczenia działalności człowieka prowadzącej do utraty różnorodności biologicznej, co zmniejsza ryzyko kolejnych pandemii i odpowiada na największe wyzwania cywilizacyjne.

O kryzysie różnorodności biologicznej i kryzysie klimatycznym, jako kluczowych zagrożeniach oraz największych czynnikach ryzyka biznesowego rozmawiać będą eksperci. To m.in. Paul Polman, b. CEO w Unilever (nagranie wideo), Katarzyna Byczkowska, prezes BASF Polska, Mirosław Proppe, prezes Fundacji WWF Polska, Partha Dasgupta, ekonomista i profesor emeritus Uniwersytetu Cambridge (zdalnie online), Stefano Mallia, przewodniczący grupy pracodawców z Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Izabela Rakuć-Kochaniak, dyrektor ds. CSR w Veolia Energia Polska oraz prezes Fundacji Veolia Polska. Spotkanie poprowadzi Agnieszka Veljković, rzeczniczka prasowa Fundacji WWF Polska.

Zrównoważone i mobilne miasta

Partnerami kolejnej dyskusji ścieżki „Zielona zmiana Europy” są miasto Gdańsk, Tier i Uniwersytet Łódzki. Czym jest nowoczesność w odniesieniu do miast? Jak rysują się perspektywy rozwoju zielonego transportu, zwłaszcza publicznego, a także dostępność do usług wspólnych odpowiedzialnych środowiskowo? Na te pytania w czwartek, 13 października, odpowiedzą Mathieu Deloly, dyrektor Tier na region Europy Środkowej i Wschodniej, Piotr Borawski, wiceprezydent Gdańska, Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, radczyni prawna i prezeska Zarządu Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Mariusz Sokołowicz, prodziekan Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego, profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Moderatorką będzie Joanna Erbel, ekspertka ds. mieszkaniowych, członkini rady programowej Fundacji Rynku Najmu.

Efektywność budynków i czyste powietrze

Jak rzucić palenie? W piecach! – to przewodni temat kolejnego panelu, którego partnerem jest Rada ds. Czystego Powietrza Konfederacji Lewiatan, w czwartek, 13 października. Pytania to m.in.: jak wrócić na ambitną ścieżkę masowej poprawy efektywności budynków (7,5 mln do 2050!) i wysokoemisyjne źródła ogrzewania zastąpić zielonym ciepłem? Jak pokonać bariery? Jak je identyfikować? Jak współpracować?

Porozmawiają o tym eksperci w składzie: Paweł Mirowski, pełnomocnik Premiera RP ds. programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków oraz wiceprezes NFOŚiGW, Justyna Glusman, dyrektor zarządzająca w Fala Renowacji, Szymon Firląg, prezes Związku Pracodawców – Producentów Materiałów dla Budownictwa, Paweł Lachman, prezes zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, Paweł Ścigalski – pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. jakości powietrza oraz Frédéric Faroche, prezes zarządu Grupy Veolia Energia Polska. Moderatorem będzie Jan Ruszkowski, koordynator Rady ds. Czystego Powietrza Konfederacji Lewiatan.

Dobre sposoby finansowania zielonych inwestycji

Na pytanie, czy takie sposoby istnieją, spróbują odpowiedzieć paneliści w części, której partnerami są: Bank BNP Paribas, Orange Polska oraz LPP. Uczestnicy porozmawiają o kryteriach wyboru dojrzałych firm w podejmowaniu współpracy biznesowej oraz skutecznym finansowaniu zielonych inwestycji w przemyśle i produkcji. Panelistami spotkania w piątek, 14 października, są: Michał Siwek, dyrektor Departamentu Food&Agri International Hub w Bank BNP Paribas, Jacek Hutyra, Climate Officer w Orange Polska, Robert Koński, wiceprezes Figene, Małgorzata Szczepańska, dyrektorka departamentu programów wsparcia innowacji i rozwoju w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ryszard Pawlik, doradca europosła Jerzego Buzka. Moderacja: Sonia Sobczyk-Grygiel, Dziennik Gazeta Prawna.

Energia dla mobilności

Partnerami tego panelu, który odbędzie się w piątek, 14 października, są Związek Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych, Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki. W dyskusji udział wezmą: Ewa Łabno-Falęcka, dyrektorka komunikacji marketingowej i relacji zewnętrznych w Mercedes-Benz Manufacturing Poland, Rafał Rudziński, CEO w Bosch Polska, Tomasz Surma, dyrektor ds. Regulacji i Relacji Publicznych w Veolia Polska, Katarzyna Byczkowska, dyrektor zarządzająca, Basf Polska, Grzegorz Chodkowski, Head of Development w Off Shore Poland, Wojciech Graczyk, prezes, ZPPE, dyrektor, Polityka Energetyczna, Regulacje i Obsługa Prawna, E.ON. Polska oraz Andrzej Tokarz, prezes zarządu, dyrektor generalny FCA Powertrain Poland. Moderacja: Paweł Wideł, prezes, Związek Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych oraz Jakub Safjański, dyrektor departamentu Energii i Zmian Klimatu, Konfederacja Lewiatan.

Transformacja zielonych organizacji

Partnerzy panelu: 3M, BP Polska, IKEA Retail Polska – piątek, 14 października. Fit for 55 i Zielony Ład UE a wyzwania energetyczne stojące przed przemysłem obecnym na polskim rynku. Jak zadbać o wysokie standardy w zakresie odpowiedzialności środowiskowej w każdym ogniwie łańcucha dostaw? Jak wybierać dojrzałych środowiskowo kooperantów i interesariuszy?

Na te i inne pytania odpowiedzą: Dorota Niedziółka z Katedry Geografii Ekonomicznej w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie, profesor Szkoły Głównej Handlowej, Małgorzata Dobies-Turulska, prezeska zarządu IKEA Industry Polska oraz dyrektorka generalna IKEA Industry Zbąszynek, Michał Obiegała, dyrektor ds. korporacyjnych, członek zarządu BP Polska oraz Radosław Kaskiewicz, dyrektor zarządzający w 3M East Europe Region. Moderatorem będzie Jakub Safjański, dyrektor departamentu Energii i Zmian Klimatu w Konfederacji Lewiatan.

Program EFNI 2022 dostępny jest TUTAJ

Po zniesieniu obliga giełdowego. Droga energia z walizki
30 września 2022

Po zniesieniu obliga giełdowego. Droga energia z walizki

Likwidacja obliga giełdowego jest działaniem na szkodę obywateli i przedsiębiorców – ostrzega Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki.

29 września Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii. Zakłada ona całkowite zniesienie tzw. obliga giełdowego w odniesieniu do sprzedaży energii elektrycznej, wynikającego z art. 49a ustawy – Prawo energetyczne. Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki, członek Konfederacji Lewiatan, jest zdecydowanie przeciwny, uchwalonym przez Sejm, zmianom przepisów. 

– Są one nieadekwatne do diagnozy postawionej przez autorów projektu ustawy oraz będą miały bardzo negatywne skutki dla gospodarki, rynku energii i zaangażowania sektora finansowego w budowę źródeł OZE w Polsce. Ponadto stoją w sprzeczności z innymi aktualnie procedowanymi aktami prawnymi, które są wprowadzane w związku z sytuacją na rynku energii. Usunięcie obligo giełdowego doprowadzi do wzrostu cen energii dla przedsiębiorstw. Firmy i konsumenci utracą możliwość weryfikacji ofert pozyskiwanych od spółek energetycznych – mówi Wojciech Graczyk, prezes zarządu Związku Pracodawców Prywatnych Energetyki.

Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki w szczególności zwraca uwagę na fundamentalne kwestie w przedstawionym projekcie:

  • zniesienie obowiązku działania na transparentnym rynku giełdowym doprowadzi do ograniczenia konkurencji na rynku obrotu energią oraz wzrostu cen energii w Polsce. Brak obliga wpłynie na umocnienie monopolu wytwarzania konwencjonalnego,
  • efektem zmian będzie znaczące ograniczenie możliwości finasowania nowych OZE, ponieważ drastyczne obniżenie wolumenu transakcji na Towarowej Giełdzie Energii doprowadzi do pozbawienia instytucji finansujących wiarygodnych cen referencyjnych, które dzisiaj dostarcza giełda energii,
  • przytoczona argumentacja za zniesieniem obliga wspiera interesy dużych grup energetycznych, a ponadto jest fundamentalnie sprzeczna z tym, jak uzasadniano wprowadzenie 100% obliga giełdowego w 2018 roku. Obecnie przytaczane są wyłącznie argumenty służące interesom dużych grup energetycznych,
  • proponowana zmiana regulacji jest przedwczesna, gdyż nie są znane skutki wprowadzenia innych regulacji istotnych dla hurtowego rynku energii elektrycznej – w szczególności będzie ona negatywnie oddziaływała na mechanizmy mające za celu obniżenie cen na rynku hurtowym, jakie zostały przewidziane we wchodzących w życie 3 października 2022 r. zmianach rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego,
  • umocnienie monopolu wytwarzania konwencjonalnego – wycofanie obowiązku działania na transparentnym rynku giełdowym doprowadzi do wzrostu cen energii,
  • drastyczne obniżenie wolumenu transakcji na Towarowej Giełdzie Energii doprowadzi do znacznego ograniczenia możliwości finansowania budowy OZE w Polsce – giełda energii dostarcza bankom wiarygodne ceny referencyjne dla finansowania nowych projektów,
  • na skutek likwidacji obliga giełdowego nastąpi drastyczna utrata wiarygodności cen i indeksów na giełdzie energii – stoi to w jawnej sprzeczności z celem i treścią innych aktualnie procedowanych w Sejmie i rządzie ustaw; stanie się to przy jednoczesnym braku informacji (raportów publicznych) cen w transakcjach zawieranych wewnątrz grup.
  • zakres i tryb wprowadzenia proponowanej zmiany ustawy stanowią zagrożenie dla zaufania obywateli, inwestorów, systemu bankowego i przedsiębiorców do państwa.

Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki z całą stanowczością wskazuje na nieprawdziwość przytaczanego przez autorów proponowanych zmian argumentu, że wytwórcy energii mogliby sprzedawać energię taniej, ale nie mogą z powodu obligo. Argument ten jest nieprawdziwy z dwóch powodów: po pierwsze mniej niż połowa energii wyprodukowanej w Polsce jest sprzedawana w ramach obliga (wg danych Prezesa URE z 11.02.2021 roku), po drugie w 2022 roku uczestnicy handlu na giełdzie borykają się z permanentnym brakiem ofert na sprzedaż energii elektrycznej.

Ceny energii. Nie wiadomo, które firmy otrzymają pomoc
29 września 2022

Ceny energii. Nie wiadomo, które firmy otrzymają pomoc

Przedsiębiorcy oczekują jasnych przepisów dotyczących uzyskania przez nich wsparcia w związku z sytuacją na rynku energii. Tymczasem projekt ustawy która ma uregulować ten problem jest mało konkretny i nie określa do których firm i w jakiej wysokości będzie skierowana pomoc – uważa Konfederacja Lewiatan.

W Sejmie rozpoczęły się prace nad projektem ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024. Rząd chce udzielić przedsiębiorcom pomocy publicznej w związku ze wzrostem cen energii elektrycznej i gazu ziemnego. Projekt ustawy ma właśnie określić zasady udzielania takiej pomocy.

