Dane GUS dotyczące popytu na pracę w II kwartale 2020 roku wskazują na stopniowe stabilizowanie się sytuacji na rynku pracy po pierwszym szoku spowodowanym COVID-19 i w efekcie zamrożeniem gospodarki.

Komentarz Moniki Fedorczuk, ekspertki Konfederacji Lewiatan
W II kwartale br. utworzono zaledwie 81,9 tys. nowych miejsc pracy, podczas gdy w analogicznym okresie ubiegłego roku 146,8 tys. Odnotowano 6,4% wzrost wolnych miejsc pracy w stosunku do I kwartału tego roku. Na koniec czerwca liczba wolnych miejsc pracy wynosiła 81,4 tys. i była większa niż w końcu I kwartału o 4,9 tys. Ale warto ją porównać z analogicznym okresem roku poprzedniego. Na koniec II kwartału 2019 r. liczba wolnych miejsc pracy wyniosła 151,8 tys.

Wskaźnik wolnych miejsc pracy (porównywany w analogicznym okresie z uwagi na cykliczność tworzenia miejsc pracy) był najniższy od 2016 roku. Według danych GUS zdecydowana większość wolnych miejsc pracy należała do sektora prywatnego (85%). Najwięcej wakatów było w firmach należących do branż: przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel i naprawa pojazdów samochodowych, transport i gospodarka magazynowa. Około 6 tys. wakatów było również w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej, co raczej nie powinno dziwić. Popyt na te usługi znacząco wzrósł w okresie pandemii, a z uwagi na ryzyko jakie wiąże się z wykonywaniem takiej pracy – chętnych do zatrudnienia nie ma zbyt wielu.

Analizując popyt na pracę pod kątem poszukiwanych zawodów najczęściej pracodawcy chcieli zatrudnić robotników przemysłowych i rzemieślników, specjalistów i operatorów oraz monterów maszyn i urządzeń.
Również porównanie liczby nowo utworzonych miejsc pracy wskazuje na zachodzące zmiany – w analogicznym okresie rok wcześniej było 31,5 tys. nowo utworzonych wolnych miejsc pracy, w tym roku jest to zaledwie 17,0 tys.

Z drugiej strony, dane wyraźnie wskazują, że pierwszy okres koronawirusa wpłynął znacząco na wzrost liczby likwidowanych miejsc pracy. W pierwszym kwartale zlikwidowano 119,9 tys. miejsc pracy, w II kwartale – 81,9 tys. Istotnym faktem wydaje się to, że po raz pierwszy od 2012 roku liczba likwidowanych przekroczyła liczbę nowo utworzonych miejsc pracy.

Pandemia, jakiej doświadcza rynek pracy, w istotny sposób osłabiła wzrost zatrudnienia, a równocześnie pozwoliła pracodawcom w łatwiejszy sposób pozyskać pracowników na wolne miejsca pracy. Prawdopodobnie wzrost niepewności odnośnie swojej przyszłości zawodowej i możliwości zatrudnienia skłonił osoby poszukujące i chcące zmienić pracę do obniżenia oczekiwań odnośnie warunków pracy. Można się również spodziewać, że osoby dotychczas świadczące pracę w ramach umów B2B, będą częściej rozważały możliwość pracy etatowej, co zwiększy pulę potencjalnych pracowników.

Trudno przewidzieć przyszłość rynku pracy bez znajomości dynamiki zmian epidemicznych – wiele zależy od możliwości rozwoju rodzimych firm. Jeśli nie będzie znaczących ograniczeń w prowadzeniu działalności można się spodziewać stabilizacji zatrudnienia – pracodawcy w większości firm nie będą dokonywać zwolnień, ale jednocześnie nie będą zwiększać stanu zatrudnienia. Oczywiście, w każdej sytuacji znajdą się firmy i instytucje, które będą poszukiwać pracowników o określonych umiejętnościach i kwalifikacjach.

Konfederacja Lewiatan

• Od 16 do 22 listopada br. trwać będzie 13 Światowy Tydzień Przedsiębiorczości. Tym razem pod hasłem „Nowa normalność”.
• Podobnie jak w ubiegłych latach organizatorzy zaplanowali kilkaset wydarzeń promujących świadomy rozwój, przedsiębiorczość i aktywną postawę wobec życia. Partnerem ŚTP jest Konfederacja Lewiatan.

