Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Nasza prognoza wzrostu stóp procentowych o 50 pkt bazowych okazała się być życzeniowa. Rada Polityki Pieniężnej znalazła konsensus pomiędzy naszą prognozą a oczekiwaniami rynku i podniosła główną stopę o kolejne 75 pkt bazowych, co można uznać za pewne zaskoczenie. Główna stopa wynosi już 5,25%. Pytanie ile jeszcze są w stanie wytrzymać kredytobiorcy i kiedy RPP przerwie cykl podwyżek, które niewiele dadzą, przy silnie zewnętrznych uwarunkowaniach inflacyjnych oraz decyzjach rządu, które osłabiają wpływ działania stóp.

Rząd zapowiedział, że już w drugiej połowie roku banki będą mogły stosować „sprawiedliwszy” wskaźnik referencyjny używany do ustalania oprocentowania kredytów. Pesymistycznie patrząc może stać się to dopiero jesienią. Do tego czasu kredytobiorcy, w tym przedsiębiorcy będą zmagać się z kolejnymi wzrostami wysokości rat zobowiązań. Przy obecnej stopie procentowej i średnim kredycie hipotecznym na 300 tys. zł zaciągniętym na 30 lat, kredytobiorca musi zapłacić ratę o blisko 75% wyższą niż jeszcze we wrześniu 2021 r.

Do tego dochodzi rekordowo wysoki poziom cen. Polki i Polacy, w tym przedsiębiorcy, lada moment będą stali o ile już nie stoją pod murem niewypłacalności i niestety nie widać na horyzoncie działań, które miałyby w krótkim terminie zmienić ten stan rzeczy.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Pełne zaskoczenie – tak można nazwać dzisiejszą decyzję Rady Polityki Pieniężnej. Jastrzębie w RPP mocno przeważyły i Rada zdecydowała się podnieść stopy o 100 pkt bazowych do poziomu 4,5% dla głównej stopy referencyjnej. To najwyższa stopa od dekady. Tak znacząca podwyżka na pewno nie pozostanie bez wpływu na naszą gospodarkę. Dwa miliony kredytobiorców czeka kolejna podwyżka rat kredytów, m.in. hipotecznych. Banki już nie nadążają aktualizować harmonogramów spłat rat.

Pod silną presją znajdzie się również rynek mieszkaniowy. Wysokie stopy będą skutecznie uniemożliwiać osiągnięcie odpowiedniej zdolności kredytowej. Już teraz obserwujemy, że deweloperzy sprzedają znacznie mniej mieszkań niż jeszcze rok temu. Sprzedaż spada również się z miesiąca na miesiąc.

Widoczne jest, że rynek nie docenił jastrzębiego nastawienia RPP, ponieważ złoty zareagował dość wyraźnie umacniając się przy poziomie 4,6 zł za jedno euro. Czekamy obecnie na konferencję prezesa NBP, jak i komunikat. Być może dowiemy się jakie podstawy stały za tak silnym wzrostem. Jedną z przyczyn mogą być nowe sankcje nałożone przez Komisję Europejską dotyczące importu węgla z Rosji, co może skutkować w średnim terminie kolejnymi wzrostami cen energii elektrycznej w Polsce.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Podwyżka jest przesądzona, nie wiemy tylko o ile dokładnie stopy wzrosną. Zdążyliśmy się już przyzwyczaić, że NBP i RPP prowadzą politykę fiskalną z zaskoczenia.

Nasz obecny scenariusz przewiduje wzrost stopy o kolejne 50 punktów bazowych. Tym samym osiągniemy prawdopodobnie poziom 4% dla głównej stopy referencyjnej. NBP dostrzega, że nie jest w stanie zmienić realnej stopy procentowej na dodatnią w średnim okresie, więc mimo wszystko wybierze ostrożnościowe podejście w sytuacji kolejnego szoku makroekonomicznego jakim jest wojna. Zbytnie zacieśnianie polityki monetarnej w tym momencie, bez twardych danych makroekonomicznych o wpływie wojny na polską gospodarkę mogłoby skutkować stagflacją w perspektywie kolejnego półrocza.

Dodatkowo już teraz widać, że ścieżka podwyżek stóp oraz rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego, co do sposobu liczenia zdolności kredytowej, istotnie wpływają na rynek mieszkaniowy. Szacuje się, że w lutym deweloperzy sprzedali o 40% mniej mieszkań niż rok wcześniej i o 7% mniej niż w styczniu. Mieszkalnictwo wykazywało już tendencję spadkową pod koniec ubiegłego roku, ten proces wraz ze wzrostem stóp procentowych będzie postępował. WIBOR 6 – miesięczny przekroczył już 5%, co będzie miało wpływ na raty kredytów blisko 2 mln Polaków.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Mamy do czynienia z kolejnym tygodniem ogromnej zmienności na rynkach. Jeszcze dziś prawdopodobnie kurs EUR/PLN przekroczy 5 zł. Klienci banków, którzy chcieli wymienić euro w weekend już płacili powyżej 5 zł. Nie pomagają interwencje Narodowego Banku Polskiego  – dotychczas odbyły się już trzy. Kurs tylko na chwilę korygował dotychczasową przecenę.

Polska jest postrzegana jako najbardziej aktywna jeśli chodzi o skalę pomocy militarnej i humanitarnej dla Ukrainy, a co za tym idzie traktowana jako bardzo ryzykowny rynek. Dodatkowo kurs naszej rodzimej waluty jest mocno skorelowany z parą EUR/USD. Sentyment na rynku europejskim jest również minorowy, co umacnia amerykańską walutę, a to wszystko powoduje, że Europie zagraża coraz bardziej widmo stagflacji. Oczywiście jest wiele zmiennych, które są nieznane i nieprzewidywalne, choćby długość trwania agresji Rosji na Ukrainę i jej trwałe konsekwencje, a raczej ich głębokość.

W tej atmosferze niepewności musi odnaleźć się RPP, która jutro zdecyduje o kolejnej podwyżce stóp procentowych. Patrząc racjonalnie na rynek, wydaje się, że RPP nie powinna w tej chwili podejmować pochopnej decyzji o wyższej niż przewidujemy podwyżce – 25 punktów bazowych, szczególnie, że nadal ma do dyspozycji instrument szybkiego reagowania – interwencje na rynku. Jednak patrząc na to, że rynek oczekuje i już wycenia wyższą podwyżkę stóp na poziomie nawet 100 pkt. bazowych, to niewielka podwyżka może wywołać kolejną wyprzedaż polskiej waluty. Dlatego prawdopodobnie RPP zdecyduje się nie zawieźć rynku i jutro stopy procentowe przekroczą próg 3,5%.

Konfederacja Lewiatan