– Niestety, nie ma w nim żadnych konkretów, tylko mgliste zapowiedzi przyszłej pomocy na podstawie uchwały Rady Ministrów. Nadal nie wiadomo do jakich firm trafi wsparcie i w jakiej wysokości. Przedsiębiorcy potrzebują teraz jasnych regulacji, co do możliwości uzyskania wsparcia państwa w związku z wysokimi cenami energii i gazu. Według zaproponowanych przepisów pomoc może teoretycznie trafić do wielu sektorów, które ponoszą dodatkowe koszty związane ze wzrostem cen energii i gazu, jednak obawiamy się, że rząd będzie arbitralnie wskazywać beneficjentów pomocy, a przedsiębiorcy zostaną wykluczeni z konsultacji treści programów pomocowych. Projekt ustawy skierowanej przez rząd do Sejmu nie został poddany konsultacjom publicznym, mimo że ten temat wzbudza ogromne zainteresowanie pracodawców i związkowców – mówi Jakub Safjański, dyrektor departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan

Energia elektryczna będzie tańsza, ale może jej zabraknąć. A my nie zamierzamy oszczędzać
22 września 2022

Energia elektryczna będzie tańsza, ale może jej zabraknąć. A my nie zamierzamy oszczędzać

Po wprowadzeniu zmian w rozporządzeniu dotyczącym szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego może się okazać, że cena energii elektrycznej spadnie, ale nie będzie jej na rynku – ostrzega Konfederacja Lewiatan.

Ministerstwo klimatu i środowiska przygotowało kolejną wersję rozporządzenia dotyczącą wprowadzenia ceny maksymalnej na rynku bilansującym. Celem regulacji jest doprowadzenie do spadku cen hurtowych energii elektrycznej.

– Zmiany wprowadzane są zdecydowanie zbyt późno. Bardzo wysoki poziom cen energii utrzymuje się od początku 2022 roku. Jeśli państwo decyduje się na interwencję, powinno to zrobić jak najwcześniej. Tymczasem w połowie września odbiorcy, sprzedawcy i wytwórcy mają już zakontraktowaną znaczną ilość energii, jaka zostanie zużyta w 2023 roku  – mówi Wojciech Graczyk, prezes zarządu Związku Pracodawców Prywatnych Energetyki.

Taka zmiana powinna być wprowadzona na określony czas. Interwencja ma na celu wyłączenie mechanizmów rynkowych z rynku bilansującego, dlatego dla wszystkich uczestników rynku ważny jest moment, w którym mechanizmy rynkowe zostaną przywrócone. Podobno interwencja jest planowana do końca 2023 roku. W treści proponowanego aktu prawnego nie ma jednak o tym słowa.

– Zmiana będzie miała potencjalnie ogromne skutki dla rynku hurtowego energii. Istnieje uzasadniona obawa, że wytwórcy energii elektrycznej wiedząc, że operator systemu przesyłowego dysponuje narzędziem w postaci korekty oferty bilansującej, ograniczą składanie ofert. W rezultacie wprowadzenia tej regulacji cena energii elektrycznej zostanie skutecznie ograniczona, ale nie będzie jej na rynku. Zwracam uwagę, że w projekcie rozporządzenia brak jest jakichkolwiek propozycji działań mających na celu ograniczenie popytu na energię elektryczną,  pomimo, że w tym kierunku zmierzają wysiłki podejmowane na szczeblu europejskim czy w innych krajach naszego regionu, na przykład na Węgrzech – dodaje Wojciech Graczyk.

Konfederacja Lewiatan

Utrudniony dostęp do sieci elektroenergetycznej dla instalacji OZE zagraża gospodarce
17 lutego 2022

Utrudniony dostęp do sieci elektroenergetycznej dla instalacji OZE zagraża gospodarce

Masowe odmowy wydawania warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej i przesyłowej przez operatorów systemów elektroenergetycznych, dotyczące przyłączeń instalacji OZE, zagrażają rozwojowi i konkurencyjności gospodarki – ostrzega Konfederacja Lewiatan.

