W siedzibie Lewiatana zorganizowany zostanie pilotażowy program szkolenia dla prawników z Ukrainy w zakresie mediacji i arbitrażu.
Ukraina
W dniach 29.01-02.02 2024 r. w siedzibie Lewiatana zorganizowany zostanie pilotażowy program szkolenia dla prawników z Ukrainy w ramach programu SUKRAM (Solidarity Ukrainian Arbitration and Mediation), czyli szkolenia-doskonalenia w zakresie mediacji i arbitrażu.
Program ten jest przykładem naszego praktycznego wsparcia dla Ukrainy i współpracy z jej instytucjami na rzecz reformowania m.in. ich systemu sprawiedliwości oraz naszej współpracy z organizacjami przedsiębiorców. Ten pilotażowy projekt zgromadzi około 20 uczestników z Ukrainy, przedstawicieli ministerstw obrony, sprawiedliwości i weteranów wojennych.
Program SUKRAM jest współfinansowany przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności i Konfederację Lewiatan i organizowany przez Fundację Liderzy Przemian oraz Centrum Mediacji Konfederacji Lewiatan i Sąd Arbitrażowy Lewiatana.
Szkolenie poprowadzą eksperci Centrum i Sądu Arbitrażowego Lewiatana.
Wzrost cen osiągnął 6,2% zamiast wcześniej ogłaszanych 6,1%. Niewiele to jednak w ogólnym rozrachunku zmienia. Cały rok 2023 kończymy ze wzrostem 11,4%. W ciągu całego minionego roku jedynie ceny w kategorii transport pozostały praktycznie bez zmian. To oczywiście za sprawą paniki na rynku paliw z końca 2022 r. oraz „promocji wyborczej” z zeszłego roku.
Na tak dobrym wyniku zaważyły jednak dwa czynniki. Niższe, niż się spodziewano, wzrosty cen żywności. W skali miesiąca o jedyne 0,2%, w skali roku wyniki gorszy – 6%, ale widać, że dynamika produktów spożywczych wyhamowuje. To wyhamowanie widać wyraźnie w kategorii tłuszczów, w tym masła, gdzie ceny w ciągu roku spadają po kilkanaście procent. Potężne spadki w skali roku zalicza jednak kategoria opał. W ciągu roku płacimy blisko 20% mniej. Co oznacza, że na obecny odczyt inflacji ma wpływ kryzys energetyczny z 2022 r. Tak potężny spadek to też oznaka, że w tym okresie grzewczym rynek już zdyskontował wszystkie czynniki mogące zagrażać podaży surowców na rynkach światowych.
Przyszły rok to zapewne inflacja o połowę niższa. W tym wszystkim trzeba jednak pamiętać, że zbliżamy się stopniowo do największej bazy inflacyjnej z poprzedniego roku – luty 2023. Z kolei w tym samym okresie czeka nas decyzja rządu, co do tego w jaki sposób wyjść z tarcz antyinflacyjnych i czy z nich wychodzić – dodaje Mariusz Zielonka.
Czy to oznacza, że będzie taniej? Oczywiście średnio w całej gospodarce na pewno nie. Jeśli jednak sprawdzą się nasze prognozy to Polkom i Polakom pozostanie w kieszeni więcej niż przed rokiem.
Konfederacja Lewiatan
12 stycznia 2024
Lewiatan zorganizował wizytę przedstawicieli Unii Ukraińskich Przedsiębiorców w Brukseli
Konfederacja Lewiatan zorganizowała wizytę przedstawicieli Unii Ukraińskich Przedsiębiorców (SUP) w Brukseli. Podczas spotkań z unijnymi interesariuszami omówiono wyzwania oraz szanse związane z akcesją Ukrainy do UE z perspektywy biznesu, a także możliwości dalszego rozwoju współpracy między europejskimi i ukraińskimi przedsiębiorcami.
