– Projekt ustawy jest interesujący i idzie w dobrym kierunku, jednak kluczowym rozwiązaniem, które może budzić kontrowersje jest rezygnacja z określenia w przepisach przedmiotu sporu i odwołanie się do ogólnych  kwestii relacji zbiorowych, oczywiście, przy utrzymaniu zakazu wszczęcia sporu w sprawach indywidualnych i tych uregulowanych porozumieniem lub układem zbiorowym, przed ich wypowiedzeniem – mówi prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan i aktywny mediator w wielu sporach zbiorowych.

Rezygnacja z określenia przedmiotu sporu może być źródłem wielu problemów i nieporozumień. Statystyki sporów zbiorowych pokazują, że blisko 98% z nich dotyczy kwestii płacowych. Zatem rezygnacja z określenia przedmiotu sporu w dzisiejszym brzmieniu jako warunków pracy i płacy, świadczeń socjalnych i praw oraz wolności związkowych może powodować wiele kontrowersji. Już bowiem teraz ten przepis był najczęściej zarzewiem sporów i nieporozumień, które nie były rozstrzygane, ani przez resort pracy, ani sądy.

– Obawiam się, że po rezygnacji z tych zapisów, spór zbiorowy będzie można wszczynać w każdej sprawie, także w kontekście procesów restrukturyzacji, które dziś mają swoją ścieżkę i nie są przedmiotu sporu – podkreśla prof. Jacek Męcina.

Zmiany w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych:

Odejście od określenia przedmiotu sporu zbiorowego.

Spór będzie mógł być prowadzony we wszelkich sprawach, w których związki zawodowe reprezentują osoby wykonujące pracę zarobkową. Efektem takiej regulacji może być jednak zaostrzenie sporów prawnych, już na etapie rokowań, bo ogólny zapis może poszerzyć przedmiot sporu o kwestie zmian organizacyjnych, restrukturyzacji zatrudnienia, wreszcie o interpretację zwartych porozumień.

Wprowadzenie wymogu wyłaniania reprezentacji organizacji związkowych niezbędnej do wszczęcia i prowadzenia sporu zbiorowego.

Konieczność prowadzenia sporu z kilkoma organizacjami związkowymi zmniejsza szansę na wypracowanie porozumienia. Obecnie pracodawca często osiąga porozumienie z większością związków zawodowych, jednak spór trwa nadal bowiem jedna lub kilka organizacji nie zawarły porozumienia.

Wprowadzenie sądowej kontroli legalności referendum strajkowego.

Konfederacja Lewiatan popiera wprowadzenie przepisów umożliwiających kontrolę legalności przeprowadzenia głosowania w sprawie ogłoszenia strajku (referendum strajkowe).

Określenie czasu trwania prowadzenia sporu.

Pracodawcy proponują precyzyjne określenie czasu trwania sporu (9 miesięcy – z możliwością dodatkowego wydłużenia o 3 miesiące). W tym okresie spór powinien się zakończyć opracowaniem odpowiednich dokumentów lub po jego upływie – będzie wygasał z mocy prawa.

Wprowadzenie tzw. mediacji prewencyjnej.

Konfederacja Lewiatan popiera propozycję wprowadzenia mediacji prewencyjnej, w celu przyznania możliwości dojścia do porozumienia na jak najwcześniejszym etapie sporu. Umożliwi ona stronom skorzystanie z profesjonalnej pomocy osoby dającej gwarancję bezstronności i pomagającej w osiągnięciu wcześniejszego porozumienia, co z kolei może przyczynić się do wzrostu liczby porozumień zawieranych na tym etapie sporu.

Konfederacja Lewiatan