Biogaz, biometan i elektrownie wiatrowe czekają na lepsze regulacje
22 stycznia 2025

Biogaz, biometan i elektrownie wiatrowe czekają na lepsze regulacje

Dyskusja o kierunku transformacji energetycznej powinna uwzględniać różne technologie OZE, szczególnie że Polska posiada niewykorzystany, naturalny potencjał, który powinien być dużo lepiej wykorzystany.

Potrzeba rozwoju wszystkich technologii OZE

Zgodnie z danymi Agencji Rynku Energii, w listopadzie 2024 r. łączna moc zainstalowana we wszystkich instalacjach OZE wynosiła 33,19 GW. Najbardziej dynamicznie rozwija się w Polsce fotowoltaika z ponad 20,5 GW mocy zainstalowanej (przyrost roczny 27%), na co wpływ ma m.in. duży udział ponad 1,5 mln prosumentów i prawie 12 GW w ich mikroinstalacjach.

Nie każda technologia OZE rozwija się z taką dynamiką. Dyskusja o kierunku transformacji energetycznej powinna uwzględniać również inne technologie OZE, szczególnie że Polska posiada niewykorzystany, naturalny potencjał, który powinien być dużo lepiej wykorzystany. Polska ma bardzo dobrze rozwinięty sektor rolnictwa i przetwórstwa, który mogą zapewnić dostęp do substratów, z których powstaje biogaz. Brak rozwoju biogazowni to zaprzepaszczenie naszych naturalnych atutów, które powinniśmy w pełni wykorzystać, aby skutecznie przeprowadzić transformację energetyczną, ale też przyczynić się do obniżenia śladu węglowego polskiej żywności.

Niewykorzystany potencjał biogazowni

Tymczasem łączna moc zainstalowana biogazowni w Polsce wynosi zaledwie 309 MW, z czego biogaz rolniczy to tylko 167 MW. Biogazownie posiadają mniej niż 1 proc. mocy zainstalowanej wszystkich instalacji OZE w Polsce. W oparciu o te dane, a także w zgodnej opinii przedstawicieli sektora biogazu, dotychczas nie zostały stworzone w Polsce warunki do tego, aby biogazownie mogły się rozwijać. Roczny przyrost mocy w ich przypadku to zaledwie 5,6%.

Biogazownie są obecnie w trudnej sytuacji. Przedstawiciele branży alarmują, że mają one problem z przyłączeniem się do sieci elektroenergetycznych na pełnych prawach. Otrzymujemy wiele sygnałów, że niemal wszystkie otrzymane warunki przyłączenia dotyczą tylko pór wieczorno-nocnych, od 18 do 6 rano. Oznacza to, że biogazownia będzie mogła pracować tylko z wykorzystaniem połowy swojego potencjału. Biogazownie potrzebują dostępu do sieci. Zyskowność przedsięwzięcia przy obecnych zasadach wsparcia jest ograniczana już na starcie, co zniechęca inwestorów do takich inwestycji i stanowi także dodatkowe ryzyko finansowania dla banków, które oceniają w długim terminie perspektywy opłacalności takiego przedsięwzięcia. Inwestycja w biogazownie jest czasochłonna i kosztowna. Proces administracyjnego uzyskiwania zezwoleń, w tym decyzji środowiskowych czy pozwolenia na budowę, potrafi trwać nawet kilka lat. Do tego trzeba zainwestować w budowę biogazowni nawet 30-40 mln zł za 1 MW mocy, a następnie pokrywać koszt eksploatacyjny biogazowni, np. kontraktowanie substratu, który również może się zmieniać na przestrzeni lat.

Biogazownia ma dodatkowo możliwość stabilnego dostarczania mocy do sieci niezależnie od pogody, dzięki czemu jest dobrym uzupełnieniem źródeł pogodozależnych i umożliwia ich dalszych rozwój. Produkuje też ciepło, które może być wykorzystywane np. w gospodarstwach hodowlanych czy szklarniach, co ograniczy ślad węglowy np. poprzez zastąpienie ciepła z własnego, emisyjnego źródła grzewczego. Rolnikowi pomoże uzyskiwany poferment, który może być wykorzystany jako naturalny nawóz. Wytwarzana energia elektryczna może też dać dodatkowe dochody do prowadzonej działalności rolniczo-hodowlanej.

Niewykorzystany potencjał energii z wiatru

Podobnie jak biogazownie, również elektrownie wiatrowe na lądzie napotykają na poważne bariery rozwojowe. Brak liberalizacji zasady 700 m ogranicza możliwość powstawania elektrowni wiatrowej od budynków. Obecnie w tej technologii jest w Polsce 10,1 GW mocy zainstalowanej (przyrost roczny o 8%).

Zapowiedzi Rządu złagodzenia tej zasady poprzez nową regułę minimalnej odległości 500 m jak dotąd nie zostały zrealizowane. Proces uzyskiwania niezbędnych pozwoleń trwa 6 do 8 lat i niezbędne jest uczynienie go bardziej efektywnym, m.in. przez umożliwienie prowadzenia analiz środowiskowych jednocześnie z rozpoczynającym się procesem planistycznym. Ostatnie dni to wzmożona dyskusja na temat przedstawionej przez resort klimatu i środowiska reformy zasad lokalizowania farm wiatrowych, a przede wszystkim, stanowisk innych ministerstw, które proponują coraz to nowe ograniczenia w rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie. A należy mieć na uwadze, że rozwój energetyki wiatrowej na lądzie jest kluczowy w kontekście realizacji celów klimatycznych, jak i obniżenia cen energii elektrycznej. Zatem rozwój energetyki wiatrowej to inwestycja w większą konkurencyjność naszej gospodarki i wsparcie dla przedsiębiorców, którzy uzyskają dostęp do tańszej i bardziej zielonej energii, zarówno poprzez umowy bezpośrednie z wytwórcą (PPA) jak i pośrednio, dzięki lepszemu miksowi energetycznemu energii elektrycznej pobieranej z sieci i kupowanej od sprzedawców energii.

Pojawiają się czasami w dyskusji publicznej głosy, że biogazownie i wiatraki to technologie, które konkurują ze sobą. Jednak przedsięwzięcia te mają inną skalę oraz charakterystykę pracy.  Biogazownie jako źródła małej skali (zazwyczaj do 1 MW) są podłączane bezpośrednio do linii średniego napięcia i mogą konkurować tylko z podobnymi wielkościowo projektami. Tymczasem farmy wiatrowe to projekty wielkoskalowe, podłączane na bazie własnego GPZ (stacji transformatorowej), zazwyczaj do linii wysokiego napięcia.

Podsumowując, wiatr i biogaz są to zupełnie różne technologie, a ich jednoczesny rozwój i współpraca są konieczne dla przeprowadzenia transformacji energetycznej i zachowania ciągłości dostaw energii dla odbiorców wobec stopniowego wygaszania elektrowni węglowych. 

