Archiwa badania - Konfederacja Lewiatan

Powrót

Działania związane z reprezentowaniem interesów firm w obszarze wdrażania funduszy unijnych są stałą aktywnością w Konfederacji Lewiatan. Opiniujemy dokumenty, konsultujemy kryteria, zgłaszamy postulaty usprawnień i zmian. Reprezentujemy też członków Lewiatana w gremiach doradczych, np. komitetach monitorujących.

badania fundusze UE projekty Rada Funduszy Europejskich

Dzisiaj, 11 października 2024, uruchomiliśmy Radę Funduszy Europejskich – aby wszystkim tym działaniom nadać strukturę i wzmocnić głos biznesu. Przed inauguracją prac Rady zainteresowane firmy spotkały się z przedstawicielami Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Aktywny udział w dyskusji wzięli także reprezentanci Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

Programy dla firm w NCBR

Podczas spotkania z przedstawicielami Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Agnieszka Tokaj-Krzewska, dyrektor Działu Zarządzania Strategicznego w NCBR, podkreśliła, że ważnym celem tej instytucji jest budowanie współpracy sektora biznesu i nauki oraz poprawa jakości. Strategia NCBR zakłada odtworzenie organizacji sprawnej w działaniu i dobrze komunikującej się z wnioskodawcami i beneficjentami. Jej założeniem jest powrót do misji NCBR z czasów jego tworzenia – czyli nastawienia na budowanie partnerstw naukowo-przemysłowych.

Jednym z narzędzi realizacji tych planów jest Program FENG (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki). NCBR bierze aktywny udział w realizacji programu oraz w opracowaniu w nim zmian w ramach tzw. przeglądu śródokresowego.

Planowane jest m.in. uruchomienie nowego instrumentu STEP. To unijna Platforma na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy. Ma na celu wspieranie rozwoju i wytwarzania technologii krytycznych w 3 sektorach: technologie czyste i zasobooszczędne, technologie cyfrowe oraz deeptech, biotechnologia. Marta Mioduszewska, zastępca dyrektora w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej wyjaśniła, że STEP ma na celu rozwój technologii krytycznych – albo o charakterze innowacji przełomowej, albo umożliwiających uniezależnienie się od zasobów spoza UE. Finansowaniem mają być objęte projekty B+R oraz inwestycje produkcyjne. Szczegóły wdrażania tego instrumentu będą jeszcze przygotowywane. MFiPR deklaruje chęć szerokiej współpracy z firmami i organizacjami pracodawców w opracowywaniu warunków.

Karolina Lesyng, dyrektor Działu Dotacji Krajowych i Funduszy UE w NCBR wspomniała także o innych konkursach, które potencjalnie mogą pojawić się dla firm w 2025 roku, np. w ramach instrumentu TEF AI (centra testowania sztucznej inteligencji) oraz dla projektów z certyfikatem Seal of Excellence.

Wyzwania Ścieżki SMART

Kluczowe dla firm są aktualne wyzwania związane ze Ścieżką SMART. Problemem są opóźnienia w wysyłce uzasadnień negatywnej oceny wniosków. Wielu przedsiębiorców nie otrzymało uwag do tej pory, przez co nie są w stanie odpowiednio poprawić wniosków i złożyć ich w aktualnie trwającym konkursie. Ten nabór kończy się już 24 października. Marta Guberow, dyrektor Działu Wyboru Projektów wyjaśniła, że przygotowanie rozbudowanych pism z wysokiej jakości uzasadnieniami jest bardzo czasochłonne. Zaznaczyła także problem dostępności ekspertów, którzy muszą uzgodnić i zaakceptować wspólnie treść uzasadnienia oceny. Wspomniała także o wpływających prośbach o wydłużenie trwającego do 24 października konkursu. Na temat zmiany terminu zakończenia NCBR będzie rozmawiał z MFiPR.

W 2025 roku odbędą się kolejne konkursy dla firm w NCBR. Duże przedsiębiorstwa samodzielnie będą mogły jednak aplikować tylko w naborze tematycznym związanym z dostępnością. Konkursy ogólne będą skierowane tylko do konsorcjów przedsiębiorców z jednostkami naukowymi bądź organizacjami pozarządowymi. Marta Guberow dodała, że do NCBR będą mogły aplikować także konsorcja składające się wyłącznie z przedsiębiorstw MŚP. Jest to zmiana w stosunku do poprzedniego konkursu.

Problemy związane z przygotowaniem projektów zgłosili przedstawiciele uczelni. NCBR zapewnił, że uproszczenie modelu finansowego oraz etap dołączania umowy konsorcjum zostaną w kolejnych konkursach zmienione na korzyść wnioskodawców.

Wyzwania pojawiają się także na etapie realizacji i rozliczania projektów. Zwrócono uwagę na kwestię sposobu rozliczania linii pilotażowych w projektach B+R. Na wątpliwości firm odpowiadała Agnieszka Clarey, zastępca dyrektora Działu Współpracy z Beneficjentem. Wskazała na potrzebę współpracy z rozwiązaniu tego problemu między instytucją a beneficjentami. Zaznaczyła także, że trwają dalsze dyskusje NCBR i MFiPR z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym w tej sprawie.

Rada Funduszy Europejskich

Zagadnienia Ścieżki SMART czy nowych instrumentów w Programie FENG będą jednym z obszarów, którymi zajmie się Rada Funduszy Europejskich. W drugiej części dzisiejszego spotkania, wspólnie z przedstawicielami członków Lewiatana zainaugurowaliśmy jej działanie.

Powołanie Rady jest spójne ze standardami działania Lewiatana – w wielu innych obszarach naszej aktywności funkcjonują już rady eksperckie. Rada Funduszy Europejskich będzie stanowić strukturę dla dotychczasowych działań w obszarze funduszy unijnych, usprawni i zwiększy skuteczność współpracy, wzmocni głos przedsiębiorców. Ułatwi też sieciowanie firm. Do współpracy w Radzie zaprosiliśmy wszystkie firmy, które aktualnie włączają się w proces konsultacji dokumentów związanych z różnymi programami unijnymi. Zaproponowaliśmy także powołanie zespołów zadaniowych, dzięki którym przedstawiciele firm będą mogli bardziej aktywnie włączyć się w zgłaszanie postulatów i przygotowywanie stanowisk.

Podczas inauguracyjnego spotkania dyskutowaliśmy z firmami o zakresie działania i strukturze Rady, chcąc jak najbardziej dostosować jej funkcjonowanie do potrzeb członków. Przedstawiciele firm zwrócili uwagę na konieczność określenia celu nadrzędnego Rady, rozbudowanie jej prac o pogłębione analizy czy badania oraz uwzględnienie przygotowywania się do nowej perspektywy unijnej.

Przy okazji pierwszego spotkania Rady Funduszy Europejskich wspólnie omówiliśmy również wyzwania związane ze Ścieżką SMART i wydłużaniem konkursu.

Informacje o Radzie

Zainteresowanych działaniami Rady Funduszy Europejskich zapraszamy na podstronę rad eksperckich. Będą się tam pojawiać informacje ważne dla członków Rady i podsumowania jej działań. Koordynatorkami Rady są Małgorzata Lelińska i Agnieszka Lewandowska.

Powrót

Obecne przepisy ustawy o podatku akcyzowym wymagają doprecyzowania w odniesieniu do samochodów wykorzystywanych do badań i jazd testowych. Inaczej będą przeszkodą na drodze Polski do zajęcia wiodącej pozycji na światowym rynku segmentu B + R motoryzacji – uważa Konfederacja Lewiatan.

akcyza badania samochody

– Za nami konsultacje społeczne nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. Niestety i tym razem nie podjęto próby, aby przepisy podatkowe wsparły polską branżę motoryzacyjną. Nieostra definicja samochodu osobowego przy jednoczesnym braku regulacji jednoznacznie zwalniających auta osobowe przeznaczone do celów badawczych z podatku akcyzowego nakłada na przedsiębiorców dodatkowe obowiązki administracyjno-podatkowe, tym samym zmniejszając ich konkurencyjność w stosunku do firm na rynkach zagranicznych. W wielu krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym państwach członkowskich UE (Czechy, Słowacja, Litwa, Łotwa, Estonia oraz Słowenia) samochody osobowe w ogóle nie są obciążone podatkiem akcyzowym – mówi Anna Słomińska – Wernik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Obecne przepisy ustawy o podatku akcyzowym wymagają doprecyzowania w odniesieniu do pojazdów wykorzystywanych do badań i jazd testowych. Konieczne jest przeformułowanie art. 100 ust. 4 ww. ustawy tak, aby jednoznacznie wskazywał on, że pojazdy przeznaczone do celów badawczych realizowanych przez firmy badawcze, nie są samochodami osobowymi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym. Brak precyzji w przepisach ustawy
o podatku akcyzowym pozostawia zbyt szeroki margines dla ich interpretacji przez administrację skarbową, co wprowadza niepewność i zakłócenia w działalności badawczo – rozwojowej.

– Uwolnienie rynku B+R z części zobowiązań podatkowych związanych z podatkiem akcyzowym od samochodów testowych przełoży się na rozwój rynku badań nad nowymi technologiami w motoryzacji oraz zwiększy jej konkurencyjność wobec innych państw – dodaje Anna Słomińska – Wernik.

Konfederacja Lewiatan

Powrót

Aż połowa Polaków spodziewa się wzrostu dochodów, a 42 proc. szacuje, że ich wysokość pozostanie bez zmian. Oczekiwania są mniej optymistyczne niż na początku roku, ale nadal wysokie, zważywszy na niepewną koniunkturę i coraz częściej zauważane przez ekonomistów spowolnienie gospodarcze. O niepewności Polaków świadczy rosnący odsetek spodziewających się obniżenia pensji, wynoszący obecnie 8,3 proc. – wynika z badania „Wynagrodzenia 2022. Oczekiwania Polaków”, zrealizowanego w sierpniu br. na zlecenie Gi Group.

badania lewiatan wynagrodzenia

Blisko dwukrotnie w porównaniu z początkiem roku zwiększył się odsetek pracujących Polaków którzy deklarują, że poziom ich wynagrodzenia wzrósł w ciągu ostatniego kwartału. Również ponad dwukrotnie zmalał odsetek tych, którym zmniejszono wynagrodzenia.

W badaniu przeprowadzonym przez ARC Rynek i Opinia w sierpniu 2022 roku na zlecenie Gi Group prawie połowa pracujących Polaków wskazywała, że poziom ich wynagrodzenia wzrósł w ciągu ostatniego kwartału, przy czym częściej wskazywali na to mężczyźni niż kobiety[1]. W styczniu br. podwyższenie pensji dotyczyło 21 proc. badanych, w sierpniu było to już 49 proc. Jednocześnie z 23 proc. do 9 proc. zmalał odsetek pracowników, którym zmniejszono wynagrodzenia. Z badania Gi Group wynika również, że w przypadku 42 proc. nie uległo ono zmianie, podczas gdy w styczniu br. było to 56 proc.

Obniżenia pensji doświadczyli w największym stopniu pracownicy z regionu województwa mazowieckiego (11 proc.), w najmniejszym zaś z regionu wschodniego (8 proc.). Podwyższenie wynagrodzenia deklarowali przede wszystkim pracujący w regionach zachodnich (południowo-zachodnim: 51 proc. oraz północno-zachodnim: 52 proc.). Najrzadziej wzrost wynagrodzenia deklarowali pracownicy z regionu południowego (45 proc.) oraz centralnego (46 proc.).

– Przedsiębiorcy działają obecnie w wyjątkowo trudnych warunkach. 72 proc. firm twierdzi, że pogorszyły się warunki prowadzenia biznesu (badanie Konfederacji Lewiatan). Po zawirowaniach wywołanych pandemią COVID-19 oraz atakiem rosyjskim na terytorium Ukrainy, firmy stawiają obecnie czoła zwiększającym się kosztom działalności, w tym wzrostom kosztów energii. Ten stan niepewności co do przyszłości rozwoju sytuacji na rynku prowadzi do większej zachowawczości, szczególnie w przypadku decyzji dotyczących kosztów. Tę zwiększoną ostrożność pracodawców potwierdzają dane GUS, w których średnio ponad ¾ pracodawców nie rozważa dalszego zwiększania zatrudniania. Jesień, kiedy kształtują się perspektywy wynagrodzeń na kolejny rok, będzie trudnym okresem w firmach. Z jednej strony zauważalna jest utrzymująca się presja ze strony pracowników na wzrost wynagrodzeń, a z drugiej – ograniczona przestrzeń przedsiębiorstw na dalsze podwyżki – komentuje Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

Mniejsze oczekiwania płacowe

W sierpniu br. na podwyżkę pensji liczyło 42 proc. zatrudnionych, a dokładnie połowa z nich (50 proc.) na utrzymanie jej wysokości. Jednocześnie aż 8,3 proc. spodziewało się jego obniżenia.

Trudna sytuacja spowodowana wojną w Ukrainie oraz wysoka inflacja znacząco wpłynęły na zmniejszenie oczekiwań pracowników w kontekście wzrostu ich wynagrodzeń. W styczniu br. podwyżek spodziewała się ponad połowa (54,5 proc.) badanych, w kwietniu br. odsetek ten spadł do 41 proc. i utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Wyższy odsetek pracujących spodziewa się natomiast utrzymania dotychczasowej wysokości pensji (29,1 proc. w styczniu 2022 vs. 49,7 proc. w sierpniu 2022). Zauważalnie wzrósł natomiast odsetek obawiających się spadku dochodów (z 2,9 proc. w styczniu 2022 do 8,3 proc. w sierpniu 2022).

– Pracujący Polacy mniej optymistycznie niż w styczniu tego roku, ale nadal z nadzieją, patrzą na przyszłość swoich zarobków. Warto jednak zwrócić uwagę na zmianę trendu. Podobnie jak dwa lata temu, odsetek liczących na wzrost pensji jest niższy niż spodziewających się ich utrzymania, co oznacza, że Polacy zdają sobie sprawę z niepewności koniunktury oraz ograniczeń i trudności, jakim muszą sprostać firmy. Na podwyżkę mogą liczyć przede wszystkim specjaliści, których brakuje, osoby o rzadkich kompetencjach – zauważa Anna Wesołowska, dyrektor zarządzająca Gi Group Temporary & Permanent Recruitment.

Wśród przewidujących podwyżkę pensji przeważają osoby w wieku 25-34 lat (53 proc.), a istotnie rzadziej osoby w wieku 44-65 lat (36 proc). Co ciekawe, wzrostu wynagrodzenia częściej oczekują mężczyźni (47 proc.) niż kobiety (36 proc.). Nie ma natomiast znaczących różnic w zależności od poziomu wykształcenia, choć osoby z wyższym wykształceniem nieco częściej spodziewają się zmniejszenia dochodów.

W kontekście miejsca zamieszkania podwyższenia pensji oczekują najczęściej mieszkańcy wsi i miast do 19 tys. mieszkańców oraz miast między 100 a 199 tys. mieszkańców. Są to głównie pracownicy z regionu wschodniego (49 proc.), rzadziej natomiast z regionu północnego (36 proc.) czy województwa mazowieckiego (37 proc.).

– Na wzrost wynagrodzeń składają się dwa główne czynniki: nadal wysokie zapotrzebowanie na pracowników przy rekordowo niskim bezrobociu oraz wysoka inflacja na poziomie przekraczającym 15 proc. Dynamika wzrostu pensji w najbliższych miesiącach najprawdopodobniej jednak osłabnie. Firmy dochodzą już do granic swoich możliwości. Rosnące ceny energii i większości produktów sprawiają, że ponoszone przez nie koszty są coraz wyższe. Jednocześnie liczba publikowanych ofert pracy od kilku miesięcy spada, pracodawcy dużo ostrożniej podejmują decyzje o zatrudnieniu. Z drugiej strony pracownicy są mniej skłonni do zmiany pracy, obserwujemy wyhamowanie rotacji pracowników. To wszystko może osłabić presję wynagrodzeniową w Polsce – komentuje Agnieszka Zielińska, dyrektor Polskiego Forum HR.

# # #

O badaniu. Badanie zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie Gi Group, metodą CAWI (samodzielnie wypełniana ankieta online) na panelu badawczym epanel.pl, administrowanym przez ARC Rynek i Opinia na próbie reprezentatywnej dla populacji Polski N=1100, K i M 18-65 lat, w sierpniu 2022 r.

# # #

Gi Group jest międzynarodową agencją pracy i doradztwa personalnego. Prowadzi działalność w zakresie m.in. stałego i czasowego zatrudnienia, wyszukiwania i rekrutacji pracowników oraz outsourcingu. Dzięki strategicznym partnerstwom jest obecna w 57 krajach, z czego w 30 bezpośrednio. W Polsce Gi Group Holding świadczy usługi w ramach czterech marek – Gi Group, Grafton Recruitment, Wyser oraz Thomas International. Więcej: pl.gigroup.com.

KONTAKT DLA MEDIÓW

Dorota Zawadzka Sylwia Samborska

Communications Manager, rzecznik prasowy Client Service Director

Gi Group w Polsce Marketing & Communication Consultants

Mob.: +48 692 186 083 Mob.: +48 795 537 500

E-mail: dorota.zawadzka@gigroup.com E-mail: samborska@mcconsultants.pl

Konfederacja Lewiatan

[1] Według najnowszych danych GUS przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w lipcu 2022 r., w porównaniu z lipcem 2021 r., było wyższe o 15,8 proc. Względem czerwca 2022 r. wzrosło ono o 3,4 proc.

Powrót

Projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie obowiązkowych badań sanitarno-epidemiologicznych nie wskazuje jasno, kto może w tych kwestiach wydawać orzeczenia lekarskie – zauważa Konfederacja Lewiatan.

badania orzeczenia rozporządzenie

W rozporządzeniu, które znajduje się właśnie w konsultacji, jest mowa o lekarzu, bez wskazanej specjalizacji, natomiast w dokumencie „Ocena skutków regulacji” wymienia się lekarzy medycyny pracy.

– Należy jasno rozstrzygnąć czy badania sanitarno-epidemiologiczne będą mogły być realizowane tak jak dotychczas przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli tak, w rozporządzeniu powinien się znaleźć zapis o lekarzach podstawowej opieki zdrowotnej oraz medycyny pracy – mówi Kacper Olejniczak, ekspert ds. branży Life Sciences Konfederacji Lewiatan.

Wskazane jest też wydłużenie do 5 lat ważności orzeczeń dla badań przeprowadzanych przed wejściem w życie rozporządzenia, wprowadzenie rejestru wydanych orzeczeń oraz przygotowanie wzoru skierowania na badania sanitarno-epidemiologiczne.

Z nowych przepisów trudno dowiedzieć się, na kim spoczywa obowiązek informowania pracodawcy o konieczności zaprzestania pracy? Czy ma to być lekarz, podmiot medyczny czy pracownik?

Brakuje również możliwości wykorzystania e-podpisu, a także trybu odwoławczego. W jaki sposób strony (badany, kierujący) mogą odwołać się od treści orzeczenia? Do kogo? W jakim terminie?

Konfederacja Lewiatan

Powrót

75% przedsiębiorców nie ma poczucia bezpieczeństwa prowadzonych interesów, 65% deklaruje, że ma mniejszą skłonność do inwestowania, gdy obserwuje polityczne działania rządu – wynika z badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator.

badania lewiatan przedsiębiorcy

Zdecydowania większość przedsiębiorców (85%) nie zgadza się ze stwierdzeniem, że rząd realizuje przemyślaną strategię działań, która sprzyja przedsiębiorcom i daje poczucie, że dba o ich interesy. Innego zdania jest 10% firm, a 5% nie wyraziło opinii w tej sprawie.

75% przedsiębiorców nie ma poczucia bezpieczeństwa prowadzonych interesów. Tylko 18% czuje, że ich biznesy są bezpieczne, 7 proc. nie ma zdania w tej sprawie.

65% przedsiębiorców deklaruje, że ma mniejszą skłonność do inwestowania, gdy obserwuje polityczne działania rządu. 31% jest przeciwnego zdania, 4% nie wyraziło opinii na ten temat.

70% przedsiębiorców uważa, że gospodarczo sprawy w naszym kraju nie idą w dobrym kierunku. 16% nie zgadza się z tą opinią.

Aż 96% przedsiębiorców jest przekonanych, że polska gospodarka rozwijałaby się dużo lepiej, gdyby rząd w większym stopniu uzgadniał z przedsiębiorcami planowane działania.

Cykliczne badanie nastrojów przedsiębiorców „Indeks Biznesu” przeprowadził w lutym br., na reprezentatywnej próbie przedsiębiorców, CBM Indicator na zlecenie Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan

Powrót

65% przedsiębiorstw uważa, że w ostatnich sześciu miesiącach pogorszyły się warunki prowadzenia biznesu. 33% nie widzi znaczącej zmiany, a dla 2% warunki się poprawiły. Najbardziej krytycznie oceniają rzeczywistość firmy małe – wynika z badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator.

badania biznes przedsiębiorcy

69% małych firm uważa, że warunki działalności gospodarczej pogorszyły się. Z taką oceną zgadza się 60% przedsiębiorstw średnich i tylko 42% dużych. Większość firm dużych (52%) nie zauważyło znaczącej różnicy w prowadzeniu biznesu.

Nastroje dotyczące prowadzenia firmy w nadchodzącym czasie w kontekście biznesowym są zróżnicowane: 53% menedżerów ma negatywne nastawienie, a 40% jest pozytywnie usposobiona. Przeważają nastroje niekorzystne. Dotyczy to firm małych i średnich.

53% firm ma negatywne nastawienie do prowadzenia biznesu. Tak uważa 55% małych, 54% średnich, ale tylko 34% dużych firm. Pozytywne nastawienie sygnalizuje 40%. Optymistycznie oceniają najbliższą przyszłość duże firmy. 64% spośród nich ma pozytywne nastawienie do prowadzenia biznesu w tym roku (w poprzednim badaniu ten odsetek wynosił 44%). Natomiast odsetek firm średnich, które myślą podobnie, osiągnął 42%.

Przedsiębiorców zapytano też, co myślą o prowadzeniu firmy w 2022 r., w kontekście zmian w prawie i działań administracji. 62% przedsiębiorstw obawia się takich zmian, w tym 65% małych, 59% średnich i 42% dużych. Tylko 25% firm ma pozytywne nastawienie (42% dużych, 28% średnich i 23% małych).

Cykliczne badanie nastrojów przedsiębiorców „Indeks Biznesu” przeprowadził w lutym br., na reprezentatywnej próbie przedsiębiorców, CBM Indicator na zlecenie Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan

Tag: badania

W Lewiatanie powstała Rada Funduszy Europejskich

Programy dla firm w NCBR

Wyzwania Ścieżki SMART

Rada Funduszy Europejskich

Informacje o Radzie

Przepisy podatkowe niekorzystne dla motoryzacji

Obecne przepisy ustawy o podatku akcyzowym wymagają doprecyzowania w odniesieniu do samochodów wykorzystywanych do badań i jazd testowych. Inaczej będą przeszkodą na drodze Polski do zajęcia wiodącej pozycji na światowym rynku segmentu B + R motoryzacji – uważa Konfederacja Lewiatan.

Umiarkowany optymizm Polaków w sprawie wynagrodzeń

Kto może wydawać orzeczenia lekarskie?

Projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie obowiązkowych badań sanitarno-epidemiologicznych nie wskazuje jasno, kto może w tych kwestiach wydawać orzeczenia lekarskie – zauważa Konfederacja Lewiatan.

Badanie Lewiatana. 85% przedsiębiorców nie ma poczucia, że rząd dba o ich interesy

75% przedsiębiorców nie ma poczucia bezpieczeństwa prowadzonych interesów, 65% deklaruje, że ma mniejszą skłonność do inwestowania, gdy obserwuje polityczne działania rządu – wynika z badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator.

Badanie Lewiatana. Dla 69% małych firm pogorszyły się warunki prowadzenia biznesu