Prezydent Konfederacji Lewiatan Maciej Witucki rozmawiał z przedsiębiorcami z Podlasia o kluczowych dla nich kwestiach i lokalnych wyzwaniach.
Spotkanie biznesowe Podlaskiego Związku Pracodawców oraz Polskiego Klastra Budowlanego było okazją do dyskusji o sprawach ważnych z punktu widzenia przedsiębiorców. Poruszano m.in. temat dialogu z przedstawicielami administracji publicznej, omawiano zmiany w prawie podatkowym, prawie pracy oraz aktualizacje innych przepisów kluczowych dla prowadzenia firm i zatrudniania pracowników.
Istotną kwestią były najważniejsze – z perspektywy przedstawicieli lokalnego biznesu – priorytety w związku ze zbliżającą się polską prezydencją w Unii Europejskiej.
Rozmowy odbyły się 4 czerwca.
04 czerwca 2024
System kaucyjny: zmiany idą w dobrą stronę, ale nadal nie jesteśmy gotowi na start w 2025 roku [+MP3]
Konfederacja Lewiatan pozytywnie ocenia większość zmian zawartych w nowelizacji ustawy kaucyjnej. Proponuje jednak doprecyzowanie niektórych regulacji dotyczących m.in. przekazywania kaucji, jej pobierania w całym łańcuchu sprzedaży, czy całkowite wyłączenie z systemu opakowań po produktach mlecznych.
nowelizacja ustawysystem kaucyjny
Wysłuchaj komentarza eksperta:
Właśnie zakończyły się konsultacje projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi czyli nowelizacji ustawy kaucyjnej.
Niektóre regulacje trzeba poprawić
– Pozytywnie oceniamy większość zmian zaproponowanych w nowelizacji, jednak jako przedsiębiorcy czyli wprowadzający napoje w opakowaniach, na których będzie ciążył obowiązek ich selektywnej zbiórki, proponujemy pewne korekty. Postulujemy zmienić zapis dotyczący przekazywania kaucji przez wprowadzających do operatora. Chodzi o to, żeby nie przekazywać kaucji codziennie, a w ustalonych terminach. Proponujemy, aby dla opakowań jednorazowych (puszki i butelki plastikowe) odbywało się to po zakończeniu miesiąca, w którym pobrano lub naliczono kaucję. Natomiast dla opakowań szklanych wielorazowych, aby rozliczenie niezwróconej kaucji było prowadzone w rocznym okresie rozliczeniowym. Z doświadczenia wiemy, że jest to optymalny okres, w jakim możliwe jest oszacowanie liczby niezwróconych opakowań z uwzględnieniem ich sezonowości sprzedaży i zwrotu – mówi Piotr Mazurek, ekspert Konfederacji Lewiatan.
Konfederacja Lewiatan popiera też pobieranie kaucji w całym łańcuchu sprzedaży. To był jeden z najważniejszych postulatów przy pracach nad ustawą kaucyjną w 2023 r. Lewiatan zabiega o doprecyzowanie przepisów w celu uniknięcia wątpliwości, że obowiązek pobrania kaucji dotyczył będzie każdego rodzaju nabycia produktów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym, czyli nie tylko sprzedaży, ale również wszystkich innych przypadków odpłatnego lub nieodpłatnego udostępnienia tych produktów.
Obowiązkowy odbiór opakowań wielokrotnego użytku
– Kolejnym postulatem, o który wnioskowaliśmy na etapie prac parlamentarnych było wprowadzenie obowiązku odbioru opakowań wielokrotnego użytku przez każdy podmiot sprzedający produkty w takim opakowaniu. Cieszy nas wysłuchanie przez resort klimatu i środowiska głosu biznesu w tym zakresie. Wnosimy jednak o doprecyzowanie zmian dotyczących obowiązków operatorów systemu kaucyjnego, w szczególności zakresu umów między operatorami oraz wprowadzającymi – podkreśla Piotr Mazurek.
