• Zastąpienie dotychczas wydawanych decyzji inwestycyjnych jednym zezwoleniem skróci czas niezbędny na dopełnienie wszelkich formalności związanych z prowadzeniem procesu inwestycyjnego.
• Objęcie instalacji radiokomunikacyjnych koniecznością uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest barierą administracyjno-prawną w zakresie budowy mobilnej infrastruktury telekomunikacyjnej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan przygotowała stanowisko dotyczące opracowania i wdrożenia rozwiązań usprawniających krajowy proces inwestycyjny.

– Z satysfakcją przyjmujemy ogłoszoną przez Ministerstwo Rozwoju inicjatywę mającą na celu zebranie postulatów związanych z przyspieszeniem procesu inwestycyjnego oraz jego uproszczenie poprzez odejście od dotychczasowego systemu opierającego się na wielu sformalizowanych procedurach administracyjnych i zastąpienie dotychczas wydawanych decyzji inwestycyjnych jednym „zezwoleniem na inwestycję” – mówi Dominik Gajewski, radca prawny, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Realizacja takiej procedury powinna być możliwa za pomocą pojedynczego punktu kontaktowego, który byłby odpowiedzialny za przeprowadzenie całości procedury od początku (złożenie „jednego wniosku” przez inwestora) do końca (wydanie „jednego pozwolenia”). Jednocześnie – w odniesieniu do treści informacji Ministerstwa Rozwoju – takie rozwiązanie powinno mieć charakter generalny, tj. nie być wyłącznie „zintegrowane z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach”, a dotyczyć także innych inwestycji, które nie wymagają uzyskania tego rodzaju rozstrzygnięcia. Efektem skorzystania z jednego „zezwolenia na inwestycję”, powinno być skrócenie czasu niezbędnego na dopełnienie wszelkich formalności związanych z prowadzeniem procesu inwestycyjnego.

Nowe rozporządzenie kwalifikacyjne, przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju, po raz kolejny zaliczyło instalacje radiokomunikacyjne do kategorii przedsięwzięć mogących zawsze znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Instalacje radiokomunikacyjne po raz kolejny w świetle regulacji krajowych zostały uznane za przedsięwzięcia mogące oddziaływać na środowisko, mimo że nie wynika to z regulacji unijnych.

– Objęcie instalacji radiokomunikacyjnych koniecznością potencjalnego uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest jedną z kluczowych barier administracyjno-prawnych w zakresie budowy mobilnej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dlatego proponujemy wykreślenie takich instalacji z treści rozporządzenia kwalifikacyjnego – dodaje Dominik Gajewski.

Konfederacja Lewiatan

• Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 nakreśla bardzo ambitną i ogólnie pożądaną wizję rozwoju Polski poprzez wzrost umiejętności. Zakłada zmianę modelu uczenia, abyśmy stali się społeczeństwem kreatywnym, potrafiącym korzystać z wiedzy.
• Zdaniem Konfederacji Lewiatan nie uda się tego osiągnąć bez modyfikacji podstawy programowej w ramach kształcenia podstawowego. Chodzi o to, aby uczyć umiejętności, a nie przekazywać tylko teoretyczną wiedzę.

Konfederacja Lewiatan przygotowała stanowisko dotyczące Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030.

– Podstawa programowa nadal promuje model uczenia się polegający na przyjmowaniu dużej ilości wiedzy, w sposób teoretyczny i mało doświadczalny (który – w obliczu ogromu materiału – i tak jest przez większość uczniów zapominany i nie daje im wymiernych korzyści na dalszych etapach uczenia się ani w życiu dorosłym). W modelu tym chodzi o przekazanie teoretycznej wiedzy, a nie kształtowanie umiejętności. Tymczasem nowe technologie dają dostęp do ogromnych zasobów wiedzy, z których uczniowie mogą na bieżąco korzystać. Zmiana jakościowa nastąpi tylko wtedy, gdy będzie ona stale dopasowywana do tych zmieniających się warunków. Kluczowe w edukacji powinno być zatem kształtowanie umiejętności, m.in.: nauczanie, jak korzystać z dostępnej wiedzy, jak podchodzić krytycznie do uzyskiwanych informacji, jak analizować informacje, jak łączyć je ze sobą i wyciągać wnioski – mówi Małgorzata Lelińska, wicedyrektorka departamentu funduszy europejskich Konfederacji Lewiatan.

Wymieniane w Zintegrowanej Strategii Umiejętności kierunki działań, dla których to Ministerstwo Edukacji Narodowej jest kluczową instytucją, są de facto przeglądem niedomagań obecnego systemu oświaty. Proponowane działania i kierunki przesycone są postulatami dotyczącymi stosowania współczesnych rozwiązań IT i ICT. Stopień przygotowania systemu oświatowego do wdrażania takiej strategii jest dalece niewystarczający. Problem nie polega wyłącznie na niedostatecznej infrastrukturze, chociaż w tym zakresie także są spore braki, co tak dobitnie pokazała próba kształcenia zdalnego w okresie pandemii koronawirusa. Głównym zagrożeniem jest brak nauczycieli, których kompetencje pozwolą na stosowanie takich rozwiązań.

W obszarze szkolnictwa wyższego wskazano głównie takie kierunki działań, które obecnie są skutecznie realizowane przez niektóre uczelnie. Natomiast wdrożenie ich na szerszą skalę wymaga sporego potencjału oraz know-how, których często brakuje większości szkół wyższych.

W strategii pominięto potrzebę systemowego wsparcia tych uczelni, które już dzisiaj posiadają w ofercie edukacyjnej ścieżki i formy kształcenia wpisujące się bezwzględnie w priorytety Strategii.

Deficyt specjalistów w systemie edukacji jest widoczny od lat, co gorsza – ze szkół odchodzą nauczyciele, których kompetencje pozwalają zmienić zawód. Nie da się temu zaradzić w aktualnych realiach płacowych polskiej oświaty. Próba kształcenia przyszłych nauczycieli na każdym kierunku studiów nie jest właściwym rozwiązaniem.

– Z perspektywy pracodawców, Zintegrowana Strategia Umiejętności nie wnosi specjalnie nic nowego wobec ich postulatów głoszonych od lat. Dostosowanie treści i form kształcenia do wymogów współczesnego rynku pracy jest wyzwaniem w każdym kraju, nie tylko w Polsce. Nie mamy systemu diagnozowania predyspozycji zawodowych, który pozwalałby kształcić młodzież w zawodach i specjalnościach, do których mają określone predyspozycje. Kluczowe jest włączenie w te procesy pracodawców i reprezentujących ich organizacji – dodaje Małgorzata Lelińska.

Wzmacnianie wykorzystania umiejętności w miejscu pracy, zarówno wśród kadr zarządzających i pracowników jest celem jak najbardziej trafnym. Jednak proponowane kierunki działań nie są w pełni spójnie z rzeczywistą strukturą gospodarki. Na warunki ich realizacji rzutuje przede wszystkim wielkość przedsiębiorstw – tych dużych, które mają kadrowe i organizacyjne możliwości rozwijania umiejętności w miejscu pracy, jest niewiele. Firmy mikro, małe i średnie, które dominują w gospodarce, nie będą w stanie realizować takich działań.

Strategia definiuje listę podmiotów odpowiedzialnych za wdrożenie ZSU na poziomie krajowym. Wymieniono 14 resortów oraz KPRM, co zapewne będzie wymagać utworzenia kolejnych administracyjnych podmiotów koordynujących wdrażanie. Zdecydowanie brakuje natomiast w tych założeniach współpracy z organizacjami pracodawców, które reprezentują firmy jako – z jednej strony – odbiorców efektów zakładanych w Strategii, a z drugiej także istotny element w łańcuchu instytucji odpowiedzialnych za rozwój umiejętności i realizację inwestycji w tym zakresie.

Konfederacja Lewiatan

Jak podaje GUS w komunikacie dotyczącym wyników finansowych firm, w I półroczu 2020 średnie i duże przedsiębiorstwa niefinansowe odnotowały głęboki spadek przychodów (-5,2% r/r) o skali wyraźnie przekraczającej spadek kosztów (-4,4%). Komentuje dr Sonia Buchholtz, ekspertka ekonomiczna Konfederacji Lewiatan.

W przypadku działalności sprzedażowej tendencja utrzymuje się (-4,4% vs. -4,2%). Znajduje to odzwierciedlenie w podstawowych wskaźnikach finansowych. Wynik finansowy na sprzedaży spadł o 9,2% r/r, a osłabienie polskiej waluty pogarsza wynik na operacjach finansowych. W I półroczu br. wynik finansowy netto spadł o 22,8%.

