Sytuacja na rynku pracy powoli wraca do tej, jaką znamy sprzed pandemii Covid-19. Jednak pandemia przyspieszyła niektóre procesy, ujawniła również niedostatki w politykach publicznych, szczególnie w zakresie opieki.

Komentarz Moniki Fedorczuk, ekspertki Konfederacji Lewiatan

W maju br. według danych GUS widać wzrost zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw. W stosunku do roku poprzedniego (który z uwagi na pandemię nie jest miarodajny) nastąpił wzrost liczby zatrudnionych o 2,7% r/r, do 6338,5 tys. Jednak porównując te dane z rokiem 2019 widać spadek zatrudnienia – dwa lata wcześniej przemysł zatrudniał 6 380,2 tys. osób, co oznacza, że z firm zatrudniających powyżej 9 osób ubyło blisko 42 tys. pracowników. Wydaje się więc, że cały czas odczuwane przez przedsiębiorców problemy z pozyskaniem odpowiednio wykwalifikowanych osób i nałożone na to wyzwania związane z nieobecnościami pracowników w czasie pandemii (zachorowania, kwarantanny, opieka nad dzieckiem) oraz wzrost płac, spowodowały przyspieszenie zmian wykorzystujących dostępne technologie zastępujące pracę człowieka.

Płace rosną
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w maju br. wyniosło 5637,34 zł i było o 10,1% wyższe niż przed rokiem. Ponieważ poprzedni rok trudno uznać za „typowy” gdyż jednym z efektów pandemii było obniżenie wynagrodzeń (przestoje, obniżony wymiar czasu pracy), warto odwołać się do roku 2019. W stosunku do maja roku 2019 wynagrodzenia wzrosły z 5057,82 zł do 5637,34 zł, co oznacza, że były o 10,1% wyższe niż przed rokiem. Pandemia nie zahamowała wzrostu płac. Część tych podwyżek nie jest odczuwana jako realna poprawa wynagrodzenia z uwagi na inflację, która zmniejsza siłę nabywczą uzyskiwanych wynagrodzeń. Wzrost płac można tłumaczyć wzrostem płacy minimalnej, ale należy również zwrócić uwagę na duże dofinansowania do płac pracowników jakie zostały zrealizowane ze środków publicznych. Ponadto w niektórych branżach nadal trwa zabieganie o pracowników, a firmy konkurują między innymi oferując wyższe wynagrodzenia. Obok sektora ICT, budownictwa czy logistyki, wzrost wynagrodzeń może być w najbliższym czasie udziałem również turystyki czy hotelarstwa.

Spadł odsetek osób aktywnych zawodowo
Według badania BAEL liczba osób aktywnych zawodowo w wieku 15-89 lat w I kwartale br. wyniosła 17120 tys. osób, a współczynnik aktywności zawodowej ukształtował się na poziomie 57,3%, pracowało 16 433 tys. osób w wieku 15-89 lat, a współczynnik zatrudnienia w tej grupie wiekowej wyniósł 55%. Wśród osób w wieku produkcyjnym (18-59/64 lata) wskaźnik zatrudnienia spadł i wyniósł 75,4%. Przed pandemią, w maju 2019 r., wynosił 76,4%. Może to być efektem dezaktywizacji w obawie przed zwolnieniem, zachorowaniem lub z uwagi na konieczność osobistego świadczenia opieki nad członkiem rodziny w sytuacji zmniejszonego dostępu do usług publicznych. Potwierdzeniem tej tezy może być różnica między wskaźnikiem aktywności zawodowej pomiędzy mężczyznami a kobietami w wieku produkcyjnym (80,2% dla mężczyzn wobec 72,2% dla kobiet).

W maju bieżącego roku sektor prywatny zatrudniał 75,3% pracujących, a publiczny -24,7%. Wzrost popytu na prace widać również analizując liczbę ofert pracy zgłaszanych do powiatowych urzędów pracy – od grudnia 2020 roku co miesiąc ta liczba jest większa. W maju br. zgłoszono 114,8 tys. ofert zatrudnienia, tj. o 4,2% więcej niż przed miesiącem i o 51,9% więcej niż przed rokiem. Wśród tych ofert dominują te z sektora prywatnego stanowiąc ponad 90% wszystkich zgłoszonych wolnych miejsc pracy. Najwięcej ofert dotyczyło prac na stanowiskach specjalistycznych, robotników przemysłowych i rzemieślników oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń). To pokazuje, że istnieje zapotrzebowanie ze strony pracodawców na sprawnie i skutecznie realizowaną usługę pośrednictwa pracy z wykorzystaniem zasobów potencjalnych pracowników wśród osób zarejestrowanych.

Sezonowa obniżka stopy bezrobocia
Stopa bezrobocia w maju spadła do 6,1%, czyli była o 0,2 pkt proc. niższa niż przed miesiącem oraz o 0,1 pkt proc. wyższa niż rok wcześniej. Spadek bezrobocia w maju oznacza, że rynek pracy wraca do typowej sezonowości – w poprzednich latach (za wyjątkiem 2020 roku) mogliśmy obserwować zmniejszenie bezrobocia w miesiącach letnich w związku ze zwiększonym zapotrzebowaniem na prace w turystyce, gastronomii, hotelarstwie, rolnictwie, budownictwie. Nadal utrzymuje się typowe dla rynku pracy zróżnicowanie stopy bezrobocia, choć w żadnym województwie wartość tego wskaźnika nie przekracza 10%. Z danych GUS wynika, że 75,8% zarejestrowanych bezrobotnych, to osoby, które po raz kolejny zjawiają się w powiatowym urzędzie pracy, co oznaczać może zarówno brak skutecznych długoterminowo metod przywracania osób bez zatrudnienia na rynek pracy, jak i funkcjonowanie grupy pracowników, dla których okresy zatrudnienia (również subwencjonowanego) przeplatają się z okresami pozostawania bez pracy. Zmiana tego stanu rzeczy jest jednym z zadań jakie będą stały przed zreformowanymi publicznymi służbami zatrudnienia.

Według BAEL stopa bezrobocia wyniosła w I kwartale br. 4%. Wskaźnik bezrobocia wśród mieszkańców miast i wsi kształtował się na tym samym poziomie. Nieco wyższa była stopa bezrobocia wśród mężczyzn (4,1%) niż wśród kobiet (4%). Różnice między stopą bezrobocia wg BAEL a poziomem bezrobocia rejestrowanego wynikając z różnic metodologicznych.

Konfederacja Lewiatan

18 czerwca  2021 roku rozpoczęły się konsultacje w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021-2027 (FEnIKS) oraz Prognozy oddziaływania na środowisko dla ww. projektu programu.

Głównym celem Programu jest poprawa warunków rozwoju poprzez budowę infrastruktury technicznej i społecznej, w tym poprzez:

• obniżenie emisyjności gospodarki transformację w kierunku gospodarki przyjaznej środowisku i o obiegu zamkniętym
• budowę efektywnego i odpornego systemu transportowego o jak najniższym negatywnym wpływie na środowisko naturalne
• dokończenie realizacji odcinków sieci bazowej TEN-T do roku 2030
• poprawę bezpieczeństwa transportu
• zapewnienie równego dostępu do opieki zdrowotnej oraz poprawę odporności systemu ochrony zdrowia
• wzmocnienie roli kultury w rozwoju społecznym i gospodarczym

Proponowany układ priorytetów programu  oraz alokacje (EURO) wygląda następująco:

• Energetyka i środowisko: 3 660 000 000 + 5 129 000 000
• Transport miejski: 1 750 000 000
• Transport: 6 549 000 000 + 6 291 000 000
• Zdrowie: 700 000 000
• Kultura: 700 000 000

Konfederacja Lewiatana rozpoczyna prace nad przygotowanie swojej oceny projektu. Zapraszamy firmy członkowskie oraz organizacje regionalne i branżowe zrzeszone w Konfederacji do przekazywania nam uwag, komentarzy i propozycji, wraz z ich uzasadnieniem.

• Żeby ułatwić porównanie i zestawienie tych uwag, prosimy o korzystanie z załączonego formularza.
• Uwagi  proszę wysyłać na adres recepcja@konfederacjalewiatan.pl, w tytule wiadomości wpisując FENIKS 2021-2027.
• Uwagi zbieramy do 7 lipca 2021 roku. Ten termin jest krótszy niż termin zakończenia konsultacji, ponieważ w oparciu o uwagi firm członkowskich oraz o analizę ekspertów Konfederacji przygotujemy opinię na temat projektu Programu, którą przekażemy do Ministerstwa, w terminie zakończenia konsultacji.