– Ponadto razem z przedstawicielami branży mleczarskiej proponujemy całkowite wyłączenie opakowań po produktach mlecznych, nie do 2026 roku, lecz w ogóle z zakresu systemu kaucyjnego. Dodatkowo z systemu powinny być również wyłączone suplementy diety – dodaje Piotr Mazurek.
Za mało czasu na wdrożenie systemu kaucyjnego
Konfederacja Lewiatan ubolewa, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie chce wysłuchać najważniejszego postulatu branży, aby dać więcej czasu na przygotowanie całego systemu i uruchomić go rok później, czyli 1 stycznia 2026 r.
Zdaniem Lewiatana uruchomienie systemu 1 stycznia 2025 r. należy już uznać za całkowicie nierealne ze względu na znaczące opóźnienia w przyjęciu ram prawnych dla powstania systemu kaucyjnego. Zbudowanie i uruchomienie ogólnopolskiego, efektywnego środowiskowo i ekonomicznie, powszechnego i przyjaznego dla konsumentów systemu zaledwie w ciągu kilku miesięcy, jest niemożliwe zarówno ze względów organizacyjnych, technicznych, jak i barier prawnych skutkujących nierównymi warunkami rejestracji podmiotów reprezentujących (operatorów systemu). Duże firmy wprowadzające napoje planujące założyć spółkę będącą podmiotem reprezentującym w ramach systemu kaucyjnego, są zmuszone ze względu na sumę obrotów przejść procedurę uzyskania zgody na koncentrację od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Może to trwać nawet do 6 miesięcy.
Inne zmiany w ustawie proponowane przez Lewiatana:
zwolnienie kaucji z VAT.
dopasowanie minimalnych poziomów selektywnej zbiórki do unijnych regulacji.
umożliwienie przejściowej realizacji poziomów zbiórki w obecnym systemie zbiórki selektywnej w odniesieniu do opakowań wprowadzonych w ramach systemu kaucyjnego.
zapewnienie okresu przejściowego dla opakowań bez oznakowania systemem kaucyjnym.
uznanie wprowadzających butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 l za wprowadzających napoje bezpośrednio.
zwolnienie odpadów zebranych selektywnie z opłat za zanieczyszczenie terenów publicznych.
zmianę wzoru oznakowania wskazującego na objęcie opakowania systemem kaucyjnym.
wprowadzenie możliwości transportu /magazynowania opakowań i odpadów opakowaniowych łącznie na cele transportu zwrotnego.
umożliwienie wnioskowania o DPR (dokument potwierdzający recykling) przez operatora.
Najważniejsze zmiany w ustawie kaucyjnej, które chce wprowadzić resort klimatu i środowiska
pobieranie kaucji nie tylko od użytkownika końcowego (klienta/konsumenta) w sklepie, ale na każdym etapie obrotu produktem,
odbieranie szklanych opakowań wielokrotnego użytku również przez małe sklepy (o powierzchni poniżej 200 m2, jeżeli są w nich sprzedawane napoje w takich butelkach).
przesunięcie obowiązku zbiórki opakowań po mleku i produktach mlecznych o rok, czyli od 2026 r.
Ponadto nowelizacja wprowadza nowe obowiązki dla operatorów (co najmniej 1 punkt odbioru opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym w każdej gminie) oraz zmiany w wydawaniu im zezwoleń.
Tylko 3% firm ma formalny dokument związany z różnorodnością, choć temat znany jest niemal połowie badanych przedsiębiorstw . Cierpią na tym przede wszystkim kobiety, które często nie mają zapewnionych podstawowych praw w miejscu pracy. To musi się zmienić i z takim przesłaniem rusza właśnie druga edycja konkursu na prokobiecą firmę roku RównoWaga, zainicjowanego przez Dominikę Kulczyk. Współorganizatorem konkursu jest Konfederacja Lewiatan.
