Nowy Unijny Kodeks Celny – wypełnij ankietę i oceń reformę
28 lipca 2023

Nowy Unijny Kodeks Celny – wypełnij ankietę i oceń reformę

Zachęcamy do podzielenia się opiniami na temat propozycji Komisji Europejskiej - wprowadzenia zmian do Unijnego Kodeksu Celnego (UKC).

Komisja Europejska wskazuje, że reforma Kodeksu celnego jest odpowiedzią na ogromny wzrost wolumenu wymiany handlowej, zwłaszcza w handlu elektronicznym, szybko rosnącą liczbę unijnych standardów, które muszą być sprawdzane podczas odprawy celnej na granicy oraz zmieniające się realia geopolityczne i kryzysy.

Uproszczenie procesów celnych dla przedsiębiorstw

Proponowane rozwiązania mają na celu uproszczenie procesów celnych dla przedsiębiorstw, zwłaszcza dla firm sprawdzonych i rzetelnych handlowców. Obejmują transformację cyfrową i ograniczenie uciążliwych procedur celnych, zastępując tradycyjne deklaracje bardziej nowoczesnym, opartym na danych, podejściem do nadzoru importu.

Zarówno Komisja Europejska, jak i polskie Ministerstwo Finansów zbierają opinie do propozycji zmian w Unijnym Kodeksie Celnym. Zapraszamy do poświęcenia kilku minut na wypełnienie ankiety z pytaniami odnoszącymi się do konkretnych propozycji zmian.

Zagadnienia regulowane przez Unijny Kodeks Celny

Pytania dotyczą m.in. jednolitego interfejsu celnego UE – zgodnie z projektem nowego UKC dane celne będą przekazywane wyłącznie do unijnego centrum danych celnych (ang. EU Customs Data Hub), co zastąpi wiele interfejsów z oddzielnych systemów funkcjonujących obecnie w UE.

Rozszerzona zostanie zasada uznanego dostawcy – planowane jest usunięcie progu 150 EUR, tak aby każda sprzedaż na odległość towarów importowanych, ułatwiana przez interfejs elektroniczny, była objęta tym szczególnym reżimem niezależnie od wartości przesyłki.

W ankiecie jest też możliwość wypowiedzenia się na temat rozszerzenia zastosowania procedury IOSS i jej wpływu na decyzje biznesowe czy odniesienia się do planowanego rozszerzenia obowiązków celnych platform.

Wszystkich zainteresowanych tematyką reformy Kodeksu celnego uprzejmie prosimy o podzielenie się swoimi opiniami. Prosimy też o pomoc w możliwie szerokim dotarciu z badaniem do firm i przekazanie prośby o wypełnienie ankiety w ramach swojej firmy do osób zajmujących się kwestiami celnymi, a także do firm, które Państwo obsługujecie (w przypadku firm doradczych).

Prosimy o wypełnienie ankiety do 16 sierpnia 2023 r.

Link do ankiety tutaj.

Link do konsultacji na stronie Komisji Europejskiej.

Europie coraz bardziej brakuje wykwalifikowanych pracowników
18 lipca 2023

Europie coraz bardziej brakuje wykwalifikowanych pracowników

Ponad trzy czwarte przedsiębiorstw w UE sygnalizuje trudności ze znalezieniem pracowników o niezbędnych umiejętnościach. Co trzecia osoba pracująca w Europie nie ma podstawowych umiejętności cyfrowych – podkreślali uczestnicy biznesowego lunchu „Umiejętności i talenty dla Europy”, zorganizowanego w Brukseli przez pracodawców z Niemiec (BDA), Danii (DA) i Polski (Konfederacja Lewiatan).

Podniesienie i zmiana kwalifikacji pracowników w UE oraz ograniczenie niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej to główne cele trwającego Europejskiego Roku Umiejętności promującego ideę uczenia się przez całe życie. Podobne cele ma projekt realizowany przez Konfederację Lewiatan – Better Skilled, który znakomicie wpisuje się w unijną inicjatywę.

Europa cierpi na brak pracowników

Niedobór pracowników jest jednym z największych ograniczeń gospodarki europejskiej, a zmiany demograficzne stanowią wyzwanie dla całego społeczeństwa. Zapewnienie wykwalifikowanych pracowników powinno być absolutnym  priorytetem, jeśli chcemy utrzymać w przyszłości dobrobyt i atrakcyjność Europy.

Uczestnicy spotkania wskazywali, że UE potrzebuje strategii dotyczącej pracy wykwalifikowanej, która powinna obejmować zarówno europejskich pracowników, jak i talenty sprowadzane z zagranicy. Wykwalifikowana krajowa siła robocza jest kluczowym motorem wzrostu, innowacji i konkurencyjności. Jednak, aby przeciwdziałać niedoborom siły roboczej i umiejętności, potrzebujemy więcej pracowników z zagranicy. Migracja zarobkowa musi być sprawiedliwa, a korzyści z niej muszą odnosić migranci, firmy i gospodarki narodowe.

– W całej Europie potrzebujemy więcej umiejętności w dziedzinie przedsiębiorczości, targetowanej polityki migracyjnej, edukacji i wymiany dobrych praktyk – powiedział Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.

– Umiejętności muszą być w centrum unijnej polityki ponieważ wpływają na gospodarkę i naszą konkurencyjność. Ponad 70% firm wskazuje, że ma trudności ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi umiejętnościami. Biorąc pod uwagę wyzwania, przed którymi stoi UE, jak zielona i cyfrowa transformacja, a także zmiany geopolityczne, których jesteśmy świadkami, musimy skupić się na rozwoju umiejętności. Muszą one znaleźć się w  centrum naszej uwagi. Firmy powinny inwestować w rozwój umiejętności pracowników tak samo jak inwestują w nowe maszyny – stwierdził Nicholas Schmit, unijny komisarz ds. pracy i praw socjalnych.

