13 stycznia federacje BusinessEurope przekazały list na ręce Antonio Costy, Premiera Portugalii, w związku z przejęciem przez ten kraj Prezydencji w Radzie UE w pierwszym półroczu 2021. Biznes europejski wyraża w nim pełne poparcie dla pięciu priorytetów portugalskiej prezydencji, jakimi są odporna, zielona, cyfrowa, społeczna i globalna Europa.

W tym bezprecedensowym kryzysie, europejskie przedsiębiorstwa nie ustają w wysiłkach, aby ochronić nasze gospodarki i społeczeństwa. Podejmujemy zdecydowane działania w celu złagodzenia gospodarczych i społecznych skutków kryzysu spowodowanego pandemią. Robimy wszystko, aby zachować łańcuchy wartości, utrzymać miejsca pracy oraz przyspieszyć zieloną i cyfrową transformację. „Wzywamy prezydencję portugalską do skoncentrowania się na stworzeniu warunków poprawiających naszą zdolność do generowania wzrostu i zatrudnienia oraz do wspierania reform strukturalnych.” – mówi Kinga Grafa, Dyrektor Biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

Ścieżka powrotu do przedkryzysowego poziomu produkcji gospodarczej będzie prawdopodobnie długa i nierówna, chociażby ze względu na niepewność, która nadal pozostaje wysoka. Najnowsze perspektywy gospodarcze BusinessEurope dla UE wskazują na spadek o ponad 7 proc. w 2020 r. i wzrost o 5 proc. w 2021 r., co oznacza, że pod koniec 2021 r. gospodarka UE nadal będzie znajdować się na poziomie 3 proc. poniżej poziomu sprzed kryzysu. „Bardzo ważne jest, aby pieniądze z wartego 750 mld euro Funduszu Odbudowy UE szybko dotarły do przedsiębiorstw i pracowników oraz zostały zainwestowane we właściwe projekty.” – mówi Adam Dorywalski, ekspert Konfederacji Lewiatan ds. UE z biura w Brukseli.

Pobierz pełną treść (materiał w jęz. angielskim)

Konfederacja Lewiatan

13 stycznia odbyła się konferencja online zorganizowana przez brukselski think-tank „European Roundtable on Climate Change and Sustainable Transition” nt. stanu wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu. Udział w wydarzeniu wzięła Dorota Zawadzka-Stępniak, Dyrektorka Departamentu Energii i Zmian Klimatu w Konfederacji Lewiatan.

W swoim zamierzeniu Europejski Zielony Ład jest nową unijną strategią na rzecz wzrostu służąca przekształceniu Unii w nowoczesną, zasobooszczędną i konkurencyjną gospodarkę. Zakłada ona osiągnięcie przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r. Zgodnie z decyzją z grudnia 2020 r. UE zadeklarowała cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 r. Z tego powodu zarówno Fundusz Odbudowy UE po pandemii oraz nowy budżet UE na lata 2021-2027 będą stawiać na zieloną transformację, a już na 2021 r. Komisja Europejska zaplanowała wiele nowych inicjatyw w tym obszarze.

W konferencji udział wzięli przedstawiciele organizacji pracodawców, eksperci i urzędnicy unijni. Dorota Zawadzka Stępniak podsumowała działania Konfederacji Lewiatan w obszarze Europejskiego Zielonego Ładu, w tym pracę Rady ds. Zielonej Transformacji oraz wskazała na wyzwania w 2021 r. związane z rewizją kluczowych dyrektyw dot. m.in. EU ETS (Europejski System Handlu Uprawnieniami do Emisji), Odnawialnych Źródeł Energii czy Efektywności Energetycznej, mechanizmem dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, których kształt wpłynie na funkcjonalnie polskiego biznesu, szczególnie na jego konkurencyjność.

Konfederacja Lewiatan

Komisja Europejska zaplanowała na ten rok wiele nowych propozycji legislacyjnych oraz przegląd obowiązującego prawa w obszarach związanych przede wszystkim z Nowym Europejskim Zielonym Ładem.