W 2020 roku – niezwykle trudnym dla wszystkich, którzy podjęli wyzwanie samodzielnego rozwoju i „pracy na swoim” – o temacie 13. edycji zadecydowała zmieniająca się jak w kalejdoskopie rzeczywistość.

– Jako główny cel działalności Fundacji postrzegamy promowanie aktywnej postawy wobec życia, a to zawsze jest uzależnione od okoliczności, dlatego zależy nam, aby reagować na zmieniającą się rzeczywistość. W tym roku zmiany były tak duże i gwałtowne, że wybór tematu wydawał nam się oczywisty – tłumaczy Michał Pawłowski, prezes Fundacji Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości.

Niecodzienna sytuacja, w jakiej znaleźli się pracodawcy i pracownicy na całym świecie prowokuje do dyskusji na wiele tematów. Zmiana zasad biznesowej gry i konieczność zasadniczej reorganizacji pracy to tylko początek długiej listy wyzwań, z jakimi w tym roku musieli zmierzyć się przedsiębiorcy. Dlatego organizatorzy chcą zaprosić do dyskusji o tym jak sprawdzają się różne metody organizacji pracy zdalnej, czym jest nowa normalność i jakie regulacje prawne mogłyby ułatwić życie ludziom związanym z biznesem. Przede wszystkim jednak, chcą spojrzeć na pandemię jako szansę i zapytać, które z nowatorskich sposobów zarządzania zdały egzamin i powinny zostać z nami na dłużej.

Światowy Tydzień Przedsiębiorczości jest obecny w Polsce już od ponad dziesięciu lat. W trakcie tygodnia swoje wysiłki łączą instytucje państwowe i samorządowe, parki technologiczne, wielkie korporacje i małe firmy, uczelnie, fundacje i stowarzyszenia. – Dzięki sprawnej pracy koordynatorów regionalnych organizujemy ponad 1,5 tys. bezpłatnych wydarzeń w 16 województwach – mówi Agata Kochalska-Leś, wiceprezes zarządu Fundacji.

-Tegoroczna edycja będzie wyjątkowa – większość wydarzeń, zamiast na żywo, odbędzie się w online. Mamy nadzieję, że dzięki temu będą dostępne dla wszystkich, niezależnie od miejsca zamieszkania – dodaje Dominika Nakielska, wiceprezes zarządu Fundacji.

Na stronie internetowej (www.tydzienprzedsiebiorczosci.pl ) ruszyła już rejestracja wydarzeń za pomocą platformy Konfeo na tegoroczną edycję.
___________________________________________________________________________
Światowy Tydzień Przedsiębiorczości jest organizowany od 2008 roku, w 170 krajach świata, zrzesza tysiące partnerów organizujących wydarzenia dla milionów uczestników. Polska jest jednym z liderów tego światowego ruchu. W 2019 roku w ŚTP włączyło się ponad 900 partnerów, którzy zorganizowali w sumie 1554 wydarzeń, w których wzięło udział ponad 120 tys. uczestników.
Kontakt: kontakt@tydzienprzedsiebiorczosci.pl | Oficjalna strona: www.tydzienprzedsiebiorczosci.pl
Fb:facebook.com/GEW.Poland|Twitter:twitter.com/GEWPoland|
Linkedin: /ttps://www.linkedin.com/company/gewpoland

Konfederacja Lewiatan

• Dokument „Polityka dla rozwoju sztucznej Inteligencji w Polsce od roku 2020″ jest ważny i potrzebny, aby stworzyć realną perspektywę dla sztucznej inteligencji w naszym kraju – uważa Konfederacja Lewiatan.
• Pracodawcy proponują jednak, aby partnerami przy realizacji różnych przedsięwzięć były również organizacje biznesowe. Wskazują też na brak jasnej deklaracji ze strony administracji publicznej, że będzie ona katalizatorem wdrożeń sztucznej inteligencji w Polsce na wzór innych krajów.

Trwają prace nad polską polityką sztucznej Inteligencji. Konfederacja Lewiatan przygotowała uwagi do dokumentu „Polityka dla rozwoju sztucznej Inteligencji w Polsce od roku 2020″, opracowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji.

