W poniedziałek premier Donald Tusk przedstawi plan gospodarczy rządu na najbliższe lata. Konfederacja Lewiatan już przed rokiem przygotowała kilkadziesiąt postulatów, których realizacja pozwoli ożywić inwestycje i wzmocnić konkurencyjność gospodarki. Wiele z nich nadal czeka na realizację.
lewiatanplan rząduTusk
– Do tej pory ani premier ani jego ministrowie nie sygnalizowali, że powstaje plan gospodarczy. Mamy zatem dwie możliwości – rząd czynnie włącza się w kampanię prezydencką, a sam plan jest napisany na przysłowiowym kolanie i nie zawiera konkretów albo rząd postanowił odpowiedzieć na apel Komisji Europejskiej po opublikowaniu przez nią Kompasu Konkurencyjności, dokumentu strategicznego wdrażającego raport Mario Draghiego w życie. W tym przypadku również nie oczekiwałbym większych konkretów – komentuje Mariusz Zielonka, główny ekonomista Konfederacji Lewiatan.
Przed rokiem nasi eksperci w porozumieniu z firmami, przygotowali kilkadziesiąt postulatów do nowego rządu, które obejmowały 12 obszarów, m.in. podatki, pracę, edukację, energetykę, cyfryzację. Pod koniec ubiegłego roku oceniliśmy jak rząd realizuje propozycje przedsiębiorców. W styczniu br. w specjalnym raporcie „Postulaty przedsiębiorców. Rok nowej władzy” uaktualniliśmy stan ich realizacji.
Chyba największą słabością gabinetu Donalda Tuska jest brak koordynacji polityki gospodarczej. Od dawna apelujemy o powołanie wicepremiera odpowiedzialnego za sprawy gospodarcze oraz utworzenie Rady Gospodarczej przy premierze, jako ciała sprawnie przenoszącego opinie środowiska gospodarczego na najwyższy poziom administracji rządowej. Być może coś się w tym temacie zmieni. Zapowiadana rekonstrukcja rządu zakłada utworzenie dwóch silnych resortów: gospodarczego i odpowiedzialnego za transformacje energetyczną.
– Widzimy zmianę klimatu dla biznesu. Obecny stan realizacji naszych postulatów nie napawa jednak optymizmem. Nie spodziewamy się zatem, że chociaż część zaproponowanych przez nas rozwiązań znajdzie odzwierciedlenie w czasie poniedziałkowej konferencji. Co zatem Donald Tusk może zaproponować przedsiębiorcom? Możemy spodziewać się, że zostanie ogłoszone oficjalne przyśpieszenie prac nad ustawą deregulacyjną, która tylko z sobie znanych powodów utknęła w czeluściach ministerialnych korytarzy. Kilka dni temu dość niespodziewanie trafiła pod obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów– dodaje Mariusz Zielonka.
61% firm uważa, że w tym roku rząd nie przyspieszy realizacji postulatów przedsiębiorców. 57% jest przekonana, że przez ostatni rok działania rządu wpłynęły negatywnie na ich sytuację – wynika ze styczniowego badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator.
Konfederacja Lewiatan
06 lutego 2025
Gminy nie powinny zatwierdzać taryf za wodę i ścieki
Konfederacja Lewiatan uważa, że kompetencje w zakresie zatwierdzania wysokości taryf za wodę i ścieki powinny pozostać w przedsiębiorstwie Wody Polskie, a nie być przekazane do gmin.
ściekitaryfyustawawoda
Przywrócenie samorządom prawa do ustalania opłat za wodę i ścieki znalazło się w projekcie nowelizacji ustawy o zaopatrzeniu w wodę i ścieki.
– Jako organizacja reprezentująca przedsiębiorców z branży wodno-kanalizacyjnej zgadzamy się z potrzebą zmian, które mają na celu usprawnienie procesu zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Sprzeciwiamy się jednak powrotowi do rozwiązań sprzed 2018 r., które przywracają gminom kompetencje w zakresie zatwierdzania taryf. Naszym zdaniem, takie rozwiązanie niesie ze sobą ryzyko upolitycznienia decyzji taryfowych i kierowania się lokalnymi interesami politycznymi, zamiast realnymi potrzebami infrastrukturalnymi. Ponadto, należy pamiętać iż gminy nie mają odpowiednich służb ani kompetencji merytorycznych do oceny wniosków taryfowych, co może wydłużyć i skomplikować proces – przekonuje Piotr Mazurek, ekspert Konfederacji Lewiatan.
Kompetencje powinny pozostać w przedsiębiorstwie Wody Polskie
Przedsiębiorcy uważają, że kompetencje w zakresie zatwierdzania taryf powinny pozostać w Przedsiębiorstwie Gospodarki Wodnej Wody Polskie, jako organie regulacyjnym posiadającym niezbędną wiedzę i doświadczenie. Lewiatan proponuje również wprowadzenie „milczącej zgody”, która umożliwiłaby automatyczne wejście w życie taryfy po upływie 45 dni od złożenia wniosku, w przypadku braku decyzji organu regulacyjnego.
Uzgodnienie taryf tylko w uzasadnionych przypadkach
Pracodawcy zgadzają się z propozycją, aby uzgodnienie taryfy przez organ regulacyjny było wymagane tylko w przypadku, gdy planowana zmiana przekracza wzrost inflacyjny lub 15% względem poprzednio obowiązującej taryfy. Jednocześnie, proponują automatyczne uwzględnianie w taryfach podwyżek inflacyjnych, bez konieczności zatwierdzania przez organ regulacyjny.
Dłuższe vacatio legis
– Popieramy również możliwość określenia taryfy na okres krótszy niż 3 lata oraz zniesienie opłaty za zatwierdzenie taryfy, ponoszonej dotychczas przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne. Uważamy, że wprowadzenie uprawnienia dla gminy do stosowania taryfy progresywnejto zły pomysł. Takie rozwiązanie jest niejasne i może negatywnie wpłynąć na sytuację finansową firm oraz podnieść ceny dla niektórych odbiorców – dodaje Piotr Mazurek.
Konfederacja Lewiatan proponuje także, aby do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosować przepisy dotychczasowe. Istotne jest też wydłużenie okresu wejścia w życie ustawy do 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Konfederacja Lewiatan jest otwarta na dialog i współpracę w celu wypracowania najlepszych rozwiązań dla przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych i odbiorców usług.
Konfederacja Lewiatan
05 lutego 2025
Lewiatan na podsumowaniu prac Rady Przedsiębiorców ds. Prezydencji
Przedstawiciele rządu: minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk, sekretarz stanu w KPRM Ignacy Niemczycki oraz podsekretarz stanu w KPRM Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, zaprezentowali raport podsumowujący prace Rady Przedsiębiorców ds. Prezydencji. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Konfederacji Lewiatan.
KPRMpolska prezydencja w Radzie UERada Przedsiębiorców ds. Prezydencjiraport
Celem spotkań z przedstawicielami ministerstw (MRiT, MFiPR, MF, MC, MI, MKiŚ, MRPiPS) była dyskusja na temat rozwoju europejskiej gospodarki oraz roli przedsiębiorców we wzmacnianiu konkurencyjności w kontekście polskiej prezydencji w Radzie UE. Efektem tych działań jest opublikowany 5 lutego raport wskazujący najważniejsze zagadnienia dla przedsiębiorców. W jego oficjalnej prezentacji z udziałem przedstawicieli rządu wzięła udział dyrektor generalna Konfederacji Lewiatan, Małgorzata Mroczkowska-Horne.
Konfederacja Lewiatan od 12 lipca 2024 r., czyli momentu rozpoczęcia posiedzeń Rady, aktywnie uczestniczyła w jej pracach, prezentując stanowiska w wielu obszarach istotnych z punktu widzenia polskiego biznesu i nowego cyklu instytucjonalnego w Unii Europejskiej.
Źródło: polish-presidency.consilium.europa.eu/pl/
Kluczowe obszary raportu Rady Przedsiębiorców ds. Prezydencji to:
1. Deregulacja i uproszczenie przepisów unijnych
Deregulacja – członkowie Rady wskazali na powtarzający się apel przedsiębiorców o deregulację oraz spowolnienie tempa przyjmowania nowych regulacji przez Unię Europejską. Zdaniem członków Rady dotychczasowe dynamiczne tempo przyjmowania nowych aktów prawnych w sposób znaczący ogranicza innowacyjność Unii na rynku globalnym.
Jakość przyszłych regulacji – zwrócono uwagę na konieczność zapewnienia wykonalności przyszłych regulacji oraz ich zgodności z zasadami inicjatywy „Better Regulation”.