Zysk netto wykazało 72,3% przedsiębiorstw (spadek o 2,6 pkt proc.). Firmom rentownym zyski topnieją (-0,7%), wśród rosnącej grupy firm notujących stratę, skala strat wzrosła ponad dwukrotnie (o 105,1%).

Eksporterzy mają się lepiej

Mimo ograniczeń w światowym handlu, kondycja eksporterów (52,4% badanej populacji) pozostaje niezmiennie lepsza niż podmiotów produkujących wyłącznie na krajowy rynek. Nie oznacza to automatycznie, że eksport chroni przed spadkami (przychody ze sprzedaży na eksport spadły o 10,9%, a wraz z nimi zysk netto spadł o 1,5 pkt proc. i wynosi teraz 24,2%). Tym niemniej odsetek zyskownych eksporterów jest systematycznie wyższy od nie-eksporterów.

Najbardziej poszkodowane branże

Rentowność obrotu netto spadła do 3,4. Dzisiejsze dane potwierdzają już wielokrotnie stawianą tezę, że pandemia dotknęła branże nierównomiernie. Najsilniejsze ciosy dostało hotelarstwo i gastronomia ze wskaźnikiem na poziomie -11,7%; na minusie są również górnictwo i wydobycie oraz pozostała działalność usługowa. Pozostałe branże notują dodatnie rentowności, niemniej spadki są dotkliwe.

Klimat gospodarczy nie sprzyja inwestycjom

Przy wskaźnikach na poziomie 2-3%, nie ma mowy o inwestycjach i podejmowaniu ryzyka, czy budowie buforu finansowego. Wziąwszy pod uwagę dalsze wzrosty płacy minimalnej, dodatnie marże są zagrożone. Już w I połowie roku widać było rosnący udział wynagrodzeń, usług obcych, energii oraz podatków kosztem taniejących materiałów.

W istocie, niepewność gospodarcza i regulacyjna (zwłaszcza w II kwartale) przełożyły się na drastyczne ograniczenie nakładów inwestycyjnych (-6,1% r/r). Zawieszano zakupy maszyn i urządzeń (-5,4% r/r) i środków transportu (24,6% r/r), natomiast niewielki wzrost inwestycji w budowle to efekt niezakończonych procesów zleconych w 2019 roku.

Najnowsze dane z budownictwa wskazują, że i ten efekt wygasa. Inwestycje kurczą się w przytłaczającej większości branż, w szczególności w handlu – o 10,3%, w logistyce – o 2,1% oraz w przetwórstwie – o 1,7%. Wzrosty oparte są o efekt niskiej bazy lub specyficzne potrzeby branż.

Innym sygnałem pogrążającej niepewności jest wzrost wskaźnika płynności finansowej II stopnia (z 97,9 do 102,9). Powstrzymanie od inwestycji i leżące na kontach transfery z tarcz finansowych stanowią swoiste zabezpieczenie na czasy, kiedy wsparcie publiczne zostanie zakończone, a popyt prywatny nie wróci do poziomów sprzed pandemii.

Konfederacja Lewiatan

Dane o sierpniowej koniunkturze biznesowej, które podał GUS, potwierdzają, że znaczna większość analizowanych sektorów gospodarki nadal liże rany po lockdownie.

Komentarz dr Sonii Buchholtz, ekspertki Konfederacji Lewiatan

Oprócz informacji i komunikacji oraz wychodzących w sierpniu na plus usługach finansowych, pozostałe analizowane sektory notują wskaźniki na minusie (hotelarstwo i gastronomia -21,7, budownictwo -16,5, transport i logistyka -14,1, handel detaliczny -11,5, przetwórstwo przemysłowe -8,5, handel hurtowy -8,2). Za progres wszystkich kategorii odpowiadają poprawiające się składowe diagnostyczne. Oznacza to, że firmy faktycznie pracują na wyższych obrotach.

To, co jednak zasadniczo różni sektory, to ocena przyszłości. Nie dla wszystkich analizowanych branż powrót na ścieżkę wzrostu sprzed koronawirusa wydaje się realny, dla kilku z pewnością będzie trwał dłużej i obecnie trudno mówić o odbiciu. Bardzo wyraźnego pogorszenia oczekuje hotelarstwo i gastronomia (zmiana nawyków konsumenckich – zwłaszcza koniec konferencji biznesowych, które zapełniały kalendarze poza sezonem, ryzyko II fali epidemii, reżim sanitarny).

Widoczne pogorszenie przewidują firmy przetwórstwa przemysłowego i budownictwa. W przetwórstwie widzimy, że producenci dóbr inwestycyjnych notują systematycznie słabszą sprzedaż. Ten sam problem dzieli budownictwo, co potwierdzają dzisiejsze dane (dynamika produkcji budowlano-montażowej: -10,9% r/r). W tym kontekście warto przypomnieć, że ekstremalna niepewność gospodarcza, wzmocniona przez niepewność regulacyjną nie sprzyjają inwestycjom, co potwierdza aneks do badania. Spadek inwestycji w przetwórstwie respondenci szacują na -5,6% względem poziomu z 2019 roku. Dla budownictwa analogiczny odsetek sięga -20,8%, w zakwaterowaniu i gastronomii -33,1%.

Ryzyko pogorszenia w przetwórstwie połączone z ewentualnymi spadkami w handlu detalicznym (tu również sytuacja poszczególnych kategorii dóbr jest istotnie różna) nie sprzyja transportowi i logistyce. Ten sektor nie żyje wyłącznie koronawirusem – kształt nieco zapomnianego już Brexitu ma realny wpływ na perspektywy biznesowe.

Zagrożenia notowane przez poszczególne gałęzie pokazują, że perspektywy wychodzenia z recesji mogą się drastycznie różnić. Koronawirusowy aneks przygotowany przez GUS wyraźnie pokazuje, że tylko dla ok. połowy podmiotów negatywne skutki pandemii są co najwyżej nieznaczne. Wciąż istotny w skali jest segment firm, które uznają pandemię jako czynnik zagrażający ich stabilności. Monitoring sytuacji sektorów i ewentualna kontynuacja tarczowego wsparcia dla wybranych sektorów może stać się na jesień tematem numer jeden.

Konfederacja Lewiatan

Sprzedaż detaliczna w lipcu wzrosła o 3% r/r i 6,5% m/m – podał dzisiaj GUS. Dane komentuje dr Sonia Buchholtz, ekspertka ekonomiczna Konfederacji Lewiatan.

Jest to pierwszy od lutego miesiąc, w którym obserwujemy dodatnią dynamikę roczną sprzedaży detalicznej (w cenach stałych). Należy dodać: wzrost wyraźnie powyżej oczekiwań. W danych wyrównanych sezonowo widać, że brakuje już naprawdę niewiele do powrotu na ścieżkę wzrostu po bardzo głębokich spadkach (reprezentujących poziomy z 2014 roku). Wydaje się, że w wychodzeniu z recesji przynajmniej kanał konsumpcji prywatnej jest – jak na razie – niezagrożony.

Znaczące wzrosty odnotowały w lipcu kategorie meble, RTV, AGD (8,1% m/m, 15,8% r/r) oraz pojazdy samochodowe (5,8% m/m, 0,7% r/r). Obie grupy łączy to, że są beneficjentami zmian w preferencjach klientów. Spędzanie czasu w domu i wyjazd na wakacje samochodem uruchomiły (lub, jak w przypadku aut, przywróciły) popyt – i nie jest to wyłącznie charakterystyka polska. Zakupom samochodów towarzyszy wzrost zapotrzebowania na paliwo (13 % m/m), przy czym globalny wzrost cen będzie powoli hamował popyt.

Zastanawiające jest, do jakiego stopnia dane reprezentują rosnącą pewność przyszłości wśród konsumentów (przybliżaną zakupami dóbr trwałych), a do jakiego są niejako wymuszone wydłużającym się social distancingiem. Częściową odpowiedź na to pytanie przyniosą dane o koniunkturze konsumenckiej.

W pozostałych kategoriach obserwujemy relatywnie mało zaskoczeń – z uwagi na status dóbr pierwszej potrzeby, jak w przypadku żywności (5% m/m, -1,0% r/r), czy kosmetyków i farmaceutyków (11,7% m/m, bz. r/r), lub czynników sezonowych, jak w przypadku książek (3,2% m/m, 2,3% r/r).

Konfederacja Lewiatan