Podmioty publiczne, samorządy, osoby prywatne i przedsiębiorcy inwestujący w OZE lub, jako odbiorcy, dążący do obniżenia kosztów zaopatrzenia w energię napotykają na strukturalną barierę w budowie instalacji OZE w postaci odmów wydawania warunków przyłączenia do sieci przez operatorów systemów elektroenergetycznych (przesyłowych i dystrybucyjnych).

W latach 2019-2020 oddziały terenowe Urzędu Regulacji Energetyki otrzymały 1209 powiadomień o odmowach przyłączenia obiektów do sieci elektroenergetycznej o łącznej mocy niemal 5 668 MW. Oznacza to spory wzrost w porównaniu do okresu 2017-2018 (powiadomień było wtedy 260) przy jednoczesnym zwiększeniu łącznej wielkości mocy obiektów zgłoszonych do przyłączenia (było 735 MW). Z samych tylko oficjalnych informacji jednego z operatorów elektroenergetycznych systemów dystrybucyjnych wynika, że liczba odmów przyłączenia instalacji OZE do sieci w całym 2020 roku dotyczyła 5 proc. złożonych wniosków, a w 2021 roku było to już ok. 25 proc. (w okresie od stycznia do września).

– Odmowy przyłączania do sieci elektroenergetycznej blokują rozwój małych i dużych instalacji OZE. Problem dotyczy zarówno skali odmów, jaki i sposobu prowadzenia procesów przyłączenia przez operatorów systemów elektroenergetycznych. Zjawiska te utrudniają racjonalne gospodarowanie dostępnymi zasobami sieciowymi oraz rozwój sieci w taki sposób, by zapewniać dobrobyt społeczny i konkurencyjność gospodarki, przy zachowaniu zrozumiałych wymogów bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej oraz zrównoważonych i uzasadnionych kosztów inwestycji sieciowych. Odczuwa to już dziś społeczeństwo i gospodarka ponieważ dramatycznie rosną koszty energii – mówi Dorota Zawadzka – Stępniak, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Odmowy wydania warunków przyłączenia dla inwestycji w OZE dotyczą zarówno dużych projektów o mocy kilkudziesięciu MW, jak i niewielkich, niejednokrotnie o mocy znacznie poniżej 1 MW, bez względu na technologię wytwarzania (odmowy jednakowo odnoszą się do projektów wiatrowych, fotowoltaicznych, jak i biogazowych, a nawet magazynów energii). Operatorzy uzasadniając odmowy na ogół powołują się ogólnikowo na brak technicznych warunków przyłączenia do sieci, nie wskazując przy tym żadnej perspektywy, w której przyłączenie mogłoby ostatecznie nastąpić.

Jednocześnie w postępowaniach spornych Urząd Regulacji Energetyki standardowo odmawia przedsiębiorcom inwestującym w rozwój OZE dostępu do informacji o warunkach przyłączenia, powołując się, wbrew licznym przepisom prawnym (w tym dyrektywom) i rzeczywistej treści poszczególnych dokumentów, na ochronę informacji niejawnych lub tajemnicy przedsiębiorstwa. Godzi to w przejrzystość systemu przyłączania do sieci i nie pozwala na racjonalne poszukiwania takich rozwiązań, które mogłyby przeciwdziałać części problemów identyfikowanych przez operatorów sieci.

– Niezbędne jest zapewnienie bardziej przejrzystego dostępu do informacji o warunkach przyłączania nowych instalacji do sieci, podniesienie standardu prowadzenia postępowań o wydanie warunków przyłączenia oraz zawierania umów o przyłączenie. Konieczna jest też zmiana sposobu modelowania współpracy źródeł odnawialnych z siecią tak, by przyspieszyć ich integrację z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym z wykorzystaniem najnowszych standardów technicznych i doświadczeń branżowych – podkreśla Agata Bator, ekspertka w departamencie energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

 Konfederacja Lewiatan