W kwietniu br. inflacja wyniosła 4,3% r/r oraz o 0,8% m/m – podał GUS. Jest to poziom przekraczający dopuszczalny przedział odchyleń od celu inflacyjnego.

Komentarz dr Sonii Buchholtz, głównej ekonomistki Konfederacji Lewiatan
Ponieważ dzieje się to pierwszy raz, Rada Polityki Pieniężnej nie zdecydowała się na podniesienie stóp procentowych. Warto mieć jednak świadomość, że środowiska decydentów zauważają problem trwale wysokiej inflacji, co będzie tworzyć presję na RPP – jednocześnie, efekty podnoszenia stóp są odroczone w czasie. Tym niemniej, inflacja przekraczająca dopuszczalne poziomy w obecnych warunkach makroekonomicznych będzie bardzo szybko wpisywała się w oczekiwania pracowników, zwiększając ryzyko spirali płacowo-cenowej. Czynnikiem, który ten efekt wzmocni, będzie propopytowy charakter Polskiego Nowego Ładu – program zostanie opublikowany jutro. Propopytowość oznacza w tym kontekście zwiększanie dochodu do dyspozycji gospodarstw uboższych, które wydają większe odsetki z każdej posiadanej złotówki.

Podobnie jak marcu, w horyzoncie rocznym silniej drożeją usługi (6,8% vs. 3,6%, natomiast w perspektywie miesiąca – wyższą dynamikę notują towary (0,9% vs. 0,3%). Duży wkład do inflacji ma wzrost cen paliw (28,1% r/r, 3,6% m/m; tu nie należy spodziewać się w najbliższym czasie przełamania trendu) – także ten pośredni, wynikający z kosztu dostarczania produktów. Wysoka dynamika cen wywozu śmieci (27,8 r/r, 2,8% m/m) to już niemal tradycja.

Większym problemem są wzrosty cen żywności, ponieważ one najsilniej oddziałują na uboższe gospodarstwa domowe, natomiast będą również odczuwalne dla tych konsumentów, którzy zdecydują się realizować odroczony popyt na usługi gastronomiczne. Niezależnie, notujemy wzrosty cen produktów skrobiowych, większości gatunków mięs – zwłaszcza mięsa drobiowego, z uwagi na ogniska ptasiej grypy – produktów mlecznych, napojów bezalkoholowych oraz miesięczne wzrosty cen owoców, warzyw i tłuszczów. Nawet jeżeli mamy do czynienia z sezonowym komponentem wzrostu cen żywności, jest on silniejszy niż zwykle, i przez to bardziej dotkliwy dla gospodarstw domowych.

Globalnie drożejące materiały i surowce przy stabilnym lub wręcz rosnącym popycie przekładają się na wzrost cen dóbr konsumpcyjnych trwałych. Stąd nie powinny dziwić wzrosty cen środków transportu czy urządzeń AGD-RTV, sprzętów cyfrowych, a także materiałów budowlanych – rosnące ceny stali, energii i paliw czy niedostępność mikroprocesorów są naturalnie przenoszone na konsumentów.

Nadchodzi wysoki popyt na usługi turystyczne, odroczony popyt ograniczony jedynie dniami urlopu, natomiast nakręcany przez bon turystyczny (ostatni sezon letni, w którym można go wykorzystać) limitowaną podaż miejsc. Obok tego, niezmiennie dotkliwe dla Polski deficyty pracowników usług publicznych. Bez systemowego rozwiązania, nie można liczyć na samoistne ograniczenie cen usług medycznych, opiekuńczych czy edukacyjnych.

Konfederacja Lewiatan

Prezydent Konfederacji Lewiatan Maciej Witucki powołał Rafała Dutkiewicza na stanowisko Doradcy Prezydenta.  

Rafał Dutkiewicz w 1982 roku ukończył studia z zakresu matematyki stosowanej na Wydziale Podstawowych Problemów Techniki Politechniki Wrocławskiej. Studiował także na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1985 obronił doktorat z logiki formalnej pracą zatytułowaną Z badań nad metodą tablic semantycznych Betha, której promotorem był profesor Ludwik Borkowski. W czasie stanu wojennego działacz „Solidarności”. W 1989 roku został sekretarzem wrocławskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, a w 1990 jego przewodniczącym.

Rafał Dutkiewicz był współorganizatorem pierwszych Tygodni Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu oraz przewodniczącym Towarzystwa Stypendialnego im. Adama Mickiewicza. Aktywnie działał także w harcerstwie, w latach 80. był członkiem Rady Naczelnej ZHP.