– Uważamy, że jest to ważny dokument dla rozwoju sztucznej inteligencji (AI) w naszym kraju, co z pewnością przełoży się na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw tworzących sztuczną inteligencję oraz tych, które korzystają z rozwiązań na niej opartych – mówi Elżbieta Dziuba, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Dokument zawiera wiele wartościowych wniosków. Zwraca uwagę na interdyscyplinarność potrzebną w edukacji na rzecz rozwoju rozwiązań sztucznej inteligencji i ich wykorzystania, stworzenie Obserwatorium sztucznej inteligencji na rynku pracy, wprowadzenie zachęt dla ekspertów sektora prywatnego do angażowania się w kształcenie specjalistów w tej dziedzinie czy sprowadzanie do Polski międzynarodowych specjalistów.

Podstawową słabością dokumentu jest jednak brak obiektywnej i pełnej analizy stanu wyjściowego, następnie zaś określenia realnych celów (z miernikami) i w dalszej kolejności kluczowych obszarów i zagadnień, na których należy się skupić, aby stworzyć podstawy dla efektywnego rozwoju rozwiązań sztucznej inteligencji. Przykładem może być niekompletna analiza potencjału edukacyjnego. Za wskaźnik gotowości do rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce uznaje się wyniki badania PISA i z określenia poziomu podstawowych umiejętności rachowania wyciąga się wnioski o potencjale rozwoju rozwiązań AI. Pomija się przy tym raporty całościowo i dogłębnie analizujące stan kompetencji polskich pracowników i uczniów np. OECD Skills Strategy Poland – ASSESSMENT AND RECOMMENDATIONS.

Konfederacja Lewiatan za konieczne uważa też dołączenie do realizacji różnych przedsięwzięć organizacji biznesowych dla których rozwój sztucznej inteligencji odgrywa kluczową role. Chodzi o inicjatywy w takich obszarach jak społeczeństwo, innowacyjne firmy, edukacja, nauka i współpraca międzynarodowa.

Brak również w dokumencie jasnej deklaracji ze strony administracji publicznej, że będzie katalizatorem wdrożeń sztucznej inteligencji w Polsce na wzór innych krajów.

– Uważamy, że efektywna implementacja rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w sektorze administracji publicznej przyczyni się do wzrostu jej popularności, a także uwidoczni realną przestrzeń na rynku technologicznym, która bez przeszkód może zostać zapełniona rozwiązaniami opartymi na sztucznej inteligencji – dodaje Elżbieta Dziuba.

Zdaniem Konfederacji Lewiatan, autorzy dokumentu, za mały nacisk położyli na gromadzenie i wykorzystywanie danych maszynowych. Zamiast tego widoczne jest promowanie danych tworzonych przez człowieka (pracowników administracji). Niesłuszne jest też oczekiwanie, że jedynie „najlepsze światowe ośrodki AI zorientowane na zarządzanie zmianą” mają edukować polskich menedżerów. Praktyki związane z transformacją cyfrową są rozwijane przez wiodące zagraniczne szkoły biznesowe. Jednakże takie programy i kompetencje są również obecne na naszych uczelniach. Środki na wsparcie szkoleń kadry zarządzającej powinny być dostępne zarówno dla podmiotów polskich, jak i międzynarodowych.

Konfederacja Lewiatan

• Rynek pracy zmienił się diametralnie, co odzwierciedlają wyniki firm należących do Polskiego Forum HR, członka Konfederacji Lewiatan, w drugim kwartale 2020 roku.
• Rynek rekrutacji stałych zmalał o ponad 30%. Praca tymczasowa odnotowała spadek na poziomie 18%.

Największe spadki w rekrutacjach stałych
Pracodawcy masowo powstrzymują realizację procesów rekrutacyjnych, co odzwierciedla 31%-owy spadek obrotów firm członkowskich PFHR w zakresie sprzedaży tych usług w porównaniu do poprzedniego kwartału. Ich wartość w drugim kwartale (2Q2020) wyniosła 27 mln PLN. Znacznie mniejszy, bo 9%-owy spadek, odnotowaliśmy w zakresie realizacji projektów rekrutacji międzynarodowych, których obroty w badanym okresie wyniosły 3,8 mln PLN.

