Nowe ramy europejskiego dialogu społecznego
30 czerwca 2022

Nowe ramy europejskiego dialogu społecznego

fot. François Genon / Unsplash

28 czerwca 2022 r. przedstawiciele europejskich organizacji partnerów społecznych (BusinessEurope, ETUC, SGIeurope i SMEunited), w obecności Dyrektora Generalnego Dyrekcji Generalnej KE ds. Zatrudnienia Joost Korte, podpisali siódmy Roboczy Program Europejskiego Dialogu Społecznego na lata 2022-2024.

Celem takich programów, wypracowywanych wspólnie przez partnerów społecznych od prawie 20 lat i wspieranych w ich realizacji przez Komisję Europejską, jest wzmacnianie autonomicznego dialogu społecznego na poziomie europejskim i narodowym, zarówno dialogu dwu- jak i trójstronnego.

Merytoryczne priorytety obecnego 7. Programu to:

  1. 1. Telepraca i prawo do bycia offline (telework and right to disconnect), obejmujące w obliczu postępującej cyfryzacji pracy m.in. takie zagadnienia jak: praca hybrydowa, prawo do bycia offline, organizacja pracy i zarządzanie pracownikami online, zachowanie równowagi pomiędzy pracą i życiem prywatnym, ochrona danych pracowników. Instrumentem realizacji będzie tu aktualizacja porozumienia nt. pracy zdalnej jeszcze z 2002 r. i prawdopodobne przyjęcie przez KE nowej dyrektywy na ten temat.
  2. Zielona transformacja (green transition), uwzględniająca wzajemnie powiązane kwestie dekarbonizacji procesów gospodarczych i gospodarki o charakterze zamkniętym (circular) oraz cyfryzacji, która powinna wspierać tę transformację. Jej skala i tempo wymagają skutecznego włączania się partnerów społecznych dla zapewnienia sprawiedliwej transformacji dla wszystkich. Instrumentem realizacji tego priorytetu będzie szeroki zakres podejmowanych konkretnych akcji.
  3. Zatrudnienie młodzieży (youth employment), która jest grupą najbardziej dotkniętą skutkami kolejnych kryzysów gospodarczych oraz pandemii Covid-19. Poprawa możliwości zatrudnienia i jego warunków, zapewnienie odpowiednich umiejętności w warunkach różnych form zatrudnienia i zwiększenia jego bezpieczeństwa. W sytuacji trwającego w 2022 r. Europejskiego Roku Młodzieży i organizowanych w jego ramach licznych działań, ich podsumowaniem będzie organizacja konferencji dla przedstawienia najlepszych praktyk w tym zakresie.
  4. Prywatność i nadzór związane z pracą (work related privacy and survillance), które to aspekty nabierają szczególnego znaczenia w obliczu coraz bardziej powszechnego wykorzystywania w pracy narzędzi cyfrowych i równoległego gromadzenia danych osobowych. Nadzór i kontrola powinny być stosowane w uzasadnionych sytuacjach tak, aby zapewniać maksymalny poziom prywatności zatrudnionych. Kwestie te zostały mocno zaakcentowane w przyjętym w roku 2021 Porozumieniu autonomicznym partnerów społecznych nt. cyfryzacji. Zadaniem partnerów społecznych jest obecnie odpowiednie nadzorowanie jego wdrażania i w tym celu zostanie zorganizowana konferencja.
  5. Doskonalenie dopasowywania umiejętności (improving skills matching in Europe) w związku z koniecznością ich szybkich zmian (upskilling and reskilling) w obliczu trwającego procesu ‘podwójnej’ transformacji (zielonej i cyfrowej). Partnerzy społeczni powinni wzajemnie zadbać o odpowiedni dostęp pracowników do szkoleń i w tym celu zorganizowana zostanie wspólna konferencja upowszechniająca dobre praktyki z poszczególnych krajów członkowskich UE i w różnych sektorach.
  6. Rozbudowa potencjału partnerów społecznych (capacity building), których aktywność pozwoliła ograniczyć negatywne skutki kryzysu związanego z pandemią Covid-19. Europejska Rada ds. Dialogu Społecznego oceni istniejące liczne projekty z tej dziedziny realizowane na poziomie europejskim i wykorzystywane instrumenty. Co więcej, europejscy partnerzy społeczni będą współdziałać na rzecz wzmocnienia potencjału organizacji na szczeblu krajowym, w tym w krajach kandydujących oraz we współpracy z krajami trzecimi. W tym celu utworzona będzie specjalna grupa robocza w ramach RDS dla identyfikacji problemów we wdrażaniu istniejących już porozumień autonomicznych, jak również zapewnienia finansowania dla wzmacniania potencjału partnerów społecznych w wybranych krajach (organizowanie seminariów, szkoleń, centrów informacji czy funduszy na tłumaczenia). Warto podkreślić, że ten ostatni priorytet jest kontynuacją działań z poprzedniego okresu i powinien mieć też istotne znaczenie dla wzmocnienia potencjału partnerów społecznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym również w Polsce.

