• W tym tygodniu rząd ma skierować do Sejmu projekt nowelizacji przepisów antykryzysowych dotyczący prawa pracy.
• Konfederacja Lewiatan docenia fakt, że kolejny element tarczy antykryzysowej dotyka w większym stopniu niż poprzednie, kwestii prawa pracy.

Cieszy, że w kolejnej nowelizacji Tarczy Antykryzysowej, w końcu w większym stopniu zwrócono uwagę na potrzeby dostosowania prawa pracy, do obecnych kryzysowych warunków prowadzenia firm. Od początku kryzysu spowodowanego COVID-19 postulujemy korekty regulacji w sposób, który będzie efektywnie wspierał firmy w adaptacji do spowolnienia i w wychodzeniu z kryzysu poprzez zwiększenie elastyczności pracy. Przede wszystkim wskazujemy na potrzebę wprowadzenia tymczasowych rozwiązań w zakresie: zmian sposobu rozliczania czasu pracy poprzez wprowadzenie tzw. kont czasu pracy i możliwości wydłużenia okresu rozliczeniowego do 24 miesięcy. Podkreślamy konieczność modyfikacji zasad organizacji pracy (np. czas pracy, urlopy wypoczynkowe, zmniejszenie kosztów zatrudnienia) czy większego dostępu do wsparcia finansowego. Widzimy potrzebę wydłużenia umów na czas określony ponad dotychczasowe restrykcyjne limity. Chcielibyśmy też wydłużyć możliwość zatrudnienia pracownika za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej u jednego użytkownika pod warunkiem stosowania umowy o pracę. To są rozwiązania, które mogłyby pomóc utrzymać stabilność zespołów w dłuższej perspektywie i uniknąć zwalniania pracowników w najbliższym czasie. Pracodawcy teraz przede wszystkim walczą o to, żeby pracowników nie zwalniać i na tym powinny się skupić regulacje. Dlatego propozycje konkretnych przepisów z prawa pracy wymagają konsultacji z partnerami społecznymi, żeby uniknąć niepotrzebnych napięć w tym trudnym, zarówno dla pracowników jak i pracodawców okresie – mówi Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.

– Pozytywnie oceniamy doprecyzowanie pewnych elementów w zakresie pracy zdalnej, przyznania pracodawcom możliwości skierowania pracowników na urlop wypoczynkowy czy zwiększenia dostępu do finansowego wsparcia miejsc pracy. Pamiętajmy, że mówimy o rozwiązaniach tymczasowych, aczkolwiek brakuje rozwiązań ułatwiających organizację pracy w okresie zmiennych uwarunkowań – dodaje Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

W zakresie prawa pracy, główne propozycje zawarte w tarczy dotyczą:
– doprecyzowanie pracy zdalnej, m.in. kwestia zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika, sporządzanie ewidencji wykonywanych czynności, odpowiedzialność pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej oraz za wypadki przy tej pracy tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami pracy lub materiałami do pracy
– możliwość obniżenia czasu pracy w celu otrzymania dofinansowania o 10%, tylko na podstawie oświadczenia pracodawcy (bez gody związków) – art. 15g nowy ust. 11(1)
– pracodawca u którego wystąpił spadek obrotów i w związku z tym wystąpił istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń może wprowadzić przestój (do – 50% wynagrodzenia) lub obniżony wymiar czasu pracy, bez dofinansowania, od 6 do 12 miesięcy
– możliwość dofinansowania wynagrodzenia pracowników nieobjętych przestojem/obniżonym wymiarem czasu pracy
– możliwość udzielenia zaległego i bieżącego urlopu wypoczynkowego przez pracodawcę
– w zakresie określonym w nowych przepisach nie będzie stosowało się ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
– zawiesza się stosowanie postanowień porozumień zbiorowych, w szczególności układów zbiorowych pracy, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, a także innych porozumień, regulaminów lub umów w zakresie gwarancji ochrony stosunku pracy, ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy lub jego zmianą, programów dobrowolnych odejść i innych ustaleń w tym zakresie
– zawiesza się wpłaty na ZFŚS
– wprowadza się możliwość wypowiedzenia umów o zakazie konkurencji