– W wielu branżach pierwszą reakcją pracodawców było zamrożenie wszelkich decyzji w zakresie realizacji projektów rekrutacyjnych. Doskonale to widać w wynikach firm członkowskich PFHR. Oczywiście nadal mamy branże które rekrutują: cały sektor IT, logistyka i dystrybucja, centra usług wspólnych, ale powrót do sytuacji sprzed kryzysu zajmie nam sporo czasu – mówi Piotr Dziedzic, członek zarządu Polskiego Forum HR.

Pracownicy tymczasowi mają coraz mniej pracy

O 25%, w porównaniu do tego samego okresu poprzedniego roku, zmniejszyła się liczba pracowników tymczasowych. Porównując dane kwartał do kwartału, spadek ten nie jest już tak drastyczny i wynosi 5%, niestety towarzyszy mu znaczny, bo 25%-wy, spadek liczby godzin przepracowanych przez tych pracowników. W sumie, w drugim kwartale firmy członkowskie PFHR zatrudniały 67 tys. pracowników tymczasowych. Liczba przepracowanych godzin w przeliczeniu na pełne etaty wyniosła 27 tys. W Polskim Forum HR, mimo trudnej sytuacji na rynku, nadal udaje się zachować wysoki odsetek umów o pracę zawieranych z pracownikami tymczasowymi, w 2Q2020 wyniósł on 89%.

– Dużą liczbę pracowników tymczasowych straciliśmy już w pierwszym kwartale tego roku. Część firm, z którymi pracujemy, powiązana jest z dostawcami zagranicznymi np. z Chin, w związku z czym ograniczała swoją działalność na długo przed lockdownem w Polsce. To z tą grupą pracowników nasi klienci rozstawali się w pierwszej kolejności i wtedy ten spadek był drastyczny. Dodatkowo nie pomagał fakt braku praktycznej możliwości objęcia pracowników tymczasowych działaniami pomocowymi rządu. Tarcza antykryzysowa nie brała pod uwagę tej formy zatrudnienia, gdzie przestój występował nie u pracodawcy czyli agencji a u pracodawcy użytkownika. Na szczęście widać światełko w tunelu i rosnące powoli zainteresowanie pracą tymczasową w trzecim kwartale – komentuje Anna Wicha, prezes Polskiego Forum HR.

W 2Q2020 o 18% w porównaniu do poprzedniego kwartału spadła też wartość tego rynku. Firmy członkowskie PFHR osiągnęły poziom obrotów w wysokości 535 mln PLN, o ok. 30% niższy niż w tym samym okresie poprzedniego roku.

– COVID-19 bardzo mocno uderzył w nasz rynek, ale jest to też zjawisko normalne. Pracodawcy ograniczają zatrudnienie i masowo rezygnują wtedy ze współpracy z pracownikami tymczasowymi. Warto jednak pamiętać, że agencje najszybciej też zauważą poprawiającą się kondycję przedsiębiorstw, która jak tylko sytuacja kryzysowa zostanie opanowana, w pierwszej kolejności korzystać będą właśnie z tej formy zatrudnienia – mówi Wojciech Ratajczyk, wiceprezes ds. pracy tymczasowej w Polskim Forum HR.

Outsourcing
Z uwagi na poszerzające się grono nowych członków PFHR oraz fakt, iż firmy członkowskie świadczą również usługi w ramach outsourcingu, od początku 2020 roku rozpoczęliśmy badanie również tego rodzaju usług. Jedną z form outsourcingu świadczoną przez firmy członkowskie jest tzw. contracting, w szczególności w obszarze IT, ale zalicza się tu też inne usługi świadczone przez usługodawcę na rzecz usługobiorcy, przy wykorzystaniu osób zatrudnionych w formule pracowniczej albo cywilnoprawnej, nie będące pracą tymczasową w rozumieniu ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Wartość tych usług wśród członków PFHR w 2Q2020 wyniosła 215 mln PLN i była o 4% mniejsza niż w poprzednim kwartale tego roku.