Rekordowa liczba wolnych miejsc pracy

Deficyt siły roboczej oraz niedopasowanie umiejętności do potrzeb pracodawców może wpłynąć negatywnie na konkurencyjność Europy. 4 na 10 dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Biorąc pod uwagę dynamiczny rozwój technologii, problem rosnącego zapotrzebowania na nowe umiejętności i zapewnienia odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej będzie się tylko powiększał. Jak wskazuje Komisja Europejska, pomimo tego, że liczba bezrobotnych w Europie jest niska jak nigdy dotąd, to liczba wolnych miejsc pracy osiągnęła rekordowy poziom i dlatego też konieczne jest zwiększenie inwestycji w kształcenia oraz szkolenia.

60% dorosłych powinno uczestniczyć w szkoleniach

Europejski Rok Umiejętności ma pomóc UE w realizacji przyjętych celów społecznych. Plan ten zawiera ambitne cele, które mają zostać osiągnięte do 2030 r. – m.in. co najmniej 78 proc. osób w wieku 20–64 lat powinno mieć zatrudnienie, a także 60 proc. osób dorosłych powinno każdego roku uczestniczyć w szkoleniu. Inicjatywa ta ma również wesprzeć realizację celów cyfrowego kompasu na 2030 r., który z kolei zakłada, że co najmniej 80 proc. dorosłych powinno do 2030 r. posiadać podstawowe umiejętności cyfrowe.

Potrzebna jest także poprawa dostępu cudzoziemców do unijnego rynku, systemu ich zatrudniania oraz uznawania ich kwalifikacji. Konieczne jest stworzenie sprawnych mechanizmów przyciągania siły roboczej z państw trzecich w celu obsadzania wolnych miejsc pracy w sektorach, w których utrzymują się niedobory, a także rekrutacji specjalistów z potrzebnymi umiejętnościami.


Konferencja jest organizowana w ramach projektu: „Budowanie potencjału i wewnętrznej ekspertyzy Konfederacji Lewiatan w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19” dofinansowanego przez Unię Europejską, reprezentowaną przez Komisję Europejską.

 

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

 Konfederacja Lewiatan

Cyfrowy Paszport Produktu – elektroniczny dokument pokazujący całą drogę produktu
06 lipca 2023

Cyfrowy Paszport Produktu – elektroniczny dokument pokazujący całą drogę produktu

Unia Europejska na początku 2022 roku w ramach Zielonego Ładu, przyjęła projekt regulacji “Zrównoważony Produkt”. Obecnie trwają prace nad wnioskiem Komisji Europejskiej ws. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ramy ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla zrównoważonych produktów i uchylające dyrektywę 2009/125/WE  (Ecodesign for Sustainable Products Regulation - ESPR), który wprowadza ideę Cyfrowego Paszportu Produktu (Digital Product Passport – DPP).

Będzie to cyfrowy dokument, dzięki któremu każdy konsument będzie mógł sprawdzić „jaką drogę przebył dany produkt” w całym cyklu swojego życia. Pomoże to przede wszystkim w dokonywaniu świadomych wyborów przy zakupie produktów, ułatwi naprawę i recykling oraz zwiększy przejrzystość w zakresie wpływu na środowisko, a co za tym idzie pozwoli zmniejszyć ilość powstających odpadów. Ponadto, będzie on również pomocny organom publicznym w bardziej efektywnym przeprowadzaniu kontroli, aby wykryć produkty fałszywe, a także wprowadzające w błąd konsumenta deklaracje dotyczące zgodności produktu z normami ochrony środowiska – tzw. greenwashing.

Najważniejsze cele wprowadzenia paszportu produktu to:

  • gromadzenie danych o produkcie i jego łańcuchu dostaw oraz udostępnianie tych informacji tak, aby wszystkie zainteresowane strony, w tym konsumenci, mogły lepiej poznać produkty, z których korzystają,
  • umożliwienie poprawy identyfikowalności produktów na kolejnych ogniwach łańcucha wartości,
  • ułatwienie przeprowadzania kontroli zgodności produktu przez właściwe organy.

Czym zatem będzie Cyfrowy Paszport Produktu?

Według propozycji zawartych w obecnie procedowanym rozporządzeniu dotyczącym ekoprojektu dla zrównoważonych produktów, Cyfrowy Paszport Produktu (DPP) to zestaw danych umożliwiających identyfikację produktu za pomocą unikalnego identyfikatora, który będzie dostępny drogą elektroniczną za pośrednictwem nośnika danych (np. kodu QR, kodu kreskowego czy też tagowania NFC). Co ważne, podstawowe dane o produkcie będą dostępne offline, czyli bez konieczności połączenia z Internetem. Dzięki tym danym będzie można poznać skład oraz pochodzenie poszczególnych elementów w całym cyklu życia tego produktu. Informacje zawarte w ramach paszportu obejmą nie tylko dane o produktach końcowych, ale także o komponentach i półproduktach. Dotyczy to nie tylko towarów wyprodukowanych w UE, ale także importowanych. DPP obejmuje informacje związane ze zrównoważonym rozwojem, obiegiem zamkniętym, zachowaniem wartości w celu ponownego użycia, regeneracji i recyklingu.

Można zatem powiedzieć, że paszport tworzy tzw. „cyfrowego bliźniaka” produktu fizycznego który będzie bezpośrednio identyfikowany z fizycznym produktem za pomocą nośnika danych. Odczyt będzie możliwy poprzez aplikację na urządzenie mobilne typu smartfon czy tablet.

Konsument po zeskanowaniu kodu umieszczonego na produkcie zostanie natychmiast przekierowany do powiązanego cyfrowego odpowiednika produktu, aby sprawdzić wszystkie jego dane. Nowy sposób udostępniania informacji nie zastąpi obecnie używanych form (np. instrukcje obsługi, etykiety), lecz będzie ich cyfrowym uzupełnieniem.