Uwagi możecie Państwo przekazywać również bezpośrednio do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, w imieniu swoich firm, przez formularz do 18 lipca 2021 roku.

Konfederacja Lewiatan

W drugim kwartale 2021 roku przedstawiciele Rady Przedsiębiorczości zgłosili uwagi do kluczowych projektów dla przyszłości Polski. Przedstawiciele organizacji apelowali o niezbędne zmiany w rozwiązaniach przedstawionych w dokumentach dotyczących Polskiego Ładu, Krajowego Planu Odbudowy, Polityki Energetycznej Polski 2040 oraz Polskiej Polityki Przemysłowej.

Nadchodzące zmiany legislacyjne i strukturalne związane z ogłoszeniem oraz planowanym wprowadzeniem Polskiego Ładu i innych strategicznych projektów gospodarczych jak i przeciwdziałanie skutkom pandemii COVID-19 były głównymi obszarami działalności Rady Przedsiębiorczości pod przewodnictwem ABSL.

– W czasie ostatnich miesięcy pod przewodnictwem ABSL, Rada Przedsiębiorczości opublikowała siedem stanowisk i apeli. W ramach stałego dialogu z administracją publiczną, przedstawiciele Rady opracowali także szereg rekomendacji dotyczących promocji programu szczepień, planowanych zmian podatkowych oraz nowych regulacji dotyczących ochrony danych osobowych, które zostały przekazane odpowiednim resortom. Przedstawiciele Rady przekazywali również stanowiska polskiego biznesu stronie rządowej podczas roboczych spotkań z premierem Mateuszem Morawieckim, wicepremierem Jarosławem Gowinem oraz ministrem finansów Tadeuszem Kościńskim – informuje Jacek Levernes, prezes honorowy ABSL. Liczymy, że nasz głos, zostanie uwzględniony – dodaje Levernes.

Na początku maja premier Mateusz Morawiecki i wicepremier Jarosław Kaczyński ogłosili założenia Polskiego Ładu – programu daleko idących zmian legislacyjnych mających wpływ na rozwój oraz gospodarkę Polski. Planowane nowe daniny oraz przekształcenia gospodarcze będą miały istotny wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.

Pod koniec maja Rada Przedsiębiorczości opublikowała stanowisko ws. Polskiego Ładu, w którym zaznacza, że warunkiem dalszego rozwoju gospodarczego są inwestycje i innowacje. Podział i redystrybucja dochodów państwa, która jest głównym przedmiotem zainteresowania autorów Polskiego Ładu powinna być zrównoważona przez rozwiązania wspierające budowanie przyjaznego środowiska prawnego dla inwestorów i innowatorów, o co w kolejnych miesiącach dalej będzie zabiegać Rada Przedsiębiorczości.

W trakcie przewodnictwa ABSL w Radzie Przedsiębiorczości, Rada opublikowała rekomendacje w sprawie tworzenia warunków dla polskich przedsiębiorstw w drodze do Gospodarki 4.0. W opublikowanym dokumencie wskazano główne bariery i wyzwania w zakresie cyfryzacji oraz rekomendacje dotyczące skutecznej transformacji cyfrowej polskiej gospodarki. Rozwój gospodarki cyfrowej jako niezbędny do budowania konkurencyjności Polski na arenie międzynarodowej pozostanie w centrum działań podejmowanych przez Radę.

Przedstawiciele Rady w minionym kwartale przedstawili również stanowiska biznesu w innych obszarach kluczowych dla rozwoju Polski. Polityka Energetyczna Polski 2040 jest dokumentem strategicznym, którego realizacja zdeterminuje kształt polskiej gospodarki na najbliższe kilkadziesiąt lat. Dlatego też Rada Przedsiębiorczości wydała stanowisko, w którym wskazuje, że PEP 2040 została oparta na zdezaktualizowanych założeniach, które w nieznacznym tylko stopniu odpowiadają potrzebom polskiej gospodarki

– Niezwykle cieszy, że środowisko przedsiębiorców potrafi zająć spójne stanowisko do zaproponowanych przez rząd rozwiązań, które określą kształt polskiej polityki gospodarczej na następne 30 lat. Krajowa Izba Gospodarcza i jej eksperci niezmiennie wspierają zarówno przedsiębiorców jak i administrację. Rada Przedsiębiorczości, którą współtworzymy to doskonała platforma do tych działań – mówi Marek Kłoczko, Prezes KIG.

Kolejnym kluczowym projektem rozwojowym dla Polski jest Krajowy Plan Odbudowy. Jak zaznaczono w stanowisku Rady Przedsiębiorczości, Fundusz Odbudowy i Odporności Unii Europejskiej może i powinien zostać wykorzystany do zbudowania silnej, innowacyjnej, zielonej i konkurencyjnej gospodarki Polski. Priorytetowym zadaniem jest zadbanie, aby Krajowy Plan Odbudowy, na podstawie którego będą wykorzystywane środki Funduszu do przeprowadzenia reform i inwestycji, zapewniał maksymalną efektywność ich zagospodarowania. Rada będzie monitorowała sposób efektywnego wykorzystania środków zaplanowanych w KPO.

– To, nad czym powinniśmy w Polsce pracować, to dialog. Rada Przedsiębiorczości jest największą platformą reprezentującą pracodawców, głosem, z którym administracja musi się liczyć. A najbliższe miesiące będą właśnie czasem dialogu, szukaniem rozwiązań w zakresie Polskiego Ładu, KPO, Polityki Przemysłowej. Przedsiębiorcy będą potrzebowali nowych ram prawnych i środków by realizować cele związane m.in. z cyfryzacją czy transformacją energetyczną – podkreśla Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.

Ponadto, przedstawiciele Rady podczas spotkania z wicepremierem Jarosławem Gowinem, które odbyło się na początku maja wystosowali apel o otwarcie branż najbardziej dotkniętych przez pandemię. Rada Przedsiębiorczości przekazała opinii publicznej również stanowisko dotyczące działalności UOKIK w trakcie pandemii COVID-19. Przedstawiciele Rady, reprezentując swoich członków, oczekują na konkretne rozwiązania rządu, wspierające rozwój przedsiębiorczości w Polsce.

– Od 1 lipca przewodnictwo w Radzie Przedsiębiorczości przejmują Pracodawcy RP. Mimo wakacji będzie to czas intensywnej pracy. Rząd zapowiedział już, że będzie chciał w tym okresie procedować nad ustawami wchodzącymi w skład Polskiego Ładu. Dlatego Rada Przedsiębiorczości będzie intensywnie pracować i pilnować tworzonego prawa, tak by było ono, jak najbardziej korzystne dla pracodawców i pracowników – mówi Rafał Baniak, wiceprezydent Pracodawców RP.

Wszystkie informacje na temat prac platformy oraz stanowiska Rady można znaleźć na nowej stronie internetowej Rady Przedsiębiorczości: radaprzedsiebiorczosci.org.

O RADZIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Rada Przedsiębiorczości to platforma współdziałania największych organizacji reprezentujących przedsiębiorców i pracodawców. Pierwotnie powołana 17 listopada 2003 roku, została reaktywowana 24 marca 2020 r. w celu ratowania polskiej gospodarki, zagrożonej pandemią. Członkowie Rady: ABSL, Business Centre Club, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Banków Polskich, Związek Rzemiosła Polskiego. Celem działania Rady Przedsiębiorczości jest czynny udział w pracach nad tworzonymi przez rząd rozwiązaniami ze szczególnym uwzględnieniem tych wzmacniających odporność gospodarczą, zapewniających wsparcie dla sektorów najbardziej odczuwający skutki pandemii oraz zwiększających atrakcyjność Polski jako lokalizacji do inwestycji.

O ABSL
Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych – zrzesza ponad 220 największych światowych firm, reprezentujących sektor, w którym zatrudnionych jest obecnie w Polsce ponad 350 000 osób. Ponad 1,5 tys. centrów usług, rozproszonych w ponad 50 miastach, tworzy prężny ekosystem wspierający innowacyjne rozwiązania wdrażane przez międzynarodowe korporacje. Celem jest budowanie atrakcyjnych i zrównoważonych ekosystemów, które dzięki temu pozytywnemu zaangażowaniu stworzą nowe, wartościowe miejsca pracy i w sposób odpowiedzialny będą rozwijać inwestycje i biznes w lokalnych społecznościach.

Konfederacja Lewiatan

Według danych polskiej firmy analitycznej PEX Pharma Sequence, od wejścia w życie 25 czerwca 2017 nowelizacji ustawy „Prawo farmaceutyczne”, popularnie zwanej „Apteką dla Aptekarza” (AdA), liczba aptek nieprzerwanie spada. Do końca maja 2021 z rynku zniknęły 1 460 apteki. Dziś działa w Polsce 12 105 aptek, wobec 13 565 w czerwcu roku 2017.

Warto przypomnieć, że deklarowanym celem wprowadzenia ustawowych ograniczeń miało być zwiększenie dostępności do leków. Cel ten nie został jednak zrealizowany. Obwarowania wprowadzone ustawą spowodowały natomiast, że nowych aptek nie ma kto, ani gdzie otwierać. W miejsce zamykanych lub upadających aptek, nie powstają nowe placówki, co było zasadą działającą w ciągu ostatnich dziesięcioleci na rynku aptecznym. Liczba aptek, więc spada. Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET i Konfederacja Lewiatan ostrzegali, że takie mogą być skutki nowelizacji prawa farmaceutycznego.

W myśl wprowadzonych w roku 2017 przepisów, nową aptekę może założyć tylko osoba, będąca farmaceutą oraz spółka jawna lub partnerska farmaceutów. Ustawa wprowadziła także restrykcyjne regulacje geograficzno – demograficzne, dotyczące powstawania nowych aptek – placówka musi znajdować się co najmniej 500 metrów od już istniejącej, jeśli w gminie jest więcej niż 3 tys. mieszkańców na aptekę lub 1 tys. metrów, jeśli przypada mniej niż 3 tys. mieszkańców na aptekę. Dodatkowo, obowiązujące wcześniej w Polsce przepisy dot. zakazu reklamy aptek i regulacji wydawania nowych zezwoleń powodują, że polski rynek apteczny stał się najbardziej restrykcyjnym i przeregulowanym rynkiem w Europie.

– Apteka dla Aptekarza i tak już wystarczająco utrudnia życie przedsiębiorcom i pacjentom. Jakby tego było mało, prominentni przedstawiciele korporacji aptekarskiej prowadzą akcję, mającą na celu dalsze poszerzanie restrykcji i petryfikację rynku, aby liczba aptek w dalszym ciągu spadała, a na rynek nie mógł wejść żaden nowy przedsiębiorca, nawet taki, który jest farmaceutą – mówi Marcin Piskorski, prezes zarządu Związku Pracodawców Aptecznych. – Poprzez akcję hurtowego pisania donosów na przedsiębiorców próbuje się rozszerzyć – wbrew brzmieniu przepisów i intencjom ustawodawcy – regulację AdA na zezwolenia wydane przed wejściem ustawy w życie. Aby zablokować powstawanie nowych aptek i wchodzenie na rynek nowych roczników farmaceutów, próbuje się zablokować rozwój franczyzy aptecznej – dodaje.

Praktyką, dotyczącą interpretacji AdA stało się ignorowanie objaśnień Ministra Zdrowia, decyzji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy zapisów Konstytucji Biznesu. – Przedsiębiorcy, którzy zgodnie z prawem chcieli rozporządzać swoim majątkiem i np. przekazać go dzieciom, na skutek donosów stali się ofiarami długotrwałych procesów sądowych, w których chce się im ten majątek odebrać. To z kolei spowodowało efekt mrożący – wielu przedsiębiorców wstrzymało jakiekolwiek zmiany w swoich firmach bojąc się, że po kontakcie z urzędem i złożeniu odpowiednich wniosków, staną się ofiarami nagonki
ze strony korporacji, co wystawi ich na długoletnie procesy, nerwy, utratę zdrowia, dochodów, a nawet dorobku całego życia – dodaje Marcin Piskorski.

***

więcej informacji:
Michał Szewczyk
kom.: 694 485 409
m.szewczyk@pharmanet.org.pl

Konfederacja Lewiatan