Biometan- zablokowana technologia

Biometan, jako zdegarbonizowany substystut gazu ziemnego, będzie najczęściej wytwarzany w większych instalacjach, z uwagi na wyższe koszty takiej inwestycji. Dzięki możliwości zatłoczenia do sieci gazowej, wykorzystania w transporcie, ciepłownictwie czy przemyśle, będzie ważnym paliwem służącym do dekarbonizacji tych sektorów. Obecnie jednak jego rozwój jest blokowany poprzez zbyt restrykcyjne wymogi operatora sieci gazowej co do wartości ciepła spalania, ale również chłonności sieci. Rozwiązanie tego problemu może przynieść wprowadzenie przepisu umożliwiającego dodanie do niego gazu zwiększających ciepło spalania biometanu, zgodnie z wymogami operatora sieci gazowej. Mimo dynamicznego rozwoju biometanowni w innych krajach UE, rozwój biometanu w Polsce jest obecnie wstrzymany, a rozwój biogazowni kogeneracyjnych w stosunku do możliwości – jest znacznie ograniczany.

W kontekście argumentów o konkurencji między biogazem przeznaczonym do wytwarzania energii elektrycznej a biogazem przeznaczonym do produkcji biometanu, to tym bardziej należy inwestować w biogazownie, ponieważ mają one tak wszechstronne zastosowanie. Jednak małe biogazownie rolnicze (produkcja biogazu poniżej 2 mln m3) nie są obecnie predestynowane do produkcji biometanu, bo wiąże się to z wysokimi kosztami dodatkowych instalacji i urządzeń. Zamiast tego, stanowią naturalne, stabilne źródło energii i ciepła i wspierają dekarbonizację sektora rolno-spożywczego. W barierach rozwoju biometanowni dostrzegamy również zacofanie infrastruktury gazowej na terenach wiejskich, a więc tam, gdzie potencjał budowy biometanowni może być największy.

Ograniczenia sieciowe w rozwoju OZE

Każda z technologii OZE napotyka jednak na barierę odmowy wydania warunków przyłączenia do sieci. W ocenie Konfederacji Lewiatan operatorzy sieciowi powinni być bardziej transparentni w informowaniu o przyczynach udzielania odmów. Bardzo ważne byłoby publikowanie map wolnych mocy przyłączeniowych i listy podmiotów, które ubiegają się o przyłączenie w danych obszarach, a także jak postępuje realizacja podpisanych już umów. To zmniejszyłoby liczbę tzw. pustych przyłączeń, ponieważ inwestorzy wiedzieliby, gdzie są wolne moce przyłączeniowe, wpłynęłoby również korzystnie na wykorzystanie możliwości przyłączeń komercyjnych. Dziś czasami muszą działają na oślep, i żeby zabezpieczyć swoją inwestycję składają czasami wnioski w wielu punktach przyłączeniowych. Biogazownia może zostać zbudowana i przyłączona tylko na takich obszarach, gdzie jest możliwość dostępu do substratu. Stanowi to kolejne ograniczenie w rozwoju tej technologii, gdyż projekt nie może być przeniesiony w miejsce, gdzie akurat występują wolne moce przyłączeniowe Dlatego tak ważne jest, aby biogazownia miała możliwość przyłączenia w optymalnych dla niej miejscach.


Jakub Safjański, dyrektor Departamentu Energii i Zmian Klimatu, Konfederacja Lewiatan

Artykuł do Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan – styczeń 2025

Grupa Pracodawców EKES o wpływie AI na rynek pracy
22 stycznia 2025

Grupa Pracodawców EKES o wpływie AI na rynek pracy

Źródło: EC - Audiovisual Service

Podczas zakończonej 23 stycznia sesji plenarnej EKESu, mimo wielu zastrzeżeń, przyjęto opinię w sprawie zagrożeń dla pracowników i rynku pracy jakie niesie AI.

Sprawozdawczyni z grupy, która reprezentuje pracowników, skupiła się przede wszystkim na zagrożeniach, takich jak możliwość śledzenia zachowań pracowników,  wykorzystywania AI do rekrutacji, pomiaru efektywności pracy, śledzenia procesów, co może prowadzić do nieuzasadnionych ocen, a nawet zwolnień. W tej sytuacji grupa pracodawców przygotowała kontr opinię, którą w głosowaniu odrzucono, jednak z powodu uzyskania więcej niż 25%  głosów, musi być dołączona do sprawozdania. Kontr opinia skupia się przede wszystkim na nowych możliwościach i korzyściach jakie może przynieść stosowanie AI.

Kluczowe punkty opinii grupy pracodawców:

  1. Ponieważ świat znajduje się obecnie w centrum kolejnej rewolucji cyfrowej, wywołanej rozprzestrzenianiem się sztucznej inteligencji (AI), pojawiła się szansa dla Europy, aby mogła zaradzić swoim niedostatkom w zakresie innowacji i wydajności oraz przywrócić swój potencjał produkcyjny.
  2. Obecnie Europa jest słaba pod względem technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja. Stany Zjednoczone i Chiny już znacząco ją wyprzedziły, a luka ta będzie trudna do przezwyciężenia. Ponadto istnieją duże różnice we wzroście wydajności pracy między Stanami Zjednoczonymi a UE (strefa euro). Od czasu pandemii do połowy 2024 r. wydajność pracy na przepracowaną godzinę wzrosła w strefie euro o 0,9 % w porównaniu z 6,7 % w Stanach Zjednoczonych. Z analizy Europejskiego Banku Centralnego wynika, że dane te są związane ze wstrząsami na rynku pracy i większymi inwestycjami w cyfryzację.
  3. Potencjalne korzyści płynące z wdrożenia sztucznej inteligencji są znaczne: zwiększa konkurencyjność i wydajność, napędza innowacje i postęp naukowy, pobudza zieloną transformację i wspiera poprawę warunków pracy. Musimy zadbać o to, by UE nie straciła na transformacji cyfrowej. Aby wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji, należy zlikwidować i złagodzić mity i obawy z nią związane.
  4. W świecie pracy korzyści płynące ze sztucznej inteligencji obejmują np. automatyzację rutynowych i uciążliwych zadań; uzupełnianie zdolności pracowników i umożliwianie im skupienia się na stymulujących zadaniach, które wnoszą większą wartość dodaną; umożliwienie pracownikom szybszego wykonywania zadań i poprawę jakości ich wyników. Sztuczna inteligencja może również wspierać poprawę organizacji pracy i projektowania miejsc pracy oraz lepsze określanie przyszłych umiejętności i potrzeb w zakresie zatrudnienia. Wymaga to szerokiej akceptacji pracowników i współpracy z nimi, a także zapewnienia niezbędnych szkoleń dla pracowników w zakresie wdrażania i stosowania sztucznej inteligencji w miejscu pracy. EKES przypomina, że rozwój, wdrażanie i wykorzystywanie sztucznej inteligencji musi zawsze odbywać się zgodnie z zasadą ludzkiej kontroli.
  5. Powszechne wdrażanie sztucznej inteligencji przyczyni się również do poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) przez kadrę kierowniczą i pracowników dzięki wzmocnieniu obiektywnej i opartej na dowodach oceny ryzyka i ukierunkowanych inspekcji BHP, a także pomoże lepiej identyfikować problemy (w tym zagrożenia psychospołeczne), w przypadku których wymagana jest interwencja. Obejmuje to lepsze zapobieganie wypadkom przy pracy.
  6. Komitet zauważa, że w agendzie cyfrowej UE na 2030 r. przewidziano łącznie 116 aktów prawnych. Dokładniej rzecz ujmując, wpływ sztucznej inteligencji na świat pracy jest już objęty przepisami UE dotyczącymi sztucznej inteligencji, zgodnie z zasadą ludzkiej kontroli, a także z obowiązującymi przepisami socjalnymi. Wdrożenie i egzekwowanie istniejących ram prawnych ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia sprawnego wdrożenia sztucznej inteligencji, tak aby mogła ona stanowić siłę napędową postępu gospodarczego i technologicznego w UE.
  7. EKES uważa, że sztuczna inteligencja może przynieść ogromne korzyści, w tym większy wzrost wydajności, przyspieszenie postępu naukowego i pomoc w przeciwdziałaniu zmianie klimatu. Jest motorem innowacji i słusznie nazywana jest siłą transformacyjną przekształcającą całą naszą gospodarkę. Niezwykle ważne jest, aby przedsiębiorstwa UE odgrywały wiodącą rolę w tym rozwoju, tak aby zwiększyć konkurencyjność UE i pozycję UE jako międzynarodowego punktu odniesienia w dziedzinie sztucznej inteligencji.
  8. Jak stwierdzono w raporcie Draghiego: Ponieważ świat znajduje się obecnie w centrum kolejnej rewolucji cyfrowej, wywołanej rozprzestrzenianiem się sztucznej inteligencji (AI), pojawiła się szansa dla Europy, aby mogła zaradzić swoim niedostatkom w zakresie innowacji i wydajności oraz przywrócić swój potencjał produkcyjny. Jednak Europa jest słaba pod względem technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja. Stany Zjednoczone i Chiny już znacząco ją wyprzedziły, a luka ta będzie trudna do przezwyciężenia.
  9. Według globalnego badania przeprowadzonego przez McKinsey 65 % respondentów, czyli prawie dwukrotnie więcej niż w poprzednim badaniu mniej niż rok temu, twierdzi, że ich organizacje regularnie stosują generatywną sztuczną inteligencję (GAI). Ma to wpływ na wyniki przedsiębiorstwa. Na przykład dzięki wdrożeniu dobrze znanych technologii GAI w miejscu pracy przybliżone szacunki wskazują na wzrost efektywności o 10–20 %, a gdy sztuczna inteligencja jest wykorzystywana do przekształcania procesów pracy i zadań, potencjał ten może być jeszcze większy. Funkcje, w których przedsiębiorstwa najczęściej wykorzystują sztuczną inteligencję, to wprowadzanie do obrotu i sprzedaż oraz opracowywanie produktów i usług, a także IT.
  10. Sztuczna inteligencja na wiele sposobów wpłynie na świat pracy i może stać się ważnym elementem miejsc pracy wielu ludzi we wszystkich sektorach gospodarki. Istnieją zarówno możliwości, jak i wyzwania, a ich postrzeganie zarówno przez pracodawców, jak i pracowników również odgrywa ważną rolę.
  11. Sztuczna inteligencja poprawia wydajność, na przykład poprzez automatyzację rutynowych zadań i uzupełnianie zdolności pracowników. Jednym z 10 najważniejszych wniosków ze sprawozdania dotyczącego wskaźnika AI było to, że sztuczna inteligencja wspiera pracowników w zwiększaniu wydajności i prowadzi do wyższej jakości pracy. Umożliwia pracownikom szybsze wykonywanie zadań i poprawę jakości ich wyników. Istnieją badania pokazujące potencjał sztucznej inteligencji w zakresie niwelowania różnic w umiejętnościach między pracownikami o niskich i wysokich kwalifikacjach.

Lech Pilawski, członek EKES, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan

Artykuł do Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan – styczeń 2025

Ukraina na drodze do Unii Europejskiej
22 stycznia 2025

Ukraina na drodze do Unii Europejskiej

iStock

Silne wsparcie dla możliwie szybkiego wejścia Ukrainy do Unii Europejskiej jest jednym z priorytetów prezydencji Polski w Radzie UE. Odzwierciedlać to powinny częste odniesienia do kwestii ukraińskich w programach organizowanych z tej okazji spotkań przedstawicieli KE/UE tak w Polsce, jak i w Brukseli. Ze swojej strony Ukraina, będąc nadal w stanie wojny wywołanej rosyjska agresją, podejmuje działania by jak najszybciej przybliżyć ten cel.

Przede wszystkim trzeba tu podkreślić postępującą odbudowę gospodarki i jej wzrost – po dużym załamaniu w roku 2022, tj. roku agresji, w latach 2023-24 produkt narodowy brutto stosunkowo szybko wzrastał, rosły inwestycje wewnętrzne i stopniowo zwiększał się także napływ inwestycji zagranicznych, choć tu konieczne jest dalsze rozszerzanie systemu gwarancji bezpieczeństwa inwestycji, większa niż obecnie przejrzystość przetargów i zamówień  publicznych, uproszczenie regulacji i warunków prowadzenia biznesu.

W postępach Ukrainy na rzecz odbudowy gospodarki pomocne jest stopniowe wdrażanie Umowy o Stowarzyszeniu z UE zawartej w 2014 r., której część handlowa (Deep and Comprehensive Free Trade Agreement, DCFTA) weszła w życiu we wrześniu 2017 r. Niemniej, wkrótce po rosyjskiej inwazji z lutego 2022, Ukraina otrzymała dużo dalej idące ułatwienia w dostępie swoich towarów do rynku UE oraz praktycznie swobodny przepływ ludzi w systemie Schengen, które to koncesje są przedłużane z roku na rok. Równocześnie poszczególne kraje uruchamiają własne instrumenty wsparcia rozwoju współpracy gospodarczej i inwestycji w Ukrainie. Nad wspólnym narzędziem w tym zakresie pracuje też sama Komisja Europejska. W przypadku Polski już w 2023 roku uruchomione zostały dodatkowe gwarancje KUKE, a Bank Gospodarstwa Krajowego uczestniczy w rozdysponowaniu funduszy w ramach Ukraine Facility Program.

W lutym 2022 r. Ukraina złożyła wniosek o członkostwo w UE, w czerwcu 2023 uzyskała status kandydata, a po spełnieniu postawionych przez Brukselę warunków (przyjęcie legislacji w zakresie 7 reform, szczególnie w zakresie reformy systemu sprawiedliwości i praw człowieka), 25 czerwca 2024 r. rozpoczęła formalne negocjacje akcesyjne. Po fazie przeglądu ustawodawstwa (screening) w rozdziałach pierwszego klastra (‘5 fundamentals’, tj. sądownictwo i prawa podstawowe, system sprawiedliwości, bezpieczeństwo i wolności, zamówienia publiczne, statystyka i kontrola finansowa), oczekuje się, że w najbliższych tygodniach rozpoczną się faktyczne negocjacje w 2-3 rozdziałach tego klastra.

fot. EC – Audiovisual Service

Ukraina ma nadzieje na uzyskanie jeszcze więcej – prawdopodobne jest zakończenie wkrótce screeningu w kolejnych 2 klastrach (jest ich 6, a rozdziałów negocjacji w sumie 33), ale zależy to nie tylko od UE czy też Polski jako kraju sprawującego prezydencję, ale w dużym stopniu od rozwoju sytuacji militarnej, politycznej i gospodarczej w samej Ukrainie. Pamiętać przy tym trzeba, że obecnie aż 10 krajów ubiega się o członkostwo w UE, a niektóre z państw bałkańskich są bardziej zaawansowane w negocjacjach niż Ukraina. Komisja Europejska zapowiada też, że nie zakłada kolejnego ‘big bangu’, czyli równoczesnego przyjęcia większej grupy nowych członków (jak to miało miejsce w przypadku Polski i innych krajów regionu w roku 2004), ale będą to prawdopodobnie stopniowe rozszerzenia o pojedyncze kraje, po zakończeniu negocjacji i spełnieniu przez nie wszystkich niezbędnych kryteriów.

W roku 2024 uruchomiony został przez UE ‘Ukraine Facility Program’ w kwocie 50 mld euro, wypłacany w ratach, które zależne są od postępów w realizacji kolejnych reform (w sumie 69, powiązanych z wypełnieniem 151 wskaźników, z czego 56 przypada na rok 2025). W 2024 r. Ukraina uzyskała z tego programu 16,2 mld euro. Około 9 mld z całej kwoty przeznaczonych jest na wsparcie inwestycji w gospodarkę – poniżej zamieszczone jest ogłoszenie o naborze wniosków od przedsiębiorstw w terminie do 1 marca 2025!

W najbliższych miesiącach plany dotyczące Ukrainy przewidują następujące spotkania dla firm poszukujących możliwości współpracy i inwestowania w Ukrainie:

  • Ukraine’ Future Summit10-11 kwietnia 2025 r. w Brukseli,
  • EU Industry Days5-6 czerwca 2025 r. w Rzeszowie,
  • Ukraine Recovery Conference – w lipcu 2025 r. w Rzymie,
  • Common Future – Kongres Odbudowy Ukrainy – we wrześniu 2025 r. w Poznaniu,
  • ReBuild Ukraine Conference – w listopadzie 2025 r. w Warszawie.

Komisja Europejska (DG NEAR) uruchomiła nabór wniosków dla przedsiębiorców w celu inwestowania w Ukrainie w ramach programu Ukraine Facility. Termin składania wniosków upływa 1 marca 2025 r.

Obszary priorytetowe zaproszenia będą oparte na Planie Ukrainy strategicznych wytycznych UIF, w których określone zostaną kluczowe sektory gospodarki realnej wymagające bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ), w tym: energia, surowce krytyczne, przemysł przetwórczy i produkcja, materiały budowlane, technologie informacyjne i transformacja cyfrowa, logistyka transportu i eksportu.

Projekty muszą spełniać określone kryteria, w tym minimalny próg inwestycji w wysokości 50 milionów euro, udział własny 10%. Więcej informacji i link do składania wniosków:

https://neighbourhood-enlargement.ec.europa.eu/european-neighbourhood-policy/countries-region/ukraine/ukraine-investment-framework/publication-call-expressions-interest-eueea-based-businesses-invest-ukraine_en


Andrzej Rudka, doradca zarządu, Konfederacja Lewiatan

Artykuł do Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan – styczeń 2025

Handel międzynarodowy i bezpieczeństwo gospodarcze w obliczu globalnych wyzwań
22 stycznia 2025

Handel międzynarodowy i bezpieczeństwo gospodarcze w obliczu globalnych wyzwań

Źródło: EC - Audiovisual Service

Udział Europy w światowym PKB maleje, a prognozy wskazują, że w nadchodzących latach aż 85% globalnego wzrostu gospodarczego będzie pochodzić spoza Unii Europejskiej. Otwartość na handel międzynarodowy i zapewnienie stabilnego porządku światowego stają się kluczowymi elementami strategii wzmacniania konkurencyjności UE.

Handel międzynarodowy jako motor wzrostu

Unia Europejska dysponuje jednym z najbardziej rozbudowanych systemów umów o wolnym handlu na świecie, a zasady Światowej Organizacji Handlu (WTO) regulują ponad połowę unijnej wymiany handlowej. Polityka handlowa UE odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu wzrostu gospodarczego i tworzeniu nowych miejsc pracy. Równocześnie jej celem jest dywersyfikacja rynków eksportowych i importowych, co zwiększa również strategiczną autonomię Europy w coraz bardziej niestabilnym otoczeniu geopolitycznym.

Priorytety w zakresie handlu i bezpieczeństwa gospodarczego

Aby sprostać wyzwaniom, BusinessEurope apeluje do UE o następujące działania:

  • Aktywna agenda handlowa: UE powinna dążyć do równowagi pomiędzy otwartością a bezpieczeństwem gospodarczym. Kluczowe jest usuwanie zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych barier w zawieraniu i ratyfikowaniu umów handlowych.
  • Ochrona porządku wielostronnego: Przyszłość WTO wymaga modernizacji, tak aby organizacja mogła skutecznie reagować na nowe wyzwania, takie jak subsydia państwowe, handel cyfrowy czy zrównoważony rozwój.
  • Wsparcie dla Ukrainy: UE musi kontynuować działania na rzecz stabilności i rozwoju gospodarczego w krajach sąsiadujących, zwłaszcza w kontekście odbudowy Ukrainy.

Strategia handlowa na najbliższe lata

W pierwszych 100 dniach nowej kadencji instytucje unijne powinny określić ambitną strategię dywersyfikacji międzynarodowego handlu i inwestycji na kolejne pięć lat. Powinna ona obejmować:

  • Finalizację negocjacji umów z Meksykiem, Mercosurem i Australią.
  • Rozwiązanie sporów handlowych i prowadzenie dialogu z USA i Chinami.
  • Wzmocnienie współpracy z kluczowymi partnerami, np. poprzez porozumienia dotyczące surowców krytycznych czy partnerstwa cyfrowe.

Strategia UE powinna uwzględniać potrzeby europejskich przedsiębiorstw poprzez dokładną ocenę ryzyk i tworzenie przewidywalnych, proporcjonalnych oraz precyzyjnych narzędzi ochrony interesów gospodarczych. Ważne jest także uproszczenie procesu ratyfikacji umów handlowych i dostosowywanie ich do poziomu integracji gospodarczej poszczególnych państw partnerskich.

Otwartość na handel i zabezpieczenie bezpieczeństwa to fundamenty, które pozwolą Europie utrzymać konkurencyjność gospodarczą. UE musi działać strategicznie, wykorzystując swoje atuty i modernizując podejście do międzynarodowej współpracy gospodarczej, tak aby sprostać obecnym wyzwaniom.


Luana Żak, zastępczyni dyrektorki przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł do Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan – styczeń 2025

Nowa unijna strategia na rzecz dekarbonizacji przemysłu – główne założenia i postulaty biznesu
22 stycznia 2025

Nowa unijna strategia na rzecz dekarbonizacji przemysłu – główne założenia i postulaty biznesu

Źródło: EC - Audiovisual Service

Szczegółowe założenia Clean Industrial Deal, czyli zapowiedzianego przez von der Leyen sztandarowego projektu KE, poznamy 26 lutego. Strategia ma na celu budowanie bardziej konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu w Europie, z jednoczesnym uwzględnieniem potrzeb społecznych i współpracy międzynarodowej.