 

Przyjęcie siódmego Roboczego Programu Europejskiego Dialogu Społecznego na lata 2022-2024 wpisuje się dobrze w kontekst podjętej obecnie przez UE nowej inicjatywy nt. dialogu społecznego, której wyrazem ma być przyjęcie na jesieni 2022 roku dwóch znaczących dokumentów wypracowywanych od kilku miesięcy w konsultacjach z europejskimi partnerami społecznymi, którzy zgłaszają do nich liczne własne postulaty (jak np. utworzenie w każdym Departamencie Komisji Europejskiej stanowiska ds. dialogu społecznego celem ułatwienia partnerom społecznym bezpośrednich kontaktów w istotnych dla nich sprawach). Jednym z nich będzie Komunikat Komisji Europejskiej, który wytyczy nowe ramy dialogu społecznego na poziomie europejskim, w tym również sektorowego dialogu społecznego (na poziomie sektorów gospodarczych). Drugim równoległym dokumentem ma być przygotowywane Rozporządzenie Rady Europejskiej dotyczące wzmocnienia dialogu społecznego w krajach członkowski UE. Obydwa te dokumenty, wraz z przyjętym właśnie siódmym Programem Roboczym Europejskiego Dialogu Społecznego, stworzą niewątpliwie nowe ramy dla dialogu społecznego w skali europejskiej. Z nadzieją na rozwiązania korzystne dla obydwu głównych stron dialogu społecznego, tj. pracodawców i pracobiorców.

 

Link do Programu:

https://www.businesseurope.eu/sites/buseur/files/media/reports_and_studies/2022-06-28_european_social_dialogue_programme_22-24_0.pdf


Andrzej Rudka, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan

Artykuł dla Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

 

Majowa sesja EKES zdominowana sprawami energii i energetyki
20 maja 2022

Majowa sesja EKES zdominowana sprawami energii i energetyki

fot. EKES

Gośćmi sesji byli: przewodniczący Rady Charles Michel i wiceprzewodniczący KE ds. gospodarki służącej ludziom – Valdis Dombrovskis.

Charles Michel proponuje zmianę obowiązujących zasad przyjmowania do UE krajów starających się o członkostwo. Sprawa jest mocno dyskusyjna, ale agresja Rosji na Ukrainę już zmieniła wiele reguł. Rada być może rozważy nowy scenariusz, zgodnie z którym, kraj kandydujący, po osiągnięciu zgodności w jakieś dziedzinie z wymaganiami UE, mógłby korzystać z dostępu do tej części wspólnych rozwiązań i korzyści. Pozwoliłoby to przyspieszyć cały proces i wcześniej uruchomić synergie. Jak można przewidywać, będzie wykaz obszarów, których zgodność stanie się warunkiem koniecznym złagodzonego podejścia. Pomysł już dziś budzi wiele kontrowersji, ale, jak widać na przykładzie choćby Polski czy Węgier, wcześniejsza całkowita zgodność z wymogami członkostwa nie gwarantuje, iż to się nie zmieni po przyjęciu do UE.

Sesję zdominowały kwestie bezpieczeństwa energetycznego i odporności energetycznej UE. Komitet poparł (TEN/778) Komunikat „REPowerEU: Wspólne europejskie działania w kierunku bezpiecznej i zrównoważonej energii po przystępnej cenie” przedstawiający nowe działania mające na celu zwiększenie produkcji zielonej energii, dywersyfikację dostaw i zmniejszenie popytu na rosyjski gaz, ponieważ przedstawia on rozwiązania zgodne z celami Zielonego Ładu i europejskiej unii energetycznej. Komitet ostrzega, że Europa musi zachować szczególną ostrożność w przypadku zasobów zastępujących rosyjski gaz, gdyż niektóre z nich mają szkodliwy wpływ na środowisko oraz mogą doprowadzić do nowej zależności od państw trzecich, które nie podzielają wartości europejskich. EKES z zadowoleniem przyjmuje zamiar przyspieszenia przez Komisję Europejską przejścia na gazy odnawialne, jednak zwraca uwagę, że określono system gazowy i wodorowy jako dwa oddzielne systemy. Przepisy zawarte w pakiecie dotyczącym gazu oznaczałyby, że wymogi są bardzo różne. EKES uważa, że tak różne i restrykcyjne wymogi wobec tych dwóch systemów są nieproporcjonalne. Gazy odnawialne powinny być w pełni zbywalne na wspólnym rynku. W związku z tym od samego początku należy wprowadzić jednolity ogólnounijny system norm jakości i zrównoważoności gazu.