– Agencje zatrudnienia, podążając za potrzebami klientów, świadczą usługi coraz bardziej kompleksowe, przejmują odpowiedzialność za wykonanie danych zadań. Mamy firmy, które specjalizują się w danym obszarze np. IT contractingu. To są usługi zupełnie innego rodzaju, nie mieszczące się w ramach definicji pracy tymczasowej – mówi Liliana Strupp, członek zarządu Polskiego Forum HR. – Outsourcing od zawsze istniał jako model przeniesienia pełnej odpowiedzialności za projekt i pracowników na dostawcę. Jest to naturalny krok w kontinuum PERM-TEMP-OUTSOURCING, gdzie PERM (rekrutacje stałe) – klient bierze 100% odpowiedzialności za pracownika, TEMP (praca tymczasowa) – gdzie odpowiedzialność jest wspólna agencji i klienta oraz OUTSOURCING – gdzie agencja bierze 100% odpowiedzialności za pracownika i całą usługę – dodaje Michał Młynarczyk, członek zarządu Polskiego Forum HR.

Rynek delegowania pracowników w ramach świadczenia usług rośnie
Kryzys związany z koronawirusem nie powstrzymał zainteresowania Polaków wyjazdami do pracy za granicę. W 2Q2020 obroty firm członkowskich w zakresie delegowania pracowników w ramach świadczenia usług wyniosły 71 mln PLN i były o 22% wyższe niż w poprzednim kwartale i o 19% wyższe niż w poprzednim roku.

Konfederacja Lewiatan

Wstępne szacunki Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące sytuacji na rynku pracy są optymistyczne. Stopa bezrobocia w sierpniu utrzymała się na tym samym poziomie co w lipcu tego roku i wynosi 6,1%.

Komentarz Moniki Fedorczuk, ekspertki Konfederacji Lewiatan
W powiatowych urzędach pracy jest zarejestrowanych 1 mln 29 tys. osób. Widać więc, że mimo wzrostu zachorowań na COVID-19, rynek pracy stabilizuje się, a przedsiębiorstwa zaadaptowały się do nowej, pandemicznej sytuacji. Analiza danych z lat ubiegłych wskazuje, że lipiec – sierpień z reguły nie przynoszą zmiany wartości stopy bezrobocia lub spadek ten wynosi 0,1 pkt.

Niewątpliwie na dobrą sytuację na rynku pracy miały wpływ środki, jakie zostały zaangażowane przez rząd na utrzymanie przez firmy miejsc pracy. Kolejne wersje tarcz i wypłata środków Funduszu Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Społecznych, a następnie Polskiego Funduszu Rozwoju były istotną pomocą w okresie, kiedy firmy odczuwały znaczący spadek obrotów.

Od wypłaty pierwszych pieniędzy wspierających miejsca pracy pojawiało się pytanie na ile te środki będą w sposób trwały chroniły etaty. Pierwsza wersja ustawy przewidywała gwarancje zatrudnienia przez okres wypłaty środków oraz potem jeszcze przez tyle miesięcy, ile trwała wypłata, co w większości przypadków oznaczało łącznie wsparcie przez 6 miesięcy.

W kolejnych wersjach ustawy – gwarancje zatrudnienia obejmowały wyłącznie okres wypłaty środków. Obecnie wiele firm, które korzystało z pomocy, funkcjonuje już bez tych środków, a nie widać nasilonej fali zwolnień. To może oznaczać, że firmy na tyle dobrze zaadaptowały się do nowej sytuacji, że są w stanie utrzymać pracowników.

Warto pamiętać, że jednym z czynników ograniczających zwolnienia jest obawa – wynikająca z przedcovidowej sytuacji na rynku pracy – że w razie potrzeby czy radykalnej poprawy sytuacji, pozyskanie pracownika o tych samych kompetencjach może być kosztowne i długotrwałe, a nawet niemożliwe.

Nadchodząca jesień będzie okresem weryfikacji stabilności zatrudnienia w przedsiębiorstwach. Kończące się prace sezonowe w turystyce i gastronomii, zmniejszone zaangażowanie pracowników w rolnictwie to tylko jedne z czynników, które mogą wpłynąć na wzrost bezrobocia. Kluczowa dla rynku pracy będzie kondycja firm i stopień realizacji zapowiedzi rządu odnośnie ograniczenia zatrudnienia w administracji.

Konfederacja Lewiatan