kobietykonkursrównośćrównowaga
Czas wyciągnąć wnioski i rozpocząć realne działania, które pozwolą zapewnić równość w miejscu pracy. Bo tak jak żaden pracodawca nie chce działać na rynku, który dyskryminuje większość podmiotów i walczy o regulacje, które zagwarantują równe traktowanie, tak samo w jego interesie jest dbanie o równowagę wśród pracowników we własnej firmie czy instytucji. Tylko w ten sposób możliwe jest uwolnienie ich pełnego potencjału. W tym duchu startuje 2. edycja konkursu na prokobiecą firmę roku RównoWaga. Organizatorami konkursu są Kulczyk Foundation, Konfederacja Lewiatan i Kongres Kobiet, w partnerstwie z Instytutem Badań Strukturalnych i Fundacją Share the Care. Konkurs skierowany jest do pracodawczyń i pracodawców, którzy angażują się w działania na rzecz równości kobiet w miejscu pracy oraz w kompleksowy sposób przeciwdziałają dyskryminacji. Zgłoszenia do konkursu będą przyjmowane do 30 czerwca br.
W zgłoszeniach oceniane są mechanizmy równości, rozwój i szkolenia, równowaga praca-dom, płace oraz zdrowie. Udział w konkursie kreuje pozytywny embloyer branding, wspiera działania ESG, a także daje możliwość sprawdzenia i zweryfikowania działań firmy w obszarze wspierania kobiet. Badania pokazują, że 90% polskich studentów zwraca uwagę na politykę równościową w pracy[1].
– RównoWaga to pierwsza inicjatywa, która podkreśla zdrowie kobiet w kontekście wyrównywania szans w pracy. Środki menstruacyjne powinny być dostępne tak samo jak papier toaletowy. To kwestia fizjologii, a nie wyboru – podkreśla inicjatorka konkursu i założycielka Kulczyk Foundation,Dominika Kulczyk.
– Mimo prawnego zagwarantowania równości płci, kobiety wciąż są nierówno traktowane w zatrudnieniu. Naiwnym byłoby myślenie, że szklany sufit został pokonany, a dyskryminujące stereotypy już nie funkcjonują w środowisku biznesowym. Wysoki poziom wykształcenia kobiet w Polsce nie przekłada się na ich możliwości profesjonalnego rozwoju. Wiele badań dowodzi, że większa różnorodność w biznesie odgrywa kluczową rolę w generowaniu innowacyjnych pomysłów, tymczasem dane pokazują niedoreprezentowanie kobiet w zarządach i radach nadzorczych firm – mówi Henryka Bochniarz,przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan, członkini kapituły konkursu.
Konkurs zachęca do tworzenia środowiska pracy równego dla wszystkich poprzez udostępnienie i docenienie konkretnych rozwiązań oraz skutecznych narzędzi. To inicjatywa organizacji społecznych, która wykracza poza tradycyjne ramy biznesowe.
– Warto stworzyć w firmie taką politykę co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, aby lepiej wykorzystać potencjał kobiet. Po drugie, aby dostosować firmę do nowych regulacji prawnych dotyczących CSRD czy dyrektyw UE na temat wyrównania luki w płacach, zapewnienia równowagi praca-dom i udziału kobiet w pełnieniu funkcji na szczeblach kierowniczych – przekonuje dr Ewa Rumińska-Zimny, wiceprezeska stowarzyszenia Kongres Kobiet.
Projekt skierowany jest zarówno do firm prywatnych, jak i samorządów, instytucji publicznych oraz organizacji trzeciego sektora. Działania na rzecz równości płci w miejscu pracy analizują ekspertki i eksperci, a narzędzia zmapowane w tym procesie pozwalają tworzyć rekomendacje dotyczące rozwiązań organizacyjnych i działań służących zapewnieniu prawdziwej równości kobiet i mężczyzn w miejscach pracy. Wypracowane rozwiązania muszą być uniwersalne. Nie chodzi tylko o biurowce i wielkomiejskie środowisko – jedynie 10% kobiet w Polsce pracuje w korporacjach, dlatego pomysły powinny być skalowalne także na fabryki, sklepy czy szkoły. Konkurs nie tylko promuje zaangażowanie w osiągnięcie szeroko rozumianej równości płci w pracy, ale może stanowić również źródło inspiracji. Firmy i instytucje mogą się wzajemnie wspierać i czerpać ze swoich inicjatyw pozytywne wzorce.
W poprzedniej edycji wzięło udział niemal 100 firm. Nagrody główne zostały przyznane Standard Chartered Poland (w kategorii firmy zatrudniającej powyżej 100 osób) oraz Organon Polska sp. z o.o. (w kategorii firmy zatrudniającej poniżej 100 osób). Wyróżnienia otrzymały: IKEA Retail (Polityka i mechanizmy równości), Veolia Energia Polska (Rozwój i szkolenia), NatWest Polska (Równowaga praca-dom), Orange Polska (Płace), M&J (Zdrowie).
– Zarządzanie różnorodnością jest ważnym elementem strategii biznesowej Orange Polska i naszej codziennej działalności. Udział w konkursie RównoWaga to po pierwsze swego rodzaju sprawdzian, czy nasze działania spełniają najwyższe standardy rynkowe. Po drugie to okazja, aby dzielić się swoją dobrą praktyką z innymi firmami. To także sposób na docenienie naszych działań i budowanie wizerunku dobrego pracodawcy na polskim rynku – zauważa Jacek Kowalski, członek zarządu ds. Human Capital w Orange Polska, firmie wyróżnionej w kategorii Płace.
Kapitułę konkursu tworzą: Karolina Andrian (Fundacja Share the Care), Henryka Bochniarz (Konfederacja Lewiatan), Dominika Kulczyk (Kulczyk Foundation), Iga Magda (Instytut Badań Strukturalnych, SGH) oraz Ewa Rumińska-Zimny (Stowarzyszenie Kongres Kobiet).
RównoWaga. Prokobieca firma roku Szczegóły i zapisy: rownowaga.org.pl
Zgłoszenia do 30.06.2024
Kontakt dla mediów:
Barbara Paczkowska
media@rownowaga.org.pl
530 008 269
Konkurs na prokobiecą firmę roku. RównoWaga to innicjatywa dla polskich pracodawców
i pracodawczyń, którzy angażują się w działania na rzecz równości kobiet w miejscu pracy
i w kompleksowy sposób przeciwdziałają dyskryminacji. Powstał w 2023 r. z inicjatywy Dominiki Kulczyk. Jest współorganizowany przez Kulczyk Foundation, Konfederację Lewiatan i Stowarzyszenie Kongres Kobiet, w partnerstwie Fundacji Share the Care
i Instytutu Badań Strukturalnych. Konkurs kierowany jest do firm, samorządów i NGO.
[1] Raport „Pierwsze kroki na rynku pracy. First Steps into the Labour Market”, Deloitte, 2021 r.
03 czerwca 2024
Wysoki wzrost płacy minimalnej może zniechęcić firmy do inwestycji
To jak kształtować się będą płace w 2025 roku, a zwłaszcza płaca minimalna zdecyduje o nastrojach inwestycyjnych przedsiębiorców i kształtować będzie plany zatrudnienia oraz inwestycji zagranicznych w Polsce na najbliższe lata - podkreśla prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan, badacz rynku pracy i wynagrodzeń z Uniwersytetu Warszawskiego.
2025inwestycjepłaca minimalna
W ostatnich latach przy bardzo wysokiej inflacji obserwowaliśmy ogromną presję na wzrost płac, podbijaną wysoką dynamiką wzrostu minimalnego wynagrodzenia. Rosło ono w latach 2023-2024 dwukrotnie w styczniu i lipcu łącznie o 20% i 19%. W tym samym czasie wzrost płac utrzymywał się na przeciętnym poziomie 12,8% w 2023 roku i prawdopodobnie nieznacznie osłabnie w 2024 roku, przy czym płace w sektorze przedsiębiorstw rosną zdecydowanie szybciej.
Wysoka presja płacowa
W I kwartale 2024 roku przeciętne wynagrodzenie wzrosło o 11,3%, a nominalnie osiągnęło 8579 zł. Presja płacowa nadal się utrzymuje i to mimo znacznego spowolnienia gospodarczego i odczuwalnego w całym 2023 roku spadku zamówień krajowych i zagranicznych. Obserwujemy też rosnące koszty produkcji, zwłaszcza energii. To wszystko, przy wyraźnym spowolnieniu gospodarczym (0,2% wzrostu PKB w 2023 roku), a także w Strefie euro, w szczególności w Niemczech, oznaczało spadek zamówień w gospodarce i zapowiedzi zwolnień grupowych w bieżącym roku. Mimo, że 17 tysięcy redukowanych miejsc pracy nie jest dotkliwe dla polskiej gospodarki i nie wpłynie na poziom bezrobocia, to zapowiedź likwidacji miejsc pracy ulokowanych w kluczowych inwestycjach takich firm jak Dell, Ericcson, IBM, Nokia, decydujących o nowoczesności i konkurencyjności gospodarki musi niepokoić.
Czy stracimy pozycję lidera inwestycji zagranicznych?
Czy Polsce grozi zatem utrata pozycji lidera inwestycji zagranicznych, a jeśli tak, to co zrobić, aby uchronić gospodarkę przed niebezpieczeństwem delokalizacji inwestycji kluczowych dla gospodarki i rynku pracy?
– Tym co napawa pewnym optymizmem jest rosnący PKB (w I kwartale br. wzrósł o 2%), co oznacza ożywienie naszej gospodarki oraz szanse na wzrost zamówień oraz konsumpcji krajowej. Inflacja utrzymywać się będzie na wysokim poziomie, choć spadnie w przyszłym roku do 5,1%. Niestety, w związku z uwolnieniem cen energii elektrycznej i ograniczoną interwencją państwa (po odmrożeniu VAT 8% na żywność) można spodziewać przyspieszenia inflacji w drugiej połowie roku, co może na powrót uruchomić presję płacową w gospodarce. Stąd można spodziewać się w drugim półroczu trudności w osiąganiu porozumień płacowych – dodaje prof. Jacek Męcina.
O ile wzrosnąć powinna płaca minimalna?
W tym kontekście kluczowy jest wzrost płacy minimalnej w 2025 roku, który ogłoszony w lipcu br. nie powinien przekroczyć 6%, a wynagrodzeń w sferze budżetowej 15%, Zdaniem prof. Jacka Męciny to cele, które musimy osiągnąć jeśli chcemy odbudować skłonność przedsiębiorców do inwestycji i wzrostu zatrudnienia. Przedstawione w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa dane pokazują trudności jakie stoją przed gospodarką i finansami publicznymi odziedziczonymi w fatalnym stanie po poprzednim rządzie. Nie będzie łatwo, ale jeśli uda się zracjonalizować podejście rządu i partnerów społecznych do płac, przywrócić zaufanie przedsiębiorców do państwa i kształtowanego przez rząd otoczenia prawnego mamy szansę na wyższy poziom inwestycji.
Ekspert podkreśla, że zgodnie z obowiązującą ustawą o minimalnym wynagrodzeniu jego poziom będzie kształtowany przez planowany wskaźnik inflacji i procent PKB – zatem zgodnie z projekcją Ministerstwa Finansów płaca minimalna powinna wzrosnąć nie więcej niż o 6% – co spełniać będzie warunek referencyjnej wysokości płacy minimalnej na poziomie 50% przeciętnego wynagrodzenia. Byłby to dobry sygnał dla gospodarki, a zwłaszcza dla sektora MŚP i wielu słabszych branż, na które wysokość płacy minimalnej mocno oddziałuje, jak hotelarstwo, turystyka, gastronomia i niektóre usługi.
Według opinii menedżerów logistyki ankietowanych w ramach indeksu PMI, polski przemysł skurczył się 25 miesiąc z rzędu. Jest to jednocześnie najdłuższy nieprzerwany okres recesji. Indeks PMI w maju wyniósł 45 pkt., co oznacza spadek o 0,9 pkt. w stosunku do kwietnia. Z uwagi na metodologię tworzenia tego indeksu, ciężko będzie uzyskać, przy w miarę stabilnym otoczeniu gospodarczym, niższe wartości wskaźnika.
Jednocześnie przemysł niespecjalnie odstaje od tendencji w całej Unii Europejskiej. Większość indeksów PMI nadal jest poniżej granicy 50 pkt. oddzielającej rozwój od recesji. Niemiecki PMI jeszcze miesiąc temu notował wartości poniżej 43 pkt. Tak słaba kondycja sektora przemysłowego w Europie odbija się czkawką na naszych producentach.
Na tak kiepskie postrzeganie kondycji przemysłu przez ankietowanych menedżerów miał niewątpliwe wpływ kolejny silny spadek nowych zamówień. Jedynym składnikiem, który spada wyraźnie wolniej niż pozostałe są zapasy. To jest jednak oczywistą konsekwencją spowalniającej nadal produkcji, mniejszych zakupów oraz deflacji cen producenckich.
Dane PMI bywają dobrym wskaźnikiem wyprzedzającym dla twardych wyników dotyczących produkcji przemysłowej. Zdarza się jednak, że czasem ich moc predykcyjna słabnie. Tak też zdaje się będzie i tym razem. Przynajmniej tak wskazują dane GUS, gdzie przemysł nie do końca może się zdecydować czy jest w recesji czy się jednak rozwija.
Konfederacja Lewiatan
03 czerwca 2024
Konsumpcja i handel zagraniczny napędzają PKB [+MP3]
Produkt krajowy brutto niewyrównany sezonowo w I kwartale 2024 r. zwiększył się realnie o 2% rok do roku, wobec spadku o 0,4% w analogicznym kwartale ubiegłego roku – podał GUS.
GUS rewiduje tempo wzrostu PKB podane w szybkim szacunku. Większa liczba danych pozwoliła na skorygowanie wzrostu z 1,9% na 2% w skali roku. GUS zmienił także dane za IV 2023 r., co przełożyło się na wyższy o 0,1 pkt. proc. wzrost w relacji kwartał do kwartału niż podawał szybki szacunek (0,4% kw/kw).
Nie realizuje się nasz optymistyczny scenariusz, że środki z KPO zapobiegną spadkowi inwestycji. W pierwszym kwartale są one niższe o 1,8%. Najbardziej wytrąciło impet wzrostowi gospodarczemu zejście z zapasów. Cały składnik akumulacji brutto spadł w ciągu roku o 19,8%. To efekt chwiejącego się przemysłu (wartość dodana w I kwartale to zaledwie 0,2%) oraz braku nowych zamówień. Zawiodło również budownictwo, które przez pierwszy kwartał nie dawało większych nadziei na wynik powyżej 0%.
Zgodnie jednak z naszymi przewidywaniami z szybkiego szacunku PKB, to konsumpcja wraz z dodatnim saldem wymiany handlowej pociągnęła wzrost gospodarczy. Konsumpcja wzrosła w ciągu roku o blisko 6%, dając nadzieję, że w najbliższych kwartałach jeszcze bardziej przyśpieszy, a to za sprawą rosnących realnie wynagrodzeń i stosunkowo stabilnej sytuacji na rynku pracy.
Większa liczba danych oraz ich rewizja umacniają nasz bazowy scenariusz wzrostu PKB w całym 2024 r. w okolicach 2,5%.
![System kaucyjny: zmiany idą w dobrą stronę, ale nadal nie jesteśmy gotowi na start w 2025 roku [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2024/06/iStock-515401921.jpg)
![Konsumpcja i handel zagraniczny napędzają PKB [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2024/06/iStock-1460419757.jpg)