Wiemy już, że skupi się ona na sześciu kluczowych filarach: cenach energii, finansowaniu, recyklingu i surowcach krytycznych, rynku pracy, wspieraniu nowych rynków oraz działaniach międzynarodowych.

  1. Bezpieczeństwo energetyczne i ceny energii 

    Wysokie ceny energii w UE to jeden z powodów malejącej konkurencyjności firm europejskich. W związku z tym, Komisja zaprezentuje plan działań na rzecz tańszej energii, koncentrując się na dywersyfikacji dostaw, modernizacji sieci elektrycznych i magazynów energii oraz lepszej integracji systemów niskoemisyjnych.

  1. Finansowanie przemysłu 

    Temat ten pojawia się w toczących się pracach nad nowymi Wieloletnimi Ramami Finansowymi. Coraz częściej pojawiają się postulaty, aby środki na rozwój sektora czystych technologii i przemysłów energochłonnych pochodziły spoza WRF, czyli z emisji wspólnego długu przez UE.

  1. Recykling i surowce krytyczne 

    W ramach walki z niedoborem zasobów Komisja zaproponuje Circular Economy Act, który ma zmniejszyć ilość odpadów i poprawić dostęp do surowców krytycznych.

  1. Rynek pracy i umiejętności 

    Strategia podkreśla znaczenie rozwoju umiejętności i tworzenia nowych miejsc pracy w procesie zielonej transformacji. Bez odpowiedniego zaadresowania tych elementów, poparcie dla zmian wśród Europejczyków będzie malało.

  1. Nowe rynki (lead markets) 

    Komisja chce stymulować popyt na zrównoważone produkty, np. wprowadzając obowiązkowe kwoty na materiały przyjazne dla klimatu w zamówieniach publicznych. Ułatwienia biurokratyczne mają wspierać zarówno tradycyjne, jak i nowe sektory.

  1. Działania międzynarodowe 

    Ważnym elementem strategii będzie połączenie dyplomacji i narzędzi handlowych. „Klauzule lustrzane” (mirror clauses) w umowach handlowych mają zapewnić, że importowane produkty będą spełniały europejskie standardy środowiskowe i produkcyjne.

W oczekiwaniu na publikację Clean Industrial Deal, BusinessEurope zwraca uwagę na konieczność przyjęcia zestawu działań wspierających rozwój innowacji, transformację energetyczną i gospodarkę cyrkularną. Oto najważniejsze postulaty:

  1. Finansowanie badań i innowacji 

    W kolejnym wieloletnim budżecie UE konieczne jest zwiększenie środków na projekty przemysłowe i współpracę międzysektorową.

  1. Transformacja energetyczna i neutralność technologiczna 

    Należy zagwarantować neutralność technologiczną w przepisach dotyczących energii i klimatu, aby wszystkie niskoemisyjne źródła energii były traktowane jednakowo. Kluczowe jest przyspieszenie budowy infrastruktury energetycznej, w tym interkonektorów, oraz eliminacja barier dla zawierania długoterminowych umów. Powinno się zwiększyć finansowanie na rozwój niskoemisyjnych technologii energetycznych.

  1. Rozwój gospodarki wodorowej 

    Rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych oraz wodoru wymaga wsparcia finansowego i uproszczenia procedur w ramach IPCEI. Wdrażanie regulacji dotyczących wodoru powinno uwzględniać elastyczne podejście do emisji i zapewniać konkurencyjność europejskich produktów na rynkach światowych.

  1. Przyspieszenie projektów dekarbonizacyjnych 

    Ważne jest uproszczenie i przyspieszenie procesów pozwalających na realizację projektów związanych z dekarbonizacją. Nowe ramy prawne, takie jak Decarbonisation Accelerator Act, powinny umożliwiać rozwój projektów w obszarach przyspieszonej dekarbonizacji.

  1. Gospodarka cyrkularna i zrównoważony rozwój 

    UE powinna wprowadzić kryteria promujące produkty z wysoką zawartością materiałów recyklingowanych i bazujących na odnawialnych surowcach.

  1. Wsparcie przemysłu ciężkiego i ochrona przed ucieczką emisji 

    W przypadku sektora przemysłowego należy rozszerzyć programy wsparcia, by zmniejszyć ryzyko inwestycyjne w dekarbonizacji. System CBAM powinien zapobiegać utracie konkurencyjności europejskich firm na rynkach międzynarodowych, m.in. poprzez zapewnienie rekompensat eksportowych.


Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł do Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan – styczeń 2025

Ograniczenie obciążeń dla firm w UE to nie tylko redukcja obowiązków sprawozdawczych
22 stycznia 2025

Ograniczenie obciążeń dla firm w UE to nie tylko redukcja obowiązków sprawozdawczych

Źródło: EC - Audiovisual Service

BusinessEurope wskazuje 11 obszarów, które należy wziąć pod lupę w procesie redukcji obciążeń wynikających z europejskiego prawa i przedstawia decydentom aż 68 propozycji. Jakie obszary wymagają deregulacji?

W opublikowanym ostatnio raporcie „Reducing regulatory burden to restore the EU’s competitive edge” BusinessEurope wskazuje, że zaangażowanie europejskich decydentów w pracę nad  Omnibusem powinno obejmować szereg elementów. Choć propozycja rewizji „trójkąta” obejmującego CSRD, CS3D i taksonomię jest właściwa, to pojawiają się uzasadnione pytania dotyczące kosztów, złożoności wdrażania i ostatecznego wpływu nowych działań na konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw.

Mimo podjęcia przez Komisję Europejską kroku w dobrym kierunku i rozpoczęcia prac nad upraszczaniem europejskiego prawa, należy mieć na uwadze, że sprawozdawczość stanowi tylko ułamek wszystkich wyzwań z jakimi mierzą się przedsiębiorstwa w UE. Zarządzanie procesem redukcji obciążeń powinno iść w parze z zastosowaniem zasad lepszego stanowienia prawa i regularnym dialogiem z interesariuszami. Jednocześnie rewizja powinna przebiegać szybko i sprawnie, aby zapewnić przejrzystość nowych uproszczonych ram.

BusinessEurope wskazuje na 11 obszarów, które zostały ustrukturyzowane wokół 3 filarów będących źródłem nieproporcjonalnych kosztów przestrzegania przepisów:

  • obciążenia administracyjne (w tym wymogi sprawozdawcze),
  • nadmierne obciążenia dostosowawcze,
  • transgraniczne bariery regulacyjne.

Znaczna część obciążeń wykracza poza zwykłe wymogi sprawozdawcze, dlatego należy przyjrzeć się całej palecie legislacji wpływającej w negatywny sposób na konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw:

  1. Energia / klimat: powielające się, nieproporcjonalne lub niespójne wymogi (dotyczące sprawozdawczości) i niektóre warunki przydziału bezpłatnych uprawnień w ramach EU ETS tworzą niepotrzebną biurokrację.
  2. Gospodarka o obiegu zamkniętym: uciążliwe wymogi sprawozdawcze, niepraktyczne definicje i rozbieżne wymogi krajowe kreujące bariery dla jednolitego rynku.
  3. Polityka konsumencka: nieproporcjonalne przepisy dotyczące oświadczeń środowiskowych w odniesieniu do produktów/usług, prowadzące do transgranicznych obciążeń regulacyjnych; dodatkowe obciążenie sprzedaży B2C nowymi przepisami konsumenckimi dotyczącymi gwarancji, napraw i części zamiennych.
  4. Zrównoważone finansowanie/ należyta staranność /prawo spółek: nieproporcjonalne i nadmierne wymogi (sprawozdawcze); rozbieżności między celami i narzędziami do ich osiągnięcia, a w konsekwencji ich znaczenie dla rynków kapitałowych; dodatkowe rozdrobnienie w UE prowadzące do barier na jednolitym rynku, nieporównywalność na poziomie międzynarodowym i ograniczony wpływ na przyciąganie finansowania.
  5. Podatki: znaczne obciążenia administracyjne dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w wielu państwach członkowskich UE; brak pewności podatkowej i przejrzystości, a także fragmentaryczne wdrażanie podważające skuteczność.
  6. Sprawozdawczość finansowa: ogromne rozdrobnienie w państwach członkowskich UE i złożoność sprawozdawczości, skutkujące barierami dla jednolitego rynku, powielaniem niektórych sprawozdań i nadmiernymi kosztami administracyjnymi.
  7. Międzynarodowe łańcuchy wartości/ handel/ transport: niespójność w prawodawstwie UE i wyzwania związane z eksterytorialnym stosowaniem, które może postawić przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji, gdy prawodawstwo UE jest sprzeczne z prawodawstwem w krajach trzecich; nadmierne koszty administracyjne; korzystna pozycja konkurentów, którzy nie muszą spełniać podobnych wymogów i możliwa reakcja ze strony krajów trzecich, w tym odmowa obsługi rynku UE.
  8. Gospodarka cyfrowa: powielenia w aktach prawnych UE i zaangażowanie licznych organów wdrażających, co skutkuje fragmentarycznym wdrażaniem, barierami na jednolitym rynku i kompensacją zasobów z głównych celów, jakimi są bezpieczeństwo towarów i usług.
  9. Zatrudnienie/ sprawy społeczne: usunięcie nadmiernych obciążeń regulacyjnych dla pracodawców wynikających z dyrektywy w sprawie delegowania pracowników i rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego/ formularzy A1, dyrektywy w sprawie przejrzystości wynagrodzeń, dyrektywy w sprawie pracy platformowej, dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy, a także projektów dyrektyw w sprawie europejskich rad zakładowych i staży.
  10. Prawo żywnościowe: niedostosowanie cyfryzacji do procesów regulacyjnych, a także nakładające się wymogi dotyczące poufności powodują duplikację, a tym samym niepotrzebne koszty zgodności.
  11. Usługi finansowe: rozbudowane i nadmiernie złożone ramy regulacyjne w sektorze finansowym stanowiące obciążenie zarówno dla firm, jak i konsumentów.

Firmy działające w UE potrzebują szybkich działań we wszystkich wyżej wymienionych płaszczyznach, dlatego tak istotne jest wyjście poza legislację dotyczącą sprawozdawczości w pracach nad nową strategią jednolitego rynku UE.

Pełna wersja raportu do pobrania poniżej (w języku angielskim).


Ewelina Augustyniak, ekspertka ds. UE, Konfederacja Lewiatan

Artykuł do Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan – styczeń 2025

Nowa strategia jednolitego rynku – KE zachęca firmy do zgłaszania uwag
20 stycznia 2025

Nowa strategia jednolitego rynku – KE zachęca firmy do zgłaszania uwag

Źródło: EC - Audiovisual Service

Komisja Europejska ogłosiła rozpoczęcie procesu składania uwag, które pomogą w przygotowaniu strategii jednolitego rynku, która ma być przedstawiona do czerwca 2025 roku. Jej celem jest dalszy rozwój jednolitego rynku, który obywatelom pozwoli na korzystanie z wszystkich jego możliwości, a przedsiębiorstwom na zwiększanie skali działalności i możliwość konkurowania na całym świecie.

Jak zauważa Komisja Europejska, nowa strategia ma zaradzić powstawaniu barier regulacyjnych i administracyjnych, które nadal utrudniają ogólne funkcjonowanie jednolitego rynku, transgraniczne świadczenie usług oraz transgraniczny handel towarami i dokonywanie inwestycji. Usuniecie barier może wymagać zaproponowania (rewizji) prawodawstwa UE, uproszczenia zasad i procedur, wsparcia bardziej jednolitego i skuteczniejszego wdrażania przepisów oraz lepszego egzekwowania obowiązujących wymogów.

Przedmiotem strategii będą usługi, towary i horyzontalne zarządzanie jednolitym rynkiem. Strategia ma też promować transgraniczny przepływ towarów, zapewnienie ich bezpieczeństwa oraz promowanie ich zrównoważonego charakteru. Będzie też służyć ułatwianiu w przestrzeganiu przepisów i zapewnieniu ich prawidłowego wdrożenia we wszystkich państwach członkowskich.

Ulepszenie ram zarządzania jednolitym rynkiem będzie opierać się na 4 priorytetach:

  • zapobieganie powstawaniu barier,
  • współpraca z państwami członkowskimi,
  • cyfryzacja procesów i procedur,
  • egzekwowanie uzgodnionych zasad w drodze działań naprawczych, w stosownych przypadkach.

Celem konsultacji jest uzyskanie informacji dotyczących funkcjonowania jednolitego rynku, w tym między innymi:

  • barier w swobodnym przepływie towarów i usług na jednolitym rynku oraz możliwych sposobów ich usunięcia;
  • wyzwań regulacyjnych i administracyjnych na jednolitym rynku oraz potencjalnych działań politycznych mających na celu sprostanie tym wyzwaniom;
  • horyzontalnego zarządzania jednolitym rynkiem i egzekwowania jego przepisów oraz ewentualnych inicjatyw mających na celu ich poprawę.

Szczególna uwaga zostanie również poświęcona perspektywie MŚP.

Istotne jest, aby w ramach tych konsultacji głos zabrali polscy przedsiębiorcy, dlatego zachęcamy do podzielenia się z Komisją Europejską materiałami, opracowaniami i analizami oraz przesłanie uwag do 31 stycznia 2025 r. przez portal „Wyraź swoją opinię”.

Zebrane pomysły zostaną omówione 17 lutego 2025 r. podczas Forum Jednolitego Rynku (SIMFO) w Krakowie, które Komisja Europejska współorganizuje z polską prezydencją.

Jak powinien wyglądać Europejski Fundusz Konkurencyjności?
17 stycznia 2025

Jak powinien wyglądać Europejski Fundusz Konkurencyjności?

Bez zdecydowanych działań Europa może stanąć w obliczu gospodarczego kryzysu na skalę niespotykaną od dziesięcioleci. Brak wystarczających inwestycji w zdolności produkcyjne sprawił, że Europa pozostaje w tyle pod względem konkurencyjności w porównaniu do pozostałych największych gospodarek świata.

O tym, jak powinien wyglądać Europejski Fundusz Konkurencyjności, który będzie stymulował wzrost gospodarczy UE i o możliwych narzędziach wsparcia europejskiego przemysłu w obliczu zielonej transformacji, rozmawiali uczestnicy konferencji w Brukseli zorganizowanej przez Konfederację Lewiatan, Business & Science Poland oraz Instytut Zielonej Gospodarki i Fundację Promocji Pojazdów Elektrycznych. Wzięli w niej udział przedstawiciele polskiej administracji publicznej, instytucji unijnych oraz biznesu.

Instytut Zielonej Gospodarki i Cambridge Econometrics przedstawiły raportRe-Charging Europe”, który zawiera szereg rekomendacji dotyczących Europejskiego Funduszu Konkurencyjności. Jak wskazują autorzy:

  • mechanizm ten powinien zacząć działać możliwe jak najszybciej i być wzorowany na NextGenerationEU, czyli pochodzić z emisji wspólnego, europejskiego długu,
  • wartość Funduszu powinna odpowiadać (proporcjonalnie) wielkości i obszarom wsparcia, jakie amerykańskie firmy otrzymują w ramach IRA, czyli uwzględniając wielkość europejskiego PKB, Europejski Fundusz Konkurencyjności powinien mieć wartość 237 miliardów euro,
  • aby utrzymać konkurencyjność UE, znacząca część środków Funduszu powinna wspierać branże czystych technologii,
  • sposób, w jaki środku byłyby rozdzielane pomiędzy poszczególne państwa członkowskie powinien uprzywilejowywać kraje, które stoją przed większymi wyzwaniami związanymi z budową gospodarki neutralnej klimatycznie.

Zgodnie z wyliczeniami autorów, Polska byłaby jednym z trzech największych beneficjentów takiego mechanizmu.

Jak wskazał Marcin Korolec z Instytutu Zielonej Gospodarki, były minister i współautor raportu, potrzebujemy nowej polityki przemysłowej w Europie, która wyrównywałaby szanse europejskiego przemysłu względem naszych głównych konkurentów, czy to z USA, czy to z krajów azjatyckich, w szczególności Chin.

Europa coraz bardziej traci na konkurencyjności w stosunku do innych globalnych gospodarek, wynika to z niewystarczających inwestycji, ale też z nadmiernej liczby regulacji – tylko w ciągu ostatnich 5 lat UE przyjęła aż 13 tysięcy aktów prawnych. Aby fundusz konkurencyjności mógł efektywnie wspierać firmy, konieczne jest równoczesne ograniczenie tych obciążeń i stworzenie bardziej przyjaznych warunków dla biznesu – powiedziała Małgorzata Mroczkowska-Horne, dyrektor generalna Konfederacji Lewiatan.

Problem słabnącej pozycji gospodarczej Europy pojawiał się wielokrotnie podczas dyskusji.  Przykładem jest przemysł motoryzacyjny w Europie, który przechodzi obecnie przez bardzo głęboki okres transformacji.

Instrumenty wsparcia są bardzo potrzebne, aby Europa mogła być konkurencyjna, szczególnie względem Chin i USA. Chodzi tu przede wszystkim o produkcję samochodów elektrycznych, system wsparcia ich zakupu, budowy infrastruktury do ładowania, a także inwestycji w badania i rozwój produkcji samochodów elektrycznych i baterii trakcyjnych. W końcu warto podjąć dyskusję na temat uproszczenia regulacji w Europie, by ramy prawne służyły przedsiębiorcom i obywatelom – powiedział Paweł Wideł, prezes Związku Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych przy Konfederacji Lewiatan.

Składane przez Przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen deklaracje, zgodnie z którymi europejska polityka przemysłowa będzie stanowiła jeden z najważniejszych priorytetów politycznych nowej kadencji przyjmowane są pozytywnie przez przedstawicieli przemysłu. Biznes od lat apeluje o unijną kompleksową strategię, która zwiększy produktywność i poziom inwestycji w Europie.

Polski przemysł odgrywa kluczową rolę w europejskiej zielonej transformacji. Prognozy Banku Światowego [1]wskazują, że Polska ma potencjał, by do 2030 roku nawet pięciokrotnie zwiększyć eksport technologii związanych z czystą energią, zwłaszcza w obszarze baterii do pojazdów elektrycznych oraz technologii wiatrowych. Warto podkreślić, że już teraz około 60% wszystkich baterii produkowanych w Europie pochodzi z Polski – powiedziała Kinga Grafa, zastępczyni dyrektorki generalnej ds. europejskich Konfederacji Lewiatan i szefowa przedstawicielstwa w Brukseli.

Aby jednak w pełni wykorzystać ten potencjał, konieczne są inwestycje, w tym prywatne, które szacuje się na około 5 miliardów dolarów. Kluczowa będzie również koordynacja na poziomie Unii Europejskiej oraz wprowadzenie odpowiednich mechanizmów finansowych. W tym zakresie Konfederacja Lewiatan podejmuje działania zarówno w Polsce, jak i w Brukseli – dodała Kinga Grafa.

Wysokie ceny energii, nadmiar regulacji, a także uzależnienie od importu surowców krytycznych z krajów trzecich było wskazywane przez przedstawicieli przemysłu jako największe wyzwania, z którymi obecnie boryka się europejski biznes i które pilnie muszą zostać zaadresowane przez nową Komisję Europejską. Podczas debaty Małgorzata Maurer z Polpharma Group przytoczyła przykład uzależnienia Europy od leków i substancji czynnych (API) produkowanych w Azji, które jest widoczne w postaci nasilających się braków leków co zagraża bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańców UE. Europejski przemysł potrzebuje dostępu do finansowania oraz inwestycji w infrastrukturę i zdolności produkcyjne.

Razem z naszymi partnerami zorganizowaliśmy w Brukseli pierwszą dyskusję polityczno-ekspercką pod patronatem Polskiej Prezydencji w Radzie UE. Dzięki temu przeszliśmy z fazy definiowania problemu do etapu opracowywania oryginalnych rozwiązań w zakresie unijnej konkurencyjności. Propozycje Instytutu Zielonej Gospodarki odpowiadają na kluczowe wyzwania związane z wdrażaniem nowych technologii, sugerując między innymi, aby środki finansowe z Europejskiego Funduszu Konkurencyjności obejmowały nie tylko nakłady inwestycyjne, ale również koszty operacyjne. Dzięki temu unikniemy sytuacji, w której finansujemy rozwiązania, na które nie stać rynku – powiedział Bartek Czyczerski, Prezes Zarządu Związku Pracodawców Business & Science Poland.

Pełna wersja raportu Re-charging Europe do pobrania poniżej.

[1] Clean Tech Value Chains: Using Trade Data to Guide a Complex Policy Space – Part Two: Zooming in on Poland, (2024.12.17), https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099121724035024489/p500459181129505b185041014773cd2655

BusinessEurope: potrzebujemy pilnego restartu, aby przywrócić konkurencyjność Europy
15 stycznia 2025

BusinessEurope: potrzebujemy pilnego restartu, aby przywrócić konkurencyjność Europy

BusinessEurope opublikowało priorytety biznesowe na następny cykl instytucjonalny Unii Europejskiej w publikacji "Reboot Europe: Europe’s economic success – everyone’s business". 

Reboot Europe

Gospodarka Europy pozostaje w tyle. Według OECD napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI) do Unii Europejskiej spadł z ponad 6% PKB UE do wartości ujemnych w latach 2015–2023, podczas gdy napływ FDI do USA utrzymywał się na wysokim poziomie.