Był pracownikiem naukowym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1982-1992) i Uniwersytetu Wrocławskiego (1989-1994), a także stypendystą Katholischer Akademischer Ausländer-Dienst we Freiburgu. Po powrocie ze stypendium w latach 90. założył polski oddział „Signium International”, międzynarodowej firmy zajmującej się wyszukiwaniem kadr kierowniczych. Był także współtwórcą Radia Eska we Wrocławiu.

Pierwszy prezydent Wrocławia wybrany w wyborach bezpośrednich w 2002 roku, pełnił urząd nieprzerwanie przez 4 kadencje do 2018 roku.

Od kwietnia 2019 przebywał w Berlinie, w elitarnym gronie Richard von Weizsäcker Academy na zaproszenie Fundacji Boscha. Z początkiem 2020 roku został Senior Fellow w Democracy Study Center w Kijowie.

Członek rady Uniwersytetu Wrocławskiego, przez wiele lat był członkiem, a następnie członkiem honorowym senatu Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie. Za zasługi dla rozwoju nauki w Europie został wyróżniony honorowym członkostwem Academia Europaea. Jest również członkiem honorowym amerykańskiego think-tanku „Atlantic Council”.

Konfederacja Lewiatan

W pierwszym kwartale br. PKB spadł o 1,2% – podał GUS. W ostatnim kwartale ubiegłego roku, w ujęciu rocznym, spadek wynosił 2,8%.

W pierwszym kwartale 2021 r. realny produkt krajowy brutto spadł o 1,2% r/r. Po korekcie o czynniki sezonowe spadek wynosi 1,7% r/r. W stosunku do czwartego kwartału 2020 r. PKB wzrósł o 0,9%.

Szybki szacunek PKB tradycyjnie zawiera niewiele informacji, natomiast można jednoznacznie wskazać, że ryzyko recesji technicznej się nie realizuje – co wynika z dodatniej dynamiki kwartalnej. Co więcej, przy obecnym poziomie szczepień, otwieraniu gospodarki i odroczonej konsumpcji, wchodzimy w fazę ożywienia.
Ostatnie dobre dane, które płyną z gospodarki, pozwalają przypuszczać, że w kolejnych kwartałach gospodarka znacząco przyspieszy i na koniec roku wzrost gospodarczy przekroczy 4%.

Konfederacja Lewiatan

• Przepisy zawarte w unijnym akcie o usługach cyfrowych powinny wprost wskazywać, że to co jest nielegalne offline jest także nielegalne online.
• Nakaz lub zawiadomienie umożliwiające platformie identyfikację nielegalnych treści powinny być dostosowane do rodzaju treści i uwzględniać czynniki technologiczne – uważa Konfederacja Lewiatan.

Akt o usługach cyfrowych jest obecnie uznawany za najważniejszą unijną regulacją dotyczącą środowiska cyfrowego. Ma on na celu stworzenie odpowiednich podstaw prawnych w zakresie funkcjonowania dostawców usług pośrednich, co ma pozytywnie wpłynąć na bezpieczny, zgodny z przepisami prawa, dostęp do treści, towarów oraz usług.

Konfederacja Lewiatan całkowicie zgadza się z wyborem formy rozporządzenia dla nowych przepisów, dzięki czemu możliwe będzie stworzenie spójnych i zharmonizowanych ram prawnych dla całego europejskiego rynku cyfrowego.

– Przepisy zawarte w unijnym akcie o usługach cyfrowych powinny wprost wskazywać, że to co jest nielegalne offline jest także nielegalne online. Pozytywnie wpłynie to na budowanie świadomości, szczególnie użytkowników usług cyfrowych, jak też innych zainteresowanych, że nielegalne działania w środowisku cyfrowym mają konsekwencje w rzeczywistości – mówi Elżbieta Dziuba, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Lewiatan zwraca uwagę na potrzebę dopracowania poszczególnych definicji zawartych akcie o usługach cyfrowych, jak choćby pojęcia odbiorcy usługi, użytkownika czy hostingu. Opowiada się również za oparciem możliwości skorzystania z wyłączenia odpowiedzialności na podstawie rzeczywistej wiedzy dostawcy (actual knowledge), co pozwoli na uniknięcie stosowania problematycznego podziału na aktywną/pasywną rolę dostawcy hostingu.

– Nakaz i/lub zawiadomienie umożliwiające platformie identyfikację nielegalnych treści powinny być dostosowane do rodzaju treści i uwzględniać czynniki technologiczne. Zasada ta powinna dotyczyć także różnych rodzajów pośredników internetowych zobowiązanych do usunięcia treści – dodaje Elżbieta Dziuba.