W planach KE znalazły się m.in.:

• Zmiana unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (systemu handlu emisjami), z uwzględnieniem sektora morskiego, lotnictwa oraz mechanizmu CORSIA, a także wniosek dotyczący systemu handlu emisjami jako zasobu własnego (drugi kwartał)
• Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM) oraz wniosek dotyczący CBAM jako zasobu własnego (drugi kwartał)
• Zmiana dyrektywy ws. opodatkowania energii (drugi kwartał)
• Zmiana dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii służąca realizacji ambicji nowych celów klimatycznych na 2030 r. (drugi kwartał)
• Zmiana dyrektywy o efektywności energetycznej służąca realizacji ambicji nowych celów klimatycznych na 2030 r. (drugi kwartał)
• Zmiana dyrektywy w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (drugi kwartał),
• Zmiana rozporządzenia określającego normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych (drugi kwartał)
• Zmiana dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (czwarty kwartał)
• Inicjatywa w zakresie polityki zrównoważonych produktów, w tym zmiana dyrektywy w sprawie ekoprojektu (czwarty kwartał)
• Zmiana dyrektywy w sprawie inteligentnych systemów transportowych, w tym inicjatywa dotycząca sprzedaży biletów multimodalnych (trzeci kwartał)
• Zmiana rozporządzenia w sprawie transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T (trzeci kwartał)
• Opracowanie norm emisji zastępujących normy Euro 6/VI dla samochodów osobowych, dostawczych, ciężarowych i autobusów (czwarty kwartał).

Komisja przedstawi także w 2021 r. następujące inicjatywy związane z drugą obok zielonej, czyli cyfrową transformacją takie jak:

• Opłata cyfrowa oraz wniosek dotyczący opłaty cyfrowej jako zasobu własnego (drugi kwartał)
• Akt prawny o danych (trzeci kwartał)
• Przegląd dyrektywy dot. baz danych (trzeci kwartał)
• Godna zaufana i bezpieczna europejska tożsamość elektroniczna (pierwszy kwartał)
• Poprawa warunków pracy osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych
• Nowe wymogi dotyczące projektowania i praw konsumentów w  odniesieniu do urządzeń elektronicznych (czwarty kwartał)
• Wyrównywanie szans i dostęp do zamówień publicznych w kontekście subsydiów zagranicznych (drugi kwartał).

Ponadto, w kontekście pandemii koronawirusa, Komisja zaprezentuje swoją propozycję dot. europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia w czwartym kwartale br.

Konfederacja Lewiatan, która utrzymuje bardzo bliskie robocze kontakty z Komisją Europejską będzie śledzić na bieżąco te tematy i informować firmy o ich przebiegu. Pełen program prac Komisji na 2021 r. znajduje się tutaj: https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:91ce5c0f-12b6-11eb-9a54-01aa75ed71a1.0020.02/DOC_2&format=PDF

Konfederacja Lewiatan

Nowy mandat Komitetu, jak zawsze na początku kadencji, wymagał czasu na pełny rozruch. Sesja grudniowa zakończyła ten trudny okres: wybory do sekcji, obserwatoriów, komitetów doradczych i prezydiów wszystkich tych ciał uruchomiły kolejny etap, kiedy dyskutowane są priorytety Komitetu we wszystkich obszarach na najbliższe 2,5 roku. W sposób oczywisty koncentrują się one na najbliższych regulacjach, strategiach i komunikatach Komisji Europejskiej, pracach Parlamentu Europejskiego i programie kolejnej prezydencji UE, tym razem portugalskiej.

Sesja grudniowa Komitetu była dość gorąca, przede wszystkim z powodu debaty nad Opinią sekcji INT (Jednolitego Rynku), INT/913 :Transformacja przemysłowa w kierunku zielonej i cyfrowej europejskiej gospodarki – niezbędne regulacje i rola partnerów społecznych. Choć opinia pochodziła z sekcji INT, w ostatecznej wersji skoncentrowała się wyłącznie na kwestiach społecznych i to oderwanych od realiów Europy w trakcie pandemii i jej skutków. W opinii zgłaszano też liczne postulaty dotyczące projektów przyszłych dokumentów KE, takich jak „Plan działania na rzecz pełnej implementacji EFSP” czy Nowego Paktu Społecznego. Wykroczyło to daleko poza prośbę Parlamentu Europejskiego o taką opinię. W tej sytuacji 12 członków Grupy Pracodawców (w tym 6 członków z Polski) przygotowało 31 poprawek, z których w dwóch osiągnięto kompromis, na cztery zgodziła się sprawozdawczyni, a pozostałe 25 zostało odrzuconych. Po co więc było to robić? A no po to, by w efekcie głosowania, jeśli poprawki uzyskają co najmniej 25 proc. głosów „za” w trakcie sesji plenarnej, zostały załączone do opinii. Tym razem tych głosów było ponad 37 proc. To pierwsze, tak mocne zderzenie grupy pracodawców z pozostałymi dwoma grupami: pracowników i tzw. różnych interesów zapowiada, że racjonalna debata będzie także w tym mandacie EKES bardzo trudna.

Warto wspomnieć o dwóch innych opiniach, przyjętych praktycznie prawie jednogłośnie: SOC/638: Zagwarantowanie rzeczywistych praw osób z niepełnosprawnościami do głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego (sprawozdawcą był Krzysztof Pater) i SOC/643: Zasady dotyczące usług publicznych a stabilność demokratycznego ładu (sprawozdawcą był Christian Moos z grupy III). Ta ostatnia dobrze odzwierciedliła stan naruszeń praw obywatelskich i reguł praworządności w sytuacji pandemii w wielu państwach członkowskich, na co w przyszłości nie może być zgody.

Rozdzielono też nowe prace, w które są też zaangażowani przedstawiciele Lewiatana: Jacek Krawczyk został członkiem grupy studyjnej opinii sekcji TEN na temat „Białej Księgi Transportu”, a Lech Pilawski przewodniczącym i członkiem grupy studyjnej opinii sekcji SOC: „Unia równości: Europejska strategia na rzecz równości osób LGTBIQ 2020-2025 /COM(2020) 698 final/ i członkiem grupy studyjnej opinii sekcji INT: Strategia farmaceutyczna dla Europy /COM(2020) 761 final/.

Christa Schweng, przewodnicząca EKES, zwróciła się na dzień przed szczytem, z osobistym apelem do Rady UE o przyjęcie Wieloletnich Ram Finansowych i Budżetu Odbudowy (publikowany także na stronie Lewiatana)

16 grudnia 2020 zaprezentowałem sekcji SOC program Obserwatorium Rynku Pracy, któremu przewodniczę.

Lech Pilawski, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan

Więcej: www.eesc.europa.eu

SOC/638 https://www.eesc.europa.eu/en/our-work/opinions-information-reports/opinions/need-guarantee-real-rights-persons-disabilities-vote-european-parliament-elections-additional-opinion

SOC/643 https://www.eesc.europa.eu/en/our-work/opinions-information-reports/opinions/principles-public-services-ie-public-services-citizens-public-administration-contribute-directly-stability-free

Konfederacja Lewiatan

Negocjacje między PE i Radą trwały ponad dwa miesiące. Najtrudniejsze tematy negocjacji, to przede wszystkim: nowe zasoby własne, rola PE w administrowaniu Funduszem Odbudowy, dofinansowanie szeregu programów flagowych.

27 maja br. Komisja Europejska (KE) wydała komunikat, w którym zaproponowała plan odbudowy gospodarczej po pandemii, obejmujący odnowione WRF na lata 2021–2027 w wysokości 1,1 bln oraz 750 mld euro w ramach Funduszu Odbudowy (500 mld euro jako granty, 250 mld euro jako pożyczki). 21 lipca, państwa członkowskie uzgodniły budżet w wysokości ok. 1,8 bln euro, zmniejszając WRF i utrzymując poziom finansowania Next Generation EU, w ramach którego 390 mld euro będzie przeznaczone na pomoc bezzwrotną, a 360 mld euro na pożyczki. Kolejnym brakującym elementem w procedurze przyjęcia WRF była zgoda Parlamentu Europejskiego (PE) na rozporządzenie w sprawie WRF oraz osiągnięcie porozumienia w sprawie przepisów sektorowych dotyczących konkretnych programów, takich jak Horyzont Europa, którego celem jest zwiększenie innowacyjności unijnej gospodarki.

Negocjacje między PE i Radą trwały ponad dwa miesiące. Najtrudniejsze tematy negocjacji, to przede wszystkim: nowe zasoby własne, rola PE w administrowaniu Funduszem Odbudowy, dofinansowanie szeregu programów flagowych, jak m. in. Horyzont Europa i Erasmus, włączanie realizacji celów klimatycznych i bioróżnorodności do wszystkich obszarów działań UE, promowanie równości płci oraz funkcjonowanie mechanizmu praworządności. Osiągnięte 10 listopada porozumienie zakłada, m. in. o 15 mld euro więcej na naukę, zdrowie i edukację poprzez wzmocnienie programów Horyzont Europa, EU4Health i Erasmus+. Budżet ma być bardziej elastyczny, co umożliwi szybszą reakcję na nieprzewidziane sytuacje.

16 listopada, rozporządzenie ws. powiązania środków unijnych z praworządnością zostało przyjęte większością kwalifikowaną, przy sprzeciwie Polski i Węgier. Z tego powodu oba te państwa zgłosiły weto ws. WRF, których przyjęcie wymaga jednomyślności państw członkowskich. Prezydencja niemiecka zaproponowała rozwiązanie kompromisowe przed grudniowym szczytem europejskim, m. in. zawierającym wytyczne ws. stosowania mechanizmu praworządności.

Podczas Rady Europejskiej 10 grudnia, po wycofaniu weta przez Polskę i Węgry, jednomyślnie przyjęto porozumienie ws. WRF i Funduszu Odbudowy. W ślad za konkluzjami Rady, Komisja zobowiązała się opracować i przyjąć wytyczne dotyczące sposobu, w jaki będzie stosować rozporządzenie, w tym metodykę przeprowadzania przez siebie oceny. W konkluzjach czytamy m. in., że wytyczne te zostaną opracowane w ścisłym porozumieniu z państwami członkowskimi. W przypadku zaskarżenia mechanizmu do TSUE, KE wstrzyma się z opracowaniem wytycznych do rozporządzenia, tak aby uwzględnić wszelkie istotne elementy wynikające z takiego wyroku. Ponadto, stosowanie mechanizmu będzie uwzględniało jego pomocniczy charakter i środki w ramach mechanizmu będą rozpatrywane jedynie w przypadku, gdyby inne procedury nie pozwoliły na skuteczniejszą ochronę budżetu Unii.

Parlamenty narodowe również odgrywają istotną rolę w tym procesie, ponieważ muszą wyrazić zgodę na decyzję w sprawie zasobów własnych UE. Dopiero wówczas KE może zacząć pożyczać pieniądze na rynkach finansowych, aby sfinansować Next Generation EU. To ważna decyzja, ponieważ uwspólnotowienie długu fundamentalnie zmieni funkcjonowanie Unii. Przyjęcie decyzji w sprawie zasobów własnych wymaga jednomyślności w Radzie, po konsultacji z Parlamentem (art. 311 TFUE). Proces ratyfikacji w 27 krajach UE jeszcze się nie rozpoczął.

17 września br., Komisja Europejska opublikowała komunikat określający wytyczne dotyczące przygotowywania krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności (KPO), w którym zachęca rządy krajowe do przedkładania KE wstępnych projektów już od 15 października 2020 r. Termin przekazania ostatecznych wersji tych planów upłynie 30 kwietnia przyszłego roku. Komisja dokona oceny reform określonych w KPO, uwzględniając w szczególności trzy kwestie: czy zaproponowane projekty przyczyniają się do skutecznego rozwiązywania problemów określonych w rekomendacjach dla poszczególnych krajów w ramach Semestru Europejskiego, czy zawierają środki, które skutecznie przyczynią się do zielonej i cyfrowej transformacji oraz czy przyczynią się do wzmocnienia wzrostu, tworzenia miejsc pracy oraz odporności gospodarczej i społecznej państw członkowskich. Każdy KPO będzie musiał obejmować co najmniej 37% wydatków związanych z klimatem i 20% z cyfryzacją. Wśród sztandarowych projektów, które wspomina KE, można wymienić m. in. budowę punktów do ładowania samochodów elektrycznych, renowację budynków, tworzenie infrastruktury sieci 5G, modernizację administracji publicznej, czy podnoszenie kompetencji, zwłaszcza cyfrowych. Czerwcowa Rada Europejska zatwierdzi zalecenia dla poszczególnych krajów z zakresu polityki fiskalnej.

Jako Konfederacja Lewiatan jesteśmy aktywnym uczestnikiem przygotowywania KPO. Liczymy, że znajdą się w nim projekty przedłożone przez firmy. Na poziomie unijnym, w ramach BusinessEurope, zabiegamy m. in. o odpowiednie dofinansowanie programu Horyzont Europa, którego celem jest zwiększenie innowacyjności unijnej gospodarki. Budżet programu w wysokości ok. 80,9 mld euro zostanie rozłożony na najbliższe 7 lat i podzielony między trzy filary.

Nowe WRF integrują istniejący program COSME, który oferuje finansowanie specjalnie w celu wspierania MŚP, z nowym programem InvestEU. Pula środków dla MŚP zostanie zatem określona w ramach negocjacji w sprawie InvestEU. Ten nowy program będzie następcą Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (tzw. „Planu Junckera”) i skonsoliduje 14 różnych programów. Pula InvestEU jest podzielona na cztery segmenty: zrównoważona infrastruktura, badania naukowe, innowacje i cyfryzacja, MŚP oraz inwestycje społeczne i umiejętności. Zaproponowana zmiana wychodzi naprzeciw naszym postulatom i stanowi potrzebne usprawnienie, które umożliwi np. wykorzystanie wspólnej infrastruktury projektu, takiej jak portal internetowy, co ułatwi użytkownikom nawigację i dostęp do finansowania.

Kinga Grafa, dyrektorka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Konfederacja Lewiatan

W ostatnim czasie na poziomie unijnym zaobserwować można wzmożone zainteresowanie kwestiami związanymi z prawem własności intelektualnej. Komisja Europejska w listopadzie opublikowała IP Action Plan, który zakłada uaktualnienie ram prawnych Unii Europejskiej tam, gdzie jest to konieczne, oraz wprowadzenie zrównoważonej polityki w zakresie własności intelektualnej, aby pomóc przedsiębiorstwom, również MŚP, w pełni korzystać z ich dóbr własności intelektualnej, a więc wynalazków, znaków towarowych, wzorów przemysłowych czy choćby oznaczeń geograficznych. Ponadto, IP Action Plan ma na celu, uwzględniając obecną sytuację, wzmocnienie ochrony twórczości w czasach kryzysu zdrowotnego i gospodarczego spowodowanego koronawirusem SARS-CoV-2, a także ułatwienie płynnego przejścia na systemy cyfrowe oraz te, które uwzględniają założenia Zielonego Nowego Ładu.

Dodatkowo, na stronach Komisji Europejskiej zamieszczono wstępną ocenę skutków (inception impact assessment) dotyczącą przeglądu obowiązujących przepisów dotyczących wzorów przemysłowych oraz oznaczeń geograficznych, przede wszystkim skupiając się, w przypadku tych drugich, na dodatkowych świadectwach ochronnych dla produktów leczniczych oraz produktów ochrony roślin. Kolejnym tematem będącym w zakresie zainteresowania Komisji Europejskiej są patenty konieczne do spełnienia normy.

We wszystkich przedstawionych kwestiach Komisja Europejska wyraźnie podkreśla potrzebę harmonizacji, głównie w przypadku procedur, na poziomie unijnym obowiązujących w państwach członkowskich przepisów w zakresie własności intelektualnej. Poza tym organem Unii Europejskiej, również europejskie organizacje pracodawców sprawnie reagują na przyszłe zmiany legislacyjne, rozpatrując możliwe rozwiązania i próbując znaleźć wyjście kompromisowe.

Tematem niezwykle ważnym wśród organizacji pracodawców na poziomie unijnym stało się ostatnio zagadnienie harmonizacji materialnego prawa patentowego, w szczególności nieszkodliwego ujawnienia określonego w art. 55 Konwencji o patencie europejskim. Określa on wyjątki od kryterium nowości, niezbędnego do uznania, że dany wynalazek posiada zdolność patentową. Pozostałymi dwoma kryteriami, również poddawanymi ocenie, są poziom wynalazczy oraz przemysłowa stosowalność. Zgodnie z treścią przytoczonego przepisu ujawnienie wynalazku nie jest brane pod uwagę, jeżeli nastąpiło nie wcześniej niż sześć miesięcy przed dokonaniem europejskiego zgłoszenia patentowego i jeżeli spowodowane było bezpośrednio lub pośrednio:

• oczywistym nadużyciem w stosunku do zgłaszającego lub jego poprzednika prawnego, albo
• faktem, że zgłaszający lub jego poprzednik prawny wystawili wynalazek na oficjalnej lub oficjalnie uznanej wystawie międzynarodowej w rozumieniu Konwencji o wystawach międzynarodowych, podpisanej w Paryżu dnia 22 listopada 1928 r. i po raz ostatni zmienionej dnia 20 listopada 1972 r.

Pomijając przepisy Konwencji, podobne uregulowania znaleźć można w art. 25 ust. 5 ustawy prawo własności przemysłowej, zgodnie z którym przepisy nie wyłączają możliwości udzielenia patentu na wynalazek, jeżeli jego ujawnienie nastąpiło nie wcześniej niż sześć miesięcy przed dniem dokonania zgłoszenia wynalazku i było spowodowane oczywistym nadużyciem w stosunku do zgłaszającego lub jego poprzednika prawnego. Uregulowanie to nosi nazwę „ulgi w nowości”.

Warto zatem podkreślić, że ulga w nowości będzie dostępna jedynie w przypadku jednoczesnego wystąpienia dwóch warunków, mianowicie czasowego – badanie, kiedy nastąpiło ujawnienie oraz przyczynowego – stwierdzenie czy ujawnienie było spowodowane oczywistym nadużyciem w stosunku do zgłaszającego lub jego poprzednika prawnego.

BusinessEurope aktywnie uczestniczy w pracach Industry Trilateral (IT3), która skupia się na temacie harmonizacji materialnego prawa patentowego. W obecnym kwartale, grupa planuje publikację wniosku w sprawie harmonizacji materialnego prawa patentowego, który obejmuje przede wszystkim takie zagadnienia jak:

1. stan techniki
2. wnioski patentowe
3. nieszkodliwe ujawnienia
4. pierwszeństwo do uzyskania patentu
5. publikacja zgłoszenia po upływie 18 miesięcy od daty pierwszeństwa.

Konfederacja Lewiatan stanowczo sprzeciwiła się tym zmianom, zwracając uwagę, że w systemie  europejskim nie funkcjonuje, poza przypadkami wskazanymi w art. 55 Konwencji o patencie europejskim okres karencji, dlatego też zupełnie bezzasadne wydają się postulaty jego wprowadzenia, przy jednoczesnym przedłużeniu z obecnie obowiązującego warunkowo okresu 6 miesięcy do okresu 18 miesięcy.

Dodatkowo, wskazano na zasadnicze różnice między przepisami prawa patentowego poszczególnych państw członkowskich, podkreślając jednocześnie, że tego typu modyfikacja doprowadzi do licznych zawiłości prawnych, a także zwiększy koszty postępowań w sprawie udzielenia patentu. Co więcej, zwrócono uwagę na multiplikację ilości postępowań, będącą wynikiem wprowadzenia okresu karencji, który daje nową możliwość rozpoczęcia postępowania.

Temat ten jest niezwykle aktualny, uwzględniając ustanowienie jednolitego systemu patentowego w Europie, a tym samym Jednolitego Sądu Patentowego. Jednolity patent europejski wejdzie w życie dopiero, gdy umowę o powołaniu Jednolitego Sądu Patentowego ratyfikuje co najmniej 13 państw UE. Z tym większą uwagą, obserwuje się plany przyjęcia aktu zatwierdzającego do Porozumienia o JSP przez Niemcy. W przypadku jego przyjęcia Jednolity Sąd Patentowy może rozpocząć funkcjonowanie, najprawdopodobniej, już w 2022 r.

Pobierz stanowisko Lewiatana w tej sprawie (materiał w jęz. angielskim)

Elżbieta Dziuba, ekspertka Konfederacji Lewiatan

Konfederacja Lewiatan

Ryzyko weta polskiego rządu podczas Rady Europejskiej w ubiegłym tygodniu mogło przesłonić inne kluczowe wybory strategiczne – w szczególności deklarację o neutralności klimatycznej. Mogłoby się wydawać, że po trzech wyborczych latach polski rząd będzie wreszcie bardziej skłonny do decyzji koniecznych, chociaż nie zawsze przyjmowanych z aprobatą. Ostatecznie, po długich negocjacjach polski rząd zaakceptował cel redukcji CO2 do 2030 roku o co najmniej 55%.

Mimo tego turbulentnego otoczenia politycznego, polski biznes idzie do przodu. Globalne korporacje deklarują cele neutralności klimatycznej, polskie spółki skarbu państwa także. Ale to kropla w morzu. Dlatego zapytaliśmy firmy członkowskie Konfederacji Lewiatan o Europejski Zielony Ład i jego wpływ na ich funkcjonowanie

Przedstawiciele biznesu zdają sobie sprawę z tego, że nawet jeśli polski rząd nie będzie aktywnie kształtował polityki, warunki prowadzenia działalności wskutek zmian klimatu i polityki klimatyczno-środowiskowej są nieuchronne. Przede wszystkim, spodziewają się zmian w technologii produkcji (33%) i portfela produktów (27%). W tym celu inwestują (lub planują inwestycje w technologie proklimatyczne). W próbie firm członkowskich aktualnie takie inwestycje prowadzi 76% podmiotów. To z pewnością więcej niż w populacji polskich firm.

Miarodajne jest jednak to, co przedsiębiorcy wskazywali na bariery dalszych inwestycji proklimatycznych, prowadzących do redukcji emisji gazów cieplarnianych i tym samym przygotowanie do funkcjonowania w nowym otoczeniu. W pierwszej kolejności brak jasnej, długoterminowej strategii rządu i odpowiednich regulacji (62%) oraz korzystnych warunków finansowania publicznego (58%). O ile znoszenie bariery finansowej będzie łatwiejsze bez weta, o tyle w kwestii jakości prawodawstwa wciąż długa droga przed nami.

Raport „Europejski Zielony Ład – ocena wiedzy i postaw przedstawicieli polskiego biznesu” już wkrótce na stronie Konfederacji Lewiatan. Więcej informacji: dr Sonia Buchholtz – Ekspertka Ekonomiczna KL oraz Dorota Zawadzka-Stępniak – Dyrektorka Departamentu Energii i Zmian Klimatu KL

Konfederacja Lewiatan

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych wśród osób w wieku produkcyjnym, rozwój umiejętności oraz zdolność do adaptacji na zmieniającym się rynku pracy stanowią od dawna przedmiot działań i inicjatyw poszczególnych instytucji i programów UE.

Kończące się właśnie Wieloletnie Ramy Finansowe UE (2014 – 2020) i negocjacje nad kolejnym budżetem Unii stanowią dobry moment do spojrzenia na aktualne podejście Brukseli do tematu skills i próby oceny, czy poszczególne przedsięwzięcia, zwłaszcza w dobie pandemii i wynikających z niej zawirowań w europejskiej gospodarce, mogą przynieść zamierzone rezultaty.

Sygnały płynące od unijnych decydentów, jak również podjęte już projekty świadczą o tym, że UE w większym niż do tej pory stopniu chce powiązać swoje kluczowe inicjatywy z rozwojem umiejętności. Mowa tu przede wszystkim o osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 roku (Nowy Zielony Ład), digitalizacji i transformacji przemysłowej. Wiele wskazuje wręcz na to, że ambitne cele Brukseli nie będą mogły być zrealizowane bez większego, czy też może  efektywniejszego niż do tej pory zaangażowania w rozwój umiejętności zawodowych obywateli Unii, co wprost wymusza na UE szukania nowych rozwiązań i realizowania bardziej skutecznych działań w tym obszarze.

Świadczy o tym m.in. wpisanie skilling oraz reskilling, jako jednego z siedmiu punktów mających zapewnić osiągnięcie transformacji przemysłowej oraz ogłoszenie przez Komisję Europejską aktualizacji Europejskiej Agendy Umiejętności (European Skills Agenda) w lipcu 2020 r. Warto zwrócić uwagę, że zawarte w wymienionej agendzie punkty, skupiają się w dużym stopniu na rozwijaniu umiejętności i kwalifikacji wśród obecnych już na rynku osób, co wskazuje na zgodną wizję ze strony UE co do tego, że określone cele mogą zostać osiągnięte m.in. pod warunkiem zapewnienia wykwalifikowanych rąk do pracy, a tych byłoby zbyt mało gdybyśmy bazowali wyłącznie na odpowiedniej edukacji przyszłych pracowników.

Za dobry przykład kompleksowego podejścia do realizacji strategicznych planów posłużyć może uruchomiony 10 października 2020 r. przez komisarzy Thierry’ego Breton’a i Nicolasa Schmidt’a – Pact for Skills, stanowiący jedną z ważniejszych części skills agenda. Jego założenia opierają się na angażowaniu możliwie wielu podmiotów i budowaniu pogłębionej współpracy między pracodawcami, instytucjami publicznymi, rządami centralnymi i firmami szkoleniowymi. Powstałe w ten sposób partnerstwa prowadzić mają nie tylko do podnoszenia kwalifikacji czy też rozwoju umiejętności dostosowania się do nowych realiów na rynku pracy, ale też pośrednio prowadzić do zamierzonych przez UE przemian w sferze ekologii i cyfryzacji.

Istotą wskazanych działań ze strony Unii jest też indywidualne podejście do poszczególnych sektorów europejskiej gospodarki, w szerokim – unijnym ujęciu. Chodzi to tu przede wszystkim o takie przedsięwzięcia jak ‘Plan działania na rzecz współpracy sektorowej w zakresie umiejętności’ (Blueprint for sectoral cooperation on skills) czy Development and Research on Innovative Vocational Educational Skills project (DRIVES), których założenia oparte są na wymienionej powyżej współpracy wielu podmiotów oraz analizie trendów w danej branży, przygotowaniu strategii rozwoju określonych umiejętności i opracowaniu profili zawodowych czy programów niezbędnych do zdobywania poszczególnych kwalifikacji zawodowych. Inicjatywy te mają w swym założeniu doprowadzić do zniwelowania braku kadr w poszczególnych sektorach z uwzględnieniem zachodzących już teraz zmian, jak i tych, które  nastąpią w najbliższych latach, chociażby wskutek realizacji zadań związanych z Nowym Zielonym Ładem.  Wymienione projekty w dużej mierze dotyczą kształcenia i szkolenia zawodowego (vocational education and training – VET), które ze względu na profil osób z tym wykształceniem, stanowią odpowiedź na aktualne wyzwania rynku i gospodarki.

Kończąc, warto podkreślić, że nacisk na umiejętność przekwalifikowywania się i adaptowania do nowych warunków na rynku pracy, widoczny w podejmowanych przez UE inicjatywach, świadczy o potrzebie szybkiego i elastycznego reagowania na kryzysy. Przeszło dekadę temu dosięgnął nas kryzys finansowy, a obecnie borykamy się z pandemią
Covid-19 – przyszłość może przynieść duże zawirowania w gospodarce chociażby ze względu na obserwowane zmiany klimatyczne, jak również transformację cyfrową i zieloną.

Przedstawiony poniżej budżet UE na skills, powiększony środkami z funduszu odbudowy (Recovery and Resilience Facility), tworzy stabilne warunki do realizacji ambitnych inicjatyw i projektów. Podejście Unii łączące poszczególne cele z rozwojem określonych umiejętności w ramach danych sektorów, z uwzględnieniem zaangażowania możliwie wielu podmiotów jest słuszne i odpowiada na oczekiwania biznesu. Warto dodać, że uzupełnieniem opisanych działań i przeznaczanych na nie kwot powinna być inicjatywa polegająca na wczesnym rozpoznawaniu zdolności uczniów szkół podstawowych i umiejętnym ich rozwijaniu, tak by wybór kolejnego etapu kształcenia nie był przypadkowy i pozwalał na podążanie ścieżką spójną z indywidualnymi cechami danej osoby przy jednoczesnym zapewnieniu w przyszłości wykwalifikowanych kadr w poszczególnych sektorach europejskiej gospodarki.

Źródło: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1223&langId=en

Konfederacja Lewiatan

UE chce osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. i ten cel jest częścią wszystkich jej polityk w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Wymaga to przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, co jest wyzwaniem dla obszarów zależnych głównie od paliw kopalnych i wysokoemisyjnych sektorów przemysłu.

9 grudnia z inicjatywy Konfederacji Lewiatan odbyło się spotkanie on-line na temat Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Gościem specjalnym wydarzenia był europosł Krzysztof Hetman, wiceprzewodniczący Komisji Rozwoju Regionalnego (REGI) w Parlamencie Europejskim (PE). To właśnie ta Komisja PE przyjęła poprawki do propozycji Komisji Europejskiej dotyczące Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST), niezależnych od wysokości finansowania, co jest elementem negocjacji w sprawie Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) na lata 2021-2027 oraz Funduszu Odbudowy. Następnym etapem jest uzgodnienie kształtu Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w ramach negocjacji pomiędzy Parlamentem, Komisją i Radą UE.

Aby zmierzyć się ze społecznymi, gospodarczymi i środowiskowymi skutkami transformacji, Komisja Europejska zaproponowała w styczniu 2020 r. Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Wszystkie państwa członkowskie mają mieć dostęp do finansowania, ale środki będą skoncentrowane na regionach, przed którymi stoją największe wyzwania: o wysokiej emisji dwutlenku węgla czy intensywnie wykorzystujących paliwa kopalne, gdzie koszty transformacji są wyższe.

Fundusz Sprawiedliwej Transformacji wart jest w sumie 17,5 mld euro, z czego 7,5 mld euro pochodzi z WRF a 10 mld euro z Funduszu Odbudowy. Z tego Polsce według szacunków miałoby przypaść 1,5 mld euro z WRF oraz 2 mld euro z Funduszu Odbudowy, czyli w sumie 3,5 mld euro (jeśli Polska nie zgodzi się na cel neutralności klimatycznej to dostępne będzie 50% tej kwoty).

Pieniądze z FST mają otrzymać województwa: śląskie, dolnośląskie i wielkopolskie, a polski rząd chciałby jeszcze, aby te środki otrzymały także lubelskie, łódzkie i małopolskie. Warunkiem ubiegania się o środki z FST jest przygotowanie planów sprawiedliwej transformacji. Te plany, które są obecnie w Polsce przygotowywane, mają zawierać opisy wyzwań charakterystycznych dla poszczególnych obszarów, ich potrzeb rozwojowych oraz celów, które należy osiągnąć do 2030 r. oraz rodzaje planowanych działań i mechanizmy zarządzania. Przy tworzeniu planów sprawiedliwej transformacji brana jest pod uwagę specyfika poszczególnych regionów oraz ich potencjał. Na tej podstawie ma być opracowany krajowy plan sprawiedliwej transformacji, który musi być zatwierdzony przez Komisję Europejską.