Konfederacja Lewiatan

• Galerie handlowe raczej nie zostaną otwarte w połowie maja. Ministerstwo Rozwoju nie wyklucza, że stanie się to później. Dokładnej daty jednak nie ma. Decyzję w tej sprawie ogłosi premier.
• Zapowiedziano wprowadzenie specjalnej aplikacji, która podzieli osoby w sklepach na 3 kategorie bezpieczeństwa: po zakażeniu – czerwony, po kwarantannie – żółty, bez kontaktu z wirusem – zielony. Służy to umożliwieniu zwiększenia liczby klientów z kodem zielonym w sklepie.
• Konfederacja Lewiatan proponuje, aby umożliwić również funkcjonowanie sklepów meblowych i oferujących artykuły do urządzenia wnętrz, wysp handlowych w galeriach oraz doprecyzowanie przepisów określających liczbę osób przebywających w sklepie.

Ministerstwo Rozwoju konsultuje z przedsiębiorcami wytyczne dla funkcjonowania galerii handlowych i gastronomii po zniesieniu zakazu w trakcie epidemii COVID-19. Dotyczą one przestrzeń komunikacyjnej i usług, strefy gastronomicznej, infrastruktury współtowarzyszącej oraz procedur postępowania w przypadku wykrycia osoby posiadającej symptomy zakażenia.

– Dla nas najważniejsza jest odpowiedź na pytanie, kiedy galerie handlowe mogą zostać otwarte. Przedsiębiorcy powinni mieć czas na przygotowanie sklepów, w oparciu o opublikowane akty normatywne np. wstawić dozowniki z płynem dezynfekującym, zawiadomić pracowników. Na razie daty otwarcia galerii nie znamy – mówi Arkadiusz Grądkowski, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Planowane jest wprowadzenie specjalnej aplikacji, która podzieliłaby ludzi na 3 kategorie bezpieczeństwa: po zakażeniu – czerwony, po kwarantannie – żółty, bez kontaktu z wirusem – zielony. Osób z kategorii zielonej czyli zdrowych i bez kontaktu z wirusem, mogłoby wejść do sklepu 10 proc. więcej. Stosowanie aplikacji byłoby warunkiem wpuszczania do sklepu, pomimo wyczerpania limitu. Aplikacje instalowaliby klienci, którzy chcieliby skorzystać z tego przywileju.

Wśród proponowanych rozwiązań, które znalazły się w wytycznych są m.in. zalecenie utrzymania odległości przynajmniej dwóch metrów pomiędzy klientami w galerii, używania maseczek i zapewnienie możliwości ich zakupu przynajmniej w jednym sklepie w galerii, czy ograniczenie liczby klientów w strefie gastronomicznej – na jedną osobę powinno przypadać minimum 15 m2.

Resort rozwoju proponuje, aby w pierwszym etapie nie mogły prowadzić działalności strefy aktywności fizycznej (siłownie, place zabaw, parki trampolin), strefy gier, kina i wyspy usługowe.

Po interwencji Lewiatana Ministerstwo Rozwoju rozważa zgodę na uruchomienie wysp o charakterze handlowym (przy wprowadzeniu dodatkowych zabezpieczeń: obudowa wyspy, okienko obsługi z jednej strony bez możliwości podchodzenia z innych stron). Natomiast na razie nie będą otwarte wyspy o charakterze usługowym (np. manicure) oraz czy rekreacyjnym (ławeczki, stoliczki, fotele masażu itp.).

– Powinniśmy rozpocząć proces odmrażania działalności w galeriach handlowych, uwzględniając sytuację epidemiologiczną. Czekają na to firmy i pracownicy. W tym kontekście istnieje konieczność doprecyzowania przepisów określających liczbę osób, które mogą znajdować się w sklepie, regulacji dotyczących możliwości pomiaru temperatury pracownikom, współpracownikom i klientom, czy obowiązku wyznaczania specjalnych pomieszczeń dla osób z objawami choroby oraz wietrzenia pomieszczeń – dodaje Arkadiusz Grądkowski.

Konfederacja Lewiatan

Stopa bezrobocia rejestrowanego w marcu 2020 r. wyniosła 5,4 proc. i była niższa niż w lutym – podał GUS. Liczba bezrobotnych wynosiła na koniec marca 909,4 tys., czyli o 10,4 tys. mniej niż w lutym oraz mniej niż w marcu ubiegłego roku o 75,3 tys. Publikowane dane kwartalne bardziej rodzą nowe pytania, niż odpowiadają na te związane z wpływem koronawirusa na rynek pracy.

Komentarz Moniki Fedorczuk ekspertki Konfederacji Lewiatan

Spadek liczby osób bezrobotnych w marcu jest kompletnie wbrew przewidywaniom, że zamrożenie gospodarki od 14 marca spowoduje gwałtowny wzrost bezrobocia. Warto jednak zwrócić uwagę, że koniec marca to moment, w którym przedsiębiorcy czekali jeszcze z decyzjami dotyczącymi zwolnień na ogłoszenie tarczy antykryzysowej, która została uchwalona 31 marca w godzinach wieczornych.

Publikowane przez GUS dane opierają się na rejestrach powiatowych urzędów pracy. Nie każda osoba, która utraciła pracę, ma osobistą motywację do takiej rejestracji, szczególnie, że kwota zasiłku dla bezrobotnych jest relatywnie niska. Same urzędy pracy raczej w oczach wielu osób nie cieszą się dobrą opinią. Mimo wielu starań nie udało się przebudować wizerunku urzędów pracy tak, aby były postrzegane jako miejsce, w którym każda osoba, również posiadająca kwalifikacje może dostać wsparcie w znalezieniu adekwatnego miejsca pracy. Być może zapowiadany wzrost kwoty zasiłku dla bezrobotnych i zwiększone trudności w pozyskaniu nowego zatrudnienia będą dla części osób pozostających bez pracy motywacją do rejestracji.

W strukturze osób nowo rejestrowanych jako bezrobotne widać jednak pewne symptomy zmian na rynku pracy. W marcu liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 98,6 tys., tj. była niższa niż przed miesiącem (o 15,3%) oraz przed rokiem (o 20,2%). W tej grupie zwiększył się udział osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy, których było zarówno więcej niż przed miesiącem (o 8,1%), jak i przed rokiem (o 3,9%). W samym marcu br. liczba nowo zarejestrowanych, którzy utracili pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy wynosiła 4,4 tys. osób.

W marcowych danych widać również, że osoby bezrobotne trudniej znajdują nową pracę. Z ewidencji bezrobotnych w marcu br. skreślono 109 tys. osób, tj. mniej niż przed miesiącem (o 8,2%) oraz przed rokiem (o 29,9%). Główną przyczyną wyrejestrowania było nadal podjęcie pracy, w wyniku czego z rejestru skreślono 57 tys. osób, tj. o 2,5% mniej niż przed miesiącem i aż o 22,2% mniej niż rok wcześniej. Oznacza to, że powodem zniknięcia ok. 52 tys. osób z rejestrów bezrobotnych było rozpoczęcie udziału w jednej z form aktywizacji (13,9 tys.), niepotwierdzenie gotowości do pracy (15,7 tys.), dobrowolne zrezygnowanie ze statusu bezrobotnego (5,6 tys.) lub skorzystanie z uprawnień emerytalnych, rentowych lub świadczenia przedemerytalnego (1,3 tys.).

W kolejnych miesiącach, w związku z przesunięciem środków Funduszu Pracy na działania pomocowe w ramach tarczy antykryzysowej, prawdopodobne jest – o ile nie zostaną przeznaczone dodatkowe środki na aktywizację – że ten sposób zmniejszania liczby bezrobotnych w kolejnych miesiącach może ulec ograniczeniu. Z uwagi na istotne zmniejszenie lub brak rekrutacji w wielu branżach również odpływ bezrobotnych z tytułu podjęcia pracy będzie mniejszy. Do urzędów pracy w marcu wpłynęło znacząco mniej ofert pracy.