Techniczne sposoby identyfikacji nielegalnych treści i ich lokalizacji powinny być przyszłościowe (ang. future-proof) i uwzględniać możliwe nowe rozwiązania i innowacje w tym zakresie. Podejście „jedna miara dla wszystkich” (ang. one size fits all) nie jest zalecane, gdyż nie umożliwi ono efektywnego usuwania różnych nielegalnych treści.

Podanie konkretnego URL powinno być jednym z możliwych środków, lecz nie wymaganym do wskazywania elektronicznej lokalizacji lub prawidłowej identyfikacji nielegalnej treści.

Konfederacja Lewiatan

Polityka Energetyczna Polski 2040 stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego ponieważ uzależnia nasz kraj od długookresowego importu surowców energetycznych, w szczególności gazu ziemnego. Ogranicza udział mniejszych firm w zyskach z transformacji energetycznej finansowanej ze środków UE, pomija dynamicznie rozwijający się prosumencki rynek wytwarzania i magazynowania energii – napisała w stanowisku Rada Przedsiębiorczości.

Uwagi Rady Przedsiębiorczości do PEP2040 znajdziesz tutaj

Polityka Energetyczna Polski 2040 jest dokumentem strategicznym, którego realizacja zdeterminuje kształt polskiej gospodarki na najbliższe kilkadziesiąt lat. Jednocześnie jest dokumentem, który będzie miał istotny wpływ na konkurencyjność gospodarki i bezpieczeństwo energetyczne. Niestety analiza przedstawionych założeń pokazuje, że PEP2040 jest dokumentem zachowawczym i w części bazującym na oderwanych od realiów rynku i ekonomii założeniach.

Polityka energetyczna ogranicza udział mniejszych firm w zyskach z transformacji energetycznej finansowanej ze środków Wspólnoty, tak w zakresie inwestycyjnego wejścia w sektor wytwarzania energii jak i możliwości dostarczenia dóbr o charakterze inwestycyjnym, niezbędnych do transformacji energetycznej. PEP2040 daje prymat wielkoskalowym inwestycjom w tym zwłaszcza publicznym – bazującym głównie na zagranicznych technologiach. Sektor MŚP będzie sprowadzony co najwyżej do roli podwykonawcy prostych prac. Nie poprawi to innowacyjności polskiej gospodarki, ani bilansu płatniczego.

Również niechęć rządu do inicjatyw samorządowych jest wyraźnie widoczna w PEP2040. Tam, gdzie niezbędne są inicjatywny lokalne (jak choćby przy poprawie jakości powietrza), widać brak pomysłu na dopuszczenie jst., choć w innych krajach wspólnoty istnieją modelowe efektywne rozwiązania działań na poziomie wspólnot lokalnych.

PEP2040 stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego w zakresie, w jakim istotnie uzależnia Polskę od długookresowego importu surowców energetycznych, w szczególności gazu ziemnego. W dokumencie brak pomysłu na zrównoważenie paliw kopalnych jako źródeł energii krajowymi zasobami energetycznymi (zarówno już istniejącymi, jak i dopiero rozwijanymi).

W Polityce Energetycznej pominięto dynamicznie rozwijający się prosumencki rynek wytwarzania i magazynowania energii (budowany zarówno przez obywateli jak i MSP). Jednocześnie pominięto niezwykle ważne dla rozwoju innowacyjnej gospodarki aspekty energetyki – inteligentne zarządzanie energią w sieci, w szczególności dwukierunkowym przepływem oraz zarządzanie popytem przez wprowadzenie dynamicznych taryf.

Brak jest wykorzystania potencjału najtańszej obecnie zielonej energii, czyli energii wiatrowej na lądzie, do czego kluczowe byłoby odblokowanie tzw. zasady 10h umożliwiającej lokalizacje tego typu instalacje na lądzie. Brak jest również pomysłu na zabezpieczenie dostaw energii po 2025 roku ze źródeł innych, niż węglowe.

Reasumując, PEP2040 została oparta na zdezaktualizowanych założeniach, które w nieznacznym tylko stopniu odpowiadają potrzebom polskiej gospodarki – podkreśla Rada Przedsiębiorczości.

Radę Przedsiębiorczości tworzą ABSL, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Krajowa Izba Gospodarcza, Konfederacja Lewiatan, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Banków Polskich, BCC i Związek Rzemiosła Polskiego.

Konfederacja Lewiatan

Umożliwienie przedsiębiorcom szybszego odliczenia strat poniesionych w czasie kryzysu wywołanego epidemią Covid-19 – proponuje Konfederacja Lewiatan.

– Postulujemy rozszerzenie uprawnienia do rozliczenia straty podatkowej, tak aby w okresie wychodzenia z kryzysu, można było ją rozliczyć bez ograniczeń kwotowych i procentowych – mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Niezbędne są rozwiązania systemowe, które ułatwią firmom zniwelowanie negatywnych skutków ekonomiczno-gospodarczych powstałych w czasie epidemii Covid-19. Przywracanie pełnego potencjału gospodarczego przedsiębiorstwa w otoczeniu złagodzonych kryteriów rozliczania strat niewątpliwie może wpłynąć na decyzję o kontynuowaniu działalności przedsiębiorstwa, powrotu na ścieżkę rozwoju, a także utrzymaniu i stabilizacji zatrudnienia. Będzie to korzystne zarówno dla przedsiębiorcy, jak i państwa.

Obecnie zarówno w ramach PIT, jak i CIT w pięcioletnim okresie następującym po roku podatkowym poniesienia straty, podatnik może rozliczyć nie więcej niż 50% straty. Przedsiębiorcy proponują, aby straty podatkowe mogły być rozliczane – tak jak dotychczas – w okresie 5 letnim, jednak w zakresie założonym przez podatnika tj. bez ustawowych ograniczeń. W przeciwieństwie do obecnie obowiązujących regulacji strata mogłaby być rozliczona w przeciągu jednego roku i to bez względu na jej wysokość. Proponowana zmiana zniosłaby w odniesieniu do strat poniesionych w okresie oddziaływania Covid-19, ograniczenia procentowo-kwotowe.

Konfederacja Lewiatan

Reforma publicznych służb zatrudnienia, o której jest mowa w Krajowym Planie Odbudowy, powinna w większym stopniu uwzględniać potrzeby pracodawców, włączyć w procesy aktywizacji i podnoszenia kwalifikacji niepubliczne instytucje rynku pracy, a także rozszerzyć inwestycje związane z pracą zdalną na duże przedsiębiorstwa – uważa Konfederacja Lewiatan.

Trzeba wykorzystać czas, kiedy KPO będzie oceniany przez Komisję Europejską, na niezbędne uzupełnienia dokumentu. Zgodnie w prawem unijnym państwo „może uzupełnić plan odbudowy i zwiększania odporności, w tym po formalnym jego przedłożeniu jeżeli zachodzi taka potrzeba”. O takich uzupełnieniach przedsiębiorcy chcą rozmawiać z rządem.

Zdaniem Konfederacji Lewiatan reforma publicznych służb zatrudnienia powinna uwzględniać w większym stopniu potrzeby pracodawców, stworzyć oraz realizować odpowiednie dla nich usługi, takie jak pośrednictwo pracy, doradztwo (również w zakresie możliwości pozyskiwania środków na tworzenie stanowisk pracy i rozwoju kompetencji pracowników), wsparcie przy restrukturyzacji.

– Konieczne jest również włączenie w procesy aktywizacji i podnoszenia kwalifikacji niepublicznych instytucji rynku pracy (agencje zatrudnienia, firmy szkoleniowe), które – jak pokazuje doświadczenie innych krajów – mogą skuteczne realizować zadania publiczne – mówi Monika Fedorczuk, ekspertka ds. rynku pracy Konfederacji Lewiatan.

Reforma publicznych służb zatrudnienia musi także uwzględniać wspieranie mobilności pracowników, aby mogli przenosić się z rejonów o wyższym bezrobociu, tam gdzie jest zapotrzebowanie na pracę.

Zwiększenie udziału pracowników w podnoszeniu kwalifikacji wymaga nie tylko większego budżetu Krajowego Funduszu Szkoleniowego, ale przede wszystkim zmiany zasad przyznawania środków. Pieniądze powinny być łatwo dostępne i przyznawane zgodnie z potrzebami zgłaszanymi przez pracodawcę (a nie odgórnie ustalanymi priorytetami).

Inwestycje związane z doposażeniem pracowników/przedsiębiorstw umożliwiającym pracę zdalną powinny zostać rozszerzone również na duże przedsiębiorstwa (a nie wyłączenie na MŚP). Zaproponowane wsparcie (3 000 mikro, małych i średnich firm, przy założeniu przeciętnej pomocy na firmę w wysokości 15 tys. euro) jest niewystarczające. Program powinien objąć większą liczbę firm, w tym dużych, przy założeniu, że wysokość pomocy może być różnicowana z uwagi na zakres i wielkość przedsiębiorstwa, a także liczbę pracowników, którzy będą świadczyć pracę zdalną.
Konfederacja Lewiatan

• Zmiany w Kodeksie postępowania karnego mają rozszerzyć obowiązki wykonywane przez część przedsiębiorstw (telekomunikacyjnych) na żądanie sądu lub prokuratora, natomiast na firmy świadczące usługi cyfrowe oraz drogą elektroniczną nałożą całkowicie nowe zobowiązania.
• Konfederacja Lewiatan apeluje do senatorów o odrzucenie projektu ustawy Kodeks karny, ponieważ regulacje w nim zawarte będą negatywnie wpływały na prowadzenie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorcy zwracają uwagę, że projekt ustawy jest procedowany na podstawie ścieżki poselskiej, a nie rządowej, w związku z czym nie mieli możliwości udziału w konsultacjach. Obok propozycji dotyczących implementacji przepisów unijnych nakłada na firmy wiele nowych zobowiązań.

– Nowe przepisy o zabezpieczeniu danych na potrzeby walki z przestępczością wymagają doprecyzowania. Nasze wątpliwości budzi w szczególności brak precyzyjnego określenia zasad zapewnienia przez przedsiębiorców odpowiednim służbom bezpośredniego dostępu do danych informatycznych. Przepis w obecnym kształcie zwiększa znacząco ryzyko poważnych naruszeń zasad cyberbezpieczeństwa – mówi Aleksandra Musielak, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Propozycja zmian Kodeksu postępowania karnego wymaga pogłębionej analizy wpływu regulacji na funkcjonowanie przedsiębiorstw, a co się z tym wiąże szeregu istotnych zmian dostosowujących ustawę do wymogów rynku, zapewniających techniczną możność realizacji nowych obowiązków.

Projekt ustawy wymienia dostawców usług cyfrowych wśród adresatów nowych przepisów. Firmy nie wiedzą czy chodzi o dostawców w rozumieniu ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa czy też projektowanej ustawy o prawach konsumenta.

Konfederacja Lewiatan

• W centrum zainteresowania Krajowego Planu Odbudowy powinny się znaleźć zachęty, które zwiększyłyby poziom inwestycji prywatnych.
• Dla przedsiębiorców niezwykle ważny jest również efektywny system monitorowania KPO oraz sposób wybierania projektów inwestycyjnych – uważa Konfederacja Lewiatan.

Trzeba wykorzystać czas, kiedy KPO będzie oceniany przez Komisję Europejską, na niezbędne uzupełnienia dokumentu. Zgodnie w prawem unijnym państwo „może uzupełnić plan odbudowy i zwiększania odporności, w tym po formalnym jego przedłożeniu jeżeli zachodzi taka potrzeba”. O takich uzupełnieniach przedsiębiorcy chcą rozmawiać z rządem.

Przedsiębiorcy chcieliby uzupełnienia KPO o takie inwestycje, w których są pomijani (np. cyberbezpieczeństwo czy energetyka rozproszona) lub są zbyt wąskie (np. praca zdalna: za mały budżet i tylko dla małych firm).

– Reformy zawarte w KPO to jednocześnie obszary kluczowych zmian dla gospodarki i przedsiębiorstw. Dlatego chcemy, we współpracy z rządem, uzgodnić system pracy nad nimi, taki który zagwarantuje pełne włączenie i udział środowisk gospodarczych. Nie mówimy o punktowych konsultacjach, tylko stałym forum roboczej dyskusji. Może nim być Rada Dialogu Społecznego – mówi Marzena Chmielewska, dyrektorka departamentu funduszy europejskich Konfederacji Lewiatan.

Proces wyboru projektów finansowanych w KPO powinien być przejrzysty, konkurencyjny, oparty na jasnych kryteriach i eksperckiej ocenie każdego przedsięwzięcia.

Partnerzy społeczni i organizacje społeczeństwa obywatelskiego apelują o stworzenie efektywnego systemu monitorowania KPO, który będzie gwarantował tym środowiskom udział w decyzjach o zasadach wyboru projektów i umożliwiał nadzór nad postępami w realizacji planu.

– Bez skutecznego Komitetu Monitorującego, z kompetencjami dającymi autentyczny wpływ na zasady realizacji KPO ryzyko jego politycznego zawłaszczenia rośnie. A to z kolei strata dla gospodarki i mniejsza szansa na odbudowę i odporność – dodaje Marzena Chmielewska.

Konfederacja Lewiatan