W opinii (TEN/767) dotyczącej Szóstego sprawozdania na temat unii energetycznej EKES wyraził przekonanie, że w tej chwili trzeba zwrócić szczególną uwagę na jej pierwszy filar dotyczący bezpieczeństwa, solidarności i zaufania. Jednocześnie należy nadal wzmacniać synergie między jej filarami wraz ze wszystkimi odpowiednimi instrumentami wsparcia (finansowanie, opodatkowanie, systematyka, uprawnienia do emisji i przepisy proceduralne). EKES podkreśla, że szóste roczne sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej nie jest dobrze wyważone. Ze względu na efekt szoku podażowego na rynku energii, w sprawozdaniu skupiono się w znacznym zakresie na cenach energii oraz na instrumentach umożliwiających wyeliminowanie emisji dwutlenku węgla, a kwestie bezpieczeństwa dostaw lub innowacji i badań naukowych potraktowano pobieżnie.  Podobnie jak w poprzednich, znowu nie wspomina się o głównych celach europejskiej unii energetycznej lub też czyni się to na marginesie. Trzeba przypomnieć, że chciano m.in. zmniejszyć zależność od importu, postawić obywatela w centrum unii energetycznej i uczynić UE światowym liderem w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych. Należy oczekiwać, że w rocznych sprawozdaniach na temat stanu unii energetycznej dokona się gruntownej analizy tych kluczowych zagadnień i wyraźnie wskaże ewentualne niedociągnięcia, aby w razie potrzeby można było opracować nowe inicjatywy. W rozpatrywanym sprawozdaniu bynajmniej tak się nie dzieje, na przykład w karygodny sposób zaniedbuje się kwestię rozwoju energetyki obywatelskiej. EKES oczekuje, że w sprawozdaniu na 2022 r. Komisja jasno wypowie się na te tematy w osobnych rozdziałach. Potrzebna jest też ocena wpływu związku między energią a sektorem cyfrowym i między unią energetyczną a nową strategią przemysłową dla Europy, a także prognozy dotyczące oddziaływania obecnej ryzykownej sytuacji na sektor energetyczny, działalność gospodarczą i społeczeństwo w UE. W sprawozdaniu na temat stanu unii energetycznej należałoby też zamieścić osobny rozdział poświęcony wysiłkom na rzecz sprawiedliwej transformacji, w tym i wdrożonym w państwach członkowskich i na szczeblu europejskim najlepszym przykładom pokazującym, w jaki sposób wykorzystuje się finansowanie UE.

Z kolei w opinii (NAT/846) dotyczącej Zrównoważonego obiegu węgla, Komitet popiera komunikat Komisji, która proponuje dwa rozwiązania służące usuwaniu i sekwestracji dwutlenku węgla: jedno uwzględniające zasoby przyrody (znane jako uprawa sprzyjająca pochłanianiu dwutlenku węgla) i drugie, uwzględniające przemysłowe rozwiązania technologiczne. EKES uważa, że sektor gruntów (rolnictwo, leśnictwo, torfowiska itp.) może odgrywać aktywną rolę w walce z globalnym ociepleniem, przyczyniając się zarazem do osiągnięcia ogólnej równowagi żywnościowej, a także zapewniając wszystkim wystarczającą ilość żywności odpowiedniej jakości po przystępnych cenach, która będzie opłacalna dla producentów. Uprawa sprzyjająca pochłanianiu dwutlenku węgla powinna być postrzegana nie tylko jako szansa biznesowa, lecz także jako podstawowy element przyszłości europejskiego rolnictwa i sposób przeciwdziałania zmianie klimatu. Komitet podkreśla, że sama wspólna polityka rolna (WPR) nie zapewni realizacji celów neutralności emisyjnej: powinna ona stworzyć ramy polityczne torujące drogę do niskiej emisyjności w rolnictwie (które będzie emitować mniej, a sekwestrować więcej), lecz składowanie dwutlenku węgla nie powinno być warunkowością tej polityki; należy w tym celu stworzyć oraz wspierać odrębny rynek. Należy uwzględnić dobrostan pracowników, przewidywalność kariery oraz warunki pracy w sektorze rolnym, a także potrzebę godziwego wynagrodzenia, aby rolnicy i pracownicy zaangażowali się w przejście na gospodarkę niskoemisyjną i by odnieśli na tym polu sukces.

Komitet poparł też „Politykę UE w zakresie magazynowania gazu” (TEN/779).

Spośród wielu innych opinii przyjętych prze Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny warto zwrócić uwagę na opinie: Polityka konkurencji – nowe wyzwania (INT/971), Cyfryzacja transgranicznej współpracy sądowej INT/711), Przemysł opakowaniowy (CCMI186), Strategia w zakresie normalizacji i rozporządzenie w sprawie normalizacji (INT/977, INT/983), Agencja UE ds. narkotyków (SOC/716), Unia bezpieczeństwa (SOC/710), Wsparcie dla niezależnych mediów na Białorusi.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny poinformował, że 19 lipca w Krakowie odbędzie się specjalna konferencja poświęcona planom wsparcia dla Ukrainy.


Lech Pilawski, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan

Jacek Krawczyk

Artykuł dla majowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan