W związku z konsultacjami społecznymi projektu rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 kwietnia 2020 r. w sprawie zaniechania poboru odsetek za zwłokę od niektórych zaległości podatkowych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2019 r. w związku z COVID-19, Konfederacji Lewiatan przedstawia swoje uwagi.
Konfederacja Lewiatan
Pobierz pełną treść
W związku z pracami legislacyjnymi mającymi na celu opracowanie kolejnych propozycji rozwiązań
w zakresie przeciwdziałania skutkom epidemii COVID-19, Konfederacja Lewiatan przedstawia stanowisko dotyczące obszaru rynku finansowego i prawa handlowego.
Konfederacja Lewiatan
Pobierz pełną treść
UE podjęła liczne działania mające przeciwdziałać negatywnym skutkom gospodarczym COVID-19, który najbardziej jest odczuwany przez sektor MŚP. Poniżej przedstawiamy instrumenty, zarówno te finansowe, jak i prawne, z których już mogą korzystać MŚP, albo będą mogły korzystać w niedalekiej przyszłości.
Z czego już mogą korzystać firmy?
1. 6 kwietnia Komisja Europejska odblokowała 1 mld EUR z Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), który posłuży jako gwarancja dla Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI), należącego do grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Umożliwi to EFI udzielenie specjalnych gwarancji w celu zachęcenia banków i innych pożyczkodawców do zapewnienia płynności co najmniej 100 000 europejskim MŚP i małym firmom o średniej kapitalizacji dotkniętym skutkami gospodarczymi pandemii koronawirusa. MŚP już mogą składać wnioski bezpośrednio do swoich lokalnych banków i kredytodawców uczestniczących w programie, które są wymienione na stronie www.access2finance.eu. Kluczowymi cechami tych gwarancji są:
2. 13 marca Komisja Europejska zaproponowała pierwszy zestaw środków, w tym ustanowienie 37 mld euro inicjatywy w zakresie reagowania na koronawirusa (CRII) udzielającej wsparcia służbie zdrowia, rynkowi pracy i MŚP. Weszły one w życie 1 kwietnia 2020 r. Zostało to uzupełnione propozycją Komisji ws. inicjatywy w zakresie reagowania na epidemię koronawirusa plus (CRII +) , która wprowadza nadzwyczajną elastyczność, aby umożliwić w pełni wykorzystanie środków Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych. Środki te są zarządzane bezpośrednio przez państwa członkowskie. Polsce przysługuje w sumie 7,4 mld euro (tabela na str. 8).
3. 19 marca Komisja przyjęła tymczasowe ramy prawne, aby umożliwić państwom członkowskim pełną elastyczność przewidzianą w przepisach dotyczących pomocy państwa w celu wspierania gospodarki w kontekście wybuchu COVID-19. Tymczasowe ramy prawne przewidują pięć rodzajów pomocy, w tym bezpośrednie dotacje, selektywne korzyści podatkowe i zaliczki (państwa członkowskie będą mogły ustanowić programy przyznające przedsiębiorstwu do 800 000 EUR w celu zaspokojenia pilnych potrzeb w zakresie płynności), gwarancje państwowe w przypadku pożyczek zaciągniętych przez firmy z banków (państwa członkowskie będą mogły udzielać gwarancji państwowych w celu zapewnienia, że banki będą nadal udzielać pożyczek potrzebującym ich klientom), dotowanych pożyczek publicznych dla przedsiębiorstw, gwarancji dla banków kierujących pomoc państwa do realnej gospodarki oraz krótkoterminowe ubezpieczenie kredytu eksportowego.
4. Aby poradzić sobie z kryzysem COVID-19 i ochronić jednolity rynek, Komisja zaproponowała kilka innych środków, między innymi w celu utrzymania swobodnego przepływu towarów przez „zielone pasy”, opublikowała wytyczne dotyczące swobodnego przepływu pracowników podczas wybuchu COVID-19 dla pracowników przygranicznych, pracowników delegowanych i pracowników sezonowych w celu zachowania funkcjonowania podstawowych usług.
Z czego będą mogły korzystać firmy?
1. Odblokowany 1 mld euro z EFIS, o którym mowa w punkcie pierwszym tego artykułu, to zaledwie część pakietu środków ogłoszonego przez grupę EBI 16 marca liczącego nawet 40 mld euro, mającego na celu szybkie wsparcie dla europejskich MŚP i spółek o średniej kapitalizacji. Jest też pomysł grupy EBI, wsparty przez ministrów finansów państw członkowskich, utworzenia ogólnoeuropejskiego funduszu gwarancyjnego w wysokości 25 mld EUR, który umożliwi wsparcie gospodarki europejskiej kwotą 200 mld EUR.
2. 2 kwietnia Komisja zaproponowała także nowy tymczasowy instrument o wartości do 100 miliardów euro na ochronę miejsc pracy i osób zatrudnionych – SURE . Nowy instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w sytuacji awaryjnej (po ang. Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency tj. w skrócie SURE) ma na celu ochronę miejsc pracy i pracowników dotkniętych pandemią koronawirusa. Powinien zapewnić pomoc finansową w formie pożyczek udzielonych państwom członkowskim na korzystnych warunkach w wysokości do 100 mld EUR. Pożyczki te pomogą państwom członkowskim poradzić sobie z nagłym wzrostem wydatków publicznych w celu zachowania zatrudnienia. W szczególności pożyczki te pomogą państwom członkowskim pokryć koszty bezpośrednio związane z utworzeniem lub przedłużeniem krajowych programów pracy krótkoterminowej oraz innymi podobnymi działaniami które podjęły dla osób prowadzących działalność na własny rachunek w odpowiedzi na obecną pandemię koronawirusa.
3. 8 kwietnia Komisja ogłosiła ESCALAR , nowe podejście inwestycyjne, opracowane wspólnie z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI), które będzie wspierać venture capital i finansowanie rozwoju dla obiecujących firm, umożliwiając im wzrost w Europie. ESCALAR zapewni do 300 milionów euro na zwiększenie zdolności inwestycyjnej funduszy typu venture capital i private equity, uruchamiając inwestycje do 1,2 miliarda euro, czyli czterokrotnie więcej niż początkowa inwestycja, w celu wspierania obiecujących firm. Wraz z uruchomieniem ESCALAR Komisja realizuje jedno z działań ogłoszonych w nowej strategii dla MŚP, aby poprawić dostęp MŚP do finansowania. Inicjatywa ta ma szczególne znaczenie w trudnej sytuacji gospodarczej, przed którą stoją obecnie MŚP z powodu wybuchu koronawirusa. Będzie wspierać innowacyjne firmy podczas kryzysu i po nim. W Polsce EFI współpracuje z następującymi pośrednikami finansowymi: https://www.eif.org/what_we_do/where/pl/index.htm
Konfederacja Lewiatan
W liście zaadresowanym do przywódców UE biorących udział w jutrzejszym posiedzeniu Rady Europejskiej, 23 dyrektorów generalnych i prezesów dużych firm, w tym Prezydent BusinessEurope Pierre Gattaz, apeluje o solidarność, wzmacnianie jednolitego rynku i o „więcej Europy”, jako najlepszej odpowiedzi na kryzys spowodowany COVID-19.
W naszej codziennej działalności biznesowej widzimy, że reakcją musi być pogłębienie integracji, zaczynając od wspólnego rynku europejskiego. Konieczne jest zapewnienie transportu niezbędnych towarów i przepływu usług przez nasze granice – medycznych, farmaceutycznych, żywności i energii. Inicjatywy Komisji Europejskiej dotyczące „zielonych korytarzy” i swobodnego przepływu pracowników są niezbędne, aby wspierać funkcjonowanie jednolitego rynku. Podczas odbudowywania gospodarki po kryzysie, tylko rozwiązania europejskie, stawiające jednolity rynek w samym centrum zainteresowania państw członkowskich, mogą być skuteczne. Bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy silnej Europy, w której rządy, przedsiębiorstwa i obywatele okazują swoją solidarność – podkreślili sygnatariusze listu.
Pełna treść listu dostępna jest TUTAJ (materiał w jęz. angielskim).
Konfederacja Lewiatan
Kwietniowe badanie koniunktury GUS nie pozostawia żadnych wątpliwości: nie ma branży odpornej na globalną pandemię, silne ograniczenia administracyjne nałożone na działalność gospodarczą oraz obawy konsumentów o zdrowie czy swoją sytuację na rynku pracy.
Komentarz dr Sonii Buchholtz, ekspertki Konfederacji Lewiatan
We wszystkich prezentowanych obszarach gospodarki koniunktura oceniana jest najgorzej od początku gromadzenia danych. Dla wszystkich analizowanych gałęzi wykres przybiera kształt klifu.
Zazwyczaj w tym miejscu piszemy o poziomach wskaźników, ale obecnie bardziej miarodajnym byłoby wskazać rzędy wielkości: dla większości analizowanych branż wskaźnik wyrównany sezonowo plasuje się na minusie w przedziale między -40 a -50, z wyłączeniem zakwaterowania i gastronomii, w której wskaźnik sięga prawie -75, i tradycyjnie lepiej radzących sobie informacji i komunikacji oraz finansów i ubezpieczeń ze wskaźnikiem oscylującym wokół -20. Dla porównania warto przypomnieć, że jeszcze przed miesiącem w większości analizowanych gałęzi notowaliśmy wyniki w okolicach zera – jednocyfrowo na plusie lub (częściej) na minusie.
Przedsiębiorcy prognozują dalsze pogorszenie proporcjonalne do siły odebranych dotychczas ciosów – dla przetwórstwa, budownictwa, handlu czy transportu oczekiwania szacowane są na -70, w hotelarstwie i gastronomii przekraczają -80, i nawet branże, w których świadczenie usług pozornie nie uległo istotnej zmianie, jak informacja, oczekują osłabienia swojej pozycji (-49.0). Podobną tendencję widać także w usługach finansowych, w których upatruje się ważnej roli w wychodzeniu z recesji (-60,8). Nie powinno to jednak zaskakiwać, wziąwszy pod uwagę pogarszającą się kondycję klientów, większe ryzyko ogólnogospodarcze, czy konieczność wypłat ubezpieczeniowych.
Cenny dodatek do dzisiejszego komunikatu GUS stanowi aneks, w którym przedsiębiorców pyta się o wpływu COVID-19 na ocenę koniunktury gospodarczej w marcu i kwietniu. Kilka wniosków:
• odsetek firm, dla których negatywny wpływ jest odczuwalny, bardzo szybko wzrasta – dla istotnej części z nich zaczyna już zagrażać stabilności firmy. W zakwaterowaniu i gastronomii na taki skrajny scenariusz wskazało dwie trzecie ankietowanych przedsiębiorstw, w handlu detalicznym i transporcie – jedna trzecia, w budownictwie – jedna czwarta. Z tego względu ok. połowa firm z analizowanych branż (z wyłączeniem budownictwa) wdraża znaczące w skali i charakterze działania ratunkowe – w marcu wskazywano głównie na działania korygujące.
• bieżąca sytuacja w oczywisty sposób rozlewa się na wszystkie typy podmiotów w gospodarce: poddostawców, klientów i pracowników. Korygowanie planowanych poziomów inwestycji w dół to jeden z nich. Drugim czytelnym sygnałem jest redukowanie zapotrzebowania na wszystkich etapach działalności – proporcjonalne zmiany zamówień są składane przez klientów, więc przekładają się na proporcjonalnie zmniejszone zapotrzebowanie u dostawców respondentów. O ile o spowolnieniach mówi się w kategoriach schładzania, o tyle teraz mamy do czynienia z błyskawicznym zlodowaceniem.
• bardzo niepokojącym zjawiskiem innym jest pojawienie się zatorów płatniczych – w marcu jeszcze wiele podmiotów nie doświadczało ich lub miały one nieznaczny wpływ na prowadzoną działalność. W kwietniowych szacunkach znacznie większy odsetek (ok. 85%) wspomina o ich obecności – dominują zatory uznawane za poważne, a odsetek podmiotów oceniających zatory jako zagrażające stabilności firmy w handlu detalicznym i transporcie sięga 20%, a w hotelarstwie i gastronomii – 28%.
• sposób świadczenia pracy nie zmienia się szybko, co niestety działa na niekorzyść scenariusza V wyjścia z recesji. W świetle oceny ankietowanych firm, praca zdalna w przetwórstwie, budownictwie, czy handlu detalicznym dotyczy ok. 15% stanowisk, tylko nieznacznie lepiej jest w logistyce – 22,3% i handlu hurtowym – 33,6%. Należy przy tym dodać, że ankieta GUS nie obejmuje wielu typów usług nowoczesnych, w których te odsetki będą zdecydowanie wyższe.
• kwarantanna ma relatywnie niewielkie oddziaływanie na wielkość kadry, ale jeśli dołączyć do tego urlopy wypoczynkowe i opiekuńcze, uszczerbek staje się odczuwalny. W kwietniu liczba osób efektywnie świadczących pracę spadła o ponad 40% w hotelarstwie i gastronomii oraz o ok. 20-25% w pozostałych analizowanych branżach.
Konfederacja Lewiatan
• Kryzys spowodowany epidemią koronawirusa mocno odbił się na przemyśle targowym, który jest dźwignią polskiego eksportu i generuje rocznie kilka miliardów złotych przychodów. Od ponad 2 miesięcy nie odbywają się żadne imprezy targowe. Przychód branży spadł do zera.
• Konfederacja Lewiatan popiera apel Polskiej Izby Przemysłu Targowego skierowany do rządu o dodatkowe wsparcie małych, średnich i dużych firm funkcjonujących na tym rynku – dotychczasowa pomoc jest niewystarczająca – jak i całej branży, która może się stać narzędziem umożliwiającym polskiej gospodarce wyjście z recesji.
Branża targowa jako pierwsza doświadczyła konsekwencji obostrzeń związanych z epidemią i wszystko wskazuje na to, że jako jedna z ostatnich zacznie funkcjonować – jeśli przetrwa. Wiele branż jest już powoli odmrażana zgodnie z rządowym planem, jednak targi nie pojawiły się w żadnym z 4 etapów tego planu, a wsparcie dla przedsiębiorców przewidziane jest jedynie na 3 miesiące. Branża targowa z dużym prawdopodobieństwem będzie stała do końca sierpnia. Licząc od lutego to razem 7 m-c!
Większość firm utraciła lub za chwilę utraci płynność finansową. 72% z nich zwolniło lub planuje zwolnić w najbliższym czasie pracowników. Branża notuje 150 mln zł strat miesięcznie.
– Doceniamy wsparcie przedsiębiorców, zaproponowane w Tarczy 1.0, w Tarczy 2.0, czy też w Tarczy Finansowej PFR. Ale dla naszej branży jest ono niewystarczające. Istnieje wysokie ryzyko, iż zarówno najwięksi organizatorzy targów w Polsce, jak Międzynarodowe Targi Poznańskie, Targi Kielce, Targi w Krakowie, czy Międzynarodowe Targi Gdańskie, jak również kilkaset firm projektujących i budujących stoiska targowe, firmy spedycji i transportu targowego oraz innych usług targowych, jak IT czy promocja nie przetrwają do końca roku lub ich zasoby zostaną na tyle uszczuplone, że nie będzie możliwe odtworzenie targów w takiej formie i jakości jaką znamy – ostrzega dr Beata Kozyra, prezes zarządu Polskiej Izby Przemysłu Targowego. I dodaje – Najwięksi polscy organizatorzy targów i ich rozpoznawalne na całym świecie imprezy targowe są powszechnie znane, ale często zapominamy o rzeszy ludzi pracujących na rzecz targów, które również cieszą się ogromną estymą i szacunkiem na światowym rynku targowym. Wiele firm działających w obszarze organizacji targów, a zwłaszcza firmy projektujące i budujące stoiska targowe, własną ciężką i konsekwentną pracą i bardzo wysoką jakością swoich usług wyrobiło sobie mocną pozycję także w innych krajach. Pozycję, którą stracą, jeśli nie będą mogły wrócić do pracy – ostrzega dr Beata Kozyra, prezes zarządu Polskiej Izby Przemysłu Targowego.
Osłabione kryzysem targi mogą mieć problem ze sprostaniem zagranicznej konkurencji. Branża targowa w Niemczech, Francji, we Włoszech otrzymała ogromne wsparcie od swoich rządów i po rozmrożeniu gospodarek nie tylko szybko stanie na nogi, ale będzie gotowa do przejęcia polskich targów stojących na skraju upadłości. Nie można wykluczyć, że Budma stanie się np. niemiecka, Polagra francuska, Energetab brytyjski a Targi Meble przejmą np. Włosi. Polska przestanie się liczyć na arenie międzynarodowej jako partner i jako eksporter.
Polski przemysł targowy to gałąź gospodarki, która odpowiada za budowę relacji, tworzenie zaufania oraz kojarzenia partnerów biznesowych. To dźwignia polskiego eksportu i importu, dlatego też jego rola w wychodzeniu gospodarki z głębokiego zastoju jest nie do przecenienia. Dzięki targom polskie firmy i produkty będą mogły powrócić na arenę międzynarodową, w efekcie poprawiając pozycję naszego kraju na światowej mapie biznesu. Jeśli narzędzie, jakim są tragi nie zostanie wykorzystanie do odbudowy polskiej gospodarki, Polska cofnie się o 10 lat, a wypracowana przed epidemią pozycja polskich firm i ich produktów ulegnie gwałtownej degradacji.
Polska Izba Przemysłu Targowego proponuje stworzenie zespołu ds. ochrony, odmrażania i rozwoju polskich targów, w którym eksperci Ministerstwa Rozwoju wspólnie z przedstawicielami Polskiej Izby Przemysłu Targowego mogliby stworzyć:
a) plan wsparcia umożliwiający przetrwanie polskim firmom rynku targowego przez kolejne kilka miesięcy;
b) strategię i plan działania, które umożliwią, przy współpracy z Ministerstwem Zdrowia, systematyczne „odmrażanie” targów – począwszy od targów B2B oraz zapewnią bezpieczeństwo ich uczestnikom (zwiedzającym oraz wystawcom), a także pracownikom firm targowych.
c) strategię stworzenia rozwiązań dla targów, które ułatwią polskim przedsiębiorcom nawiązywanie nowych kontraktów na rynku wewnętrznym, jak i ich ekspansję na rynki międzynarodowe po okresie recesji spowodowanej koronawirusem w celu odbudowy swoich biznesów.
– Deklarujemy gotowość naszych ekspertów do udziału w pracach legislacyjnych związanych z naszą branżą, w tym także w pracach nad dalszymi nowelizacjami specustawy dotyczącej COVID-19 – dodaje dr Beata Kozyra.
Polska Izba Przemysłu Targowego przygotowała również listę postulatów dotyczących wsparcia firm rynku targowego
1. Wydłużenie abolicji dla składek ZUS dla mikrofirm oraz MŚP do 6 m-cy.
2. Odblokowanie rachunków bankowych split payment do końca roku 2020 i umożliwienie wydatkowania środków zgromadzonych na tych rachunkach do regulowania wszystkich zobowiązań dotyczących prowadzonej działalności gospodarczej.
3. Dopłaty do pensji pracowników w wysokości 65%.
4. Automatyczny, obligatoryjny zwrot w terminie do 30 dni nadpłaty podatku VAT przez urzędy skarbowe na podstawie informacji z deklaracji VAT za m-c marzec/kwiecień/maj 2020, bez potrzeby składania dodatkowego wniosku.
5. Skrócenie czasu i uproszczenie procedur rozpatrywania wniosków pomocowych (m.in. poprzez akceptację „oświadczeń”) przez ZUS, US, UP, BGK oraz innych instytucjach, do których te wnioski są składane.
6. Prolongata, do końca roku 2020, płatności z tytułu deklaracji VAT, PIT, CIT, zaliczek na podatek dochodowy oraz płatności z tytułu rocznych zeznań podatkowych PIT.
7. Zaliczenie w koszty podatkowe 100% wydatków dotyczących eksploatacji samochodów osobowych, bez względu na istniejące obecnie przepisy ograniczające te koszty do 75%.
8. Stworzenie i przesłanie wytycznych Ministerstwa Finansów do Związku Banków Polskich o pozytywne rozpatrywanie wniosków podmiotów gospodarczych o przedłużanie istniejących linii kredytowych, kredytów obrotowych, kredytów w rachunkach bieżących oraz innych instrumentów finansowych poprawiających płynność podmiotu gospodarczego.
9. Gwarantowanie przez Fundusz Gwarancji Płynnościowych i udostępnienie przez BGK nowych kredytów i linii kredytowych dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, uwarunkowane jedynie zapłatą w roku 2019 podatku dochodowego (CIT, PIT).
Konfederacja Lewiatan
Pracodawcy wskazują, że potrzebne są sprawne i skuteczne działania w kierunku odmrażania gospodarki. Koszty obecnej metody walki z koronawirusem – choć konieczne do poniesienia w początkowej fazie epidemii – na dłuższą metę będą rujnujące dla gospodarki.
Aż 22,8 mld zł z poniesionych strat przypada na przemysł, 19,6 mld zł na handel, 5,4 mld zł na budownictwo, zaś 28,6 mld zł na pozostałe branże usługowe. Tylko do tej pory polska gospodarka straciła 3,2% PKB. Licznik uruchomiony przez pracodawców jest na bieżąco aktualizowany w celu uwzględnienia tempa narastania strat wynikającego z obowiązującego w danym czasie stanu prawnego.
– Nawet najlepsza tarcza nie posiada nieograniczonych limitów. Jeśli nie ożywimy gospodarki – to w krótkim czasie nie tylko zabraknie paliwa dla jej podtrzymania, ale również zabraknie środków na finansowanie walki z COVID-19 w służbie zdrowia. Pieniądze na służbę zdrowia pochodzą przecież z podatków – więc kiedy ich zabraknie, skończy się również finansowanie. Za naszymi ostrzeżeniami o stratach gospodarczych będą podążać konstruktywne propozycje konkretnych działań, uwzględniających specyfikę poszczególnych branż oraz analizę dostępności testów i środków ochronnych. Uważamy jednak, że w obecnej sytuacji dalsze ograniczenie aktywności w wielu sektorach gospodarki na bezprecedensową skalę będzie miało katastrofalne skutki. Zniesienie lockdownu w sposób przemyślany uchroni polską gospodarkę przed poważniejszymi stratami oraz podtrzyma stabilność wielu polskich przedsiębiorstw – zatrudniających miliony pracowników. Dobrze, że Tarcza Finansowa ma częściowo bezzwrotny charakter udzielanego wsparcia. Należy uznać to za właściwy kierunek działania – nadmierna akumulacja zobowiązań finansowych przez firmy w obecnym czasie poważnie utrudniałaby powrót do ich normalnego funkcjonowania po wygaśnięciu pandemii. Właściwym rozwiązaniem jest zastosowanie elastycznych kryteriów umorzenia długu, gdzie wielkość subwencji ustala się proporcjonalnie do poziomu realizacji określonego celu, takiego jak w tym przypadku utrzymanie zatrudnienia” – wskazuje Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE).
Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) i Konfederacja Lewiatan oceniają zapowiadaną „Tarczę Finansową” jako potrzebne rozwiązanie, odpowiadające oczekiwaniom firm w obecnej nadzwyczajnej sytuacji. Kluczowe wyzwanie w aktualnych warunkach to dostarczenie przedsiębiorstwom płynności finansowej na adekwatną skalę, aby pokryć lukę powstałą na skutek ograniczenia możliwości generowania przychodów w czasie epidemii. W połączeniu z instrumentami finansowymi BGK, ARP i KUKE – a także złagodzeniem wymogów makroostrożnościowych wobec sektora bankowego – wdrożenie tych działań powinno w zauważalny sposób pomóc w ustabilizowaniu sytuacji przedsiębiorstw dotkniętych kryzysem.
– O ile wczesne zamrożenie aktywności gospodarczej w związku z epidemią COVID-19 przyjęto w wielu firmach ze zrozumieniem – o tyle obecnie dominuje wrażenie, że realne wsparcie przychodzi z opóźnieniem. Co gorsza, perspektywy powrotu do normalnej aktywności są mgliste. Niski popyt na dobra i usługi dobija niepewność. Naszym licznikiem chcemy przypomnieć politykom, że odsuwanie momentu odmrażania gospodarki ma bardzo konkretny wymiar finansowy. Każdy dzień to ponad 2 mld zł niewytworzonego PKB. Pół miesiąca obowiązywania restrykcji przekracza wartość filara inwestycyjnego tarczy antykryzysowej. W dobrych czasach byłby to komunikat o sile polskich przedsiębiorstw – dzisiaj jest to czytelny sygnał, że decyzje polityków są na wagę złota – mówi dr Sonia Buchholtz, ekspertka ekonomiczna Konfederacji Lewiatan.
Jednym z najczęstszych pytań przedsiębiorców w odniesieniu do antykryzysowych instrumentów wsparcia jest to, z których form pomocy można korzystać jednocześnie. Stąd duże znaczenie ma jednoznaczne wskazanie, że beneficjenci innych rozwiązań antykryzysowych nie będą wykluczeni z możliwości skorzystania z „Tarczy Finansowej”. Nie bez znaczenia jest również fakt, że program jest skierowany do przedsiębiorstw każdej wielkości. Dotychczasowe rozwiązania „Tarczy antykryzysowej” – w tym w szczególności zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne – były adresowane w głównej mierze do mikro- i małych przedsiębiorstw. Uwzględnienie firm średnich i dużych w programie sprawia, że podmioty z każdej kategorii – jeśli tylko doświadczają trudności ekonomicznych – będą kwalifikować się do przynajmniej jednej formy wsparcia.
________________________________________
Szacunki przedstawione w formie licznika bezpośrednich strat polskiej gospodarki związanych z występowaniem COVID-19 oparte są na ocenie wpływu sytuacji epidemicznej oraz obowiązujących restrykcji prawnych na możliwość sprzedaży towarów, świadczenia usług lub prowadzenia produkcji przez podmioty gospodarcze (strona podażowa) oraz determinowanymi przez powyższe czynniki schematami konsumpcji (strona popytowa) w 20 sekcjach PKD. Wyniki zostały finalnie zagregowane do 4 sektorów. Udział każdego z sektorów w tworzeniu PKB został określony w oparciu o dane GUS pochodzące z bazy Eurostatu dotyczące wartości dodanej brutto w tych sekcjach w ostatnim okresie, za który dostępne są pełne dane, tj. 2018 r.
Z uwagi na niedostępność danych pozwalających na precyzyjne oszacowanie bieżących poziomów aktywności w sektorach, konieczne było przyjęcie założeń w tym zakresie opartych o ocenę ekspercką. Przyjęte podejście jest analogiczne do metody szacowania strat stosowanej przez organizacje międzynarodowe i ośrodki w innych państwach, takie jak OECD, OBR, INSEE.
Założenia dotyczące poziomu aktywności w poszczególnych sektorach odnoszą się osobno do każdego dnia. Wprowadzane zmiany obowiązujących restrykcji prawnych pociągać będą za sobą rewizję zakładanych poziomów aktywności, co może wpływać na tempo dalszego narastania szacowanych strat.
Zakładany poziom aktywności w sektorach
Konfederacja Lewiatan
Komisja Europejska przedstawiła plany wprowadzenia europejskiego podejścia do cyfryzacji. Konkretne założenia zawarto w dwóch dokumentach – Białej Księdze dotyczącej sztucznej inteligencji oraz w Europejskiej strategii w zakresie danych
Przyjmując, iż transformacja cyfrowa powinna działać na rzecz wszystkich podmiotów, stawiając jednakże ludzi na pierwszym miejscu, a jednocześnie otwierając nowe możliwości dla biznesu, Komisja Europejska wskazała trzy główne filary, na których powinno zostać oparte nowe podejście, mianowicie:
Wydaje się, iż przyjęte założenia udało się zawrzeć, choć nie w pełni, w projekcie konkluzji Rady w sprawie Shaping Europe’s Digital Future, który przekrojowo omawia wyzwania przed którymi stoją poszczególne sektory gospodarki oraz sygnalizuje potrzebę konkretnych zmian i działań, które mają doprowadzić do widocznego rozwoju godnych zaufania, bezpiecznych i niezawodnych technologii.
W zakresie danych oraz chmury Rada wskazuje na potrzebę budowania europejskiej gospodarki opartej na danych na wartościach, którymi kieruje się Unia Europejska, przede wszystkim postuluje poszanowanie prywatności i ochrony danych. Rada opowiada się także za ułatwieniem procesu dzielenia się danymi między podmiotami biznesowymi i innymi, szeroko pojętymi instytucjami. Poza tym, podkreślono wymóg przyspieszenia opracowania konkretnych propozycji w kwestii powstania wspólnych europejskich obszarów dla strategicznych sektorów przemysłowych oraz w zakresie interesu publicznego, mających na celu zwiększenie zaufania, bezpieczeństwa i ochrony usług chmurowych. Dodatkowo, Rada zaznacza, iż koniecznym jest zwiększenie znaczenia wielokrotnego korzystania z danych prywatnych oraz korzystania z danych dla celów wspólnych. Nie pominięto oczywiście wagi infrastruktury chmurowej, którą uznano za kluczową dla zapewnienia bezpieczeństwa i konkurencyjności oraz sprzyjającą osiągnięciu korzyści z gospodarki opartej na danych.
W przypadku sztucznej inteligencji nie umniejszono jej pozytywnego wymiaru odnoszącego się do poziomu bezpieczeństwa, ochrony zdrowia czy zmian klimatycznych. Niemniej jednak wskazano, iż jest ona związana jest z szeregiem ryzyk, jak choćby decyzje oparte na uprzedzeniach, ingerencja w ochronę danych czy bezpieczeństwo fizyczne obywateli bądź też niewłaściwe użycie w celach przestępczych.
Rada uznała cyberbezpieczeństwo za kluczowe w budowaniu zaufania do transformacji cyfrowej, podkreślając jednocześnie znaczenie mikroelektroniki w tym procesie. Osiągnięcie owego zaufania nie jest jednak możliwe bez zwrócenia uwagi na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa sieciom oraz usługom łączności elektronicznej.
Za niezwykle ważne zagadnienie uznano również rozwój sieci 5G oraz plany rozpoczęcia tworzenia sieci 6G. W celu urzeczywistnienia tych planów nieodzownym jest jednak według Rady przedstawienie środków regulacyjnych przed końcem 2021r., w tym dokonanie przeglądu the Roaming Regulation, the Broadband Cost Reduction Reduction Directive, a New Radio Spectrum Policy Programme.
Konfederacja Lewiatan
BusinessEurope oraz federacje członkowskie, w liście do Rady Europejskiej, apelują o solidarne i skoordynowane działania, które pomogą zmierzyć się z kolejnymi fazami kryzysu spowodowanego pandemią koronawirusa.
W naszym poprzednim liście skierowanym do Przewodniczącego Rady Charlesa Michela, a za jego pośrednictwem, do szefów państw i rządów UE, podkreśliliśmy, że tylko dzięki odpowiedzialności, działaniu i solidarności wszystkich członków Wspólnoty, sprostamy wyzwaniu pandemii, przy jednoczesnym podtrzymaniu funkcjonowania naszych gospodarek i społeczeństw. W następnych dniach byliśmy świadkami niezwykłej reakcji ze strony Europejczyków. Jako przedstawiciele europejskiego biznesu, pragniemy wyrazić wdzięczność wszystkim, którzy pomagają ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa, zwiększając naszą zdolność do radzenia sobie z jego skutkami, w szczególności tym, którzy wykazują wyjątkową odwagę zarówno w leczeniu chorych, jak i w utrzymaniu podstawowych dóbr i usług, od których wszyscy jesteśmy zależni.
Zwracamy się także z apelem do przywódców państw członkowskich, którzy 23 kwietnia będą omawiać plan naprawczy dla Europy, o podjęcie konkretnych działań, które umożliwią silny i trwały wzrost gospodarczy, z którego skorzystają wszyscy obywatele.
Konieczna jest skoordynowana europejska reakcja
BusinessEurope z zadowoleniem przyjęło przyjęcie przez UE takich środków, jak uruchomienie 37 miliardów euro na pomoc w związku z pandemią, złagodzenie wymogów paktu stabilności i wzrostu, czy też tymczasowy system pomocy publicznej. Kluczowe jest, aby działania podejmowane na poziomie UE były w odpowiedni sposób komunikowane i w przystępny sposób objaśniane obywatelom, aby mogli szybko i skutecznie z tej pomocy korzystać.
Przyszłość Europy zależy w dużej mierze od tego jak poradzimy sobie z obecnym kryzysem, a nasza nań reakcja zadecyduje o kierunkach rozwoju UE w najbliższych latach. Dlatego z zadowoleniem przyjmujemy inicjatywę Komisji dotyczącą „zielonych korytarzy” oraz wytyczne nt. swobodnego przepływu pracowników. Ochrona jednolitego rynku europejskiego i zapewnienie przepływu towarów i usług jest jednym z najważniejszych naszych zadań.
Wykorzystanie technologii cyfrowych w tych trudnych czasach okazuje się szczególnie istotne, ponieważ umożliwia pracę, robienie zakupów, studiowanie, uzyskiwanie dostępu do usług publicznych na odległość. Istnieje jednak pilna potrzeba podjęcia działań na szczeblu europejskim w celu wzmocnienia warunków bezpieczeństwa cybernetycznego, które ma zasadnicze znaczenie dla umożliwienia funkcjonowania przedsiębiorstw. Po tym jak kryzys minie, Europa musi ocenić swój obecny plan cyfryzacji przemysłu i przejść do jego kolejnej fazy, jednocześnie poszerzając łączność i wzmacniając kapitał ludzki.
Potrzebujemy podejścia opartego na minimalizacji ryzyka, które umożliwi naszym gospodarkom wyjście z obecnych środków nadzwyczajnych
Jest już jasne, że krótkoterminowe skutki gospodarcze środków podjętych przez państwa członkowskie w celu kontroli rozprzestrzeniania się wirusa i minimalizacji liczby ofiar śmiertelnych będą ogromne i prawdopodobnie będą bardziej odczuwane niż te podczas kryzysu finansowego z 2008 r. Według naszej analizy, PKB w UE będzie średnio spadać o co najmniej 2 punkty procentowe każdego miesiąca przy kontynuacji lockdownu, a koszty będą rosły wykładniczo wraz z wydłużaniem się obostrzeń, co będzie miało bardziej drastyczny przebieg w tych państwach członkowskich, w których wdrożono większe restrykcje. Im dłużej będą obowiązywać ograniczenia i im więcej firm będzie zmuszonych do zamykania lub zwalniania pracowników, tym nasza zdolność do ożywiania gospodarki będzie mniejsza.
„Z tego właśnie powodu państwa członkowskie, tak szybko jak tylko będzie to możliwe, powinny zacząć stopniowo otwierać poszczególne sektory swoich gospodarek i zachować w tym aspekcie elastyczność w zależności od tego jak będzie przebiegać rozwój pandemii. Utrzymanie pełnego zamknięcia przez dłuższą ilość czasu, zgodnie z wyliczeniami przedstawianymi przez BusinessEurope grozi nie tylko zapaścią gospodarczą, ale także naszą obniżoną zdolnością do finansowania usług publicznych, w tym służby zdrowia. Dlatego tak ważne jest, aby prowadzić politykę równowagi między zapobieganiem rozprzestrzeniania się koronawirusa, a ochroną przedsiębiorstw i miejsc pracy.” – mówi Adam Dorywalski, ekspert Konfederacji Lewiatan ds. UE.
Podstawą planu naprawczego UE powinna być solidarność europejska
Chociaż dotychczasowe wsparcie udzielane przez instytucje UE jest mile widziane, pilnie potrzebne są dodatkowe i nadzwyczajne środki wspierania naszego dobrobytu. Dlatego musimy zdefiniować jasny, ambitny i skoordynowany unijny plan naprawczy.
Państwa członkowskie powinny jak najszybciej osiągnąć porozumienie w sprawie ambitnych nowych Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) na lata 2021-2027. W nadchodzących miesiącach solidarność państw członkowskich będzie kluczowa dla utrzymania konwergencji pomiędzy państwami członkowskimi, a tym samym dla ochrony równych warunków działania na jednolitym rynku. Postulujemy także utworzenie ogólnoeuropejskiego funduszu gwarancyjnego zarządzanego przez EBI, aby wesprzeć kwotą do 200 mld euro dodatkowe ukierunkowane finansowanie MŚP, spółki o średniej kapitalizacji i pozostałe przedsiębiorstwa dotknięte kryzysem Covid-19.
Jak zauważa Kinga Grafa, dyrektorka przedstawicielstwa Lewiatana w Brukseli – „Szefowa KE apeluje o ambitne WRF, w ramach których właściwie zostaną zaadresowane unijne priorytety, czyli rozwój „zielonej” i „cyfrowej” Europy. Jednocześnie zapewnia, że w nowej propozycji wieloletniego budżetu, który KE przedstawi 29 kwietnia, nie będzie cięć na politykę spójności w porównaniu z poprzednimi WRF 2014-2020. Dla przypomnienia, Komisja pod przewodnictwem Jean-Claude Junckera zaproponowała w 2018r. cięcia na spójność na poziomie około 10proc. Nowy wieloletni unijny budżet ma być jednym z ważniejszych mechanizmów dla pobudzenia gospodarki w Europie – nowym Planem Marshalla, czyli planem odbudowy Europy po pandemii. Jednak tym razem pomoc nie przyjdzie z zewnątrz i zależy wyłącznie od odpowiedzialności i poczucia solidarności unijnych przywódców. Dlatego jako BusinessEurope, najsilniejszy głos biznesu w Brukseli, apelujemy do Rady Europejskiej o szybkie przyjęcie ambitnego wieloletniego budżetu, który pomoże odbudować i na nowo scalić Unię.”
Pełna treść listu znajduje się TUTAJ.
Konfederacja Lewiatan
Przedstawiamy materiały edukacyjne i pomoce dydaktyczne, opracowane przez firmę ABC Czepczyński. Zachęcamy również do śledzenia profili firmy w mediach społecznościowych, gdzie w najbliższych dniach publikowane będą kolejne bezpłatne narzędzia m.in.scenariusz warsztatów, porady dotyczące domowej edukacji dla dzieci z deficytami rozwojowymi czy też nagranie IV rozdziału książki „ABC Ekonomii…”
Linki do materiałów:
1. Warsztaty ABC-Ekonomii:
2. Artykuły dla rodziców i opiekunów:
3. Materiały dydaktyczne do pobrania:
Konfederacja Lewiatan