BrukselaprzedsiębiorcyspotkanieSUP
W dniach 8-10 stycznia odbyła się wizyta przedstawicieli Unii Ukraińskich Przedsiębiorców w Brukseli. SUP to jedna z dwóch ukraińskich organizacji pracodawców, która uzyskała status obserwatora w BusinessEurope. Prezydent Maciej Witucki jako wiceprezydent BusinessEurope ds. współpracy z Ukrainą odpowiada za rozwój relacji między biznesem europejskim i ukraińskim, w tym za współpracę z najbardziej reprezentatywnymi organizacjami ukraińskich przedsiębiorców i pracodawców.
W ramach wizyty delegacja SUP wzięła udział w spotkaniach z przedstawicielami Komisji Europejskiej. Tematami rozmów z dyrekcją generalną odpowiedzialną za prowadzenie unijnej polityki sąsiedztwa i rozszerzenia (DG NEAR) oraz dyrekcją generalną ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP (DG GROW) były m.in. wyzwania związane z akcesją Ukrainy do UE z perspektywy biznesu, a także możliwości dalszego wsparcia Ukrainy oraz zaangażowania w odbudowę tego kraju w obliczu przedłużającej się wojny.
Przedstawiciele SUP spotkali się również z posłami do Parlamentu Europejskiego Elżbietą Łukacijewska oraz Adamem Jarubasem. Podczas spotkania podkreślono konieczność wsparcia dla Ukrainy, w tym biznesu, na drodze jej akcesji do Unii Europejskiej.
Ważnym punktem wizyty było spotkanie z Prezydentem Grupy Pracodawców w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym, Stefanem Mallią, który wyraził wsparcie dla ukraińskiego biznesu oraz chęć rozwijania współpracy z ukraińskimi organizacjami przedsiębiorców i pracodawców.
Przedstawiciele SUP spotkali się również z dyrektorkami brukselskich biur szwedzkiej i fińskiej federacji pracodawców. Tematem rozmów była działalność organizacji pracodawców na poziomie unijnym oraz potencjał współpracy między europejskimi i ukraińskimi przedsiębiorstwami.
Ze strony Konfederacji Lewiatan w spotkaniach wzięli udział Maciej Witucki, Andrzej Rudka, Kinga Grafa oraz Luana Żak.
12 stycznia 2024
Wizyta przedstawicieli Unii Ukraińskich Przedsiębiorców w Brukseli
Konfederacja Lewiatan zorganizowała wizytę przedstawicieli Unii Ukraińskich Przedsiębiorców (SUP) w Brukseli. Podczas spotkań z unijnymi interesariuszami omówiono wyzwania oraz szanse związane z akcesją Ukrainy do UE z perspektywy biznesu, a także możliwości dalszego rozwoju współpracy między europejskimi i ukraińskimi przedsiębiorcami.
Ukraina
W dniach 8-10 stycznia odbyła się wizyta przedstawicieli Unii Ukraińskich Przedsiębiorców w Brukseli. SUP to jedna z dwóch ukraińskich organizacji pracodawców, która uzyskała status obserwatora w BusinessEurope. Prezydent Maciej Witucki jako wiceprezydent BusinessEurope ds. współpracy z Ukrainą odpowiada za rozwój relacji między biznesem europejskim i ukraińskim, w tym za współpracę z najbardziej reprezentatywnymi organizacjami ukraińskich przedsiębiorców i pracodawców.
Spotkania SUP z przedstawicielami KE
W ramach wizyty delegacja SUP wzięła udział w spotkaniach z przedstawicielami Komisji Europejskiej. Tematami rozmów z dyrekcją generalną odpowiedzialną za prowadzenie unijnej polityki sąsiedztwa i rozszerzenia (DG NEAR) oraz dyrekcją generalną ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP (DG GROW) były m.in. wyzwania związane z akcesją Ukrainy do UE z perspektywy biznesu, a także możliwości dalszego wsparcia Ukrainy oraz zaangażowania w odbudowę tego kraju w obliczu przedłużającej się wojny.
Przedstawiciele SUP spotkali się również z posłami do Parlamentu Europejskiego Elżbietą Łukacijewska oraz Adamem Jarubasem. Podczas spotkania podkreślono konieczność wsparcia dla Ukrainy, w tym biznesu, na drodze jej akcesji do Unii Europejskiej.
Spotkanie z Prezydentem Grupy Pracodawców w EKES
Ważnym punktem wizyty było spotkanie z Prezydentem Grupy Pracodawców w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym, Stefanem Mallią, który wyraził wsparcie dla ukraińskiego biznesu oraz chęć rozwijania współpracy z ukraińskimi organizacjami przedsiębiorców i pracodawców.
Przedstawiciele SUP spotkali się również z dyrektorkami brukselskich biur szwedzkiej i fińskiej federacji pracodawców. Tematem rozmów była działalność organizacji pracodawców na poziomie unijnym oraz potencjał współpracy między europejskimi i ukraińskimi przedsiębiorstwami.
Ze strony Konfederacji Lewiatan w spotkaniach wzięli udział Maciej Witucki, Andrzej Rudka, Kinga Grafa oraz Luana Żak.
12 stycznia 2024
Poczta Polska potrzebuje reformy, a nie kolejnych przywilejów
Reforma Poczty Polskiej i systemu doręczeń jest niezbędna, nie tylko aby uratować firmę przed bankructwem, ale również aby zbudować w naszym kraju nowoczesny system usług pocztowych, w tym powszechnych – uważa Konfederacja Lewiatan i apeluje do rządu i opozycji o debatę na ten temat.
lewiatanpoczta polskareforma
Sytuacja Poczty Polskiej będącej operatorem wyznaczonym zobowiązanym do świadczenia pocztowych usług powszechnych jest tragiczna i grozi wręcz jej upadłością.
Monopol nie poprawi funkcjonowania firmy
Wbrew pozorom kryzys w firmie może być ważną nauką, pozwalającą „uciec do przodu” i przygotować system doręczeń tradycyjnych jak i elektronicznych na miarę XXI wieku w wymiarze nie tylko krajowym ale i ogólnoeuropejskim. Poczta Polska w tym nowym systemie pocztowym z pewnością będzie pełnić ważną rolę.
Należy jedynie odejść od idei, w której to monopol ma gwarantować poprawę funkcjonowania tej instytucji – mówi dr Aleksandra Musielak, dyrektorka departamentu rynku cyfrowego Konfederacji Lewiatan.
Jeśli Poczta Polska ma mieć wyłączność na określone usługi dla państwa, to wyłączność ta nie może być metodą na utrzymywanie nieefektywności w innych obszarach. Apelujemy więc do rządu, opozycji, regulatora i innych interesariuszy, o publiczną, szczerą i szybką debatę nad niezbędną reformą zarówno Poczty Polskiej, jak również systemu doręczeń w Polsce.
Zysk z tradycyjnych usług
Poczta Polska jest od stycznia 2016 roku, wybranym na mocy konkursu, operatorem wyznaczonym i w okresie 7 lat do roku 2022 (dane za rok 2023 nie są jeszcze znane), osiągnęła z tytułu świadczenia usług powszechnych łączny zysk w kwocie ponad 100 mln zł. Są to dane wynikające z tzw. sprawozdawczości regulacyjnej co roku opracowywanej przez Pocztę Polską, weryfikowane przez biegłych wybieranych przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej i publikowane na stronach UKE. Również z tytułu usług wchodzących zakres usług powszechnych, w przeciągu 7 lat Poczta Polska osiągnęła łącznie 200 mln zł czystego zysku. Innymi słowy z tradycyjnych usług pocztowych, głównie listów, Poczta Polska w ciągu 7 lat piastowania funkcji operatora wyznaczonego osiągnęła nie stratę, ale zysk w łącznej kwocie 300 mln zł. Gdyby więc firma nie robiła nic innego, a dostarczała wyłącznie listy powinna mieć z tego tytułu wysoką nadwyżkę, która w 2023 r. z powodzeniem wystarczyłaby na wypłatę każdemu z 60 tysięcy pracowników, zasłużonej nagrody w wysokości 5 tysięcy zł.
Błędna polityka przyczyną kłopotów
Tymczasem pracownicy Poczty w 2023 r. nie otrzymali nawet corocznej kilkusetzłotowej premii świątecznej. Przyczyną tego stanu rzeczy nie jest jednak brak decyzji Komisji Europejskiej, która na razie nie zatwierdziła pomocy publicznej dla naszego narodowego operatora, co jednoznacznie potwierdzają dostępne dane finansowe, lecz błędna polityka zarówno samej spółki, jak również decydentów politycznych z lat ubiegłych.Na skutek tej właśnie błędnej polityki, usługi inne takie jak np. usługi kurierskie, na których zarabiać potrafią konkurenci Poczty Polskiej, przyniosły deficyt skutkujący obecną sytuacją, w której mówi się wręcz o niewypłacalności narodowego operatora.
Zamiast reformy, kolejne przywileje
– Zamiast reformować Pocztę Polską, koncentrowano się na zwiększaniu jej przywilejów i monopoli, gdyż to one miały jej zapewnić niezbędne środki do funkcjonowania, pozwalające finansować brak efektywności w zarządzaniu. Wystarczy wspomnieć o doręczeniach elektronicznych, monopolu przyznanym Poczcie Polskiej na mocy ustawy. Według pierwotnych założeń ustawa ta miała wejść w życie na początku roku 2020, tymczasem po 4 latach, w grudniu 2023 w dramatycznych okolicznościach Sejm RP dokonywał kolejnego przesunięcia terminu wdrożenia e-doręczeń nawet na 1 stycznia 2025 r. Stało się tak, gdyż system ten nie został przez Pocztę Polską w pełni i należycie przygotowany – dodaje dr Aleksandra Musielak.
Konfederacja Lewiatan ostrzegała przed takim scenariuszem. Nie zdecydowano się jednak na zmianę modelu funkcjonowania Poczty Polskiej w sposób, który gwarantowałby rzeczywistą reformę tej instytucji. W efekcie e-doręczenia nie zostały szeroko do dziś uruchomione.
Zamiast reformy Poczty Polskiej zmieniono model finansowania kosztu netto operatora. O ile w latach 2016-2020 Poczta Polska z tytułu usług powszechnych łącznie wypracowała 1 miliard zysku, o tyle zmiana systemu finansowania spowodowała w 2021 roku stratę w wysokości 192 mln zł, a w roku 2022 roku aż 645 mln zł. Lewiatan popierając, co do zasady, system dofinansowania kosztu netto z budżetu państwa, zwraca uwagę, że model ten wymaga bardzo wysokiej transparentności i szczegółowego nadzoru.
Konfederacja Lewiatan, wbrew obawom wielu instytucji, w tym związków zawodowych, nie upatruje jednak zagrożenia dla Poczty Polskiej, a wręcz odwrotnie. Kryzys w jakim znalazł się nasz narodowy operator jest szansą na jego rzeczywiste przeobrażenie z korzyścią dla wszystkich interesariuszy.
Konfederacja Lewiatan
11 stycznia 2024
Zmiany w VAT, CIT, ulgach proinnowacyjnych ważne dla przedsiębiorców
Podniesienie limitu zwolnienia podmiotowego z VAT, uchylenie podatku minimalnego CIT, przywrócenie możliwości amortyzowania nieruchomości mieszkalnych, czy wprowadzenie zmian dotyczących ulg proinnowacyjnych – to zdaniem Konfederacji Lewiatan rozwiązania podatkowe, które ułatwią firmom prowadzenie działalności gospodarczej.
CITlewiatanulgi proinnowacyjneVAT
Podniesienie limitu zwolnienia podmiotowego z VAT
– Obecny limit zwolnienia podmiotowego z VAT (200 000 zł) obowiązuje już
7 lat. W tym czasie skumulowana inflacja wyniosła ponad 30%. Postulujemy urealnienie tego limitu i podniesienie go do 300 000 zł. Będzie to korzystne szczególnie dla najmniejszych firm, które proporcjonalnie do osiąganych dochodów czy przychodów, ponoszą najwyższe koszty obsługi podatkowo-księgowej. Status podatnika VAT wiąże się z szeregiem dodatkowych obowiązków, które dla najmniejszych podatników są poważnym wyzwaniem. Proponowana zmiana przyczyni się do zmniejszenia liczby obowiązków podatkowych dla najmniejszych przedsiębiorców. Zmiana będzie także neutralna z punktu widzenia wpływów budżetowych – przekonuje Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan.
Uchylenie podatku minimalnego CIT
Podatek minimalny CIT został wprowadzony od 1 stycznia 2022 r. Była to jedna z wielu nieprzemyślanych regulacji wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu. Ze względu na źle napisane przepisy oraz możliwie najgorszy moment wprowadzenia „podatku od strat”, podjęto decyzję o zawieszeniu jego obowiązywania i wdrożeniu korekt do przepisów. Pomimo, że ustawodawca dostrzegł liczne absurdy tej regulacji, polegające na opodatkowaniu firm, które nie osiągają dochodów albo ich niskie dochody nie są w żaden sposób związane ze stosowaniem optymalizacji podatkowej, nie zdecydował się na uchylenie tej regulacji. Wprowadzono nowe wyłączenia podmiotowo-przedmiotowe, nową konstrukcję obliczania podstawy opodatkowania, odroczenie obowiązywania do 2024 r. oraz podniesiono poziom rentowności z 1% do 2%, której nieosiągnięcie przez przedsiębiorstwo skutkuje koniecznością zapłaty podatku minimalnego.
Podatek minimalny CIT zaczął obowiązywać w 2024 r., pierwszy raz firmy zapłacą go składając zeznanie podatkowe w 2025 r. Zdaniem Lewiatana podatek minimalny, którym mają być obciążone firmy znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej, bądź działające w branżach o niskich marżach, należy uchylić. Dodatkowo, niezwykle skomplikowana konstrukcja tego podatku, w szczególności sposób ustalenia podstawy opodatkowania spowoduje niewspółmierny do ewentualnych korzyści fiskalnych, wzrost kosztów funkcjonowania firm oraz ryzyka związanego z wypełnianiem obowiązków podatkowych.
Przywrócenie możliwości amortyzowania nieruchomości mieszkalnych
Od 1 stycznia 2022 r. nieruchomości mieszkalne, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, wydzierżawiane albo wynajmowane nie podlegają amortyzacji. Wprowadzona zmiana ma negatywny wpływ na rynek najmu – wzrost obciążeń fiskalnych związanych z najmem już obecnie przełożył się na wyższe czynsze za wynajem mieszkania. Ponadto uniemożliwienie amortyzowania lokali mieszkalnych zostało wprowadzone w momencie trwania ich amortyzacji i narusza zasadę ochrony praw nabytych.
– Dlatego biorąc pod uwagę poważne zarzuty natury konstytucyjnej, a także niekorzystne skutki gospodarcze związane z zakazem amortyzowania lokali mieszkalnych, proponujemy jak najszybsze jego zniesienie. Pozwoli to uniknąć długotrwałych i niepotrzebnych sporów podatników z organami podatkowymi – dodaje Przemysław Pruszyński.
Wprowadzenie zmian dotyczących ulg proinnowacyjnych
Lewiatan postuluje również wprowadzenie wielu zmian związanych z ulgami proinnowacyjnymi. W przypadku ulgi B+R chodzi m.in. o stworzenie możliwości uzyskania zwrotu gotówkowego dla wszystkich firm (nie tylko najmniejszych), kiedy przedsiębiorca wykazuje straty lub osiąga niewystarczające kwoty dochodu do rozliczenia pełnej wysokości ulgi B+R, czy zwiększenie kwoty kosztów kwalifikowanych do 200% we wszystkich kategoriach.
Wynagrodzenie „innowacyjnych pracowników” w 100% powinno być kwalifikowane do ulgi B+R. Powinna też istnieć możliwość rozliczania w ramach ulgi B+R kosztów amortyzacji środków trwałych wytworzonych/ ulepszonych w ramach działalności B+R w takiej proporcji w jakiej koszty kwalifikowane zostaną ujęte w wartości początkowej ŚT. Istotne byłoby również umożliwienie kwalifikowania kosztów umów B2B z pracownikami B+R oraz rozszerzenie zakresu ulgi B+R.
Lewiatan proponuje także aktualizację objaśnień w zakresie ulgi IP Box dotyczących jej stosowania w przypadku, gdy kwalifikowane prawo własności intelektualnej jest uwzględnione w cenie usługi lub produktu. Brak dokładnych objaśnień w tym zakresie przysparza wielu problemów podatnikom podczas korzystania z ulgi IP Box, a często wręcz zniechęca ich do stosowania ulgi.
W przypadku ulgi na prototyp, robotyzację i ekspansję eksperci Lewiatana wskazują m.in. na potrzebę jej rozszerzenia, m.in. o kwalifikowanie leasingu operacyjnego, oraz urządzeń i części linii produkcyjnych, które eliminują pracę ludzką, a nie są robotami w myśl przyjętej definicji robota przemysłowego oraz zwiększenie poziomu odliczenia do 100% poniesionych kosztów kwalifikowanych. Proponują także wprowadzenie nowej ulgi na zrównoważony rozwój, która byłaby dedykowaną ulgą podatkową wspierającą przedsiębiorstwa w realizacji celów związanych z Zrównoważonym Rozwojem (ESG). Przykładowe kategorie kosztów kwalifikowanych takiej ulgi to: inwestycje w odnawialne źródła energii, projekty społeczne, edukacyjne i kulturalne mające na celu poprawę jakości życia lokalnej społeczności, działania proekologiczne, inwestycje w mechanizmy zarządzania korporacyjnego, promocję etycznych standardów biznesowych oraz szkolenia pracowników z zakresu ESG. Wprowadzenie ulgi na zrównoważony rozwój może stanowić bodziec dla przedsiębiorstw do podejmowania działań, które nie tylko przynoszą korzyści finansowe, ale również przyczyniają się do społecznej i ekologicznej odpowiedzialności biznesu.
Elastyczny grafik, wydłużony okres wdrożenia a może praca zdalna i wsparcie trenera pracy? Jakie ułatwienia dla pracowników z niepełnosprawnościami wdrożono w twojej firmie? W imieniu Fundacji TAKpełnosprawni zachęcamy przedsiębiorców do udziału w badaniu.
badanieniepełnosprawnośćpracaudogodnienia
Na bazie udzielonych odpowiedzi powstanie kolejna edycja raportu „Pracodawca na TAK”, którego tematem będą racjonalne usprawnienia. Chodzi o różne udogodnienia, które ułatwiają pracę osobom z niepełnosprawnościami, a zarazem zwiększają ich produktywność.
Autorzy raportu chcą zbadać świadomość i gotowość pracodawców do wdrożenia racjonalnych usprawnień w polskich firmach.
Pierwsze posiedzenie RPP w tym roku przebiegło bez większych niespodzianek. Rada zdecydowała się pozostawić stopy na niezmienionym poziomie.
Wszystko wskazuje na to, że temat stóp procentowych zniknie na najbliższe kilka miesięcy z głównego afisza. Przede wszystkim nadal mamy dużą niepewność, co do tego w jaki sposób rząd upora się z wyjściem z tarcz antyinflacyjnych. Niewiadomą jest również, jak rozwijała się nasza gospodarka w IV kw. Do tego nie widać oznak jakiegoś większego ożywienia.
Biorąc pod uwagę to, co NBP prognozuje przy obecnym poziomie stóp, jeśli chodzi o inflację i wzrost PKB w 2024 r., nie ma obecnie większej przestrzeni do ich dalszych obniżek.
Wszystko jednak zweryfikują dane spływające w I kwartale, szczególnie te dotyczące konsumpcji oraz kondycji polskiego przemysłu.
Konfederacja Lewiatan
09 stycznia 2024
EKES sprzeciwia się blokowaniu konkurencji na rynku leków w UE
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) wzywa Komisję Europejską do rozpoczęcia pilnych prac nad wprowadzeniem rozwiązań prawnych wspierających produkcję krytycznych leków i ich składników w UE. Podkreśla, że leki stały się „bronią” w rozgrywkach geopolitycznych na świecie i dlatego UE musi odzyskać niezależność w zakresie produkcji tych strategicznych zasobów i zapewnić bezpieczeństwo lekowe swoim obywatelom.
EKESKElekilewiatan
Opublikowana przez Komisję Europejską pierwsza wersja unijnego wykazu leków krytycznych zawiera ponad 200 substancji, którym należy zagwarantować ciągłość dostaw w UE. EKES, organ doradczy UE opiniujący planowane zmiany prawa, ostrzegł, że nadmierne uzależnienie od importu takich leków i ich składników z Azji stanowi zagrożenie dla zdrowia obywateli Unii.
– Europa nie może sobie pozwolić na ryzykowanie życiem swoich obywateli. Musimy działać już teraz, aby zapewnić Europejczykom dostęp do potrzebnych im leków – podkreśla Lech Pilawski, sprawozdawca opinii i członek prezydium grupy pracodawców EKES-u, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Zdaniem EKES, akt prawny w sprawie leków krytycznych powinien być rozporządzeniem wprowadzającym nowy, unijny, kompleksowy mechanizm wsparcia produkcji substancji farmaceutycznych i leków w Europie – zapewniający finansowanie badań, rozwoju infrastruktury, innowacyjnych technologii produkcji i kosztów operacyjnych. Powinien wskazywać też sposoby promowania stosowania leków i ich składników produkowanych w Europie oraz zasady uczciwej ich wyceny, aby zapewnić pacjentom dostęp do przystępnej cenowo opieki zdrowotnej.
EKES proponuje uruchomienie europejskiego Funduszu zarządzanego przez centralną instytucję unijną, działającą przy wsparciu państw członkowskich, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, a także podmiotów prywatnych (banki, fundusze inwestycyjne itp.). Finansowałby on rozwój produkcji leków i substancji krytycznych w poszczególnych państwach członkowskich. Wyprodukowane przy wsparciu Funduszu leki i ich składniki trafiałyby do wszystkich państw UE, a także wykorzystywane byłyby w razie konfliktów zbrojnych toczących się w pobliżu granic Unii.
Ze względu na konkurencyjność cenową produktów spoza Europy, EKES zaleca ustalanie ceny minimalnej leków i ich składników produkowanych w UE, preferencje w przetargach na zamówienia publiczne, zakupy interwencyjne realizowane przez Fundusz, szybsze obejmowanie refundacją, nałożenie na europejskie firmy farmaceutyczne obowiązku zakupu europejskich substancji do ich produkcji lub posiadania określonego odsetka europejskich leków i ich składników na stanie, dotacje bezpośrednie dla produkujących w UE oraz wspólne europejskie zakupy leków wytwarzanych w Unii.
Konkurencja zwiększa dostępność
Zapewnienie Europejczykom dostępu do przystępnych cenowo terapii wymaga – zdaniem EKES – konkurencji na europejskim rynku, zwłaszcza w zakresie najdroższych terapii. Dlatego ramy własności intelektualnej nie powinny utrudniać rozwoju i wprowadzania terminowo na rynek leków konkurujących ceną.
– Wydłużanie monopolu leków ogranicza konkurencję i nie przekłada się na większą liczbę przełomowych terapii. Utrudnia chorym dostęp do leczenia ze względu na wysokie koszty, a systemy opieki zdrowotnej obciąża nadmiernymi wydatkami. Dlatego EKES tak stanowczo sprzeciwia się blokowaniu konkurencji na rynku leków w UE – podkreśla Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Krajowych Producentów Leków, ekspert Konfederacji Lewiatan, doradca EKES.