2. Wzmocnienie konkurencyjności Unii Europejskiej
Wyrównywanie szans na rynku – podkreślono, że problem nierównomiernych obciążeń regulacyjnych szczególnie dotyka europejskie przedsiębiorstwa, które konkurują z firmami spoza UE. Zwrócono także uwagę na konieczność skutecznej egzekucji przepisów celnych w przyszłości, zwłaszcza w kontekście chińskich platform sprzedażowych.
CBAM (Mechanizm dostosowywania cen na granicach UE) – wskazano, że mechanizm CBAM ma kluczowe znaczenie w wyrównaniu konkurencyjności między firmami z UE a przedsiębiorstwami spoza UE, które nie ponoszą kosztów wynikających z polityk klimatycznych. Postulowana jest konieczność rewizji mechanizmu, tak aby nie powodował on nadmiernego obciążania, a tym samym zmniejszenia konkurencyjności europejskich przedsiębiorców.
Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw – podniesiony został postulat zwiększenia wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności poprzez eliminację barier finansowych.
Wyrównywanie szans na rynku – postulowane jest nałożenie obowiązku spełnienia takich samych wymagań, jakie ciążą na przedsiębiorcach z krajów UE, w odniesieniu do oferowania towarów i usług przez podmioty spoza Unii.
3. Dyrektywa celna i zarządzanie rynkiem wewnętrznym
Europejski Urząd Celny – wskazano na potrzebę powołania Europejskiego Urzędu Celnego i zabiegania, by miał on siedzibę w Polsce.
Poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej – zaproponowano stworzenie unijnych wytycznych w zakresie ustalania państwa właściwego do opodatkowania danej transakcji oraz wprowadzenie jednolitego systemu informatycznego zgłoszeń celnych.
4. Ceny energii i transformacja energetyczna
Rozwiązania dla problemu wysokich cen energii – podkreślono konieczność podjęcia w przyszłości działań, które realnie wesprą przedsiębiorców i konsumentów w obliczu wysokich cen energii.
Wsparcie energii odnawialnej – podniesiono kluczowe znaczenie wspierania rozwoju infrastruktury dla odnawialnych źródeł energii, przy jednoczesnym zachowaniu konkurencyjności gospodarki UE.
5. Cyfryzacja i innowacje
Rozwój technologii cyfrowych – postulowano, aby UE dążyła do wzmocnienia cyfrowej autonomii strategicznej, jednocześnie promując lokalne osiągnięcia w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI) i cyberbezpieczeństwa.
Lepsze wykorzystanie funduszy UE – wskazano konieczność lepszego wykorzystania funduszy unijnych w zakresie wzmocnienia innowacyjności, takich jak np. Horyzont.
Przegląd regulacji – zaakcentowano potrzebę przeglądu regulacji w obszarze sektora cyfrowego pod kątem ich efektywności i spójności.
6. Wsparcie UE dla Ukrainy i rozszerzenie Unii
Tryb rozszerzenia – wskazano konieczność dalszego unijnego wsparcia dla Ukrainy. W przypadku rozpoczęcia akcesji Ukrainy (lub innych państw trzecich) podkreślana jest konieczność przestrzegania zasad praworządności oraz podejście oparte na meritum (z ang. „merit based approach”).
Analiza wpływu rozszerzenia – w ocenie członków Rady należy dokonać niezbędnych dostosowań w strukturach Unii Europejskiej celem zapewnienia, że rozszerzenie prowadzić będzie do poprawy europejskiej konkurencyjności, wyższego wzrostu i większego dobrobytu.
7. Zarządzanie migracją
Strategiczne zarządzanie migracją – zwrócono uwagę na konieczność opracowania nowoczesnych narzędzi, które pozwolą na lepszą kontrolę nad przepływem migrantów, uwzględniając również ryzyko odpływu pracowników z rynku pracy, co może wpłynąć na ograniczenie konkurencyjności.
8. Rozwój rynków kapitałowych
Poprawa dostępu do kapitału – podkreślono konieczność rozwijania Unii Rynków Kapitałowych w szczególności poprzez ograniczenie praktyk protekcjonistycznych oraz promowanie szerszego dostępu do kapitału wysokiego ryzyka, co w szczególności przyniesie korzyści europejskim start-upom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom.
Rada Polityki Pieniężnej na lutowym posiedzeniu nie zmieniła wysokości stóp procentowych.
2025lutyRPPstopy procentowe
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Drugie w tym roku posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej, zgodnie z oczekiwaniami, nie przyniosło zmian wysokości stóp procentowych. Ten stan według naszych prognoz będzie się utrzymywał do maja lub czerwca, w zależności od tego jak będą wyglądały sondaże prezydenckie. Pierwsza obniżka będzie zapewne skromna. Obstawiamy 25 punktów bazowych. Do tego też czasu powinna się wyklarować lub ustabilizować polityka Donalda Trumpa. Obecny chaos jaki wywołuje na świecie nie jest dobrym momentem na luzowanie polityki monetarnej.
Na rodzimym podwórku mamy nadal niepewność, co do rozwoju w tym roku. PKB nie zawiódł, inflacja zbliża się do celu, rynek pracy jest stabilny. Jedynie w obszarze przemysłu mamy umiarkowanie złe perspektywy. Gdy dołożymy do tego możliwe większe cła nałożone przez USA na unijne produkty to RPP będzie musiała jednak podjąć działania w celu możliwego pobudzenia popytu.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11
W podpisanej przez prezydenta ustawie o podmiotach obsługujących kredyty i nabywcach kredytów uwzględniono kilkanaście uwag zgłoszonych przez Konfederację Lewiatan.
dyrektywakredyty zagrożonelewiatanustawa
Ustawa jest wdrożeniem unijnej dyrektywy[1] i dotyczy kredytów zagrożonych (w uproszczeniu: dotkniętych problemami ze spłacalnością). W tym kontekście obejmuje przykładowo: zasady działalności w zakresie obsługi kredytów, prawa i obowiązki dostawców usług obsługi kredytów, czy nabywców kredytów, tematykę nadzoru. Regulacja ma charakter złożony – istotne są w niej nie tylko zasady, ale także elementy takie jak siatka pojęciowa i definicje (np.: nieobsługiwanej umowy o kredyt, działalności w zakresie obsługi kredytów), zakres wyłączeń ustawowych, przepisy przejściowe, vacatio legis.
Założeniem jest, jak wskazano w OSR projektu (teraz już) ustawy, że implementowana ustawą dyrektywa ,,ma na celu stworzenie właściwego środowiska umożliwiającego bankom rozwiązanie problemu kredytów zagrożonych pozostających w ich bilansach, zmniejszenie ryzyka akumulacji kredytów zagrożonych w przyszłości, m.in. poprzez wsparcie rozwoju wtórnych rynków kredytów zagrożonych oraz stworzenie zunifikowanych zasad funkcjonowania tego rynku w całej Unii Europejskiej, poddanego pod nadzór finansów”.
– Cieszymy się, że w toku prac legislacyjnych przyjęto kilkanaście naszych uwag. Odnoszą się one, przykładowo, do zgodnego z dyrektywą oraz łatwiejszego w interpretacji sposobu komunikacji z kredytobiorcami, wydłużenia z 14 do 21 dni terminu do przekazania informacji kredytobiorcy czy doprecyzowania przepisów przejściowych – mówi Adrian Zwoliński, dyrektor departamentu rynku finansowego i prawa korporacyjnego Konfederacji Lewiatan.
Uwagi Konfederacji Lewiatan dotyczyły również m.in. precyzyjniejszego i bardziej realistycznego ujęcia obowiązku informacyjnego kredytodawcy wraz z dłuższym vacatio legis, doprecyzowania że adwokatów i radców prawnych dotyczy włączenie ustawowe niezależnie od formy organizacyjnej, w której podmioty te prowadzą działalność zawodową w tym zakresie. Wprowadzono także możliwość przechowywania informacji na trwałym nośniku, czy bardziej precyzyjne zapisy dotyczące systemu kontroli wewnętrznej.
– Jednocześnie, pomimo rzetelnie przeprowadzonych przez administrację konsultacji społecznych, ustawa zawiera część regulacji, które niosą ryzyko problemów interpretacyjnych. Będziemy monitorować jej funkcjonowanie i w razie ewentualnych wyzwań czy problemów związanych z jej stosowaniem informować Ministerstwo Finansów – dodaje Adrian Zwoliński.
Konfederacja Lewiatan
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2167 z dnia 24 listopada 2021 r. w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów oraz w sprawie zmiany dyrektyw 2008/48/WE i 2014/17/UE
04 lutego 2025
Skutki wojny celnej Trumpa może pośrednio odczuć też polska gospodarka
O co najmniej 30 dni odsunęło się w czasie wprowadzenie przez Donalda Trumpa 25-procentowych ceł na towary sprowadzane z Meksyku i Kanady do Stanów Zjednoczonych. Ale perspektywa wojny celnej dalej wisi nad światową gospodarką.
cłahandelTrumpwojna
– Donald Trump zdecydowanie chce zapisać swoją prezydenturę na kartach historii Stanów Zjednoczonych. Postawił sobie kilka celów, które musi zrealizować, żeby to osiągnąć. Tylko naiwni myśleli, że zacznie od rozmów z liderami innych państw. On od razu uderzył prawym sierpowym. W narożniku, posługując się dalej nomenklaturą bokserską, stanęły Kanada, USA oraz Chiny. W szatni już czeka Unia Europejska – komentuje Mariusz Zielonka, główny ekonomista Konfederacji Lewiatan.
Wzrost taryf celnych na określone produkty nie jest niczym nowym. Nowa jest jednak skala tego działania. Warto wspomnieć, że w przypadku Kanady blisko połowa całego eksportu do USA będzie objęta wyższymi daninami. Zapowiedzi wyższych ceł w pierwszym odruchu spowodowały dużą zmienność na giełdach. W perspektywie kilku miesięcy cła przyniosą oczywisty wzrost cen towarów na półkach sklepowych w USA, ale także w państwach, które zdecydują się na cła odwetowe. Gdyby ta walka celna trwała znacznie dłużej należy się spodziewać znacznego spowolnienia produkcji, zwolnień. Jednocześnie FED będzie musiał też zrewidować swoją plany co do stóp procentowych.
– To co dzieje się na półkuli zachodniej będzie miało przełożenie na polską gospodarkę. W większym jednak stopniu pośrednio. Nasza wymiana handlowa z USA nie jest szczególnych rozmiarów (zarówno import, jak i eksport oscylują w granicach 3% ogółu naszej wymiany handlowej). Udział jednak całej Unii w wymianie handlowej z gospodarką amerykańską to ponad 20%. Gdy Trump nałoży wyższe cła na produkty z Unii, w pierwszej kolejności odczuje to Europa Zachodnia. Za sprawą efektu domina te wyższe koszty funkcjonowania firm niemieckich, francuskich, włoskich dotkną nas w postaci zmniejszonej liczby nowych zamówień – podkreśla Mariusz Zielonka.
Czy Polki i Polacy odczują wojnę handlową? Jeśli tak, to prawdopodobnie przez reakcję na rynku pracy w przetwórstwie przemysłowym. Kolejnym elementem mogą być podwyższone koszty pozyskania energii oraz paliw kopalnych, co będzie prowadzić prawdopodobnie do mrożenia cen energii w Polsce.
– Z punktu widzenia Unii Europejskiej kluczowe jest, jak wysokie będą taryfy celne i jakie towary one obejmą. Po raz kolejny Donald Trump udowadnia prawdziwość słów Henriego Kissingera, że: „bycie wrogiem Ameryki może być niebezpieczne, ale bycie przyjacielem Ameryki może być śmiertelne” – dodaje Mariusz Zielonka.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11
Konfederacja Lewiatan
03 lutego 2025
Wybory nowego prezydenta/prezydentki Konfederacji Lewiatan – proces rozpoczęty
Rozpoczyna się proces wyłaniania kandydatów/kandydatek na funkcję prezydenta/prezydentki Konfederacji Lewiatan na kadencję 2025-2028.
lewiatanprezydentprezydentkawybory
31 stycznia br. powołany został przez przewodniczącą Rady Głównej, dr Henrykę Bochniarz, Komitet Nominacyjny mający za zadanie usprawnić proces wyborczy. W skład Komitetu weszli: Maria Wiśniewska – przewodnicząca, Sławomir S. Sikora – członek, Zbigniew Canowiecki – członek, Lech Pilawski – sekretarz.
Kandydatury należy zgłaszać na adres lpilawski@konfederacjalewiatan.pl, załączając do cv wizję rozwoju Konfederacji Lewiatan na lata 2025-2028, objętość max. 6000 znaków.
Przedstawiciele biznesu z regionu północno-wschodniej flanki UE - z krajów skandynawskich, bałtyckich oraz Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Konfederacja Lewiatan, apelują do przywódców i unijnych instytucji o dostosowanie polityk do nowej sytuacji geopolitycznej oraz podjęcie działań na rzecz wzmocnienia odporności Europy.
apelBrukselagospodarkaobronnośćszczyt UE
Dzisiaj rozpoczęło się nieformalne posiedzenie przywódców UE w Brukseli. Szefowie państw i rządów rozmawiają o przyszłości europejskiej obronności i bezpieczeństwie Europy.
Największe federacje pracodawców z regionu północno-wschodniej flanki Unii przedstawiły stanowisko w sprawie wzmocnienia bezpieczeństwa i odporności Europy. Jak wskazują, Europa stoi w obliczu rosnących zagrożeń, zarówno tych wywołanych przez państwa, jak cyberataki, szpiegostwo czy sabotaż, jak i naturalnych katastrof, takich jak skutki zmian klimatycznych. W obliczu tych wyzwań konieczne jest kompleksowe podejście do wzmacniania odporności Unii Europejskiej. Kluczową rolę w tym procesie powinien odgrywać sektor prywatny, który zarządza wieloma krytycznymi zasobami i usługami. Jego zaangażowanie na rzecz bezpieczeństwa i obronności jest niezbędne dla zwiększenia zdolności reagowania na kryzysy.
Ważna rola sektora prywatnego
Sygnatariusze apelu proszą o całościowe podejście do bezpieczeństwa przy tworzeniu nowej strategii UE, wskazując na rolę sektora prywatnego i współpracę publiczno-prywatną. Rozwijanie partnerstw między sektorem publicznym a prywatnym umożliwi szybkie dostarczanie niezbędnych zasobów w sytuacjach kryzysowych. Rola przedsiębiorstw w zapewnieniu odporności łańcuchów dostaw i infrastruktury krytycznej jest najważniejsza i pozwala na wzmocnienie zdolności Europy do reagowania na kryzysy.
Priorytetem cyberbezpieczeństwo
Kolejnym istotnym aspektem powinien być rozwój cyberbezpieczeństwa, w tym zwiększenie liczby specjalistów oraz przeciwdziałanie dezinformacji, która podważa zaufanie do instytucji demokratycznych. Istotne jest również wzmacnianie zdolności obronnych poprzez wspieranie rozwoju innowacji technologicznych, które mogą pomagać zarówno sektorowi obronnemu, jak i cywilnemu. Ponadto organy publiczne powinny zapewniać przedsiębiorstwom aktualne informacje, analizy i jasne wytyczne dotyczące pojawiających się zagrożeń i ryzyka w celu złagodzenia potencjalnego wpływu na bezpieczeństwo operacyjne przedsiębiorstw.
Wzmacnianie jednolitego rynku
Jak wskazują sygnatariusze, skuteczna współpraca w tych obszarach wymaga także spełnienia pewnych warunków. Przede wszystkim należy dokończyć budowę jednolitego rynku, ponieważ bezpieczeństwo Europy opiera się na jej sile gospodarczej. Konieczne jest również uproszczenie regulacji, tak aby sprzyjały one innowacjom i odporności biznesu, a także wzmocnienie współpracy UE z NATO i innymi strategicznymi partnerami.
Jak podkreśla Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan: – Organizacje biznesowe są gotowe do aktywnego udziału w tych działaniach, wspierając Komisję Europejską w budowie kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa i odporności. Jednocześnie podkreślamy wsparcie dla Ukrainy. Zwycięstwo Ukrainy w konflikcie zbrojnym wywołanym przez Rosję, jak również integracja z UE są fundamentem bezpieczeństwa Europy.
Jest to już drugie stanowisko organizacji biznesu z regionu północno-wschodniej flanki UE w sprawie wzmocnienia odporności Europy wobec rosnących zagrożeń. W poprzednim stanowisku podkreślono, że odporność w czasach wojny i kryzysów nie może być osiągnięta wyłącznie środkami militarnymi. Wymaga to zaangażowania wielu sektorów gospodarki oraz publiczno-prywatnego planowania kryzysowego, wykraczającego poza przemysł obronny, aby zapewnić stabilność dostaw – od transportu, przez żywność i leki, po paliwo, energię i infrastrukturę ICT.
Styczeń upłynął w tematyce funduszy unijnych pod znakiem środowiska. Nie zabrakło też innych obszarów, między innymi innowacyjności firm. Zapraszamy do styczniowego podsumowania w naszym cyklu FunduszowEFakty.
Rok 2024 okazał się dobrym czasem dla Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS). Program zamknął poprzedni rok z dobrym wynikiem, prawie osiągając założone cele kontraktacji (czyli podpisywania umów) i certyfikacji (czyli rozliczeń środków z Komisją Europejską). Ma też ambitne plany na 2025 rok. Te sukcesy cieszą tym bardziej, że projekty infrastrukturalne są długie, rozbudowane i kosztowne.
Środowisko i czysta energia – pozytywne zmiany
Na początku roku Komisja Europejska zatwierdziła także zmiany w programie FEnIKS. Dzięki nim łatwiej będzie realizować projekty związane z energetyką, gospodarką wodną czy ściekową na obszarach popowodziowych. Szykowane są kolejne zmiany – do programu będą dodane dwa nowe priorytety skierowane wyłącznie na odbudowę po powodzi. Proces trwa, w najbliższym czasie projekt ma być przekazany Komisji Europejskiej.
Obszar środowiska i energetyki to ważna część także innego programu – Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Nie sposób nie wspomnieć o przełomowej umowie, która została zawarta pod koniec stycznia. Farma wiatrowa Baltica 2 to strategiczny krok w stronę nowoczesnej i czystej, bezpiecznej energetyki. Bank Gospodarstwa Krajowego podpisał umowę z konsorcjum PGE i Ørsted na realizację tej największej w Polsce elektrowni wiatrowej. Inwestycja o wartości 30 mld zł stanie się kluczowym elementem transformacji energetycznej kraju i jedną z największych tego typu w Europie. Projekt uzyskał ok. 6 mld zł dofinansowania z KPO.
Firmy mają problemy z dofinansowaniem na projekty innowacyjne i badawczo-rozwojowe
Nieco gorsze nastroje panują wśród przedsiębiorców szukających dofinansowania na projekty innowacyjne i badawczo-rozwojowe. Choć funduszy unijnych na ten cel jest dużo, skuteczność ich wykorzystania jest niska. W programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki identyfikuje się duże problemy zarówno z tempem realizacji środków, jak i z ich rozliczaniem (nie został zrealizowany cel certyfikacji na 2024 r.). Pozytywnie ocenianych projektów we flagowej Ścieżce SMART nadal jest niewiele, a czasu na wykorzystanie funduszy jest coraz mniej.
Dużym problemem pozostaje proces oceny wniosków w Ścieżce SMART, który jest długi i eliminuje wiele składanych wniosków. W styczniu poznaliśmy pierwsze wyniki tzw. dwuetapowej oceny, którą prowadzą Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Tym razem firmy czekały na wyniki pierwszego etapu dość krótko (niecałe 3 miesiące). Radość z szybszej informacji przykrywa jednak jej treść – ok. 2/3 wniosków zostało odrzuconych już na pierwszej części oceny. Znaczna część firm nie będzie więc miała nawet szansy na uczestnictwo w panelu z ekspertami (takie spotkanie odbywa się dopiero w drugim etapie oceny).
Gdzie firmy mogą szukać pieniędzy?
Nie zostawiamy jednak przedsiębiorców z takimi negatywnymi wrażeniami. Nadal bowiem w programach unijnych są dostępne możliwości starania się o dofinansowanie. Co polecamy uwadze w naszym TOP5?
Ścieżka SMART dla konsorcjów. Od 10 stycznia można składać wnioski na projekty modułowe dotyczące prac badawczych i wdrożeń innowacji. Mogą je realizować konsorcja przedsiębiorstw bądź konsorcja firm z jednostkami naukowymi i organizacjami pozarządowymi. Konkurs potrwa prawie do końca marca. Wnioski przyjmuje Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Innowacje w regionach. Firmy mogą realizować projekty także z dofinansowaniem programów regionalnych. Do końca lutego trwają m.in. konkursy na wdrożenie innowacji i rozwój eksportu firm w województwie podlaskim oraz na rozwój infrastruktury badawczej przedsiębiorstw w województwie łódzkim.
Technologie wodorowe. Bank Gospodarstwa Krajowego przyjmuje wnioski o dotacje dla przedsiębiorstw. Bezzwrotne dofinansowanie można otrzymać na wybudowanie instalacji do produkcji wodoru odnawialnego lub wodoru niskoemisyjnego (w tym elektrolizerów). Inwestycje powinny dotyczyć technologii wodorowych, wytwarzania, magazynowania i transportu wodoru. Dofinansowanie pochodzi z KPO.
Inwestycje kapitałowe w elektromobilność i OZE. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pracuje nad instrumentem wsparcia przedsiębiorstw w formie inwestycji kapitałowych. Ma on zostać uruchomiony w I kwartale 2025 r. Jest finansowany z KPO. Celem wsparcia jest rozwój elektromobilności, budowa instalacji przemysłowych oraz wdrożenie innowacyjnych rozwiązań nastawionych na produkcję i magazynowanie zeroemisyjnej energii. Beneficjentami będą mogły zostać głównie średnie i duże firmy. Instrument będzie polegać na nabyciu i objęciu udziałów oraz akcji przedsiębiorstw tworzących zaawansowane produkty.
Kompetencje firm w zakresie dostępności. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wybrała operatorów, którzy mogą wesprzeć przedsiębiorców i ich pracowników w temacie dostępności. Chodzi o umiejętności tworzenia dostępnych produktów i usług, które odpowiadają na potrzeby różnych grup klientów, w tym osób z niepełnosprawnościami. Dzięki szkoleniom i doradztwu firmy dowiedzą się, jak wdrożyć zasady uniwersalnego projektowania w swojej działalności i spełniać wymagania prawne. Ofertę można znaleźć u 8 operatorów.
Na Portalu Funduszy Europejskichpojawiło się w styczniu 81 ogłoszeń o nowych konkursach z FE skierowanych do różnych podmiotów.
Kilka liczb na podsumowanie stycznia
Zmiany w swoich harmonogramach naborów wniosków ogłosiły instytucje odpowiadające za 8 programów regionalnych. Plany konkursów zaktualizował się także w 1 programie krajowym (FEnIKS). Aktualne harmonogramy można znaleźć na Portalu Funduszy Europejskich.
Zmiany w opisach priorytetów programów (które określają m.in. kto i na co może otrzymać dofinansowanie) pojawiły się w 9 programach regionalnych i 2 programach krajowych. Zbiór aktualnych „szopów” (czyli szczegółowych opisów priorytetów) znajduje się na Portalu Funduszy Europejskich.
Od początku realizacji perspektywy unijnej 2021-2027:
instytucje ogłosiły 2 418 naborów wniosków
wnioskodawcy złożyli 48 289 wniosków o dofinansowanie
11 847 spośród nich podpisało z instytucjami umowy o dofinansowanie
wykorzystaliśmy (w zawartych umowach) 35,7% dostępnych środków
Planowane spotkania w lutym na temat Funduszy Europejskich
W naszym projekcie dzieje się coraz więcej! Zachęcamy wszystkie zainteresowane firmy do udziału w projektowych wydarzeniach. Co nas czeka w najbliższym czasie?
19 lutego: Fundusze europejskie dla branży energetycznej – spotkanie informacyjne w trybie hybrydowym (rejestracja: link)
26 lutego: Jak wybrać w Bazie Usług Rozwojowych usługę wysokiej jakości i zgodną z potrzebami? – webinarium (rejestracja: link)
A w marcu na spotkania zaprosimy m.in. firmy z regionu małopolskiego oraz kujawsko-pomorskiego, firmy działające w sektorze ochrony zdrowia i farmacji oraz przedsiębiorców zainteresowanych zasadami horyzontalnymi w projektach unijnych. Więcej informacji już wkrótce!
Cykl FunduszowEFakty rozpoczęliśmy w sierpniu, jako serię publikacji i informacji, w których w kolejnych miesiącach podsumowujemy najważniejsze wydarzenia i zapraszamy do funduszowych aktywności.
Tematy te poruszamy w ramach projektu „Fundusze europejskie na rozwój firm w perspektywie finansowej 2021-2027” finansowanego ze środków Programu Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich 2021-2027. Projekt realizuje Konfederacja Lewiatan oraz Związek Pracodawców Business Centre Club.
03 lutego 2025
Zaproszenie na spotkanie „Oczekiwania ukraińskiego biznesu od prezydencji Polski w Radzie UE”
Konfederacja Lewiatan zaprasza na spotkanie online „Oczekiwania ukraińskiego biznesu od prezydencji Polski w Radzie UE” współorganizowane przez Związek Ukraińskich Przedsiębiorców (SUP).
Ukraina
Tematem dyskusji będzie polska prezydencja w UE w kontekście polsko – ukraińskich relacji gospodarczych oraz roli, jaką Polska może odegrać w procesie integracji Ukrainy z Unią Europejską.
Wydarzenie odbywa się w języku polskim i ukraińskim, z tłumaczeniem online.
Prelegenci:
Kateryna Glazkova, Dyrektorka wykonawcza Związku Ukraińskich Przedsiębiorców
Jakub Boratyński, Dyrektor ds. Sieci i Zarządzania w Dyrekcji Generalnej ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP (GROW) w Komisji Europejskiej
Dariusz Szymczycha, Wiceprezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej
Andrzej Rudka, Doradca zarządu Konfederacji Lewiatan
Giennadij Radczenko, Kierownik Centrum analitycznego SUP.