Tematy: Prawo UE

Pakiet zmian europejskiego prawa farmaceutycznego
25 maja 2023

Pakiet zmian europejskiego prawa farmaceutycznego

Powrót

26 kwietnia br. Komisja Europejska przyjęła pakiet zmian europejskiego prawa farmaceutycznego. Niestety, projekt nie przewiduje wprowadzenia prawnego i finansowego mechanizmu odbudowy bezpieczeństwa lekowego Europy, czyli przywrócenia produkcji API i leków.

BrusselsHeadlines europejskie prawo farmaceutyczne zmiany

Do projektu dyrektywy i rozporządzenia należy wprowadzić odniesienie wzywające Komisję Europejską do pilnego opracowania aktu legislacyjnego realizującego postanowienia Strategii Farmaceutycznej i dokumentów strategicznych UE.

Dokument wprowadza natomiast zachęty do produkcji leków, które odpowiadają na pilne potrzeby zdrowotne w postaci przedłużenia ich monopolu, co w efekcie może utrudnić dostęp do terapii. Nie należy wydłużać okresu ochrony leków monopolistycznych, który już teraz jest najdłuższy na świecie. W pakiecie farmaceutycznym mówi się co prawda o skróceniu okresów wyłączności leków, ale przepisy de facto otwierają cały wachlarz możliwości jego przedłużania.

Pozytywnie należy ocenić natomiast propozycję zachęt w postaci 4-letniej wyłączności danych dla leków generycznych w nowym wskazaniu. To przecież tych leków najczęściej brakuje w aptekach, więc warto zachęcać do zwiększania ich produkcji. Poza tym, promuje to de facto innowacje w przystępnych cenach.

W UE leki mają najdłuższy na świecie monopol

Monopol rynkowy w UE zapewnia lekom nie tylko patent. Ramy ochrony prawnej poza nim tworzą dodatkowe świadectwo ochronne – SPC, wyłączność danych i wyłączność rynkowa. Trwająca 20 lat ochrona patentowa to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku obejmujące m.in. produkcję, oferowanie, sprzedaż, import, składowanie leku. SPC zapewnia 5-letni monopol stanowiąc rekompensatę prowadzonych już po uzyskaniu patentu wieloletnich badań w celu wprowadzania leku do obrotu. Wyłączność danych to instrument ochrony produktów zakazujący podmiotom trzecim odwoływania się do dokumentacji rejestracyjnej leku. Po upływie 8 lat ochrony danych mamy jeszcze dwuletni okres wyłączności rynkowej. W jej trakcie może zostać złożony wniosek rejestracyjny dla leku generycznego odwołujący się do wyników badań chronionego leku, ale generyk nie może być wprowadzony do obrotu.

Należy podkreślić, że obowiązująca na obszarze UE ochrona – obejmująca, poza patentem, 8 lat wyłączności danych, po których następuje dwuletni okres wyłączności rynkowej mogący zostać przedłużony o kolejny rok (tzw. 8+2+1)  – jest najdłuższa na świecie. Dla porównania, system stosowany w USA przewiduje standardowo 5-letni okres wyłączności danych.

 Skrócenie, które de facto wydłuża

Projektowane przez UE zmiany choć skracają do 6 lat okres ochrony danych, wprowadzają szereg wyjątków od tej zasady. Firmy mogą korzystać z dodatkowych okresów ochrony zwiększając jej łączny okres do maksymalnie 12 lat, a nawet do 13 lat, podczas gdy obecnie wynosi on 11 lat. W sumie projektowane zmiany wydłużają więc całkowity okres ochronny nawet o 2 lub 3 lata względem obecnie obowiązującego prawa. Dodatkowe okresy ochrony można uzyskać, jeżeli firmy wprowadzą lek we wszystkich krajach UE (+2 lata), jeżeli lek dotyczy niezaspokojonej potrzeby medycznej (+6 miesięcy) lub jeżeli prowadzone są porównawcze badania kliniczne (+6 miesięcy). Kolejny rok ochrony zostaje przyznany, jeśli lek może być stosowany również w leczeniu innych chorób.

Uważamy, że najdłuższy na świecie okres wyłączności i tak już ogranicza dostępność terapii w UE. Dlatego należy zachować postulowane projektem dyrektywy zachęty dla rejestrowania leków we wszystkich krajach UE, rejestrowania nowych wskazań oraz prowadzenia badań porównawczych, ale przy jednoczesnym obniżeniu czasu trwania podstawowego okresu wyłączności danych do 4 lat. Zachęty powinny być tak zaprojektowane, aby sumaryczny czas trwania ochrony danych i rynkowej nie przekraczał 11 lat, jak obecnie. Dodaje, że jeśli producent leku nie podjąłby żadnych działań przedłużających ochronę, uzyskałby 4 lata wyłączności danych oraz 2 lata wyłączności rynkowej, czyli okres porównywalny z tym, który obowiązuje obecnie w USA. Jeśli zostałyby zrealizowane wszystkie działania objęte zachętami, okres wyłączności rejestracyjnej pozostałby na obecnym poziomie, czyli byłby najdłuższy na świecie. 

Voucher na sprzedaż

Planowane przez KE zmiany zakładają również wprowadzenie zbywalnego Voucheru na wyłączność (TEV) dla środków przeciwdrobnoustrojowych, czyli przede wszystkim antybiotyków, który miałby zachęcać do ich produkcji. Voucher przedłużałby ochronę danych o rok, przy czym mógłby być przekazany innej firmie, która przedłużyłaby sobie ochronę danych dowolnego swojego produktu. Vouchery będą mogły być wykupywane przez najbogatsze firmy dla przedłużenia monopolu swoich leków. Dlatego uważamy, że jeśli już miałyby zostać wprowadzone, powinny być niezbywalne i przypisane do antybiotyku, który stanowił podstawę przyznania.

Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego – Krajowi Producenci Leków

Komentarz dla majowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

O zakazie reklamy aptek w Polsce podczas posiedzenia Komisji Petycji PE
25 maja 2023

O zakazie reklamy aptek w Polsce podczas posiedzenia Komisji Petycji PE

Powrót

Komisja Petycji Parlamentu Europejskiego omówiła petycję Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET w sprawie zakazu reklamy aptek w Polsce. Podczas posiedzenia komisji, przedstawiciele związku argumentowali, że wprowadzeniu zakazu towarzyszyły dobre intencje, niemniej nie przystaje on do współczesnych realiów i blokuje rozwój usług aptecznych.

apteki Parlament Europejski PharmaNET reklama

PharmaNET apeluje o przywrócenie możliwości informowania pacjenta o świadczonych w aptece usługach.

Dnia 24 maja odbyło się posiedzenie Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego w Brukseli, podczas którego omówiono petycję Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET w sprawie zakazu reklamy aptek w Polsce. Przepis ten funkcjonuje w Polsce już dwanaście lat skutecznie blokując rozwój usług aptecznych, które w większości państw Unii Europejskiej są standardem. Dostęp do bardziej kompleksowej opieki farmaceutycznej powinni mieć również polscy pacjenci, o co od lat zabiega Związek PharmaNET wraz Przedstawicielstwem Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

Doświadczenie pandemii COVID-19 udowodniło, że apteki mogą stać się ważnym elementem systemu zdrowia i wykwalifikowani farmaceuci mogą odciążyć lekarzy oferując szereg usług prozdrowotnych. Reprezentanci związku wskazali, że ostatnie dwa lata były rewolucyjne dla sektora aptecznego w Polsce. Przyjęto Ustawę o zawodzie farmaceuty, która umożliwiła farmaceutom świadczenie usług opieki farmaceutycznej, takich jak przeglądy lekowe, kontynuacja recepty czy proste badania diagnostyczne.

Aby jednak potencjał branży mógł zostać w pełni wykorzystany, istotne jest zapewnienie odpowiedniego otoczenia regulacyjnego poprzez m.in. zniesienie zakazu reklamy, który uniemożliwia obecnie informowanie pacjentów na temat usług aptecznych. W tej sprawie od 12 lat toczy się postępowanie, zapoczątkowane skargą Konfederacji Lewiatan do Komisji Europejskiej. Jak wskazali przedstawiciele PharmaNET, wedle obowiązującego prawa apteki mogą komunikować się z pacjentem tylko w zakresie informacji o lokalizacji i godzinach otwarcia apteki. To oznacza, że za każdą inną informację kierowaną do pacjenta – na przykład o tym, że w danej aptece można zmierzyć ciśnienie, wykonać test na COVID-19 lub szczepienie – mogą grozić wysokie kary.

Kolejne kroki – petycja będzie dalej analizowana

Podczas posiedzenia Komisji Petycji przedstawiciel DG GROW Komisji Europejskiej wskazał, że podziela zdanie Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET i Konfederacji Lewiatan dotyczące nieadekwatności dzisiejszych przepisów w sytuacji, kiedy potrzebna jest nowoczesna i kompleksowa opieka farmaceutyczna. KE prowadzi rozmowy z polskimi władzami na temat projektu zmian, który będzie satysfakcjonujący w zakresie zgodności z przepisami unijnymi. Podkreślił również, że niezwykle istotne będzie, aby ewentualne zmiany prawa usunęły obecny stan niepewności dla przedsiębiorców, były wystarczająco dla nich jasne i wspierały ich działalność.

Biorący udział w posiedzeniu poseł do Parlamentu Europejskiego Adam Jarubas wskazał, że apteki mogą świadczyć wiele usług około medycznych, co dowiodły realizując chociażby szczepienia w zakresie COVID i apteki w innych państwach Unii je realizują odciążając system ochrony zdrowia, tam gdzie lekarz nie jest niezbędny. Dlatego też, jego zdaniem, należy zbadać wszelkie aspekty zakazu reklamy aptek w Polsce.

Komisja Petycji zdecydowała o pozostawieniu petycji otwartą, poprosiła o sprawozdanie Komisji Europejskiej z wyników prowadzonego postępowania oraz skierowała ją do Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów Parlamentu Europejskiego w celu dalszej analizy.

W posiedzeniu Komisji Petycji PE wzięli udział Artur Jędra oraz Filip Gołba z ramienia Związku PharmaNET, a także ekspertka z biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli, Luana Żak.

Jakich umiejętności cyfrowych potrzebują pracodawcy?
25 maja 2023

Jakich umiejętności cyfrowych potrzebują pracodawcy?

Powrót

Prezentujemy wnioski z analiz prowadzonych w ramach projektu "Better Skilled" (cz. II). Jest ciekawie.

Better Skilled Europejski Rok Umiejętności Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji

Jednym z głównych obszarów (poza zagadnieniem przechodzenia firm na pracę zdalną – więcej o tym można przeczytać w kwietniowym wydaniu Brussels Headlines) prowadzonych prac analityczno-badawczych w ramach realizowanego przez Konfederację Lewiatan projektu „Better Skilled”, dofinansowanego przez Unię Europejską, jest zapotrzebowanie pracodawców na umiejętności.

W ramach diagnozy przygotowywanej przez Spółkę Celową Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Sp. z o.o. przeprowadzono badania w tym zakresie w perspektywie krótko i średniookresowej. Konfederacja Lewiatana przedstawi wkrótce raport dotyczący obecnego oraz przyszłego popytu na kompetencje i kwalifikacje cyfrowe. Jednak już dzisiaj prezentujemy pierwsze główne wnioski płynące z badania empirycznego w obszarze zapotrzebowania pracodawców na kompetencje cyfrowe w krótkim horyzoncie czasowym.

  1. W krótkim okresie można wyodrębnić m.in. grupę ogólnych umiejętności cyfrowych, które już teraz są kluczowe dla większości firm:
      • umiejętność dostrzegania zagrożeń cyfrowych (np. prób wyłudzenia informacji),
      • umiejętność komunikacji z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych (np. e-mail, komunikatory, wideokonferencje, portale społecznościowe),
      • umiejętność filtrowania istotnych informacji oraz krytycznej oceny ich wiarygodności,
      • umiejętność ochrony i zabezpieczania danych w środowiskach cyfrowych (np. wykorzystanie pakietów oprogramowania antywirusowego, szyfrowania dysków firmowych),
      • umiejętność poszukiwania danych i treści w środowiskach cyfrowych.
  2. Wyższe zapotrzebowanie na kompetencje cyfrowe deklarują przedsiębiorstwa z dominującym zagranicznym kapitałem. Może to wynikać z faktu, iż zagraniczne firmy szybciej przechodzą procesy transformacji cyfrowej. Funkcjonują one również w bardziej dynamicznym i konkurencyjnym, międzynarodowym otoczeniu, co znajduje odzwierciedlenie w zapotrzebowaniu na odpowiednie umiejętności pracowników. Ponadto, pracownicy tych przedsiębiorstw z oddziałów zlokalizowanych poza Polską cechują się wyższym poziomem cyfrowych kompetencji i oczekują odpowiedniego dostosowania pracowników funkcjonujących na polskim rynku.
  3. W obszarze umiejętności związanych z pracą zdalną, umiejętności uznane za kluczowe to:
      • umiejętność stosowania platform do wideokonferencji – korzystania z aplikacji, umawiania spotkań, włączania uczestników, zarządzania dostępami,
      • umiejętność podziału obowiązków zespołu w sposób najlepiej wykorzystujący ich umiejętności (np. analityczne lub komunikacyjne),
      • umiejętność samoorganizacji – planowania i organizowania swojej pracy zdalnej, w tym zarządzania czasem i priorytetami, a także wykonywania zadań zgodnie z harmonogramem,
      • umiejętność budowania zaangażowania i motywowania przestrzennie rozproszonych członków zespołu (np. poprzez wykorzystanie formalnej i nieformalnej komunikacji).
  4. Grupa umiejętności korzystania z nowoczesnych narzędzi AI/IoT generalnie oceniana jest przez polskich pracodawców jako zdecydowanie mniej istotna dla firm w krótkim okresie. W tym obszarze dwie umiejętności uznawane za istotne to umiejętność wykorzystania translatorów i systemów korekty pisowni wspieranych sztuczną inteligencją oraz umiejętność zasilania systemów AI w dobrej jakości dane wejściowe oraz krytyczne wnioskowanie odnośnie do wiarygodności uzyskiwanych wyników zwrotnych.
  5. W najbliższej przyszłości większe zapotrzebowanie na umiejętności cyfrowe zgłaszają firmy średnie, małe i mikro (zatrudniające poniżej 250 pracowników), co wskazuje – zgodnie ze stanem wiedzy wyłaniającym się z badań desk research – na większą lukę kompetencyjną w przypadku MŚP.

Wartością opracowywanej ekspertyzy będą także wnioski i rekomendacje w zakresie zapotrzebowania na kompetencje cyfrowe w średnim okresie, zapotrzebowania na kwalifikacje oraz w odniesieniu do zapobiegania deficytom umiejętności cyfrowych na poziomie przedsiębiorstw. Wspomniany raport już w czerwcu br. zostanie udostępniony na stronie Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan – projekt „Better Skilled”

W ramach projektu „Better Skilled” Konfederacja Lewiatan prowadzi również działania związane ze wsparciem członków KL w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników. Więcej o projekcie można przeczytać tutaj:

https://lewiatan.org/tag/europejski-rok-umiejetnosci/

UWAGA:

Firmy i organizacje członkowskie KL zainteresowane przystąpieniem do Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji Konfederacji Lewiatan mogą przystąpić do Rady wyrażając chęć uczestniczenia w jej pracach via e-mail.

Główne obszary merytoryczne działalności Rady to: legislacja (polityki publiczne, dokumenty strategiczne), rynek pracy (prognozy zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje), system edukacji formalnej (oświata i szkolnictwo wyższe), system nabywania kompetencji i kwalifikacji przez pracowników (głównie poprzez kursy i szkolenia) oraz systemy kwalifikacji w Polsce i w UE.

Osoba kontaktowa: Sławomir Szymczak – koordynator projektu – sszymczak@lewiatan.org

 

Sławomir Szymczak, ekspert/koordynator projektu, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla majowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

 

Piaskownice regulacyjne – innowacje, rozwój, bezpieczeństwo
25 maja 2023

Piaskownice regulacyjne – innowacje, rozwój, bezpieczeństwo

fot. EC - Audiovisual Service
Powrót

Sektor energetyczny rozwija się niezwykle dynamicznie. Rosnący popyt na energię elektryczną i konieczność elektryfikacji gospodarek krajowych wymaga ewolucji branży energetycznej, dostosowania się uczestników rynku do obecnego kierunku unijnej polityki energetycznej, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.

energetyka piaskownice regulacyjne URE

Szybki rozwój wymaga jednak innowacji, a wręcz wymusza na podmiotach profesjonalnych ich wdrażanie. Często jednak środowisko prawne nie jest wystarczająco przystosowane do stopnia innowacyjności pomysłów, które mogłyby usprawnić wiele procesów na rynku energetycznym. Nowoczesne, często bardzo skomplikowane rozwiązania napotykają bariery prawne, które nie pozwalają na rzeczywiste wdrożenie czy nawet testowanie poszczególnych technologii.

Remedium na tego rodzaju sytuacje może stanowić piaskownica regulacyjna definiowana jako narzędzie, które pozwala innowatorom na „testowanie nowoczesnych technologii w bezpiecznym środowisku testowym, pod stałym nadzorem i kontrolą odpowiednich organów, celem pozyskania potrzebnych informacji, a w efekcie wdrożenia innowacji na rynek we właściwy sposób”.

Piaskownice regulacyjne zapoczątkowane zostały w sektorze FinTech w Wielkiej Brytanii, ale, jak się okazało, mogą stanowić bardzo użyteczny mechanizm także w energetyce. Procedowana obecnie nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne przewiduje to rozwiązanie, które już niedługo będzie mogło przyczynić się do rozwoju sektora energetycznego na wielu płaszczyznach.

Zgodnie z definicją zaprojektowaną w procedowanej nowelizacji, piaskownica regulacyjna w polskim systemie prawnym będzie polegała na przyznaniu Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki możliwości udzielenia (na uzasadniony wniosek określonych w przepisach podmiotów, w drodze decyzji administracyjnej) odstępstwa od stosowania określonych przepisów.

Celem udzielenia takiego odstępstwa jest realizacja „projektu mającego na celu wdrożenie innowacyjnych technologii, usług, produktów, modeli współpracy użytkowników systemu, rozwiązań technologicznych lub teleinformatycznych na korzyść transformacji energetycznej, inteligentnych sieci i infrastruktury, rozwoju lokalnego bilansowania oraz wzrostu efektywności wykorzystania istniejącej infrastruktury energetycznej, w zakresie niezbędnym do jego przeprowadzenia”.

Należy zaznaczyć, iż odstępstwo może zostać udzielone wyłącznie w sytuacji, kiedy dana innowacja nie może być testowana na rynku energetycznym bez udzielenia tego odstępstwa, z uwagi na zbyt duże bariery dla możliwości rzeczywistego sprawdzenia sposobu działania innowacji i jej wpływu na sektor, a w dalszej perspektywie efektów, jakie to rozwiązanie przyniesie, kiedy zostanie wprowadzone na większą skalę.

Odstępstwo od stosowania określonych przepisów może dotyczyć m.in. warunków uzyskania i prowadzenia działalności objętej koncesją czy obowiązku przedłożenia do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki taryfy. Sam projekt musi przyczynić się do osiągnięcia celów polityki energetycznej państwa, natomiast wnioskodawca jest zobowiązany do uprawdopodobnienia oczekiwanych korzyści wynikających z realizacji projektu dla funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, jego użytkowników czy innych korzyści środowiskowych, gospodarczych lub społecznych oraz do wspomnianego już wykazania istniejących barier regulacyjnych uniemożliwiających realizację projektu bez uzyskania odstępstwa.

Dla zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa, odstępstwo nie może zostać przyznane, jeżeli zaistnieje prawdopodobieństwo, że realizacja projektu zagrozi prawidłowemu świadczeniu usług przez operatorów sieci, bezpieczeństwu sieci lub bezpieczeństwu dostaw energii elektrycznej. Wprowadzono także ograniczenie w postaci przyznania odstępstwa maksymalnie na trzy lata, z możliwością jednokrotnego przedłużenia projektu na okres do trzech lat. W tym czasie innowatorzy mają szansę na testowanie swoich nowoczesnych rozwiązań w bezpiecznym środowisku, pod kontrolą Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Wprowadzenie tego mechanizmu do polskiego porządku prawnego jest sygnałem wsparcia rozwoju sektora energetycznego i chęci zwiększenia katalogu innowacyjnych rozwiązań. Jest to instrument, który pobudza rozwój gospodarczy, zwiększa konkurencyjność i oswaja odbiorców energii elektrycznej z nowinkami technicznymi, których na rynku pojawia się coraz więcej, a których wdrażanie i stosowanie jest konieczne dla sprawnego przeprowadzenia transformacji energetycznej.

Beneficjentami tego rozwiązania są więc nie tylko innowatorzy, którzy mają szansę testować swoje rozwiązania i w przyszłości wprowadzić je na rynek w pełnym wymiarze, ale także właściwe w tym zakresie organy państwowe – w polskich warunkach prawnych są nimi Minister Klimatu i Środowiska oraz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, którzy mogą powziąć wiedzę o kierunku rozwoju technologicznego sektora energetycznego już na wczesnym etapie testowania innowacji, dzięki czemu możliwa jest szybsza reakcja na płaszczyźnie prawnej i odpowiednie dostosowanie przepisów. Ostatnią grupą beneficjentów są odbiorcy energii elektrycznej, którzy mogą wypróbować określone mechanizmy w fazie testowej, dzięki czemu poznają oni obszar innowacji energetycznych. To może doprowadzić do zaktywizowania części tych odbiorców, co jest niezwykle istotne, zwłaszcza w kontekście najnowszych regulacji prawnych i dynamicznego rozwoju sektora energetycznego.

Paulina Grądzik, ekspertka Lewiatana

Komentarz dla majowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

O wyzwaniach polskiego rynku energii z przedstawicielami Komisji Europejskiej
26 kwietnia 2023

O wyzwaniach polskiego rynku energii z przedstawicielami Komisji Europejskiej

fot. European Union
Powrót

Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki Konfederacji Lewiatan spotkał się z przedstawicielami Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej (DG COMP), aby porozmawiać o wyzwaniach polskiego rynku energii i planowanych zmianach w sektorze elektroenergetycznym w Polsce.

#LewiatanEurope DG KOMP spotkanie ZPPE

20 kwietnia Przedstawicielstwo Konfederacji Lewiatan w Brukseli zorganizowało spotkanie Związku Pracodawców Prywatnych Energetyki KL z przedstawicielami Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej. Podczas spotkania rozmawiano o obecnych wyzwaniach rynku energii w Polsce i planowanych przez rząd zmianach w sektorze energetyki.

Jednym z głównych tematów rozmów był plan utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), którego celem jest wydzielenie do niej aktywów węglowych ze spółek energetycznych. Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki Konfederacji Lewiatan przedstawił swoje wątpliwości wobec aktualnych ram tworzenia NABE i potencjalne negatywne skutki jej utworzenia dla polskiego rynku energii, w szczególności dla indywidualnych klientów.

Pracodawcy z branży energetycznej wskazują, że planowane zmiany powinny zapewniać transparentność, konkurencyjność i efektywną kontrolę. Wątpliwości rodzą potencjalne negatywne skutki utworzenia NABE dla rynku w warunkach likwidacji obowiązku sprzedaży wytworzonej energii przez giełdę –  zmiany te mogą doprowadzić m.in. do braku płynności na rynku kontraktów terminowych i konieczności realizowania transakcji na rynku spotowym, braku transparentności, ograniczenia dalszego rozwoju OZE, a także nieuczciwej pomocy publicznej.

W spotkaniu wzięli udział Wojciech Graczyk, Prezes Związku Pracodawców Prywatnych Energetyki Konfederacji Lewiatan oraz Luana Żak, ekspertka w Przedstawicielstwie Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

Jak zdobywać umiejętności i kwalifikacje? Spotkanie Egelund Network
11 kwietnia 2023

Jak zdobywać umiejętności i kwalifikacje? Spotkanie Egelund Network

Powrót

Konfederacja Lewiatan zorganizowała sesję tematyczną dotyczącą systemów nabywania i doskonalenia kompetencji oraz zdobywania kwalifikacji, w której udział wzięli przedstawiciele organizacji pracodawców działających w ramach Egelund Network.

Egelund Network kompetencje spotkanie

Celem spotkania była wymiana doświadczeń w obszarze kształcenia zawodowego i ustawicznego, a także omówienie obecnych wyzwań na rynku pracy.

3 kwietnia br. odbyła się pierwsza sesja tematyczna nt. systemów nabywania umiejętności, kompetencji i kwalifikacji przez pracowników w krajach partnerskich, w której udział wzięły organizacje pracodawców z regionu Morza Bałtyckiego i Europy Środkowej, działające w ramach grupy Egelund Network. Podczas spotkania przedstawiciele organizacji z Niemiec (BDA) oraz Danii (DA) zaprezentowali swoje rozwiązania, które często stawia się jako przykład dobrej praktyki oraz wzór dla innych krajów UE. Konfederacja Lewiatan przedstawiła również polski system nabywania i doskonalenia umiejętności wskazując na jego mocne i słabe strony.

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele organizacji z Niemiec (BDA) oraz Danii (DA)

Uczestniczące w spotkaniu organizacje pracodawców zgodnie podkreśliły, że kwestia przygotowania i adaptacji pracowników do zmieniających się potrzeb rynku pracy jest niezwykle istotna, zwłaszcza w kontekście postępującej cyfryzacji, automatyzacji pracy oraz zielonej transformacji. Niedobory pracowników oraz rosnąca liczba nieaktywnych zawodowo to kolejne wyzwania, z którymi borykają się państwa unijne i które wymagają wdrożenia nowych rozwiązań, takich jak usprawnienie procedur zatrudnienia pracowników spoza UE oraz uatrakcyjnienie idei kształcenia zawodowego i ustawicznego. Wskazano jednak, że istotne jest również ograniczenie zbyt nadmiernej regulacji w tym obszarze, które stanowiłoby dodatkowe obciążenie dla pracodawców i pracowników.

Sesja tematyczna została zorganizowana w ramach projektu „Better Skilled” realizowanego przez Konfederację Lewiatan. Celem inicjatywy KL jest wsparcie budowy systemu nabywania i doskonalenia kompetencji, także potwierdzonych kwalifikacjami, potrzebnych obecnie polskim pracodawcom. Zapoznanie się z najlepszymi praktykami w tym obszarze w innych krajach Unii Europejskiej i identyfikacja rozwiązań, które mogłyby być wdrożone w Polsce są istotnymi elementami projektu. Na bazie zebranych praktyk powstanie raport prezentujący najlepsze rozwiązania w UE w zakresie kształcenia zawodowego i ustawicznego, który zostanie udostępniony członkom KL.

W spotkaniu wzięli udział Sławomir Szymczak koordynator projektu „Better Skilled” oraz przedstawicielka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli, Luana Żak.

 

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

 

Potrzebujemy ambitnej i długoterminowej strategii UE na rzecz konkurencyjności
24 marca 2023

Potrzebujemy ambitnej i długoterminowej strategii UE na rzecz konkurencyjności

fot. European Union, 2023
Powrót

Podczas marcowego szczytu, przywódcy UE dyskutowali o pomocy militarnej dla Ukrainy, jak również o poprawie konkurencyjności firm europejskich, przyszłości jednolitego rynku, energetyce oraz unijnej polityce handlowej. BusinessEurope wystosowało apel do szefów państw i rządów, w którym wymieniliśmy nasze priorytety.

apel biznes Brussels Headlines BusinessEurope

Wyjście naprzeciw postulatom biznesu wzmocni unijną gospodarkę i pomoże uchronić Europę przed odpływem inwestycji.

UE powinna ponownie stać się najlepszym miejscem do inwestowania

Globalna rola UE, jej zdolność do obrony wartości oraz pozostania liderem zielonej transformacji, wymaga silnej i konkurencyjnej gospodarki. Aby to umożliwić, pilnie potrzebujemy poprawy ramowych warunków inwestycyjnych w UE. Według barometru reform BusinessEurope, zdecydowana większość firm uważa, że środowisko inwestycyjne w UE jest mniej korzystne niż 3 lata temu. Przedsiębiorstwa europejskie zwracają uwagę na dwa główne wyzwania, które wypychają inwestycje z Unii:

  • obciążenia regulacyjne są znacznie większe dla firm działających w Europie niż w innych rozwiniętych regionach;
  • długoterminowy wzrost cen energii.

Odpowiedzią na te wyzwanie nie może być wyścig o dotacje. Dlatego liczymy na to, że unijne instytucje szybko wdrożą ambitną, długoterminową strategię konkurencyjności UE.

Regulujmy mniej, ale lepiej

Potrzebujemy lepszej jakości prawodawstwa UE, dlatego liczymy, że Komisja Europejska:

  • wywiąże się ze swojego zobowiązania do przeprowadzania kontroli konkurencyjności wszystkich inicjatyw legislacyjnych i politycznych UE,
  • powstrzyma się od wprowadzania nowego prawodawstwa, które zaszkodziłoby naszej konkurencyjności, jak również niepotrzebnych zmian istniejących już regulacji,
  • pilnie zrealizuje swoje zobowiązanie do zmniejszenia o 25% wymogów sprawozdawczych dla firm,
  • zaproponuje kompleksowy program uproszczenia ram regulacyjnych na jednolitym rynku UE i przyspieszenia jego integracji z okazji 30. rocznicy jego powstania.

Konieczność zapewnienia bezpiecznych dostaw energii po konkurencyjnych cenach

Rynki energii znajdowały się pod znaczną presją jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę, czego dowodem był gwałtowny wzrost cen w 2022 r. Apelujemy więc do unijnych instytucji o realizację reformy struktury rynku energii elektrycznej w oparciu o pięć zasad:

  • wzmocnienie bezpieczeństwa dostaw,
  • dokończenie integracji rynku poprzez handel transgraniczny,
  • ograniczenie wpływu wysokich cen gazu na ceny energii elektrycznej dla odbiorców,
  • zachęcanie do inwestowania w alternatywne źródła,
  • wzmacnianie pozycji konsumentów.

Wdrożenie szeroko zakrojonej strategii przemysłowej Zielonego Ładu

Potrzebujemy znacznie szerszej strategii przemysłowej niż ta zawarta w planie przemysłowym Zielonego Ładu. Wszystkie sektory przemysłu muszą wziąć udział w transformacji i otrzymać odpowiednie wsparcie, jeśli Europa ma osiągnąć swoje cele neutralności klimatycznej, bardziej cyfrowej przyszłości i strategicznej autonomii.

Dlatego apelujemy do unijnych instytucji, aby:

  • tworzyły sprzyjające warunki z mniejszymi obciążeniami regulacyjnymi oraz prostszymi i szybszymi procedurami,
  • wzmocniły relacje handlowe poprzez zawieranie i ratyfikowanie umów handlowych, w szczególności z Australią, Indiami, Chile, Meksykiem, Nową Zelandią i Mercosurem,
  • wsparły dostęp do surowców krytycznych poprzez dobrze zaprojektowaną ustawę o surowcach krytycznych,
  • współpracowały z partnerami społecznymi w celu rozwiązania problemu niedoborów umiejętności i wyzwań związanych z rekrutacją pracowników, które wynikają m. in. ze starzenia się społeczeństw UE, rosnącej liczby nieaktywnych zawodowo dorosłych, a także niedopasowania umiejętności nabytych w ramach systemów edukacji i szkoleń do potrzeb przedsiębiorstw, zwłaszcza tych niezbędnych do przeprowadzenia zielonej i cyfrowej transformacji.

Wdrożenie dobrze skalibrowanych zasad pomocy publicznej

Konkurencyjności Europy nie można budować na dotacjach. Tylko ukierunkowana pomoc publiczna może być uzasadniona, w szczególności w celu wsparcia energochłonnych przedsiębiorstw w ich transformacji, budowaniu niezbędnej infrastruktury, rozwoju innowacji i nowych technologii. Jednak pomoc publiczna musi być tak zaprojektowana, aby zachować równe warunki działania na jednolitym rynku. Ponadto, UE powinna zintensyfikować monitorowanie, wymianę informacji i koordynację z kluczowymi partnerami, takimi jak Stany Zjednoczone.

Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Lewiatana w Brukseli

Artykuł dla marcowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Okrągły stół branży aptecznej w Parlamencie Europejskim
07 marca 2023

Okrągły stół branży aptecznej w Parlamencie Europejskim

fot. EPP Press, Stavros Tzovaras
Powrót

Doświadczenie pandemii COVID-19 pokazało, że apteki mogą stać się ważnym elementem systemu zdrowia i wykwalifikowani farmaceuci mogą odciążyć lekarzy oferując szereg usług prozdrowotnych. Nowy model apteki oraz rola branży aptecznej w unijnych programach zdrowotnych były tematem Okrągłego Stołu branży aptecznej zorganizowanego w Parlamencie Europejskim.

Bruksela leki okrągły stół PharmaNET

Spotkanie poświęcone potencjałowi sektora aptecznego i jego możliwym kierunkom rozwoju zostało zorganizowane przez europosłankę Elżbietę Łukacijewską wraz z Przedstawicielstwem Konfederacji Lewiatan w Brukseli oraz Związkiem Pracodawców Aptecznych PharmaNET.

Wnioski z pandemii COVID-19 dowodem na znaczenie branży aptecznej w systemach opieki zdrowotnej

Podczas Okrągłego Stołu branży aptecznej zarówno przedsiębiorcy, jak i farmaceuci mieli możliwość podzielenia się swoimi doświadczeniami z okresu pandemii COVID-19, kiedy to apteki udowodniły, że są miejscem, w którym pacjenci mogą zadbać o zdrowie, a także uzyskać fachową poradę. Okres ten pokazał jak istotne jest docenienie roli farmaceutów i aptek w systemie ochrony zdrowia publicznego.

– Podczas pandemii COVID-19, kiedy większość lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej zmuszona została zamknąć swoje gabinety i udzielała porad online, apteki były czynne, a farmaceuci dostępni. To właśnie apteki były tymi miejscami, gdzie Polacy, także chorzy mogli uzyskać informację, zaszczepić się, czy otrzymać prostą poradę. To absolutnie wzmocniło i tak już ogromny kapitał zaufania społecznego, jakim Polacy obdarzają farmaceutów. Podobnie jak w wielu innych krajach Unii Europejskiej, farmaceuci w Polsce mogliby odciążyć system opieki zdrowotnej i lekarzy, wykorzystując ich doświadczenia i przenosząc dobre praktyki z innych krajów UE do Polski – mówiła otwierając spotkanie Elżbieta Łukacijewska.

Jak wskazali uczestnicy spotkania, ostatnie dwa lata były rewolucyjne dla sektora aptekarskiego w Polsce. Przyjęto Ustawę o zawodzie farmaceuty, która umożliwiła farmaceutom świadczenie usług opieki farmaceutycznej, takich jak przeglądy lekowe, kontynuacja recepty czy proste badania diagnostyczne. Usługi prozdrowotne są standardem w większości państw Unii Europejskich i jak podkreślono podczas dyskusji, również Polacy powinni mieć dostęp do bardziej kompleksowej opieki farmaceutycznej.

Aby potencjał branży mógł zostać wykorzystany, istotne jest jednak zapewnienie odpowiedniego otoczenia regulacyjnego – istniejący w Polsce zakaz reklamy uniemożliwia obecnie informowanie pacjentów na temat usług aptecznych, co skutecznie blokuje rozwój branży aptekarskiej. Obecni na spotkaniu europosłowie zgodnie stwierdzili, że bariery legislacyjne w tym zakresie muszą zostać starannie przeanalizowane i zastąpione przepisami, które zapewnią efektywną komunikację farmaceutów z pacjentami.

Potencjał aptek w unijnych programach zdrowotnych

Uczestnicy spotkania zauważyli również, że temat zdrowia stał się obecnie priorytetem dla Unii Europejskiej. Zainteresowanie to znalazło odzwierciedlenie w powołanych już w Parlamencie Europejskim komisjach specjalnych poświęconych zdrowiu (tj. Komisja Specjalna ds. Walki z Rakiem, a także ds. Pandemii COVID-19), a także w nowo utworzonej podkomisji do spraw zdrowia publicznego.

Co więcej, Komisja Europejska utworzyła program EU4Health, dysponujący budżetem w wysokości 5,3 mld euro na lata 2021–2027, co jest bezprecedensowym wsparciem finansowym UE w tej dziedzinie. Jak zauważył Kamil Maj, członek gabinetu politycznego Przewodniczącej Parlamentu Europejskiego, program ten powinien być rozszerzany zarówno jeżeli chodzi o jego zakres, jak i wysokość budżetu. Tym samym, branża aptekarska powinna zabiegać, aby stać się częścią tego programu.

– Wizyta PharmaNET w Brukseli wiąże się z unijną inicjatywą EU4Health. Okazuje się, że zdrowie choć wyłączone ze wspólnej polityki, znalazło się po pandemii w szczególnym zainteresowaniu instytucji europejskich. Przyjechaliśmy po to, żeby powiedzieć decydentom, że apteki są ważną częścią systemu ochrony zdrowia i należy się im zagwarantować godne miejsce w programie EU4Health – powiedział Marcin Piskorski, Prezes Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET.


W spotkaniu wzięli również udział europosłowie Ewa Kopacz, Adam Jarubas, Bartosz Arłukowicz oraz Kosma Złotowski. Wszyscy podkreślili, że będą wspierać wysiłki sektora branży aptekarskiej na rzecz dalszego rozwoju usług farmaceutycznych w aptekach.

– Cieszymy się, że temat roli aptek w EU4Health zainteresował europosłów – jest on ważny dla wszystkich Europejczyków i dobrze, że jest adresowany na szczeblu unijnym. Są z nami dziś europosłowie, którzy znajdą się w powstającej właśnie podkomisji ds. zdrowia i liczymy, że wnioski płynące z toczącej się dyskusji zostaną uwzględnione w jej pracach – komentuje Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

W ramach wizyty studyjnej w Brukseli przedstawiciele Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET wzięli udział również w spotkaniach z polskimi europosłami oraz przedstawicielami Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej.

Rok od inwazji Rosji na Ukrainę. Jakie sankcje UE nałożyła na Rosję? [PODSUMOWANIE]
22 lutego 2023

Rok od inwazji Rosji na Ukrainę. Jakie sankcje UE nałożyła na Rosję? [PODSUMOWANIE]

fot. European Union, 2023
Powrót

W odpowiedzi na rozpoczętą 24 lutego 2022 roku inwazję Rosji na Ukrainę i w reakcji na bezprawną aneksję ukraińskich obwodów: donieckiego, ługańskiego, zaporoskiego i chersońskiego, Unia Europejska wprowadziła szereg bezprecedensowych sankcji.

Celem sankcji ma być m.in. ograniczenie zdolności Federacji Rosyjskiej do finansowania wojny, zmniejszenie potencjału ekonomicznego Rosji oraz obciążenie rosyjskich elit politycznych odpowiedzialnych za inwazję realnymi kosztami gospodarczymi i politycznymi. Poniżej znajdą Państwo aktualne podsumowanie wprowadzonych środków.

Sankcje indywidualne:

Zamrożenie aktywów i ograniczenia podróży

Zamrożeniem aktywów i zakazem podróży ze względu na działania podważające integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy objętych zostało 1386 osób i 171 podmiotów.

Lista osób i podmiotów, na które nałożono sankcje, jest przez Radę stale weryfikowana, a jej obowiązywanie przedłużane na kolejne okresy.

Wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami UE >>

Sankcje gospodarcze

Sektor finansowy:

  • ograniczenie dostępu niektórych rosyjskich banków i firm do unijnych pierwotnych i wtórnych rynków kapitałowych,
  • zakaz transakcji z rosyjskim Bankiem Centralnym i białoruskim Bankiem Centralnym oraz z rosyjskim Regionalnym Bankiem Rozwoju,
  • wykluczenie niektórych rosyjskich i białoruskich banków z systemu SWIFT,
  • zakaz dostarczania do Rosji i na Białoruś banknotów euro,
  • zakaz finansowania publicznego lub inwestycji w Rosji,
  • zakaz inwestowania i wnoszenia wkładu w projekty współfinansowane przez Rosyjski Fundusz Inwestycji Bezpośrednich,
  • zakaz świadczenia usług ratingu kredytowego na rzecz osób i podmiotów z Rosji.

Obecnie 70% aktywów rosyjskiego systemu bankowego jest objęte sankcjami.

Energia:

  • zakaz importu węgla i innych stałych paliw kopalnych z Rosji,
  • zakaz importu ropy naftowej i rafinowanych produktów ropopochodnych z Rosji, z ograniczonymi wyjątkami,
  • pułap cenowy związany z transportem morskim ropy naftowej i produktów ropopochodnych,
  • zakaz eksportu do Rosji towarów i technologii dla sektora rafineryjnego,
  • zakaz nowych inwestycji w rosyjski sektor energetyczny i górniczy.

Grupa G-7 i wszystkie państwa członkowskie UE ustaliły pułap cenowy dla eksportu rosyjskiej ropy naftowej drogą morską, ustalony na maksymalną cenę 60 USD za baryłkę. Ma to pomóc w ograniczeniu dochodów Rosji, utrzymaniu kosztów energii na stabilnym poziomie, a także w rozwiązaniu problemu inflacji. Pułapy cenowe ustalono również dla produktów naftowych:

  • produkty naftowe przecenione – 45 dolarów za baryłkę
  • produkty naftowe premium – 100 dolarów za baryłkę.

Transport:

  • zamknięcie przestrzeni powietrznej UE dla wszystkich samolotów rosyjskich i samolotów zarejestrowanych w Rosji,
  • zakaz transportu morskiego rosyjskiej ropy naftowej do państw trzecich (jeśli została zakupiona po cenie przekraczającej pułap cenowy),
  • zamknięcie portów UE dla rosyjskich statków (wyjątki dotyczą transportu środków medycznych, żywności, surowców energetycznych i pomocy humanitarnej),
  • zakaz wjazdu do UE rosyjskich i białoruskich przewoźników drogowych (wyjątki obejmują usługi pierwszej potrzeby, takie jak transport produktów rolnych i spożywczych, pomocy humanitarnej i surowców energetycznych),
  • zakaz eksportu do Rosji towarów i technologii sektora lotniczego, morskiego i kosmicznego.

Obrona:

  • zakaz eksportu do Rosji produktów i technologii podwójnego zastosowania,
  • zakaz eksportu do Rosji silników do dronów,
  • zakaz handlu bronią, w tym bronią palną do użytku cywilnego,
  • zakaz handlu amunicją, pojazdami wojskowymi i sprzętem paramilitarnym.

Surowce i inne towary:

  • zakaz importu z Rosji żelaza, stali, drewna, cementu i tworzyw sztucznych,
  • zakaz importu złota z Rosji,
  • zakaz importu z Rosji owoców morza, wódek, papierosów, biżuterii i kosmetyków.

Usługi na rzecz Rosji, osób w Rosji i rosyjskich podmiotów:

  • zakaz świadczenia usług w zakresie prowadzenia portfeli lub rachunków kryptoaktywowych i w zakresie przechowywania kryptoaktywów,
  • zakaz świadczenia usług architektonicznych i inżynieryjnych,
  • zakaz świadczenia usług doradztwa IT i doradztwa prawnego,
  • zakaz świadczenia usług rachunkowych, audytowych, księgowych i doradztwa podatkowego,
  • zakaz świadczenia usług w zakresie reklamy oraz badań rynku i opinii publicznej,
  • zakaz świadczenia pomocy technicznej, usług pośrednictwa lub finansowania lub pomocy finansowej (w odniesieniu do transportu morskiego rosyjskiej ropy naftowej).

Restrykcje medialne

W 2022 r. UE zawiesiła działalność nadawczą i licencje kilku wspieranych przez Kreml i szerzących dezinformację nadawców, m.in. Sputnik, Russia Today, Rossija RTR/RTR Planeta, Rossija 24/Russia 24 i TV Centre International, NTV/NTV Mir, Rossija 1, REN TV oraz Pierwyj Kanał. Zakazano również reklamowania produktów lub usług w środkach masowego przekazu objętych sankcjami.

Środki wizowe

W lutym 2022 r. UE postanowiła, że rosyjscy dyplomaci oraz inni rosyjscy urzędnicy i przedsiębiorcy nie będą już mogli korzystać z udogodnień wizowych, które dawały im uprzywilejowany dostęp do UE.

We wrześniu 2022 r. Rada zdecydowała o całkowitym zawieszeniu umowy o ułatwieniach wizowych między UE a Rosją. W związku z tym do rosyjskich obywateli mają obecnie zastosowanie ogólne przepisy kodeksu wizowego.

UE nałożyła także sankcje na:

  • Białoruś – w reakcji na jej zaangażowanie w napaść na Ukrainę (pełna lista sankcji),
  • Iran – w związku z użyciem przez Rosję irańskich dronów przeciwko Ukrainie (pełna lista sankcji).

 

Kalendarium sankcji Unii Europejskiej wobec Rosji

Stale aktualizowana lista sankcji UE przeciwko Rosji

 

Źródła: Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej
Otwartość gospodarcza jest fundamentalna dla przyszłości Europy
16 lutego 2023

Otwartość gospodarcza jest fundamentalna dla przyszłości Europy

fot. Tabrez Syed / Unsplash
Powrót

Unijni przywódcy podkreślają, że zapewnienie dywersyfikacji handlowej Unii Europejskiej ma nadrzędne znaczenie w obecnym kontekście geopolitycznym. Jakich porozumień możemy się spodziewać w tym roku i jakie wyzwania handlowe stoją przed UE?

Otwartość gospodarcza przynosi UE istotne korzyści i kolejne porozumienia o wolnym handlu zapewnią wzrost gospodarczy, nowe miejsca pracy, a także bezpieczeństwo dostaw niezbędnych surowców.

Preferencje handlowe z korzyścią dla europejskich przedsiębiorców

Unia Europejska zawarła dotychczas 42 porozumienia handlowe z 74 krajami. Umowy te, będące jednym z najważniejszych instrumentów polityki handlowej UE, przynoszą wymierne korzyści przedsiębiorcom – otwierają nowe rynku dla unijnych towarów i usług, zwiększają możliwości inwestycyjne europejskich przedsiębiorstw w krajach trzecich oraz zmniejszają koszty handlu dzięki likwidacji ceł i ograniczeniu biurokracji.

Znajduje to potwierdzenie w statystykach – w 2021 r. wartość eksportu do państw, z którymi zawarto preferencyjne umowy handlowe przekroczyła już 1 bilion euro. Co więcej, dzięki unijnym działaniom na rzecz znoszenia barier handlowych zrealizowanych w latach 2015-2020, wartość eksportu UE była wyższa o 7,2 mld euro. Około 44 proc. unijnego handlu odbywa się obecnie w ramach preferencyjnych umów handlowych i wraz z ratyfikacją kolejnych porozumień, spodziewany jest tu wzrost do 47,4 proc.

Coraz większe otwarcie gospodarcze Unii Europejskiej przynosi spodziewane efekty i dlatego też europejski biznes oczekuje kolejnych porozumień handlowych, które zapewnią bezpieczeństwo łańcuchów dostaw i otworzą nowe możliwości dla unijnych eksporterów.

Nowe porozumienia handlowe w 2023 roku?

Inwazja Rosji na Ukrainę i jej konsekwencje w postaci wysokich cen energii, rosnącej inflacji oraz zerwanych łańcuchów dostaw dały nowy impuls negocjacjom kolejnych porozumień handlowych, zwłaszcza z krajami, z którymi łączą UE wspólne wartości. Jak podkreślił komisarz ds. handlu Valdis Dombrovskis, wśród unijnych decydentów panuje obecnie bardzo szeroki konsensus, co do tego, że należy przyspieszyć proces negocjacji i jak najszybciej podpisać oraz ratyfikować uzgodnione już porozumienia.

Znalazło to odzwierciedlenie m.in. w styczniowym wystąpieniu Ursuli von der Leyen podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos. Przewodnicząca Komisji Europejskiej wskazała, że jednym z filarów Planu przemysłowego Zielonego Ładu będzie dążenie do otwartego i uczciwego handlu. Europa potrzebuje ambitnej polityki handlowej i dlatego też kluczowe jest zakończenie uzgodnień w sprawie porozumień handlowych z Meksykiem, Chile, Nową Zelandią oraz Australią. Ursula von der Leyen zapowiedziała również kontynuację negocjacji handlowych z Indiami oraz Indonezją, a także wznowienie rozmów nt. zatwierdzonego, ale wciąż nieratyfikowanego porozumienia z blokiem Mercosour.

Powyższe deklaracje przynoszą już pierwsze efekty – w lutym Komisja Europejska przedłożyła Radzie projekt decyzji o podpisaniu umowy o wolnym handlu z Nową Zelandią. Bruksela planuje również przyspieszenie ratyfikacji uzgodnionych już umów handlowych z Chile i zakończenie trwających negocjacji kolejnymi porozumieniami jeszcze w 2023 r.

Chiny – rosnące zależności europejskiego przemysłu

Istotnym czynnikiem wzmożonych wysiłków na rzecz dywersyfikacji handlu są również obecne relacje gospodarcze UE z Chinami. W 2020 r. Chiny wyprzedziły Stany Zjednoczone i stały się największym partnerem handlowym Unii Europejskiej. Pomimo intensywnej wymiany handlowej, niepokojące jest to, że unijno-chińskie stosunki gospodarcze cechuje rosnąca nierówność i uzależnienie Europy od chińskich produktów, zwłaszcza tych, które należy uznać za strategiczne z punktu widzenia UE.

Komisja Europejska opublikowała raport, w którym zaprezentowała obszary zależności od importu z państw trzecich w strategicznie ważnych dla UE sektorach. KE przeanalizowała 5,2 tys. produktów i wskazała, że spośród nich, 137 wykorzystywanych jest we wrażliwych branżach i w ich przypadku UE jest w wysokim stopniu uzależniona od dostaw spoza UE. Produkty te stanowią 6 proc. całkowitej wartości towarów importowanych do UE i są to m.in. surowce, chemikalia, aktywne składniki farmaceutyczne. Co istotne, aż ponad połowa z nich pochodzi właśnie z Chin (52%).

Zależność ta naraża UE na potencjalne ograniczenia eksportowe nakładane przez państwa trzecie, potencjalne podwyżki cen, zakłócenia w łańcuchu dostaw i tym samym na ryzyko niedoborów. Rosnąca niepewność ze strony Chin związana z coraz mniej przewidywalnym środowiskiem gospodarczym oraz nieuczciwymi praktykami handlowymi zagraża bezpieczeństwu dostaw wielu krytycznych surowców, a tym samym stanowi ryzyko dla cyfrowej i zielonej transformacji w Europie.

Dywersyfikacja handlowa i budowa strategicznej autonomii

W świecie rosnących napięć i odbudowy po pandemii COVID-19 Unia Europejska musi wzmocnić i zdywersyfikować wymianę handlową z międzynarodowymi partnerami. Pozwoli to zwiększyć zdolność UE do autonomicznego działania i zmniejszyć jej zależność od importu strategicznych produktów z krajów trzecich, m.in. z Chin. Rozwój kolejnych strategicznych partnerstw w zakresie surowców krytycznych, takich jak UE posiada już z Kanadą, Ukrainą, Kazachstanem i Namibią, powinien być dla Brukseli priorytetem.

W tym kontekście Europa musi również zadbać o rozwój własnych zdolności produkcyjnych w kluczowych sektorach – np. poprzez wsparcie produkcji aktywnych składników farmaceutycznych (API) w Europie, które zapewni bezpieczeństwo zdrowotne Europejczyków. Europejski akt w sprawie czipów (European Chips Act), którego celem jest rozwiązanie problemu niedoboru półprzewodników i wzmocnienie wiodącej pozycji Europy w dziedzinie technologii, jest przykładem pożądanych działań budujących autonomiczność i bezpieczeństwo UE, które powinny być wdrożone również w innych istotnych sektorach.

Dostęp do nowych rynków oraz tworzenie większych możliwości handlowych i inwestycyjnych dla europejskich przedsiębiorstw ma kluczowe znaczenie w obliczu obecnych geopolitycznych wyzwań, dlatego też można się spodziewać, że w 2023 r. dojdzie do zawarcia kolejnych porozumień handlowych.

Luana Żak, ekspertka ds. UE, Przedstawicielstwo Lewiatana w Brukseli

Artykuł ukazał się w lutowym wydaniu Brussels Headlines, newslettera europejskiego Lewiatana