Skutki COVID-19 na rynku pracy nie są natychmiastowe. Dla wielu pracowników okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące, również procedura zwolnień grupowych (obejmująca de facto tylko część pracowników) odsuwa w czasie moment zakończenia współpracy pomiędzy pracodawcą a pracobiorcą. To oznacza, że duża część decyzji o zwolnieniach będzie widoczna w rejestrach bezrobotnych dopiero w czerwcu – lipcu tego roku. Według danych na koniec marca zadeklarowano więcej zwolnień grupowych niż przed miesiącem oraz przed rokiem – 184 zakłady zadeklarowały zwolnienie 18,7 tys. pracowników (w końcu lutego br. odpowiednio 116 zakładów, 15,2 tys., pracowników). Wielkość zwolnień grupowych w kolejnych miesiącach będzie zależeć do skuteczności instrumentów zaproponowanych w tarczy antykryzysowej oraz przede wszystkim od realizowanych planów odmrażania gospodarki i terminu wprowadzenia tarczy finansowej przedstawionej przez Polski Fundusz Rozwoju.

Konfederacja Lewiatan

Skrócenie terminu wydawania interpretacji indywidualnych prawa podatkowego czy wstrzymanie poboru tzw. podatku minimalnego z tytułu własności środka trwałego – proponuje Konfederacja Lewiatan, aby pomóc firmom i gospodarce wyjść z kryzysu wywołanego epidemią COVID-19.

W ramach tarczy antykryzysowej przedłużono o 3 miesiące termin na wydawanie interpretacji indywidualnych prawa podatkowego. Dodatkowo minister finansów otrzymał uprawnienie do przedłużenia tych terminów o kolejne 3 miesiące.

– W praktyce oznacza to, że w tym bardzo trudnym dla przedsiębiorców okresie, ale także przez kilka miesięcy po ustaniu epidemii, nie uzyskają oni interpretacji indywidualnej, która nierzadko może być kluczowa dla dalszego funkcjonowania firmy. Urzędy administracji państwowej, przy zachowaniu środków bezpieczeństwa, mogą normalnie pracować i należałoby oczekiwać skrócenia tych terminów, aby umożliwić przedsiębiorcom szybsze podejmowanie decyzji. Wydłużenie, i tak już dość długich terminów, oznacza blokowanie firm w ich sprawnym działaniu. Apelujemy, o uchylenie tej regulacji – mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Dodatkowo trzeba zrezygnować z poboru podatku od przychodów z budynków, oddanych w najem lub dzierżawę, tzw. podatku minimalnego. Polega on na tym, że jeżeli przedsiębiorca wynajmujący budynek lub jego część, nie ma z tego tytułu dochodów i nie płaci podatku CIT lub PIT, to zobowiązany jest do zapłaty podatku minimalnego, który oblicza się od wartości wynajętego budynku, jeżeli jego wartość przekracza 10 mln zł. Zgodnie ze stanowiskiem ministra finansów prezentowanym w interpretacjach indywidualnych podatek minimalny muszą płacić także przedsiębiorcy prowadzący działalność hotelarską.

Przepisy o podatku minimalnym są bardzo nieprecyzyjne, a ustalenie kwoty podatku powoduje duże problemy. Wymaga ustalenia, na każdy pierwszy dzień miesiąca, jaka powierzchnia budynku jest wynajęta, i w proporcji do całej powierzchni budynku, obliczyć podatek od wartości. W czasie epidemii trudności te są jeszcze większe, a dodatkowo pojawiają się nowe wątpliwości, jak np. to, czy jeżeli umowy najmu w galeriach handlowych wygasły na mocy przepisów ustawy antykryzysowej, ale najemca używa tych powierzchni bezumownie, to wynajmujący ma płacić podatek minimalny czy nie.

– Te i inne wątpliwości wymagają wyjaśnienia w drodze interpretacji indywidualnej, jednak ze względu na przedłużenie terminu ich wydawania, przedsiębiorcy mogą otrzymać taką interpretację najwcześniej za pół roku. Niestety podatek od strat muszą płacić już dziś – dodaje Przemysław Pruszyński.

Konfederacja Lewiatan

Odmrażanie gospodarki to ważny temat nie tylko dla rządu, ale również dla związkowców i pracodawców. Do przeprowadzenia tego procesu konieczny jest dialog z partnerami społecznymi. Tylko we współpracy z nimi można przygotować model wychodzenia z kryzysu – uważają Konfederacja Lewiatan, BCC, Pracodawcy RP, Związek Rzemiosła Polskiego, OPZZ i Forum Związków Zawodowych, członkowie Rady Dialogu Społecznego.

Podczas ostatniego posiedzenia prezydium RDS, zwrócono uwagę na to, że przy restarcie gospodarki kluczowe znaczenie ma ochrona zdrowia. Bez odpowiedniego zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego i szerokiej dostępności środków ochrony trudno myśleć o odmrożeniu gospodarki i powrocie do „nowej normalności”. Podkreślano, że w najgorszej sytuacji jest obecnie sektor mikro i małych firm, którego działalność została z dnia na dzień zablokowana, a odblokowywana ma być najpóźniej. Samozatrudnieni i mały biznes, świadczący usługi dla ludności mogą już tego nie doczekać. Dlatego partnerzy społeczni przygotują wspólne rekomendacje w zakresie odmrażania gospodarki, które zostaną następnie przekazane stronie rządowej.

Niepokój partnerów społecznych wywołuje również sytuacja sektora państwowego. Zapowiadane redukcje zatrudnienia, obniżanie wynagrodzeń i problem dialogu na poziomie zakładów pracy wymagają pilnej interwencji. Strona społeczna obawia się skali planowanych zwolnień i przyszłego poziomu bezrobocia w kraju. Ponadto zdaniem organizacji pracodawców na forum RDS należy podjąć trudny dialog dotyczący uelastycznienia prawa pracy w czasie kryzysu gospodarczego. Konkretne rozwiązania w zakresie uelastycznienia czasu pracy, zawieszenia ograniczeń w stosowaniu umów na czas określony oraz w pracy tymczasowej – dla zapewnienia ochrony zatrudnionym – powinny zostać niebawem przedyskutowane w dialogu trójstronnym.

Partnerzy społeczni zwrócili również uwagę na konieczność dalszego uszczelnienia i uelastycznienia regulacji przewidzianych w Tarczy antykryzysowej 1.0. i 2.0. Jednocześnie zaapelowali do przedstawicieli administracji o otwartość i interpretację przepisów na korzyść wnioskujących o pomoc po to, aby podmioty, które faktycznie potrzebują wsparcia mogły skorzystać z dostępnych rozwiązań. Tylko takie podejście ze strony urzędów zagwarantuje realizację celu Tarczy, czyli ochronę firm i ich pracowników przed negatywnymi skutkami kryzysu zdrowotnego i powiązanego z nim kryzysu gospodarczego.

Partnerzy społeczni oczekują także pilnego włączenia w prace legislacyjne nad tzw. Tarczą finansową. Jesteśmy gotowi do dialogu i przedstawienia własnych propozycji rozwiązań. Tarcza finansowa ma stanowić realną pomoc dla firm, co przełoży się na bezpieczeństwo miejsc pracy, dlatego strona społeczna powinna uczestniczyć w przygotowywaniu tego projektu.

Zdaniem partnerów społecznych konieczne jest usprawnienie dialogu pomiędzy stroną społeczną a stroną rządową w ramach Rady Dialogu Społecznego. Przypominamy o tym, że Rada jest najważniejszą instytucją dialogu społecznego w Polsce, która realizuje konstytucyjną zasadę dialogu i współpracy partnerów społecznych. Dlatego oczekujemy poprawy komunikacji z rządem, większej otwartości na dialog oraz włączenie w większym stopniu strony społecznej w prace nad Tarczą finansową i procesem wychodzenia z kryzysu.

Konfederacja Lewiatan

Jak podaje GUS w komunikacie o koniunkturze, w kwietniu odnotowano wyraźne pogorszenie nastrojów konsumentów indywidualnych. Wskaźnik bieżący osiągnął -36,4. W porównaniu do marca br. spadek wyniósł 37,3 pkt proc., natomiast w skali roku 43,6 pkt proc.

Komentarz dr Sonii Buchholtz, ekspertki Konfederacji Lewiatan

Wynik tradycyjnie podawany jest w skali [-100;100], gdzie wartości dodatnie oznaczają przewagę optymistów nad pesymistami, ujemne – przeważają pesymiści. Badanie przeprowadzono w dniach 6-16 kwietnia, a zatem w okresie pełnych restrykcji nałożonych na aktywność zakupową.

Konsumenci sygnalizują oczekiwane pogorszenie sytuacji finansowej gospodarstw domowych, które wynika z sytuacji gospodarczej (-64,5) i wzrostu bezrobocia (-77,7). Co jednak ważne, wśród konsumentów istnieje relatywnie duży odsetek takich, którzy nie wiążą z nadchodzącą recesją pogorszenia indywidualnej sytuacji dochodowej (-30,5). To daje nadzieję, że skłonność do konsumpcji spadnie relatywnie mniej, i scenariusz samospełniającej się przepowiedni nie ziści się. Nie da się jednak ukryć, że konsumenci sygnalizują zachowania typowe dla stanu niepewności, jak powstrzymanie się od ważnych zakupów. To potwierdzenie wczorajszych danych o sprzedaży detalicznej (- 47,3 po +11,5 w marcu).

Podobnie jak w przypadku koniunktury przedsiębiorstw, GUS rozszerzył kwietniowy kwestionariusz o okolicznościowy aneks, w którym pyta ankietowanych o ocenę wpływu bieżącej sytuacji epidemiologicznej na kondycję indywidualną i społeczeństwa. Istnienie takiej współzależności potwierdza 95,4% konsumentów, z czego dla większości (58,1%) jest ono znaczne w skali. Chociaż wśród pracujących proporcje obawiających się utraty pracy względem pozostałych wynoszą pół na pół, 4 na 5 gospodarstw czuje obawy o stabilność swoich finansów (duże zagrożenie sygnalizuje 44,4% ankietowanych, przeciętne – 36,5%).

Mamy więc spójny obraz, w którym ryzyko bezrobocia może nie dotknąć samego respondenta, ale jeśli zrealizuje się wśród innych członków gospodarstwa domowego, lub bliskich, odciśnie piętno na domowym budżecie. Podobny wpływ może mieć zachorowanie na COVID-19, czemu Polacy przypisują indywidualnie duże lub przeciętne zagrożenie (odpowiednio 50,7% i 38,7% odpowiedzi).

Wpływ zagrożenia epidemiologicznego na polską gospodarkę potwierdzają właściwie wszyscy ankietowani, z czego 88% przypisuje mu duże znaczenie. O tym, że takie przekonanie jest poprawne, pokazujemy w liczniku strat gospodarczych przygotowanym wspólnie przez Konfederację Lewiatan i Federację Przedsiębiorców Polskich. Dane na dziś mówią o ponad 81,7 mld złotych strat związanych z COVID-19 i towarzyszącymi restrykcjami od połowy marca. Licznik dostępny jest na stronie http://straty-covid.pl/.

Konfederacja Lewiatan

Wskaźnik PMI dla przetwórstwa w strefie euro w kwietniu znowu się obniżył i wyniósł 33,6 pkt (44,5 pkt w marcu). Jeszcze gorzej było w sektorze usług, gdzie wskaźnik osiągnął 11,7 pkt (po marcowym 26,4 pkt) – podał IHS Markit.

Komentarz dr Sonii Buchholtz, ekspertki Konfederacji Lewiatan

Poranne dane flash PMI sygnalizują niespotykany pesymizm menedżerów w Europie. Wskaźnik PMI dla przetwórstwa w strefie euro w kwietniu wyniósł 33,6 pkt (44,5 pkt w marcu) – gdzie 50 pkt stanowi poziom neutralny. Podobnie oceniają sytuację w przetwórstwie menedżerowie niemieccy (34,4 pkt, po 45,4 pkt w marcu), i francuscy (31,4 pkt, 43,2 pkt przed miesiącem). Subwskaźniki produkcji wyniosły odpowiednio 18,4 pkt, 19,4 pkt oraz 15 pkt.

Respondenci ze strefy euro podzielają więc obserwacje o zamrożeniu istotnej części procesów produkcyjnych w Europie. Branże o niekluczowym charakterze po prostu pozostają zamknięte z uwagi na bardzo niski popyt, ograniczenia w dostawach (trwale naruszone łańcuchy dostaw) i braki kadrowe. Podobnych poziomów wskaźnika PMI (choć bliższych niemieckim) należałoby się spodziewać w Polsce w komunikacie, który zostanie opublikowany na początku maja.
Jeszcze gorzej wygląda sytuacja w sektorze usług, w którym wiele gałęzi wymaga bezpośredniego kontaktu, a więc restrykcje nałożone na ich funkcjonowanie są istotne. PMI usług w strefie euro w kwietniu wylądował na poziomie 11,7 pkt (po marcowym 26,4 pkt), w Niemczech 15,9 pkt (31,7), a we Francji – 10,4 pkt (27,4).
Przedstawicieli przedsiębiorstw ankietowano w okresie 7-22 kwietnia.

Konfederacja Lewiatan

• Konfederacja Lewiatan przygotowała czasowe rozwiązania w prawie pracy, które w okresie odmrażania gospodarki pomogą przedsiębiorstwom przetrwać kryzys i ochronią miejsca pracy.
• Wśród nich znalazły się m.in. przyznanie pracodawcom czasowego prawa do kontroli temperatury pracowników oraz monitorowanie ich zdrowia za pomocą testów, wydłużenie dopuszczalnego okresu trwania i liczby zawieranych umów na czas określony, czy wydłużenie możliwości korzystania z pracownika tymczasowego przez jednego pracodawcę do 30 miesięcy.

– Już dziś musimy wypracować wspólnie z partnerami społecznymi i rządem rozwiązania w obszarze prawa pracy, które chroniąc zatrudnienie i wynagrodzenia, ułatwią radzenie sobie z powrotem do aktywności gospodarczej. Wsparcie dla firm w kryzysie, to nie tylko ratowanie i ochrona miejsc pracy, ochrona płynności finansowej, ale także troska o kondycję, w jakiej firmy zaczną wychodzić z tych trudności. Zwłaszcza, że dziś trudno oszacować, czy ograniczenie niektórych sfer życia gospodarczego trwać będzie 2 czy 3 miesiące i jak będzie wyglądał rynek po odmrożeniu gospodarki. Nawet jeśli dość szybko rozpoczniemy proces odmrażania działalności, firmy będą wciąż działać w warunkach zagrożenia epidemiologicznego – mówi prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan, przewodniczący Zespołu RDS ds. budżetu wynagrodzeń i świadczeń socjalnych.

Propozycje Lewiatana dotyczące zmian w prawie pracy:
– Potwierdzenie/przyznanie pracodawcom prawa do kontroli temperatury pracowników i interesantów oraz monitorowania stanu ich zdrowia za pomocą dostępnych testów w kierunku COVID-19.

– Wprowadzenie możliwości 2-3 krotnego rozpoczynania pracy w trakcie jednego dnia roboczego oraz dodatkowych przerw niewliczanych do czasu pracy dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy w okresie COVID-19.

– Wydłużenie dopuszczalnego okresu trwania i liczby zawieranych umów na czas określony do 48 miesięcy.

– Wydłużenie możliwości korzystania z pracownika tymczasowego przez jednego pracodawcę użytkownika do 30 miesięcy.

– Dopuszczenie stosowania elektronicznej postaci dokumentów w sprawach pracowniczych, w przypadku umów, pism, wniosków.

– Doprecyzowanie zasad świadczenia i organizowania pracy zdalnej, z ewentualnym dofinansowaniem tworzenia takich stanowisk pracy.

– Wprowadzenie możliwości szybszych zmian w organizacji czasu pracy.

Po okresie ożywienia w II i III kwartale 2020 r., czeka nas co najmniej kolejne spowolnienie (jeśli nie powrót pandemii) w IV kwartale 2020 i 2021 roku. Już dziś musimy myśleć o szczególnych rozwiązaniach na okres do końca 2021 roku, bo podobny program pomocy w kolejnym roku pewnie będzie już mało realny, zważywszy na koszty budżetowe.

– Częściowe ożywienie w miesiącach czerwiec – październik 2020 r. i wyższy wzrost gospodarczy w 2021 roku mogą złagodzić skutki gospodarcze i społeczne pandemii 2020 roku, a warunkiem dobrego radzenia sobie z napięciami będzie wypracowanie w dialogu społecznym zrównoważonej strategii utrzymania zatrudnienia. Dlatego proponujemy czasowe zmiany w prawie pracy, które pomogą firmom i pracownikom funkcjonować w okresie przejściowym do końca 2021 r.- mówi Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

Czasowe rozwiązania w prawie pracy w okresie odmrażania gospodarki
1. Potwierdzenie/przyznanie pracodawcom prawa do kontroli temperatury pracowników i interesantów oraz monitorowania stanu ich zdrowia za pomocą dostępnych testów w kierunku COVID-19.

2. Wprowadzenie możliwości 2-3 krotnego rozpoczynania pracy w trakcie jednego dnia roboczego oraz dodatkowych przerw niewliczanych do czasu pracy dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy w okresie COVID-19.

3. Wydłużenie dopuszczalnego okresu trwania i liczby zawieranych umów na czas określony do 48 miesięcy (obecnie 33 miesiące w przypadku umów zawartych bez uzasadnienia).
– Wydłużenie możliwości zawierania umów na czas określony do 48 miesięcy i zwiększenia dopuszczalnej liczby takich umów do 5 (do końca 2021 r.) uchroni cześć pracowników przed redukcją zatrudnienia To rozwiązanie poprawi stabilność zatrudnienia i wpłynie na jakość pracy – podkreśla Robert Lisicki.

4. Wydłużenie możliwości korzystania z pracownika tymczasowego przez jednego pracodawcę użytkownika do 30 miesięcy (obecnie co do zasady 18 miesięcy). Można wprowadzić element promocji umów o pracę, tj. rozwiązanie może dotyczyć tylko stosunków pracy.
– Wprowadzenie tego rozwiązania, nawet czasowo do końca 2021 roku wpłynie na poprawę sytuacji na rynku pracy, a jego ograniczenie tylko do umów o pracę poprawi warunki zatrudnienia pracowników tymczasowych. To rozwiązanie jest ważne także dlatego, że pracownicy tymczasowi nie zostali objęci wieloma formami pomocy uregulowanymi w tarczy antykryzysowej – dodaje prof. Jacek Męcina.

5. Dopuszczenie stosowania elektronicznej formy w przypadku umów, pism, wniosków, dotyczących spraw pracowniczych, ewentualnie z wyjątkiem złożenia oświadczenia woli pracodawcy w sprawie rozwiązania stosunku pracy. Dla przykładu w zakresie czasu pracy, pracownicy wciąż wszystkie wnioski mają składać w formie pisemnej. Pracodawca często jest zobowiązany wysyłać informacje na piśmie.

6. Doprecyzowanie zasad świadczenia i organizowania pracy zdalnej, z ewentualnym dofinansowaniem tworzenia takich stanowisk pracy. Upowszechnienie pracy zdalnej pokazało, że przepisy wymagają doprecyzowania, a ta forma świadczenia pracy ma ogromny potencjał, który wymaga nowych regulacji i promocji.

6. Wprowadzenie zmian w organizacji czasu pracy. Należy umożliwić powszechny 6 – miesięczny okres rozliczeniowy przez pracodawcę na podstawie konsultacji ze związkami zawodowymi i notyfikacji w PIP. Dla firm dużych, o znaczeniu strategicznym, jak np. przemysł motoryzacyjny konieczna jest możliwość wdrażania w układach zbiorowych pracy, choćby na okres przejściowy i pod kontrolą partnerów społecznych i rządu kont czasu pracy lub wynagrodzeń – rozliczanych na podstawie warunków określonych w układzie zbiorowym pracy w okresie 24 miesięcy.

Konfederacja Lewiatan