Jakie branże będą objęte paszportem?

Zgodnie z wytycznymi nowego planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym  (Circular economy action plan – CEAP), baterie, tekstylia, budownictwo i elektronika zostaną jako pierwsze objęte paszportowaniem. Wynika to z ich znaczącego wpływu na środowisko, a w konsekwencji wysokiego potencjału związanego z obiegiem surowców i współczynnika recyklingu. Ponadto, z procedowanego obecnie rozporządzenia dotyczącego opakowań i odpadów opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Regulation – PPWR) wynika, że opakowania również mogą być objęte tymi przepisami. Te sektory to jednak dopiero początek – jeżeli pomysł takiego znakowania produktów sprawdzi się dla powyższych branż, zostanie on z pewnością rozszerzony o kolejne.

Dodatkowo, pomimo iż rozporządzenie ws. ekoprojektowania zrównoważonych produktów wprost wyłącza z paszportowania m. in. żywność, pasze oraz produkty lecznicze, istnieje duża szansa, że niektóre kraje wprowadzą taki obowiązek właśnie dla żywności. W Polsce już w 2021 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa rozpoczął prace nad projektem o nazwie Paszportyzacja Polskiej Żywności, który będzie polegał właśnie na zbudowaniu systemu identyfikowania żywności
w kluczowych ogniwach łańcucha dostaw. Według Państwowego Instytutu Badawczego NASK, który również jest zaangażowany w te działania, celem tego projektu jest stworzenie ogólnopolskiego systemu gromadzącego informacje o polskiej żywności. Dzięki docelowemu systemowi IT każdy użytkownik (producent, dystrybutor, sprzedawca i konsument) będzie mógł w szybki i prosty sposób sprawdzić i potwierdzić autentyczność, jakość i bezpieczeństwo danej partii żywności. Do tego celu będzie wykorzystany, analogicznie jak jest to opisane w przypadku DPP, czytnik kodu poprzez aplikacje na smartfonach.

Infrastruktura – system IT

Cyfrowy paszport to nie tylko dane, ale przede wszystkim cała infrastruktura IT. Wytyczne do niej zostały opisane w rozdziale III wspomnianego wcześniej rozporządzenia ESPR. System powinien być ogólnodostępny, niezawodny i wygodny dla użytkownika. Ponadto, informacje w nim zawarte powinny opierać się na otwartych normach, być opracowane w formacie interoperacyjnym, nadawać się do odczytu maszynowego, być ustrukturyzowane oraz powinna istnieć możliwość ich przeszukiwania.

Eksperci są zgodni, że cały system przechowywania danych powinien być zdecentralizowany, a co za tym idzie tworzony i prowadzony przez podmioty gospodarcze. Decentralizacja oznacza, że właściciel produktu jest również właścicielem zapisu cyfrowego, a nie znajduje się pod kontrolą systemu centralnego. Uzupełnia to również unijną strategię w zakresie danych, która zachęca do korzystania z publicznych źródeł danych o wysokiej wartości.

Korzyści płynące z wprowadzenia cyfrowego paszportu

Pewne jest, że wdrożenie całego systemu paszportowania na początku będzie wymagało poważnych inwestycji, ale jeśli zostanie odpowiednio przygotowane, to systemy te będą mogły działać przy niewielkiej interwencji człowieka i będzie możliwa ich niskokosztowa implementacja do kolejnych branż. Podsumowując, Cyfrowy Paszport Produktu niesie za sobą wiele korzyści – z jednej strony zapewni wygodę konsumentom poprzez łatwość dotarcia do najważniejszych informacji i możliwość sprawdzenia autentyczności danych produktów. Z drugiej strony, dla przedsiębiorców dbających o zrównoważony rozwój w całym cyklu życia swoich produktów, będzie to możliwość wiarygodnego przekazywania informacji na temat najlepszych cech tych produktów, co zapewni im korzystną pozycję na rynku.


Piotr Mazurek, ekspert Lewiatana

Artykuł dla lipcowego wydania Brussels Headlines

Co zawiera 11 pakiet sankcji UE wobec Rosji?
29 czerwca 2023

Co zawiera 11 pakiet sankcji UE wobec Rosji?

fot. EC - Audiovisual Service

Po długich negocjacjach Unia Europejska przyjęła kolejny pakiet sankcji w związku z rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie. Wprowadzone ograniczenia mają zwiększyć zdolność UE do przeciwdziałania obchodzeniu sankcji. Co przewiduje 11. pakiet?

Środki mające na celu walkę z obchodzeniem sankcji

  • Wprowadzono zakazu tranzytu przez terytorium Rosji towarów i technologii, które mogą przyczynić się do wzmocnienia militarnego i technologicznego Rosji lub rozwoju jej sektora obronnego i bezpieczeństwa, towarów i technologii nadających się do wykorzystania w przemyśle lotniczym lub kosmicznym oraz dodatków do paliw odrzutowych, eksportowanych z UE.
  • Stworzono narzędzia do walki z obchodzeniem sankcji, które zakłada:
    • wzmocnienie współpracy dwustronnej i wielostronnej poprzez zaangażowanie dyplomatyczne i zapewnienie zwiększonej pomocy technicznej państwom trzecim,
    • podejmowanie dalszych działań w przypadkach, gdy wysiłki UE w ramach współpracy dwustronnej i wielostronnej nie przyniosą zamierzonych rezultatów – działania te będą szybkie, proporcjonalne i ukierunkowane wyłącznie na pozbawienie Rosji zasobów umożliwiających jej kontynuowanie wojny napastniczej przeciwko Ukrainie,
    • przyjmowanie odpowiednich środków indywidualnych wymierzonych w podmioty z państw trzecich ułatwiające obchodzenie sankcji (po przyjęciu indywidualnych środków UE powinna ponownie podjąć dialog z danym państwem trzecim),
    • podejmowanie dalszych środków w przypadku, gdy pomimo zastosowania wyżej wymienionych działań obchodzenie sankcji będzie kontynuowane – Unia będzie mogła podjąć nadzwyczajne środki stosowane w ostateczności, tj. Rada może jednomyślnie ograniczyć sprzedaż, dostawy, przekazywanie lub eksport towarów i technologii, których eksport do Rosji jest już zakazany – zwłaszcza produktów i technologii używanych na polu walki – do państw trzecich, co do których wykazano, że istnieje stałe i szczególnie wysokie ryzyko wykorzystania ich jurysdykcji do obchodzenia sankcji.

Rozszerzenie listy sankcyjnej osób i podmiotów

  • Dodano 87 nowych podmiotów bezpośrednio wspierających rosyjski kompleks militarno-przemysłowy. Na liście znalazły się: 4 podmioty z Iranu, a także podmioty z Hongkongu, Armenii, Uzbekistanu, Syrii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Kolejne pozycje na liście towarów objętych zakazem handlu

  • Rozszerzono listę zakazanych przedmiotów, które mogą sprzyjać postępowi technologicznemu w rosyjskim sektorze obrony i bezpieczeństwa o: komponenty elektroniczne, materiały półprzewodnikowe, sprzęt do produkcji i testowania elektronicznych układów scalonych i płytek obwodów drukowanych, prekursory materiałów energetycznych i prekursory do broni chemicznej, elementy optyczne, instrumenty nawigacyjne, metale wykorzystywane w sektorze obrony i wyposażenie morskie.

Prawa własności intelektualnej

  • Wprowadzono zakaz zbywania, udzielania licencji lub przenoszenia praw własności intelektualnej lub tajemnic przedsiębiorstwa, a także przyznawania praw dostępu lub ponownego wykorzystywania wszelkich materiałów lub informacji chronionych prawami własności intelektualnej lub stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, związanych z towarami i technologią, których sprzedaż, dostawa, przekazanie lub eksport osobie, podmiotowi lub organowi w Rosji lub do użytku w Rosji jest zabroniona.

Media – przeciwdziałanie manipulacji mediami i wypaczaniu faktów

  • Zawieszono licencje nadawcze w UE dla 5 rosyjskich mediów (RT Balkan, Oriental Review, Tsargrad, New Eastern Outlook i Katehon).

Transport drogowy

  • Rozszerzono zakaz wwożenia do Unii towarów przyczepami i naczepami zarejestrowanymi w Rosji także na przypadki, gdy są one ciągnięte przez samochody ciężarowe zarejestrowane poza Rosją.

Transport morski

  • Wprowadzono zakaz dostępu do portów i śluz na terytorium UE dla statków dokonujących przeładunków „burta w burtę”, jeżeli właściwe organy mają uzasadnione powody, by podejrzewać, że statek narusza zakaz importu rosyjskiej ropy naftowej lub produktów ropopochodnych drogą morską do UE lub przewozi rosyjską ropę naftową lub produkty ropopochodne zakupione powyżej pułapu cenowego.
  • Wprowadzono zakaz dostępu do portów i śluz na terytorium UE dla statków, co do których właściwe organy mają uzasadnione podstawy, aby podejrzewać nielegalne zakłócanie, wyłączanie lub dezaktywowanie pokładowych systemów automatycznej identyfikacji (AIS) podczas transportu rosyjskiej ropy naftowej i produktów ropopochodnych z naruszeniem konwencji SOLAS.

 Energetyka

  • Zakończenie tymczasowego odstępstwa przyznanego Niemcom i Polsce w odniesieniu do dostaw ropy naftowej z Rosji północną nitką ropociągu Przyjaźń. Możliwy pozostanie import ropy naftowej, która pochodzi z Kazachstanu lub innego państwa trzeciego i jest przewożona tranzytem przez Rosję ropociągiem Przyjaźń.
  • Przedłużono wyłączenie przewidziane w przepisach o pułapach cenowych w odniesieniu do zlokalizowanego w Rosji projektu Sachalin-2 do 31 marca 2024 r. w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Japonii.
  • Aby nie zakłócać krytycznych dostaw energii do Unii z państw trzecich, które nie są objęte zakazami, zagwarantowano odpowiednią konserwację i eksploatację infrastruktury Konsorcjum Rurociągu Kaspijskiego (CPC), umożliwiającą zakup, przywóz lub przekazywanie towarów pochodzących z Kazachstanu, które są jedynie ładowane w Rosji, ich wywóz rozpoczyna się w Rosji, lub są przewożone przez jej terytorium tranzytem.

Sankcje gospodarcze i finansowe

  • Rozszerzono zakaz dostarczania zbywalnych papierów wartościowych osobom w Rosji na instrumenty finansowe denominowane w dowolnej walucie.
  • Przedłużono termin stosowania tymczasowego odstępstwa od zakazu świadczenia niektórych usług w celu dalszego ułatwienia wycofywania się z rynku rosyjskiego przez operatorów unijnych. W celu przyspieszenia wycofywania się rosyjskich operatorów z rynku unijnego wprowadza się tymczasowe odstępstwo od zakazu świadczenia usług doradztwa prawnego na rzecz osób prawnych, podmiotów lub organów mających siedzibę w Rosji. Właściwe organy państw członkowskich mogą zezwolić na świadczenie, do dnia 31 marca 2024 r., usług prawnych, które zgodnie z ustawodawstwem krajowym państwa członkowskiego są obowiązkowe w celu przeprowadzenia takich zbyć.
Źródło: BusinessEurope
Komisja Europejska przedstawiła europejską strategię bezpieczeństwa gospodarczego
21 czerwca 2023

Komisja Europejska przedstawiła europejską strategię bezpieczeństwa gospodarczego

fot. EC - Audiovisual Service

Komisja Europejska opublikowała komunikat dotyczący europejskiej strategii bezpieczeństwa gospodarczego. Proponowana strategia określa wspólne ramy dla osiągnięcia bezpieczeństwa gospodarczego poprzez rozwijanie bazy gospodarczej i konkurencyjności UE, zapewnienie ochrony przed zagrożeniami oraz tworzenie partnerstw z jak najszerszą grupą krajów w celu rozwiązania wspólnych problemów i ochrony wspólnych interesów.

Jak czytamy w komunikacie, podstawą europejskiego bezpieczeństwa gospodarczego mają być zasady proporcjonalności i precyzji.

Jaki jest cel?

Celem zaprezentowanej strategii jest opracowanie kompleksowego podejścia do wspólnego identyfikowania, oceny i zarządzania ryzykiem dla bezpieczeństwa gospodarczego UE. Strategia proponuje przeprowadzenie gruntownej oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa ekonomicznego w czterech obszarach:

  • zagrożenia dla odporności łańcuchów dostaw, w tym w zakresie bezpieczeństwa energetycznego;
  • zagrożenia dla infrastruktury krytycznej, w tym w zakresie cyberbezpieczeństwa;
  • ryzyka związane z bezpieczeństwem technologii i wyciekiem technologii;
  • ryzyka związane z wykorzystywaniem uzależnienia gospodarczego jako broni (weaponisation of economic dependencies) lub stosowania przymusu ekonomicznego.

Jak to zrobić?

W zaprezentowanej strategii KE proponuje metodologię oceny powyższych ryzyk, która powinna być realizowana przez Komisję i państwa członkowskie we współpracy z Wysokim Przedstawicielem Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa i, w stosownych przypadkach, przy udziale sektora prywatnego.

Zidentyfikowane ryzyka miałyby być ograniczane poprzez stosowanie 3-etapowego podejścia:

  • Rozwijanie konkurencyjności UE poprzez wzmacnianie jednolitego rynku, wspieranie silnej i odpornej gospodarki, inwestowanie w umiejętności oraz rozbudowę unijnej bazy badawczej, technologicznej i przemysłowej;
  • Zapewnienie ochrony bezpieczeństwa gospodarczego UE za pomocą szeregu istniejących już polityk i narzędzi oraz rozważenie wdrożenia nowych w celu wyeliminowania ewentualnych luk; odbywałoby się to w sposób proporcjonalny i precyzyjny, który ograniczy negatywne niezamierzone skutki ich wprowadzenia dla gospodarki europejskiej i światowej;
  • Tworzenie partnerstw z jak najszerszym gronem partnerów w celu wzmocnienia bezpieczeństwa gospodarczego, w tym poprzez opracowywanie i finalizowanie umów handlowych, wzmacnianie międzynarodowego porządku gospodarczego opartego na zasadach i instytucjach wielostronnych, takich jak Światowa Organizacja Handlu, oraz inwestowanie w zrównoważony rozwój poprzez strategię „Global Gateway”.

Jakie będą kolejne kroki?

Komisja Europejska zaproponowała poniższe kroki, które mają zapewnić realizację strategii:

  • opracowanie wraz z państwami członkowskimi ram oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa gospodarczego UE – planowane jest sporządzenie wykazu technologii, które mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa ekonomicznego oraz ocenę związanego z nimi ryzyka w celu opracowania odpowiednich środków łagodzących;
  • zorganizowanie dialogu z sektorem prywatnym w celu wypracowania wspólnego podejścia do bezpieczeństwa ekonomicznego i zachęcania przedsiębiorstw do przeprowadzania analizy due diligence i zarządzania ryzykiem;
  • dalsze wspieranie budowy suwerenności technologicznej UE i odporności unijnych łańcuchów wartości, w tym poprzez rozwój technologii krytycznych w ramach Platformy Strategicznych Technologii dla Europy (STEP);
  • rewizja Rozporządzenia ustanawiającego ramy monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych;
  • opracowanie odpowiedniego i ukierunkowanego wsparcia dla badań i rozwoju technologii podwójnego zastosowania;
  • całkowite wdrożenie unijnego rozporządzenia w sprawie kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania i zaproponowanie zmian, które zapewnią jego skuteczność;
  • przeprowadzenie wraz z państwami członkowskimi analizy dotyczącej tego, jakie zagrożenia dla bezpieczeństwa mogą wynikać z inwestycji wychodzących z UE i na tej podstawie zaproponować do końca roku odpowiednie działania;
  • zaproponowanie środków mających na celu poprawę bezpieczeństwa rozwoju R&D,;
  • przeprowadzenie analizy wykorzystywania instrumentów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE (WPZiB) w celu zwiększenia bezpieczeństwa gospodarczego UE, w tym zestawów narzędzi dla cyfrowej dyplomacji oraz zestawu narzędzi do manipulacji informacjami i ingerencji w informacje (FIMI);
  • zapewnienie pełnej spójności ochrony i wzmacniania bezpieczeństwa ekonomicznego UE z działaniami zewnętrznymi Unii Europejskiej oraz zintensyfikowanie współpracy z państwami trzecimi w kwestiach bezpieczeństwa ekonomicznego.

Europejski biznes czekał na rozpoczęcie debaty o bezpieczeństwie ekonomicznym i jest gotowy do zaangażowania się w kształtowanie zaprezentowanej strategii. UE musi znaleźć właściwą równowagę między ochroną swoich interesów w zakresie bezpieczeństwa a utrzymaniem środowiska sprzyjającego handlowi i inwestycjom na jednolitym rynku oraz na rynkach trzecich. Należy dokładnie zidentyfikować europejskie interesy i konkurencyjność przed wprowadzeniem dodatkowych ograniczeń w eksporcie towarów i technologii oraz przepływach inwestycji. W obszarach takich jak kontrola eksportu opowiadamy się za większą koordynacją na poziomie europejskim tak, aby uniknąć fragmentacji rynku i zapewnić firmom pewność prawa.

Każda inicjatywa dotycząca inwestycji zagranicznych musi być dokładnie oceniona, dobrze ukierunkowana i wykorzystywana tylko w ostateczności, gdy poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa zostaną skutecznie udowodnione.

Z komunikatem można się zapoznać tutaj.

Źródło: BusinessEurope
Spotkanie z Komisarzem UE do spraw sprawiedliwości
07 czerwca 2023

Spotkanie z Komisarzem UE do spraw sprawiedliwości

W ramach wizyty studyjnej firm zrzeszonych w Konfederacji Lewiatan mieliśmy okazję spotkać się z Komisarzem Unii Europejskiej do spraw sprawiedliwości, Didierem Reyndersem.

Spotkanie było okazją do dyskusji na temat nierozerwalnej więzi pomiędzy praworządnym stanowieniem prawa i jego wpływie na środowisko prowadzenia biznesu.

Główne wnioski płynące z dyskusji z Komisarzem UE do spraw sprawiedliwości:

  • przestrzeganie prawa jest najważniejszą wartością Unii Europejskiej
  • praworządność stanowi rdzenny element tożsamości Unii
  • pewność i stabilność prawa to czynniki, które są niezbędne dla wzrostu inwestycji w kraju oraz rozwoju biznesu

Na agendzie spotkania nie zabrakło tematyki cyfrowej – kwestii transferu danych i planów dotyczących polityki konsumenckiej.

W wizycie studyjnej brali udział przedstawiciele firm członkowskich Lewiatana, które reprezentują wiele sektorów, m.in. sektor IT, media, handel bezpośredni czy motoryzacyjny. Spotkanie odbyło się 6 czerwca w Brukseli.  

Jak zapobiec brakom leków w Unii Europejskiej?
25 maja 2023

Jak zapobiec brakom leków w Unii Europejskiej?

Od dłuższego czasu Konfederacja Lewiatan wspólnie z Krajowymi Producentami Leków mówi o potrzebie wsparcia produkcji substancji czynnych w Unii Europejskiej.

Według aktualnych danych aż 80% substancji czynnych stosowanych w Europie i około 40% gotowych leków sprzedawanych w Europie pochodzi z Chin oraz Indii. Częściowa utrata zdolności do samodzielnej produkcji substancji czynnych jest potencjalnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego w Unii Europejskiej. Widać to szczególnie w kontekście pandemii COVID-19, która w niektórych państwach członkowskich UE doprowadziła do sytuacji, w której brakowało podstawowych leków. Dlatego niezbędnym jest interwencja na poziomie unijnym, żeby przywrócić zdolności produkcyjne w państwach członkowskich.

Na szczęście problem ten jest dostrzegalny przez rządy państw członkowskich UE. W dokumencie przygotowanym przez rząd belgijski i wspartym przez 18 państw członkowskich, w tym Polskę, zaproponowany został pomysł stworzenia instrumentu legislacyjnego dotyczącego leków krytycznych. Miałby on działać na podobnej zasadzie co Chips Act i Critical Raw Materials Act, których celem jest zwiększenie udziału w rynku europejskim półprzewodników i kluczowych surowców.

Propozycję aktu dot. leków krytycznych należy postrzegać jako zestaw narzędzi składający się z różnych instrumentów i rozumieć ją jako uzupełnienie europejskiego przeglądu prawodawstwa farmaceutycznego. Jednym z narzędzi miałoby być stworzenie mechanizmu wsparcia finansowego dla produkcji substancji czynnych. Należy pamiętać, że koszt wdrożenia produkcji pojedynczej substancji czynnej szacowany jest na 50-180 mln euro, a czas wdrożenia to od 3 do 6 lat. Trudno wyobrazić sobie realizację tego rodzaju inwestycji bez odpowiednich instrumentów wsparcia na poziomie unijnym.

Konfederacja Lewiatan będzie dalej zabiegać o poparcie dla tego zagadnienia. Liczymy, że tak szerokie poparcie państw członkowskich skłoni Komisję Europejską do przygotowania projektu aktu legislacyjnego.


Kacper Olejniczak, ekspert Lewiatana

Komentarz dla majowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Europejski biznes chce zwiększyć atrakcyjność inwestycyjną UE
18 maja 2023

Europejski biznes chce zwiększyć atrakcyjność inwestycyjną UE

Długoterminowy wzrost cen energii oraz nadmierne obciążenia regulacyjne to główne czynniki, które obniżają konkurencyjność inwestycyjną Europy.

Przedsiębiorcy wskazują, że warunki inwestowania w UE uległy pogorszeniu w porównaniu z innymi regionami świata i wzywają do poprawy atrakcyjności Europy dla inwestorów oraz zwiększenia swobody prowadzenia biznesu.

BusinessEurope, organizacja zrzeszająca europejskie federacje pracodawców, której członkiem jest Konfederacja Lewiatan, opublikowała wyniki corocznej analizy dotyczącej globalnej konkurencyjności Europy. Tegoroczny raport wskazuje, że niemal 90 procent europejskich przedsiębiorstw, które wzięły udział w badaniu uważa, że unijne środowisko inwestycyjne jest mniej atrakcyjne niż 3 lata temu i że pozycja Europy słabnie w porównaniu do innych wiodących gospodarek.

Oceny te znajdują odzwierciedlenie w przytoczonych w raporcie liczbach. Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do UE spadł o 66% w 2021 r. w porównaniu z 2019 r. (okres przed pandemią COVID-19), podczas gdy w USA wzrósł on o 63% w tym samym okresie. Dodatkowo, liczba projektów inwestycyjnych typu greenfield w UE spadła o 15% w latach 2021-2022 w porównaniu do 18% wzrostu w USA w tym samym okresie.

Organizacje europejskich pracodawców wskazują w szczególności na dwa czynniki, które wpływają na odpływ inwestycji z UE. Po pierwsze, rosnące obciążenie regulacyjne dla firm – prawie połowa organizacji uważa, że  jest ono  znacznie wyższe niż w pozostałych regionach świata. Po drugie, unijne przedsiębiorstwa borykają się z długoterminowym wzrostem cen energii, który jest znacznie większy niż w krajach trzecich – obecnie ceny gazu na lato 2025 r. są ponad 4 razy wyższe w UE w porównaniu do okresu przed pandemią, podczas gdy w USA są one dwa razy wyższe. Federacje wskazują również na inne czynniki, które zmniejszają konkurencyjność Europy – m.in. utrudniony dostęp do surowców oraz zmiany demograficzne.

– Europejski biznes pilnie potrzebuje kompleksowej strategii, która poprawi atrakcyjność gospodarczą UE. Lepsze stanowienie prawa, redukcja wymogów regulacyjnych dla firm, a także ocena wpływu wprowadzonych polityk na międzynarodową konkurencyjność Europy powinny stać się priorytetem dla unijnych decydentów – wskazuje Luana Żak, ekspertka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

Europejscy przedsiębiorcy apelują o ograniczenie nadmiernej liczby barier regulacyjnych. Kluczowe w tym kontekście jest stworzenie efektywnego mechanizmu oceny skutków wprowadzenia proponowanych przepisów i stosowania sprawdzianu konkurencyjności, który  będzie służył wspieraniu przedsiębiorstw, tworzeniu miejsc pracy i poprawie warunków zatrudnienia, a także zrównoważonemu wzrostowi gospodarczemu.

Potrzebne jest również uproszczenie procedur wydawania zezwoleń oraz finansowania, które umożliwią realizację nowych inwestycji niezbędnych dla przeprowadzenia udanej transformacji ekologicznej i cyfrowej. Biorąc pod uwagę przyjętą przez USA ustawę o redukcji inflacji, należy również skupić się na zwiększeniu skuteczności i dostępności istniejących już instrumentów UE (takich jak Horyzont Europa czy InvestEU) oraz poprawić ramy regulacyjne dotyczące pomocy państwa, czyniąc je bardziej przejrzystymi.

Aby zapewnić nowe możliwości eksportowe dla europejskich firm, a także dostęp do  surowców potrzebna jest również ambitna polityka handlowa. Kluczowe sektory gospodarki nie mogą funkcjonować i rozwijać się bez zapewnienia bezpiecznych oraz stabilnych dostaw surowców czy komponentów. Dlatego też istotne znaczenie będzie miało efektywne wykorzystanie zasobów, wzmocnienie mechanizmów wydobycia surowców w UE oraz zapewnienie zdywersyfikowanych źródeł dostaw spoza Europy. Europejski biznes oczekuje kolejnych porozumień handlowych, które wzmocnią długoterminową konkurencyjność Unii Europejskiej.

 Konfederacja Lewiatan

Ważna reforma rynku energii elektrycznej w UE
11 maja 2023

Ważna reforma rynku energii elektrycznej w UE

Propozycje dotyczące reformy rynku energii elektrycznej przedstawione przez Komisję Europejską można uznać za wyważone i dostosowane do oczekiwań inwestorów.

Istnieją jednak kwestie, które powinny zostać poddane szerszej dyskusji w nadchodzących miesiącach. Dotyczą one zwłaszcza limitów przychodów wytwórców energii – uważa Konfederacja Lewiatan.

Reforma rynku energii elektrycznej w Unii Europejskiej zaproponowana przez Komisję Europejską, potocznie nazywana Electricity Market Design – EMD stanowi dostosowanie zasad funkcjonowania wewnętrznego rynku energii elektrycznej do niestabilnego otoczenia gospodarczego. Reforma bezpośrednio adresuje zagrożenia, z którymi w ciągu ostatniego roku zmagały się państwa członkowskie UE, w tym zwłaszcza skokowe wzrosty cen paliw i energii, rzutujące bezpośrednio na sytuację finansową odbiorców końcowych. Przedstawione przez Komisję Europejską rozwiązania mają na celu długoterminową stabilizację cen energii dla odbiorców. Przyjęcia aktów prawnych należy spodziewać się na przełomie 2023 i 2024 roku.

Warto zwrócić uwagę na następujące kwestie poruszane w ramach EMD wymagające szerszej dyskusji i potencjalnie zmian w toku procesu legislacyjnego:

Ograniczenie przychodu wytwórców energii

– Dyskusja nad kształtem EMD nie może pomijać tematu wprowadzonego w 2022 roku unijnego rozporządzenia 2022/1854 w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii. Formalnie rozporządzenie przestanie obowiązywać z końcem czerwca 2023 roku, ale nie oznacza to automatycznego wycofania limitów cen w państwach członkowskich wprowadzonych na mocy krajowych aktów prawnych. Uwolnienie rynku i zniesienie obowiązujących wytwórców OZE limitów przychodów ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju projektów OZE. Komisja Europejska powinna podjąć działania zmierzające do wycofania krajowych mechanizmów limitujących przychody wytwórców energii. Konsekwentnie EMD nie przedłuża obowiązujących mechanizmów interwencyjnych, ale otwiera dyskusję nad wprowadzeniem ogólnounijnego mechanizmu reagowania na sytuacje kryzysowe – mówi Artur Leśniak, główny specjalista ds. regulacji w Veolia Energia Polska, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Uzupełnienie rynku o instrumenty długoterminowe

Komisja Europejska w ramach EMD zaproponowała wzmocnienie rynku przez zwiększenie udziału długoterminowych instrumentów: dwukierunkowych kontraktów różnicowych oraz umów typu PPA (z ang. Power Purchase Agreements). Dwukierunkowość kontraktów różnicowych odnosi się do zapewnienia zarówno pokrycia ujemnego salda jak i zwrotu osiągniętej przez wytwórcę nadwyżki ponad ustaloną cenę energii. Dwukierunkowe kontrakty różnicowe mają stać się podstawowym mechanizmem wsparcia odnawialnych źródeł energii z wykorzystaniem środków publicznych, podczas gdy wykorzystanie umów typu PPA ma być promowane i wspierane przez państwa członkowskie. Umowy typu PPA mają zapewnić wytwórcom OZE pewny strumień przychodów niezbędny do sfinansowania inwestycji OZE, podczas gdy odbiorcom zapewniają stabilność i niższą ekspozycję na ryzyko wynikające z kontraktów krótkoterminowych. Warto zwrócić uwagę, że EMD proponuje przyznanie pierwszeństwa w dostępie do systemów wsparcia dla tych projektów, które przedstawią podpisaną umowę typu PPA lub zobowiązanie do jej zawarcia. Systemy wsparcia – ogólnie – powinny umożliwiać udział inwestycji, które rezerwują część energii lub mocy do wykorzystania poza system wsparcia, ale taki mechanizm nie powinien być sprowadzany wyłącznie do pierwszeństwa dla projektów z umowami typu PPA.

Dostęp do sieci elektroenergetycznej oraz rozwój usług elastyczności i magazynów energii

– Unia Europejska czyni postępy w dziedzinie OZE, ale dostęp do sieci elektroenergetycznej nadal pozostaje barierą rozwoju OZE w części państw. Istniejące instalacje OZE ze względu na chimeryczną naturę pracy wymagają rozwoju usług elastyczności oraz magazynów energii elektrycznej, które w nadchodzących latach będą odgrywać kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i stabilności dostaw energii elektrycznej. EMD adresuje problem dostępu do sieci energetycznej i zobowiązuje operatorów systemów elektroenergetycznych do kwartalnego publikowania informacji o dostępnych mocach przyłączeniowych. Zasady publikowania takich informacji powinny mieć uniwersalny charakter i zostać ujednolicone na poziomie całej Unii Europejskiej – dodaje Artur Leśniak.

Obowiązki sprzedawców energii elektrycznej

Wreszcie przepisy EMD powinny w racjonalny sposób wyważać ryzyko kontraktowe pomiędzy sprzedawcami energii, a odbiorcami końcowymi. Przepisy EMD nie powinny narzucać na część sprzedawców energii obowiązku przygotowania konkretnych ofert dla odbiorców końcowych (np. ofert umowy na czas określony ze stałą ceną energii), ponieważ takie działanie może ograniczyć poziom konkurencji na rynku. Należy skoncentrować się na pokonywaniu barier umożliwiających innowacje i różnorodność, a nie na nadmiernej regulacji ofert rynkowych sprzedawców energii. Podobnie w przypadku tworzenia obowiązków zabezpieczenia dostaw energii elektrycznej – nie należy tworzyć przymusu w postaci obowiązku zabezpieczenia sprzedawanego wolumenu w drodze PPA. Należy tworzyć regulacje, zgodnie z którymi będzie to jedno z dostępnych i nieobligatoryjnych rozwiązań.

Konfederacja Lewiatan

                  

 

 

EFNI TALKS. Polexitu nie będzie
09 maja 2023

EFNI TALKS. Polexitu nie będzie

Nie wygląda na to, żebyśmy byli blisko polexitu. Od partnerów z UE i Stanów Zjednoczonych dostaliśmy taryfę ulgową ze względu na wojnę w Ukrainie – – podkreślali uczestnicy spotkania z cyklu EFNI TALKS zorganizowanego przez Konfederację Lewiatan.

Europejskie Forum Nowych Idei kontynuuje serię regularnych spotkań i dyskusji – EFNI TALKS. Tematem kolejnego spotkania była „Polska w Unii Europejskiej – dokąd zmierzamy? W rozmowie wzięli udział prof. Roman Kuźniar, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego i Michał Broniatowski, dziennikarz Politico i portalu Onet.

– Obecna władza nie myśli o polexicie, jej intencją nie jest wystąpienie Polski z UE. Wie gdzie są konfitury. Będzie balansować na krawędzi i od czasu do czasu pokazywać UE środkowy palec. Rządzący korzystają z „ulgowego biletu” po agresji Rosji na Ukrainę. Deklarują, że pomagając Ukrainie walczą o wolność i nikt nie ma prawa wtrącać się w wewnętrzne polskie sprawy i wytykać nam grzechy. Nasi partnerzy właśnie z powodu wojny przymykają oczy na wiele złych rzeczy, które dzieją się w naszym kraju. Gdybyśmy dzisiaj chcieli ubiegać się o przystąpienie do UE, nikt z nami nie rozpocząłby rozmów, ponieważ nie spełniamy wielu kryteriów.  Od kilku lat pozostajemy w stanie wojny politycznej z UE. Ostatnio, bardzo mocno sprzeciwiamy się, aby w UE, w ważnych sprawach, doszło do zastosowania głosowania większościowego. To pozbawiłoby nas weta – powiedział Roman Kuźniar.

– Ta władza nie lubi, gdy ktoś jej patrzy na ręce. Nie potrafi myśleć wspólnotowo. Wojna sprzyja rządzącym, pomaga im na arenie międzynarodowej. Reforma systemu głosowania w UE pozbawiłaby Polskę tego osławionego z naszej historii  liberum veto. Ale musimy sobie zdawać sprawę, że jeżeli nie dojdzie do zmiany zasad głosowania w UE, to nie zostanie do niej przyjęta Ukraina, a także inne kraje z naszej części Europy – stwierdził Michał Broniatowski.

Dyskusje organizowane w ramach cyklu EFNI TALKS są bezpłatne i otwarte.

….                         

O Europejskim Forum Nowych Idei. To jedna z największych międzynarodowych konferencji w Europie Środkowej, organizowana od 12 lat przez Konfederację Lewiatan we współpracy z BusinessEurope, Miastem Sopot oraz polskimi i międzynarodowymi firmami oraz instytucjami.

 

Konfederacja Lewiatan