Ta stagnacja zagraża naszej zdolności do realizacji kluczowych transformacji: zielonej, cyfrowej, społecznej i związanej z bezpieczeństwem. Wzywamy do odświeżenia polityk europejskich w nowym cyklu unijnym, aby rozwiązać strukturalne słabości, które podważają wysiłki naszych firm na rzecz społeczeństwa –  powiedział Fredrik Persson, prezydent BusinessEurope.

Liderzy UE przyznali, że dobrobyt Europy jest zagrożony, i zobowiązali się do uczynienia konkurencyjności najwyższym priorytetem na najbliższe pięć lat. Ten nowy kierunek polityczny został przyjęty z zadowoleniem, ale musi on teraz znaleźć odzwierciedlenie w nadchodzących inicjatywach, takich jak Kompas Konkurencyjności, omnibusowe uproszczenie przepisów UE i Porozumienie na rzecz Czystego Przemysłu.

Nadszedł czas na działanie. Jako BusinessEurope przedstawiamy dziś konkretne działania, które UE powinna podjąć w ciągu pierwszych 100 dni i później. Obejmują one ograniczenie biurokracji, obniżenie kosztów energii, dywersyfikację rynków eksportu i importu, wzmocnienie gospodarki cyfrowej oraz wspieranie innowacji – dodał Persson.

8 kluczowych elementów spójnej strategii konkurencyjności

  1. Racjonalne polityki gospodarcze, które poprawią warunki inwestycyjne w Europie, odwrócą spadek przemysłu i usług europejskich, zapewnią firmom szeroki dostęp do finansowania, przywrócą stabilność finansów publicznych i umożliwią spłatę długu publicznego poprzez wzrost gospodarczy.
  2. Otwartą międzynarodową wymianę handlową i bezpieczny porządek światowy, poprzez realizację istniejących umów handlowych, zapewnienie ich skuteczności i trwałości, zawieranie nowych porozumień, dalsze wspieranie Ukrainy oraz stabilizację i rozwój gospodarczy w sąsiedztwie UE.
  3. Wspierające polityki klimatyczne i energetyczne, które strukturalnie zmniejszą różnicę w kosztach energii między UE a głównymi konkurentami, pomogą dywersyfikować źródła energii (w tym źródła przejściowe) i budować partnerstwa z dostawcami z krajów trzecich.
  4. Rynek wewnętrzny z mniejszą i mądrzejszą regulacją, gdzie towary, usługi, osoby, kapitał i dane mogą swobodnie się przemieszczać, MŚP i start-upy mogą rozwijać się na rynku europejskim, opierając się na lepszej jakości legislacji, mniejszych wymaganiach sprawozdawczych, szybszych procedurach wydawania zezwoleń i lepszym egzekwowaniu zasad konkurencji.
  5. Więcej możliwości dla cyfrowej gospodarki UE, efektywne wdrażanie nowych zasad cyfrowych (aby zapewnić przewidywalne i spójne ramy prawne), rozwijanie umiejętności cyfrowych, poprawę doradztwa organów kompetentnych i przyjmowanie międzynarodowych standardów dla lepszej interoperacyjności i skalowalności firm z UE.
  6. Ambitne polityki badawczo-innowacyjne, które priorytetowo traktują finansowanie UE dla konkurencyjności przemysłowej, wzmacniają partnerstwa publiczno-prywatne i ekosystemy B+R oraz ułatwiają współpracę międzynarodową.
  7. Zrównoważone polityki zatrudnienia i społeczne, które odpowiadają na potrzeby zarówno firm, jak i pracowników, promują mobilność, pomagają rozwiązywać problemy niedoborów siły roboczej i niedopasowań kompetencji, szanują zasadę subsydiarności i pozostawiają miejsce na rozwiązania negocjowane przez partnerów społecznych.
  8. Przygotowanie do kolejnego rozszerzenia UE, podejście oparte na zasługach, wspieranie dziewięciu krajów kandydujących w ich staraniach o spełnienie wymagań członkostwa w UE oraz konieczne dostosowania w samej UE, aby zapewnić, że rozszerzenie przyczyni się do wzrostu konkurencyjności i dobrobytu w Europie.

Więcej o priorytetach BusinessEurope na oficjalnej stronie RebootEurope.eu

Raport w formie pliku PDF do pobrania poniżej (w języku angielskim).

 

Polska prezydencja w Radzie UE – jak ją wykorzystać?
13 stycznia 2025

Polska prezydencja w Radzie UE – jak ją wykorzystać?

The Chancellery of the Prime Minister, PAP S.A

Polska po raz drugi objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Przez sześć miesięcy nasz kraj będzie kierował pracami Unii, koncentrując się na wzmacnianiu bezpieczeństwa i stabilności w obliczu globalnych wyzwań.

Polska przejmuje przewodnictwo w trudnym okresie dla Europy. Unia Europejska stawia czoła skutkom agresji Rosji na Ukrainę, rosnącym napięciom geopolitycznym oraz wyzwaniom związanym z erozją międzynarodowego porządku opartego na zasadach. Dodatkowo, coraz częstsze ataki hybrydowe wymierzone w demokrację europejską wymagają zdecydowanych działań. To czas próby, w którym Unia musi nie tylko chronić swoich obywateli, ale także wzmacniać potencjał obronny i budować stabilność w swoim najbliższym otoczeniu. Celem jest zapewnienie Europejkom i Europejczykom poczucia bezpieczeństwa oraz stworzenie perspektyw rozwoju w obliczu globalnych wyzwań.

– Polska prezydencja to dla nas naprawdę duża szansa. To jest pierwsza prezydencja w nowym cyklu instytucjonalnym, z nowym Parlamentem Europejskim, nową Komisją i mamy szansę realizować ważne projekty legislacyjne, także z punktu widzenia polskich przedsiębiorców i polskich obywateli – powiedziała serwisowi eNewsroom.pl Kinga Grafa, zastępczyni dyrektorki generalnej ds. europejskich i szefowa przedstawicielstwa Lewiatana w Brukseli.

– To jest czas, który powinniśmy dobrze wykorzystać. Ważnym tematem będzie jednolity rynek europejski i to, żeby on dobrze funkcjonował. Obecnie jest bardzo sfragmentaryzowany i to jest dobry moment, żeby przyjrzeć się co nie działa – z jakich powodów nie działa i co warto zrobić, jak to usprawnić. Także w kontekście transgranicznego przepływu usług – potencjał jednolitego rynku nie jest w pełni wykorzystany. Ponadto przy każdej nowej legislacji powinien być przeprowadzany tzw. competetive check, czyli sprawdzenie jak legislacja wpłynie na konkurencyjność. Przykładem są bardzo wysokie ceny energii, wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej, dodatkowe obciążenia regulacyjne związane z raportowaniem. I rzeczywiście w globalnym wyścigu przegrywamy z resztą świata, bo jest po prostu drożej i trudniej. Trzeba również wesprzeć kandydatów do członkostwa, między innymi Ukrainę – podkreśliła Kinga Grafa.

Całą wypowiedź Kingi Grafy można obejrzeć w serwisie YouTube: