styczeń 2023 - Konfederacja Lewiatan

Powrót

Trwa Kongres „Praca 4.0. Przewidzieć jutro – rynek pracy w dobie niepewności” poświęcony wyzwaniom na rynku pracy i planowanym zmianom legislacyjnym.

fundusze norweskie poradnik Lewiatana praca praca 4.0. konferencja projekt Ukraińcy zatrudnienie

Podczas pierwszego dnia konferencji podsumowany został pilotażowy program „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” realizowany przez Konfederację Lewiatan we współpracy z Jobs First sp. z o.o. i Urzędem Pracy m.st. Warszawy. Celem projektu była aktywizacja i przygotowanie do pracy w Polsce obywateli Ukrainy oraz wsparcie firm w zatrudnianiu Ukraińców.

Jednym z efektów jest praktyczny poradnik „Zatrudnienie obywateli Ukrainy przebywających w Polsce od 24 lutego 2022 roku w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy”. Można go pobrać bezpłatnie na naszej stronie.

Drugi dzień Kongresu Praca 4.0 o legalnym zatrudnianiu Ukraińców

Podczas drugiego dnia Kongresu Praca 4.0 odbywały się warsztaty online. Spotkanie „Legalne zatrudnienie obywateli Ukrainy” prowadził radca prawny Przemysław Ciszek, partner Zarządzający w C&C Chakowski & Ciszek. Na panelu „Praca zdalna po nowemu” problematykę regulaminu pracy zdalnej, przepisów BHP, kosztów pracy zdalnej i pracy zdalnej z zagranicy omówił uczestnikom radca prawny Robert Stępień, partner w PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień Kanclerz | Littler.

Prowadzący warsztat radca prawny Przemysław Ciszek podkreślił, że do 24 sierpnia 2023 roku został przedłużony okres pobytu na podstawie wiz oraz okres ważności tych wiz – jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy w Polsce na podstawie wizy krajowej przypada od 24 lutego 2022. To samo dotyczy zezwolenia na pobyt czasowy. Zaznaczył też, że w razie wątpliwości lepiej, żeby obywatel Ukrainy złożył wniosek na pobyt czasowy.

Nowe zasady zezwoleń na pobyt dla osób ze statusem UKR

Nowe zmiany w prawie dotyczą m.in. sytuacji, kiedy osoba ze statusem UKR (czyli mająca prawo do legalnego pobytu na terytorium Polski przez okres jednego roku, na który została wprowadzona ochrona czasowa osób uciekających przed wojną z Ukrainy) nie spełnia wymogów udzielenia zezwolenia na pobyt ze względu na deklarowany cel lub brak uzasadnienia pobytu. Od 24 sierpnia 2023 roku udzielać się będzie takiej osobie zezwolenia na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji.

Uczestnicy warsztatu online dowiedzieli się też, że zgodnie z nową ustawą o zatrudnianiu cudzoziemców zezwolenia na pracę dla obywateli Ukrainy będą wydawane tylko elektronicznie.

Praktyczny poradnik dla firm zatrudniających Ukraińców

W poradniku Konfederacji Lewiatan zebrane zostały nie tylko przepisy dotyczące zatrudniania, ale też wskazane proste procedury, jak przejść drogę do skutecznego zatrudnienia pracownika z Ukrainy.

Wśród rad dla pracodawców jest m.in. przypomnienie, że mają oni obowiązek żądania od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski. Co więcej, podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest obowiązany do przechowywania kopii dokumentu pobytowego przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca.

Autorami poradnika są eksperci z C&C Kancelaria prawna Ciszek sp.k: radca prawny Przemysław Ciszek, radca prawny dr Izabela Florczak i doradca podatkowy Wojciech Garczyński.

Poradnik można pobrać bezpłatnie TUTAJ

Pierwszy dzień Kongresu Praca 4.0 o projekcie i barierach w zatrudnianiu Ukraińców

Podczas pierwszego dnia Kongresu Praca 4.0 uczestnicy panelu „Cudzoziemcy na polskim rynku pracy” rozmawiali o tym, czy skutecznie zintegrowaliśmy uchodźców z Ukrainy na polskim rynku pracy i jakie wyzwania napotykamy w ich zatrudnieniu.

– Celem projektu, który realizowaliśmy na zlecenie Lewiatana było nie tylko doprowadzenie do zatrudnienia Ukraińców, ale spowodowanie żeby ono było trwałe. I to się udało. Wszystkie osoby, które rozpoczęły pracę dalej ją kontynuują – mówiła Anna Karaszewska, prezeska zarządu, Jobs First.

Jak wskazała, wśród barier, które pojawiły się przy zatrudnianiu Ukraińców był problem tymczasowości. Okazało się także, że pracodawcy nie są przygotowani do ich zatrudniania. Procesy rekrutacyjne firm nie są dostosowane do wyjątkowej sytuacji. – Nie było woli niesienia pomocy Ukraińcom, bo na przykład nie znają języka polskiego. Pokutował też stereotyp pracownika z Ukrainy niestabilnego, który porzuca miejsce pracy. Aktywizując pracowników z Ukrainy, zwracaliśmy szczególną uwagę na wysoką jakość oferowanych miejsc pracy – podkreślała Anna Karaszewska.

Przeczytaj też wypowiedzi pracodawców, którzy w ramach projektu zatrudnili Ukraińców. Mówią o barierach, na jakie napotkali w procesie zatrudnienia oraz o tym, jak sobie z nimi praktycznie poradzić.

Dokumenty i procedury – to główne bariery dla firm zatrudniających Ukraińców

Projekt jest realizowany w ramach Inicjatywy Nr FWD-H-4 pt. “Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej “FWD” Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021. Inicjatywa jest finansowana przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy Norweskich i EOG.

Powrót

Obserwując toczące się właśnie w Polsce gorące spory o odblokowanie po 7 latach rozwoju lądowej energetyki wiatrowej, można odnieść wrażenie, że koalicja rządząca za wszelką cenę stara się „zjeść ciastko i mieć ciastko”, czyli owszem, odblokować, ale jedynie środki na Krajowy Plan Odbudowy.

Brussels Headlines energetyka OZE wiatr

Podczas gdy Unia Europejska, w obliczu geopolitycznego i energetycznego kryzysu, reaguje podniesieniem ambicji rozwoju OZE i zwiększa ich docelowy udział w miksie energetycznym do 2030 roku z 32% najpierw na 40%, a potem do 45%, Polska nadal niestety trwa w rzeczywistości równoległej.

Od blisko 7 lat, gdy wprowadzono tzw. ustawę 10h, praktycznie całkowicie blokującą w Polsce możliwość projektowania nowych elektrowni wiatrowych na lądzie, powiększa się bolesna luka inwestycyjna w tym sektorze. Jedyne wiatraki oddawane w tym czasie do użytku to projekty, które zrealizowano nie dzięki, ale pomimo obowiązujących przepisów, a które proces inwestycyjny rozpoczęły przed wejściem w życie ustawy 10h.

Rząd miał już kilka zrywów, by luzować wprowadzone przez siebie przepis, a motywacje były różne: ograniczenia możliwości zabudowy mieszkalnej w pobliżu wiatraków (zasada 10h działa w dwie strony), ryzyko nieosiągnięcia przez Polskę celów OZE do roku 2020, skok cen uprawnień do CO2 w systemie ETS i wzrost cen energii w 2019 roku.

Teraz motywacja jest wyjątkowo silna. Ustawa antywiatrakowa (w chwili zapomnienia nazwana niedawno przez minister Moskwę „bardzo dobrą ustawą”) to ostatni kamień milowy (B23G), blokujący Polsce dostęp do KPO. Cel ten opisany jest niestety dosyć niejasno, jako „Poprawa warunków dla rozwoju odnawialnych źródeł energii”. Jaka poprawa? Dowolna? Czy to znaczy, że 10h można zamienić na 9h? Chyba tak rozumie to koalicja rządząca, dlatego do swojego projektu, promowanego jako „najstaranniej skonsultowany ze wszystkimi”, dorzuca już na etapie sejmowym kolejne autopoprawki, które coraz bardziej wypaczają sens tej deregulacji.

Najpierw doszedł nieprecyzyjny obowiązek wirtualnego podzielenia się 10% mocy każdego nowego wiatraka z lokalną społecznością, teraz (26.01), zwiększono minimalną odległość nowych instalacji od zabudowań z 500 do 700 metrów, choć Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa publicznie przyznaje, że granicą bezpieczną mogłoby być nawet 300 metrów. Solidarna Polska forsuje nawet obowiązek organizowania każdorazowo referendów lokalnych w sprawie inwestycji wiatrowych.

Konfederacja Lewiatan, pierwotną (!) wersję rządowego projektu ustawy, który wyszedł z KPRM jeszcze w połowie lipca, oceniła jako kompromis, który, rozsądnie rzecz biorąc, daje największe szanse na przełamanie impasu i poluzowanie przepisów, z zastrzeżeniem, że dostrzega potrzebę dalszej pracy nad przepisami poprawiającymi warunki inwestycji w OZE w Polsce.

Piłka nadal jest w grze, nie wiadomo co przyniesie drugie czytanie w Sejmie, jednak wyraźnie rośnie ryzyko, że ustawa może zostać znowelizowana, kamień milowy formalnie „zaliczony”, a warunki rozwoju dla lądowych farm wiatrowych nadal będą fatalne i będą kolejną, jaskrawą ilustracją Europy dwóch prędkości.

Jan Ruszkowski, ekspert Lewiatana

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Powrót

Niedobór pracowników, niewykorzystany potencjał młodych kobiet, osób starszych i niepełnosprawnych, rosnące koszty pracy, trudności w pozyskiwaniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, frustracja pracowników i pracodawców czy zatrudnianie cudzoziemców – to najważniejsze wyzwania na które zwracali uwagę uczestnicy konferencji „Praca 4.0. Przewidzieć jutro – rynek pracy w dobie niepewności”, którą zorganizowała Konfederacja Lewiatan.

bariery Praca 4.0 wyzwania

Barbara Socha, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, która wzięła udział w panelu „Wyzwania rynku pracy w zmieniającej się rzeczywistości” mówiła o zmianach demograficznych, które mają ogromny wpływ na rynek pracy.

– Wśród pracowników przeważają obecnie 40-latkowie z wyżu demograficznego z lat 80., ale już grupa 20-latków, którzy teraz właśnie wchodzą na rynek, jest zdecydowanie mniej liczna. To będzie miało wpływ na rynek pracy. Mamy dwie niewykorzystane grupy: osoby niepełnosprawne i młode kobiety, dla których nie ma ofert pracy na niepełny etat. Młode kobiety chcą pracować, ale oczekują elastycznej organizacji pracy. Pracodawcy tego do końca nie rozumieją. Jeśli nie rozwiążemy deficytu pracowników, gospodarka nie będzie się szybko rozwijała – powiedziała.

Pracodawcy nie rozumieją młodych

– Rośnie frustracja pracowników i pracodawców. Młodzi czują się zagubieni, nie wiedzą jak odnaleźć się w przyszłości, brakuje im pewności. Z kolei pracodawcy nie rozumieją młodych pracowników, którzy oczkują innego systemu pracy, większej elastyczności. Jest dwustronna frustracja – podkreślił Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.

Anna Wicha, prezes Polskiego Forum HR przedstawiła punkt widzenia biznesu.

– Firmy borykają się z coraz wyższymi kosztami pracy, wysokimi cenami energii elektrycznej. Dla ponad 80 proc. firm drogi prąd będzie jedną z najważniejszych barier rozwoju. Pracodawcy odczuwają też ogromne trudności w pozyskiwaniu do pracy kandydatów z odpowiednimi kwalifikacjami – stwierdziła.

Firmy oczekują umiejętności praktycznych

– Najważniejsze wyzwania to niedobór pracowników i budowanie inkluzywnego rynku. Brakuje wielu specjalistów w różnych dziedzinach, np. od sztucznej inteligencji. Ale chodzi również o integrowanie i przyciąganie na rynek pracy osób młodych, starszych i kobiet – zauważyła prof. Agnieszka Wojtczuk-Turek, dyrektorka Instytutu Kapitału Ludzkiego, Szkoła Główna Handlowa.

Uczestnicy panelu „Kwalifikacje i kompetencje na rynku pracy” podkreślali, że niedobory kandydatów do pracy stanowią przeszkodę dla rozwoju firm. Odpowiednie kwalifikacje i kompetencje mają kluczowe znaczenie, szczególnie w kontekście zielonej i cyfrowej transformacji.

– Pracodawcy oczekują od kandydatów wiedzy i umiejętności praktycznych, które w niewystarczającym stopniu są dostarczane przez obecny system edukacji. Chcemy, by dobrą praktyką rynkową stało się wdrażanie atrakcyjnych programów stażowych – jak Program Rozwoju Talentów Amazon, który dał już prawie 200 osobom możliwość odbycia dwuletniego, dobrze płatnego stażu na umowie o pracę – powiedziała Ewa Fiedor, Apprenticeship Senior Program Manager w Amazon.

Różnorodność się opłaca

O równości szans na rynku pracy i roli kobiecego przywództwa w biznesie mówiła Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.

– Temat różnorodności jest bardzo ważny z ekonomicznego punktu widzenia. Niestety, pandemia covid-19, kryzys gospodarczy spowodowały, że udział kobiet w parlamentach, rządach czy radach nadzorczych nie wzrósł, a nawet mamy do czynienia z regresem. Na 146 państw Polska zajmuje dopiero 77. miejsce pod względem równości płci na świecie. Tymczasem różnorodność we władzach spółek przynosi wymierne korzyści biznesowe, wynikające z wyboru osób na najwyższe stanowiska z całej dostępnej puli talentów. Psychologowie podkreślają, że kobiety są bardziej odporne na stres, akcentują ich umiejętność działania pod presją wielu zadań, lepszą organizację pracy, a także umiejętności współpracy zespołowej. Kobiety w roli menedżerek zarządzają w inny sposób niż płeć przeciwna, gdyż częściej stawiają na racjonalizm oraz konsultacje pomysłów – powiedziała Henryka Bochniarz.

Zatrudnianie cudzoziemców

Czy skutecznie zintegrowaliśmy uchodźców z Ukrainy na polskim rynku pracy? Jakie wyzwania napotykamy w zatrudnieniu cudzoziemców z państw trzecich? Jakie są rekomendacje na przyszłość? – to pytania na które szukali odpowiedzi uczestnicy panelu „Cudzoziemcy na polskim rynku pracy”. W jego trakcie przedstawiono również wnioski z realizacji projektu „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy”.

– Nadal nie mamy polityki migracyjnej. Tak naprawdę nie wiemy czy chcemy integrować wszystkich Ukraińców, czy tylko niektórych, czy tylko młodych. W pierwszych dniach inwazji Rosji na Ukrainę nie wiedzieliśmy, ile osób będzie potrzebowało wsparcia w zatrudnieniu. Działaliśmy w kompletnym chaosie. Prawda jest taka, że w Warszawie wielu Ukraińców znalazło pracę nie korzystając z pomocy urzędu pracy – powiedziała Monika Fedorczuk, dyrektorka Urzędu Pracy m.st. Warszawy.

– Celem projektu, który realizowaliśmy na zlecenie Lewiatana było nie tylko doprowadzenie do zatrudnienia Ukraińców, ale spowodowanie żeby ono było trwałe. I to się udało. Wszystkie osoby, które rozpoczęły pracę dalej ją kontynuują. Największymi barierami, które pojawiły się przy zatrudnianiu Ukraińców był problem tymczasowości. Okazało się także, że pracodawcy nie są przygotowani do ich zatrudniania. Procesy rekrutacyjne firm nie są dostosowane do wyjątkowej sytuacji. Nie było woli niesienia pomocy Ukraińcom, bo na przykład nie znają języka polskiego. Pokutował też stereotyp pracownika z Ukrainy niestabilnego, który porzuca miejsce pracy. Aktywizując pracowników z Ukrainy zwracaliśmy szczególną uwagę na wysoką jakość oferowanych miejsc pracy – zauważyła Anna Karaszewska, prezeska zarządu, Jobs First.

Konfederacja Lewiatan realizowała projekt „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy”. W jego ramach powstał poradnik „Zatrudnienie obywateli Ukrainy przebywających w Polsce od 24 lutego 2022 roku w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy” a także raport, w którym zebrano bariery na jakie natrafiają przedsiębiorcy przy zatrudnianiu Ukraińców.

Na zlecenie Konfederacji Lewiatan Jobs First objął profesjonalnymi usługami aktywizacyjnymi 140 obywateli Ukrainy i znalazł pracę dla ponad 40 osób. Urząd Pracy miasta stołecznego Warszawy z kolei przekazał informacje o efektach ich działań aktywizacyjnych prowadzonych wobec 100 obywateli Ukrainy.

Praca 4.0. Przewidzieć jutro – rynek pracy w dobie niepewności”

Patronat honorowy: Minister Rodziny i Polityki Społecznej, Państwowy Inspektorat Pracy

Partner główny: Amazon

Partnerzy wspierający: Expansio, IGT, PCS/Littler

Partnerzy merytoryczni: Norway grants, IBE Instytut Badań Edukacyjnych, TAKpełnosprawni, SGH, Zintegrowany System Kwalifikacji

Partnerzy medialni: My Company, Perspektywy, Personel & Zarządzanie, Rekruter, Warsaw BusinessJournal

Konfederacja Lewiatan

Powrót

Według wstępnego szacunku PKB w 2022 r. był realnie wyższy o 4,9% w porównaniu z 2021 r., wobec wzrostu o 6,8% w 2021 r. – podał GUS.

2022 PKB wzrost

Wysłuchaj komentarza eksperta:

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Bez większego zaskoczenia. Wstępny szacunek PKB za cały 2022 r. wskazuje, że nasza gospodarka urosła realnie o 4,9%. Przemysł okazał się głównym motorem napędowym gospodarki w ubiegłym roku. Dynamika przemysłu jedynie osłabła w IV kw. minionego roku. Nie można się jednak oprzeć wrażeniu, że wzrost był wynikiem nadal poważnych zapasów materiałów, produktów jakie zrobili przedsiębiorcy w 2021 i 2022 r. oraz wolniejszego niż przewidywaliśmy „schodzenia” z zapasów.

Największy wpływ na wzrost PKB miał popyt krajowy. Ale on zaczyna poważnie gasnąć, co może oznaczać, że I kw. roku może przynieść redukcję popytu. Poważnie „siadła” również konsumpcja prywatna. Ten trend będziemy nadał kontynuowali w I kw. obecnego roku.
Pozytywnym zaskoczeniem jest skala wzrostu inwestycji, które w ciągu roku zwiększyły się realnie o 4,6%. Poza inwestycjami wszystkie inne kategorie, które wyszczególnia GUS we wstępnym szacunku mają mniejsze wzrosty niż przed rokiem. Nadal występują poważne ryzyka (handel zagraniczny, zapasy), że rewizja PKB może być znacząca.

Wstępne wyniki pokazują, że mimo wielu ryzyk może się zdarzyć, że nowego roku nie zaczniemy z ujemnym wynikiem PKB.

Konfederacja Lewiatan

Powrót

W związku z osiągniętym przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej porozumieniem w sprawie dyrektywy o równości i przejrzystości wynagrodzeń, możemy się spodziewać jej przyjęcia w 2023 roku.

Brussels Headlines dyrektywa równość płac UE

Dyrektywa z jednej strony zobowiązuje pracodawców do większej transparentności w wynagrodzeniach, z drugiej natomiast przewiduje mechanizmy sprawozdawcze pozwalające na egzekwowanie zasady równych płac.

Pracodawcy zatrudniający co najmniej 100 pracowników będą zobowiązani do publicznego udostępniania m.in. danych o różnicach w wynagrodzeniach pracowników płci żeńskiej i męskiej. Ponadto, dyrektywa uwzględnia wymóg wskazywania początkowego poziomu wynagrodzenia lub widełek płacowych już na etapie rekrutacji.

Nie ulega wątpliwości, że należy podejmować dalsze działania na rzecz równouprawnienia stanowiącego jeden z filarów europejskiego porządku prawnego. W Polsce, mimo zagwarantowania w Kodeksie pracy równego traktowania w zakresie wynagradzania kobiet i mężczyzn, wciąż występuje luka płacowa. Według danych Eurostatu, różnica między średnimi zarobkami na godzinę brutto kobiet i mężczyzn wynosi 4,5%. Warto natomiast podkreślić, że jest to nieskorygowana luka płacowa, nieuwzględniająca wykształcenia, wieku, zakresu obowiązków pracowników. Skorygowana luka płacowa, która porównuje płace kobiet i mężczyzn na podobnych stanowiskach i o podobnych kompetencjach, jest znacznie wyższa. Zgodnie z danymi Instytutu Badań Strukturalnych, który dokonał takiego porównania, skorygowane szacunki luki płacowej w Polsce oscylują pomiędzy 14% a 24%. Taki poziom nierówności płac utrzymuje się na względnie stałym poziomie na przestrzeni ostatnich 20 lat, dodatkowo sytuacja kobiet na rynku pracy pogorszyła się podczas pandemii koronawirusa.

Konfederacja Lewiatan przygotowuje się do rozmów dotyczących wdrożenia dyrektywy na poziomie krajowym. Państwa członkowskie będą miały trzy lata na transpozycje przepisów do prawa krajowego. Warto również zwrócić uwagę na polską propozycję ustawy o luce płacowej, która ma na celu umożliwienie weryfikacji różnic płacowych w firmach oraz podjęcie działań naprawczych. Projekt ustawy, nad którym pracowaliśmy wspólnie ze Stowarzyszeniem Kongresu Kobiet, od dwóch lat jest w Sejmie.

Dyrektywa unijna stanowi pewną szansę w walce o równe płace pracowników wykonujących taką samą pracę. Jest to jednak temat bardzo złożony, którego analiza wymaga całościowego podejścia. Do zmiany potrzebne jest zrozumienie przyczyn i działania promujące model równościowy nie tylko w obrębie kultury organizacyjnej, ale również w społeczeństwie. Obok zmian legislacyjnych, konieczna jest zmiana w podejściu do obowiązków rodzinnych, gdyż luka płacowa może stanowić konsekwencję próby pogodzenia kariery z opieką nad dziećmi.

Nie ma żadnych wątpliwości, co do celów dyrektywy oraz konieczności niwelowania luki płacowej. Wśród pracodawców pojawiają się natomiast pewne obawy, co do proponowanych instrumentów, które nakładają na firmy kolejne obciążenia administracyjne. Nałożenie na firmy zbyt rozbudowanych dodatkowych obowiązków nie prowadzi do walki z negatywnymi zjawiskami stanowiącymi bariery, na które napotykają kobiety na swoich ścieżkach kariery jak m.in. stereotypy płciowe.

Z drugiej strony należy się liczyć z tym, że dyrektywa jest w stanie zapobiec powstawaniu luk płacowych w obrębie jednego podmiotu. Nie rozwiąże to natomiast problemu niskich zarobków w poszczególnych branżach, w których większość zatrudnionych stanowią kobiety – np. edukacja. Nadreprezentacja kobiet przede wszystkim w zawodach cechujących się niskimi płacami oraz ich mniejszy udział na stanowiskach kierowniczych przekłada się na niższe zarobki i co za tym idzie również świadczenia emerytalne w przyszłości. Zmiana mentalności i zwiększenie świadomości na temat nierówności płci są potrzebne również w innych obszarach wykraczających poza rynek pracy. Mówiąc natomiast o wdrożeniu dyrektywy na poziomie krajowym, prawdziwym wyzwaniem dla państw członkowskich będzie znalezienie adekwatnych rozwiązań odpowiadających realiom krajowego rynku pracy, które będą uwzględniać zarówno interesy pracowników, jak i pracodawców.

Nadia Kurtieva, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Powrót

Rok 2023 został ustanowiony Europejskim Rokiem Umiejętności. W obliczu wyzwań związanych z zieloną i cyfrową transformacją Komisja Europejska zapowiedziała wzmocnienie działań w zakresie podnoszenia umiejętności oraz stworzenia nowych możliwości przekwalifikowania się Europejczyków. Konfederacja Lewiatan również angażuje się w te działania.

Better Skilled Brussels Headlines Europejski Rok Umiejętności

Będziemy realizować projekt „Better Skilled”, którego celem jest wsparcie budowy systemu nabywania i doskonalenia kompetencji oraz kwalifikacji potrzebnych obecnie pracodawcom.

Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na sytuację na rynku pracy ukazując konieczność rozwoju umiejętności i kwalifikacji pracowników oraz dostosowania ich do nowych potrzeb pracodawców, w szczególności w zakresie kompetencji cyfrowych. Dodatkowo, zielona i cyfrowa transformacja, która z jednej strony otwiera nowe możliwości dla społeczeństwa i gospodarki Unii Europejskiej, będzie również wymagała od pracowników adaptacji do zmieniających się potrzeb rynku pracy.

Obecnie ponad trzy czwarte przedsiębiorstw w UE wskazuje na trudności związane ze znalezieniem pracowników o niezbędnych umiejętnościach. Potwierdzają to dane Eurostatu – tylko 37 proc. dorosłych odbywa regularne szkolenia. Co więcej, indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego pokazuje, że 4 na 10 dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Aby zapewnić konkurencyjność Europy, Unia Europejska musi skupić się na reformie systemu nabywania i doskonalenia kompetencji oraz kwalifikacji.

Projekt „Better Skilled” – cele i główne zadania

W odpowiedzi na zmieniającą się dynamicznie sytuację na rynku pracy, Konfederacja Lewiatan rozpoczęła realizację projektu współfinansowanego przez Unię Europejską „Better Skilled”, którego celem jest zbudowanie ekspertyzy w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19.

Projekt umożliwi Konfederacji Lewiatan kształtowanie otoczenia prawnego, instytucjonalnego i finansowego w celu wspierania nabywania oraz doskonalenia umiejętności i kwalifikacji potrzebnych pracodawcom. Co ważne, w ramach projektu opracowywana jest strategia działań mających na celu stworzenie systemu kształcenia i szkolenia polskich pracowników, które będą adekwatne do potrzeb pracodawców.

Konfederacja Lewiatan przygotowuje analizy oraz raporty dotyczące polskiego systemu nabywania i rozwoju umiejętności, wpływu procesów cyfryzacji na pracodawców i pracowników, a także prognoz zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach.

Istotnym elementem projektu jest również działalność powołanej w ramach „Better Skilled” Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji, która zrzesza firmy i organizacje członkowskie Konfederacji Lewiatan szczególnie zainteresowane współtworzeniem nowego systemu nabywania kompetencji i kwalifikacji. Rada stanowi forum konsultacyjne wyrażania i wypracowywania stanowisk oraz współpracy członków KL w obszarze umiejętności, kompetencji i kwalifikacji.

Najlepsze praktyki w innych państwach członkowskich UE

W ramach projektu Konfederacja Lewiatan dokonuje również identyfikacji najlepszych praktyk w zakresie umiejętności i kwalifikacji w innych krajach UE. W tym celu Przedstawicielstwo KL w Brukseli utrzymuje stałe relacje z interesariuszami w UE specjalizującymi się w obszarze rozwoju umiejętności i kwalifikacji, a także bierze aktywny udział w spotkaniach grupy roboczej BusinessEurope ds. Edukacji i Szkoleń oraz opracowywaniu wspólnej agendy działań organizacji pracodawców w Unii Europejskiej.

W celu wymiany informacji, gromadzenia wiedzy oraz dzielenia się dobrymi praktykami dotyczącymi systemów nabywania umiejętności i kwalifikacji w innych krajach Unii Europejskiej, planowane są liczne wydarzenia, w tym m.in. sesje tematyczne z federacjami członkowskimi BusinessEurope, które są również członkami sieci Egelund oraz konferencja w Parlamencie Europejskim.

Wnioski z projektu zostaną zaprezentowane podczas zaplanowanych wydarzeń w Polsce, w tym podczas konferencji Praca 4.0 oraz sesji informacyjnej Egelund Network.

Zwieńczeniem projektu będzie konferencja podsumowująca, która zostanie zorganizowana w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym w Brukseli. Eksperci przedstawią modyfikacje systemu nabywania umiejętności i kwalifikacji w Polsce, które Konfederacja Lewiatan zaproponuje polskiej administracji, a także wskażą przykłady najlepszych praktyk z pozostałych krajów UE.

Europejski Rok Umiejętności

Projekt „Better Skilled” doskonale wpisuje się w ideę Europejskiego Roku Umiejętności, jakim w UE jest 2023 rok. Komisja Europejska dała nowy impuls do uczenia się przez całe życie, poprzez promowanie skutecznych inwestycji sprzyjających uczestniczeniu w szkoleniach i podnoszeniu przez to umiejętności i kwalifikacji, nie tylko pracowników.

Aby osiągnąć ten cel, Komisja będzie propagować możliwości podnoszenia i zmiany kwalifikacji, na przykład zwracając uwagę na inicjatywy UE oraz możliwości unijnego finansowania. W całej Unii Europejskiej organizowane będą również wydarzenia i kampanie podnoszące świadomość w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji. Europejski Rok Umiejętności ma również pomóc w dalszym rozwijaniu narzędzi gromadzenia informacji na temat umiejętności oraz w promowaniu narzędzi i instrumentów służących łatwiejszemu uznawaniu kwalifikacji.

UWAGA

Firmy i organizacje członkowskie KL zainteresowane przystąpieniem do Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji Konfederacji Lewiatan mogą przystąpić do Rady (bez zobowiązań finansowych i niefinansowych) wyrażając chęć uczestniczenia w jej pracach via e-mail.

Mile widziane są firmy, które posiadają zaawansowane polityki rozwoju umiejętności/kompetencji i kwalifikacji. Rada ds. Kompetencji i Kwalifikacji KL to także miejsce dla firm i organizacji, które dopiero zamierzają projektować działania wspierające rozwój edukacyjno-zawodowy pracowników.

Główne obszary merytoryczne działalności Rady to: legislacja (polityki publiczne, dokumenty strategiczne), rynek pracy (prognozy zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje), system edukacji formalnej (oświata i szkolnictwo wyższe), system nabywania kompetencji i kwalifikacji przez pracowników (głównie poprzez kursy i szkolenia) oraz systemy kwalifikacji w Polsce i w UE.

Osoba kontaktowa: Sławomir Szymczak – Koordynator Projektu – sszymczak@lewiatan.org

Sławomir Szymczak, ekspert Lewiatana

Luana Żak, ekspertka ds. UE, Przedstawicielstwo Lewiatana w Brukseli

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Powrót

Podczas styczniowej sesji plenarnej, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (24-25.01.2023) przyjął 13. opinii i odbył 4 ważne debaty.

Brussels Headlines EKES

Pierwsza dotyczyła „Śródokresowej oceny postępów w realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, z udziałem Guillaume Lafortune’a, wiceprzewodniczącego sieci ONZ ds. rozwiązań dla tej agendy (UN SDSN). Perspektywa ONZ jest wyraźnie inna niż krajów wysoko rozwiniętych, które nie chcą zrozumieć, że ich wzrost gospodarczy i wręcz zabójczo rosnąca konsumpcja dzieje się kosztem krajów ubogich, ich środowiska, nadmiernej eksploatacji złóż poszukiwanych surowców i emisji, które im eksportujemy, w trosce o nasze środowisko. Nie stać ich na zielone reżimy produkcyjne, na walkę ze skutkami ocieplenia, z głodem i biedą. Ciągle robimy za mało i za wolno!

Kolejna debata, z jednej strony była zdecydowanie bardziej optymistyczna, bo dotyczyła 30. lat jednolitego rynku, z drugiej uświadomiła, że mimo sukcesów, ten rynek nie jest wystarczająco jednolity i z każdym kolejnym krokiem, pokazuje, ile jeszcze wyzwań przed nami. Ale, jak stwierdziła Margrethe Vestager – wiceprzewodnicząca KE, to naturalny proces. Szybki rozwój gospodarczy, technologiczny, cyfrowy, przynosi każdego dnia nowe wyzwania i nowe możliwości. Ten proces nie ma końca, na co dzień borykamy się z wieloma barierami. Sukcesem jest „jedna ładowarka”, ale walka o nią zabrała lata. Większość obywateli krajów UE może swobodnie podróżować po Europie, ale każdy zderzy się z koniecznością zmiany operatora telekomunikacyjnego. Obywatele pracują fizycznie lub zdalnie w innym kraju UE, ale zawiłości związane z opodatkowaniem czy ubezpieczeniem społecznym są tak skomplikowane, że rzadko kto jest w stanie im sprostać. Nie mniej, nie ma innej drogi: Unia musi być coraz bardziej wspólna i nikt nas od tej pracy nie uwolni. Inaczej przegramy w konkurencyjnym świecie.

Trzecia debata, z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą odnosiła się do reakcji UE na wyzwania geopolityczne. To był powiew nowej energii, otwartości, jasnych ocen i klarownych przesłań: konkurencyjność wraz z większą autonomią strategiczną ma kluczowe znaczenie w obecnych trudnych czasach. Przewodnicząca Metsola położyła nacisk na jednolity rynek i oferowane przez niego możliwości: Musimy powrócić do wzrostu i zmniejszyć naszą zależność, jednocześnie podwajając tempo transformacji ekologicznej i cyfrowej. Europa powinna mądrze wykorzystywać swoje atuty i dbać o to, by nasza aktywna polityka handlowa każdego dnia przynosiła korzyści Europejczykom. To decydujący moment. Tylko dzięki skoordynowanym wysiłkom możemy z powodzeniem zbudować bardziej odporną, sprawiedliwą i zrównoważoną przyszłość, w której nikt nie zostaje w tyle.

Dyskusja dotyczyła również reakcji UE na zewnętrzne realia polityczne i gospodarcze, takie jak amerykańska ustawa o redukcji inflacji, agresywna wojna Rosji z Ukrainą oraz niestabilność cen paliw kopalnych, a także wyzwania wewnętrzne, choćby brak wykwalifikowanych pracowników, czego obecnie Europa doświadcza. Przewodnicząca PE podziękowała Komitetowi za szybką i stanowczą reakcję wobec agresji Rosji na Ukrainę i jednoznacznie podkreśliła, że tylko wspólna walka o wolną Ukrainę może przynieść sukces. Dlatego popiera wszystkie możliwe środki wsparcia i pomocy dla Ukrainy, bo to jest także wojna o Europę. Skończył się czas niskich wydatków na obronę. W reakcji na kilka pytań dotyczących odmowy włączenia Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen, stwierdziła jasno, że to jest błąd, który szybko trzeba naprawić. W podsumowaniu, i Roberta Metsola, i Christa Schweng (przewodnicząca EKES) podkreśliły, że „dobrze funkcjonująca demokracja jest niezbędna, aby społeczeństwo europejskie mogło skutecznie stawić czoła obecnym wyzwaniom. Dlatego EKES i Parlament Europejski zamierzają dalej zacieśniać współpracę i aktywnie działać na rzecz zapewnienia jak najwyższej frekwencji w nadchodzących wyborach europejskich w 2024 r., a PE liczy na EKES, który jako reprezentant społeczeństwa obywatelskiego ma do odegrania kluczową rolę w ulepszaniu polityk UE i sposobu ich wdrażania.”

Ostatnia debata, z udziałem szwedzkiej ministry ds. europejskich Jessiki Roswall, dotyczyła priorytetów prezydencji szwedzkiej w Radzie UE. I tu padły twarde zapowiedzi jak najsilniejszego wsparcia dla Ukrainy. Priorytety prezydencji są już znane: bezpieczeństwo, konkurencyjność gospodarcza (w tym reakcja na decyzję USA i uruchomienie paktu antyinflacyjnego, który wprost uderza w konkurencyjność innych krajów), transformacja ekologiczna i cyfrowa oraz europejskie wartości i praworządność. Proponowane rozwiązania powinny wychodzić poza ramy jednej prezydencji i budować strategię na co najmniej kolejne 10 lat.

Lista przyjętych opinii:

ECO/598: Polityka gospodarcza w strefie euro; INT/1017: Wyroby medyczne do diagnostyki in vitro; INT/1018: Opłaty wnoszone na rzecz EMA; INT/1011: Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteliegencję; INT/1002: Zmiana dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za produkt; CCMI/191: Zrównoważony recykling, wykorzystanie surowców wtórnych i sprawiedliwa transformacja w przemyśle metali żelaznych i nieżelaznych; CCMI/192: Rozwiązanie niedoborów strukturalnych i wzmocnienie autonomii w ekosystemie półprzewodników; NAT/875: Etykietowanie ekologicznej karmy dla zwierząt domowych; NAT/841: Cele odbudowy zasobów przyrodniczych w ramach unijnej strategii na rzecz różnorodności; REX/537: Rola społeczeństwa obywatelskiego w odbudowie odporności regionu eurośródziemnomorskiego; REX/561: Siła partnerstw handlowych: współpraca na rzecz zielonego wzrostu; REX/558: Aktualizacja programu międzynarodowego zarządzania ocenami; REX/562 Strategiczny kompas UE; SOC/741: Europejska strategia w dziedzinie opieki;

Lech Pilawski, doradca zarządu Lewiatana, członek EKES, przewodniczący Obserwatorium Rynku Pracy, sekcje SOC, INT, CCMI i in.

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Powrót

Komisja Europejska 30 listopada 2022 roku opublikowała projekt regulacji dot. Opakowań i Odpadów Opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Regulation – PPWR).

Brussels Headlines opakowania rozporządzenie UE

PPWR dotyczy wszystkich opakowań i obejmuje cały cykl ich życia, kładąc obowiązki nie tylko na producencie, ale na każdym uczestniku łańcucha wartości. Obowiązki te dotyczą zrównoważonego rozwoju w zakresie wpływu na środowisko oraz oznakowania warunkującego wprowadzenie na rynek, a także zbiórki, uzdatniania oraz recyklingu odpadów opakowaniowych, a zatem Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta. Projekt ma na celu wsparcie transformacji w kierunku Gospodarki w Obiegu Zamkniętym (GOZ) poprzez wprowadzenie wymogów zgodnych z hierarchią postępowania z odpadami.

Jednym z głównych założeń projektu, mocno osadzonych w idei gospodarki cyrkularnej, jest możliwość poddania opakowań recyklingowi. Od 1 stycznia 2030 r. każde opakowanie powinno być tak zaprojektowane, aby nadawało się do recyklingu, natomiast od 1 stycznia 2035 r. tak, aby mogło być poddane „recyklingowi na skalę”, oznaczającemu zbieranie, sortowanie i recykling za pomocą zainstalowanej najnowocześniejszej infrastruktury i procesów, obejmujących co najmniej 75 % ludności UE. Projekt wprowadza także klasy wydajności, klasyfikujące opakowania według możliwości recyklingu na jednostkę masy: klasa A – powyżej 95%, klasa E – poniżej 70%. Od 1 stycznia 2030 roku opakowanie klasy E nie będzie uznawane za nadające się do recyklingu.

Kolejnymi, bardzo istotnymi z punktu widzenia GOZ, są wymogi dotyczące minimalnej zawartości recyklatu w opakowaniach plastikowych. KE ma do 31.12.2026 r. przyjąć akty wykonawcze ustalające metodykę obliczania i weryfikacji zawartości materiału pochodzącego z recyklingu. Kwestią otwartą pozostaje uznanie recyklingu chemicznego, ponieważ w projekcie brak jest odniesienia
do określenia jego roli w osiąganiu zawartości materiałów pochodzących z recyklingu.

Wprowadzona została definicja opakowania kompostowalnego oraz katalog opakowań, które muszą być kompostowalne, np. torebki bardzo lekkie, opakowania zawierające jedną porcję – np. kapsułki z kawą, etykiety w formie naklejek dołączone do owoców i warzyw oraz bardzo lekkie plastikowe torby.

Projekt odnosi się także mocno do kwestii minimalizacji opakowań zarówno jednostkowych,
jak i zbiorczych. Opakowanie powinno być zaprojektowane w taki sposób, aby jego waga i objętość była ograniczona do minimum niezbędnego do zapewnienia jego funkcjonalności, biorąc pod uwagę materiał, z którego wykonane jest opakowanie, natomiast puste przestrzenie w opakowaniach powinny zostać zmniejszone do minimum – przestrzenie wypełnione materiałami wypełniającymi jak np. ścinki papieru, folia bąbelkowa, wypełniacze gąbkowe, wypełniacze piankowe, styropian uznaje się za pustą przestrzeń.

Wydłużeniu cyklu życia opakowań oraz zapobieganiu powstawania odpadów, które zgodnie
z hierarchią postępowania z odpadami jest najbardziej pożądane, mają pomóc zapisy dotyczące opakowań wielokrotnego użytku, zbiorczych i jednostkowych, w tym ponownego napełniania opakowań. Opakowania transportowe używane przez przedsiębiorcę będą musiały nadawać się do ponownego użycia, jeżeli są używane do transportu produktów między różnymi lokalizacjami jednego operatora lub między dowolnymi miejscami, w których operator prowadzi swoją działalność,
a lokalizacjami każdego innego przedsiębiorstwa powiązanego lub przedsiębiorstwa partnerskiego.

Bardzo istotnym zagadnieniem poruszonym w projekcie jest również ujednolicenie oznakowania pojemników na odpady opakowaniowe, mające dać konsumentom jednoznaczny sygnał, do którego pojemnika odpad powinien trafić, aby mógł zostać odpowiednio zagospodarowany. Do 1 stycznia 2028 r. na wszystkich pojemnikach na odpady opakowaniowe mają zostać umieszczone, wydrukowane lub wygrawerowane w sposób widoczny, czytelny i trwały etykiety umożliwiające selektywną zbiórkę.

Przemysł widzi w projekcie regulacji wiele pozytywnych rozwiązań, wspomagających przejście na gospodarkę cyrkularną, jednakże istnieje także sporo obaw dotyczących praktycznego zastosowania projektowanych przepisów oraz imponującej mnogości aktów delegowanych i wykonawczych przewidzianych w projekcie rozporządzenia. Konfederacja Lewiatan wysłała już w październiku 2022 roku swoje stanowisko do Komisji Europejskiej, a opublikowany dnia 30.11.2022 r. projekt częściowo uwzględnia zgłoszone przez nas uwagi. Ponadto, monitorujmy na bieżąco status prac nad regulacją.

Polska wersja językowa projektu nie została jeszcze opublikowana (na dzień 25.01.2023), w związku z czym oficjalne konsultacje krajowe nie zostały rozpoczęte.

Marta Całka, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Powrót

Panel STOA (Science and Technology Options Assessment) jest oficjalnym organem Parlamentu Europejskiego, który odpowiada za ocenę technologii. 23 stycznia 2023 r. panel ten zaprezentował dokumenty dotyczące polityki publicznej w zakresie genetyki.

Brussels Headlines DNA prawo UE

Panel STOA (Science and Technology Options Assessment) jest oficjalnym organem Parlamentu Europejskiego, który odpowiada za ocenę technologii. 23 stycznia 2023 r. panel ten zaprezentował dokumenty dotyczące polityki publicznej w zakresie genetyki. Jeden z nich dotyczył sekwencjonowania genomu ludzkiego, czyli inaczej mówiąc odczytaniu ludzkiego DNA.

Dynamiczny wzrost ilości genetycznych baz danych, w połączeniu z szybko malejącymi kosztami i dynamicznym tempem zmian technologicznych, zwiększył w ostatnich latach możliwość analizy każdego ludzkiego genomu. Dziś praktycznie każdy może wykupić badanie, które przeprowadzi analizę jego DNA. Rodzi to etyczne i prawne pytania dotyczące prywatności oraz własności danych osobowych, jakimi są ludzkie dane genetyczne. Chociaż globalna baza danych genetycznych zrewolucjonizowałaby medycynę prewencyjną i badania naukowe, mogłyby pojawić się jednak nowe formy nadzoru i dyskryminacji.

Konsekwencje analizy DNA na szeroką skalę

Pierwszym skutkiem rozwoju technologii analizy DNA będzie generowanie ogromnych ilości danych, wymagających ulepszonego przetwarzania i przechowywania.

Medycyny prawdopodobnie zostanie zrewolucjonizowana, dzięki postępom w badaniach i leczeniu zarówno powszechnych, jak i rzadkich chorób. Badania przesiewowe w kierunku genów BRCA1/2 trafiły na pierwsze strony gazet w 2015 r., kiedy to Angelina Jolie upubliczniła swoją decyzję o poddaniu się podwójnej mastektomii, aby zmniejszyć swoje szanse na zachorowanie na raka piersi.

Analiza DNA może stać się standardem w wykrywaniu nowotworów i choroby Alzheimera. Jednak predyspozycje genetyczne nie zawsze powodują rozwój schorzenia, ponieważ środowisko, zdrowie osobiste i styl życia również odgrywają znaczącą rolę w rozwoju choroby.

Już teraz rynek bezpośrednich komercyjnych badań genetycznych wykonywanych bez udziału pracownika ochrony zdrowia jest bardzo rozwinięty. Praktycznie każdy może zamówić zestaw do pobrania wymazu i próbkę wysłać do firmy analizującej DNA danej osoby. W ten sposób rozwija się np. rynek testów badających pochodzenie osób. Firmy zajmujące się tym biznesem przetwarzają ogromne ilości danych genetycznych.

W sytuacji powszechnego sekwencjonowania genomów, jasne ramy prawne będą miały kluczowe znaczenie dla określenia tego, kto ma dostęp do danych i kto jest ich właścicielem (państwo, firmy prywatne lub osoby fizyczne). Szeroki dostęp danych genetycznych mógłby powodować dyskryminacje w miejscu pracy (rekrutacja na podstawie ryzyka chorób genetycznych), w edukacji (selekcja na podstawie cech genetycznych), przez firmy ubezpieczeniowe (droższe stawki dla osób z niekorzystnymi cechami).

Możliwe rozwiązania prawne

W przyszłości, gdy wszystkie ludzkie genomy będą sekwencjonowane, prawodawcy będą musieli zająć się kwestiami etycznymi i prywatności informacji genetycznej.

Jako że dane genetyczne stały się źródłem zysków dla firm ubezpieczeniowych i tych oferujących komercyjne testy genetyczne, w przyszłym prawodawstwie trzeba będzie dokonać rozróżnienia między interesami komercyjnymi a interesami zdrowia publicznego.

Przepisy regulujące ochronę i dostęp do danych genetycznych mogą zapewnić ochronę przed dyskryminacją, jednocześnie zdecydowanie ograniczając rozwój badań naukowych w zakresie nowych terapii. W dziedzinie prywatności informacji genetycznej i dostępności danych dla badań naukowych kluczowe mogą okazać się poniższe akty prawne.

Analizowany obecnie przez Parlament Europejski projekt rozporządzenia sprawie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia ma na celu zapewnienie jasnych ram prawnych, przy jednoczesnym wzmocnieniu kontroli osób fizycznych nad ich danymi dotyczącymi zdrowia.

Projekt aktu o sztucznej inteligencji będzie odgrywać kluczową rolę w zarządzaniu danymi genetycznymi, ponieważ prawa cyfrowe obejmują także dane genetyczne. W kwestii prywatności danych genetycznych ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) stanowi podstawy dla skutecznego regulowania tej materii.

Prawodawca z pewnością będzie musiał zająć się kwestią zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości testów oferowanych bezpośrednio konsumentom, a także dostępu do danych genetycznych przez firmy ubezpieczeniowe.

Potencjalnych kwestii podlegających regulacji jest dużo, ale widać, że debata dotycząca prawa regulującego postępy w genetyce się rozpoczyna. Konfederacja Lewiatan będzie śledzić rozwój prawa w tym zakresie.

Kacper Olejniczak, ekspert ds. branży life sciences

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Powrót

Z początkiem stycznia, Szwecja objęła prezydencję w Radzie UE, która potrwa do końca czerwca. Warto przypomnieć jakie są główne zadania każdej prezydencji.

Brussels Headlines prezydencja Szwecja UE

Po pierwsze, planowanie oraz przewodniczenie posiedzeniom Rady i jej organów przygotowawczych: stałych komitetów (Komitet Stałych Przedstawicieli – Coreper) oraz grup roboczych i komitetów. Prezydencja organizuje formalne i nieformalne posiedzenia zarówno w Brukseli, jak i w kraju ją sprawującym. Reprezentuje Radę UE w stosunkach z innymi unijnymi instytucjami, zwłaszcza z Komisją i Parlamentem Europejskim. Działa na rzecz wypracowania porozumienia pomiędzy instytucjami w sprawie aktów ustawodawczych, podczas rozmów trójstronnych (tzw. trilogów), nieformalnych negocjacji oraz posiedzeń komitetu pojednawczego. Oczywiście, wszystkie te prace dotyczą unijnego prawodawstwa i przebiegają w ramach ustalonego porządku procedur legislacyjnych, jednak projekty uznane za kluczowe przez kraj sprawujący prezydencję, mogą być procedowane w szybszym tempie niż pozostałe.

Biorąc pod uwagę powyższe, warto przyjrzeć się tematom, które prezydencja szwedzka uznała za priorytetowe dla swojego przewodnictwa – zwłaszcza tym istotnym dla biznesu. Szwedzki premier Ulf Kristersson zaprezentował je oficjalnie w połowie grudnia 2022 r., ale my poznaliśmy je już wcześniej – podczas Konferencji Prezydentów BusinessEurope w Sztokholmie.

Bezpieczeństwo – jedność

Pomoc Ukrainie to temat numer jeden. W interesie UE leży przeciwdziałanie agresji Rosji. Ukraina potrzebuję wsparcia gospodarczego i wojskowego, jak również pomocy w realizacji jej europejskich aspiracji i zadaniem Unii musi być udzielenie takiego wsparcia. Rosyjska inwazja oznacza zatem, że jednym z głównych priorytetów na kolejne sześć miesięcy będzie realizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

Jest to czas bezprecedensowych wyzwań dla Europy, który wymaga bezprecedensowych odpowiedzi. Dlatego w centrum zainteresowania prezydencji znajdą się działania na rzecz wzmacniania europejskiej konkurencyjności, ograniczanie ryzyka zmienności cen energii oraz reforma rynku energii, zielona transformacja, jak również ochrona praworządności. Aby osiągnąć te cele, Unia potrzebuje jedności i gotowości do współpracy.

Dla naszego wspólnego bezpieczeństwa w obecnej sytuacji geopolitycznej, konieczne jest wzmacnianie roli UE globalnie. Obejmuje to trwający proces rozszerzenia oraz współpracę z kluczowymi partnerami, takimi jak Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, jak również zwiększanie zdolności UE do zarządzania kryzysowego.

Konkurencyjność UE – jednolity rynek UE – zatrudnienie

Ambicja wzmocnienia europejskiej konkurencyjności musi stać się naczelną zasadą naszego funkcjonowania w ramach Wspólnoty. Rosyjska inwazja na Ukrainę, kryzys energetyczny i rosnąca inflacja to poważne wyzwania dla europejskich przedsiębiorstw. Aby nasze firmy mogły dalej skutecznie funkcjonować, potrzebne są tymczasowe środki nadzwyczajne, które nie staną się „nową normą”, ale wytyczą kurs, w jaki UE będzie sobie radzić z przyszłymi wyzwaniami i kryzysami.

Dodatkowo, środki te muszą być spójne z naszymi fundamentalnymi zasadami, czyli czterema wolnościami jednolitego rynku, muszą sprzyjać wzrostowi oraz innowacyjności. Podczas tej prezydencji będziemy obchodzić 30. rocznicę unijnego rynku wewnętrznego, który jest niezbędny dla długoterminowego wzmocnienia konkurencyjności UE.

Pandemia COVID-19, inwazja Rosji na Ukrainę, rosnąca inflacja i kryzys energetyczny – wszystkie te zjawiska mają istotny wpływ na zatrudnienie i politykę zdrowotną. Działania na poziomie UE zmierzające do rozwiązania problemów związanych z niedoborem kompetencji i kwalifikacji pracowników znajdą się wśród priorytetów prezydencji. Edukacja oraz kształcenie ustawiczne odgrywają ważną rolę w przygotowaniu Europejczyków do transformacji cyfrowej i ekologicznej oraz są ważnymi narzędziami dla wzmacniania unijnej konkurencyjności.

Wolność artystyczna i kulturalna musi być stale wzmacniana i chroniona, zwłaszcza w okolicznościach trwającej na wschodzie wojny.

Zielona transformacja i transformacja energetyczna

Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. to cel, który pozostaje aktualny. Kryzys klimatyczny i utrata różnorodności biologicznej to problemy egzystencjalne, które możemy rozwiązać działając wspólnie. Jednak, jak zauważył szwedzki premier, zielona transformacja musi być realizowana w sposób, który umożliwi równolegle wzrost konkurencyjności, zatrudnienia, produkcji żywności, jak również zapewni zdrowie i dobrobyt dla Europejczyków. Dlatego wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu będzie jednym z priorytetów tej prezydencji. Ważny jest w tym kontekście wkład zielonego i niebieskiego przemysłu w osiąganie celów klimatycznych.

Rosyjska inwazja na Ukrainę jeszcze bardziej uwydatniła potrzebę ograniczenia emisji i dokończenia transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym oraz uniezależnienia Unii od energii z paliw kopalnych. Jednocześnie należy szanować prawo państw członkowskich do ustalenia własnego koszyka energetycznego. Przyspieszając przejście na zrównoważony system transportowy, UE będzie przewodzić w zielonej transformacji. Jednocześnie infrastruktura i transport muszą być konkurencyjne, wydajne i dostępne na terenie całej UE.

Wartości demokratyczne i praworządność – nasze fundamenty

Ochrona podstawowych wartości UE to fundament naszej Wspólnoty oraz warunek zaufania, na którym opiera się unijna współpraca prawna i gospodarcza. Bez praworządności jednolity rynek UE nie będzie mógł funkcjonować. Dlatego musimy przestrzegać tych wartości w ramach Unii oraz promować je globalnie, m. in. w ramach podpisywanych umów o wolnym handlu, stojąc na straży porządku międzynarodowego opartego na zasadach oraz chroniąc prawo międzynarodowe, demokrację, prawa człowieka.

Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Miesiąc: styczeń 2023

Jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy? Sprawdź w poradniku Lewiatana

Trwa Kongres „Praca 4.0. Przewidzieć jutro – rynek pracy w dobie niepewności” poświęcony wyzwaniom na rynku pracy i planowanym zmianom legislacyjnym.

Drugi dzień Kongresu Praca 4.0 o legalnym zatrudnianiu Ukraińców

Nowe zasady zezwoleń na pobyt dla osób ze statusem UKR

Praktyczny poradnik dla firm zatrudniających Ukraińców

Pierwszy dzień Kongresu Praca 4.0 o projekcie i barierach w zatrudnianiu Ukraińców

Walka z wiatrakami

Praca 4.0. Wyzwań na rynku pracy przybywa

Pracodawcy nie rozumieją młodych

Firmy oczekują umiejętności praktycznych

Różnorodność się opłaca

Zatrudnianie cudzoziemców

Przemysł i popyt krajowy napędzają wzrost PKB [+MP3]

Według wstępnego szacunku PKB w 2022 r. był realnie wyższy o 4,9% w porównaniu z 2021 r., wobec wzrostu o 6,8% w 2021 r. – podał GUS.

Coraz bliżej przyjęcia dyrektywy unijnej o równości płac

W związku z osiągniętym przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej porozumieniem w sprawie dyrektywy o równości i przejrzystości wynagrodzeń, możemy się spodziewać jej przyjęcia w 2023 roku.

Konfederacja Lewiatan wesprze pracodawców – projekt „Better Skilled”

Projekt „Better Skilled” – cele i główne zadania

Najlepsze praktyki w innych państwach członkowskich UE

Europejski Rok Umiejętności

UWAGA

Co jest kluczowe dla UE: konkurencyjność i autonomia strategiczna

Podczas styczniowej sesji plenarnej, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (24-25.01.2023) przyjął 13. opinii i odbył 4 ważne debaty.

Lista przyjętych opinii:

Jakie zmiany wprowadzi nowe unijne Rozporządzenie dot. Opakowań i Odpadów Opakowaniowych?

Komisja Europejska 30 listopada 2022 roku opublikowała projekt regulacji dot. Opakowań i Odpadów Opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Regulation – PPWR).

Początki unijnej dyskusji o prawie dotyczącym genetyki?

Panel STOA (Science and Technology Options Assessment) jest oficjalnym organem Parlamentu Europejskiego, który odpowiada za ocenę technologii. 23 stycznia 2023 r. panel ten zaprezentował dokumenty dotyczące polityki publicznej w zakresie genetyki.

Konsekwencje analizy DNA na szeroką skalę

Możliwe rozwiązania prawne

Unijne priorytety na najbliższe półrocze – szwedzka prezydencja w Radzie UE

Z początkiem stycznia, Szwecja objęła prezydencję w Radzie UE, która potrwa do końca czerwca. Warto przypomnieć jakie są główne zadania każdej prezydencji.

Bezpieczeństwo – jedność

Konkurencyjność UE – jednolity rynek UE – zatrudnienie

Zielona transformacja i transformacja energetyczna

Wartości demokratyczne i praworządność – nasze fundamenty