Przedstawiciele biznesu z krajów skandynawskich, bałtyckich oraz Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Konfederacja Lewiatan, apelują do przywódców i unijnych instytucji o dostosowanie polityk do nowej sytuacji geopolitycznej oraz do zwrócenia szczególnej uwagi na region północno-wschodniej flanki Unii.

– Europa stanęła obecnie w obliczu największego kryzysu od zakończenia II światowej. Dlatego musimy wzmocnić nie tylko nasz przemysł obronny, ale również inne sektory gospodarki, aby być przygotowanym na zagrożenia i szybko na nie reagować. Musimy zapewnić stabilność, bezpieczeństwo i odporność, które są podstawą dobrze funkcjonujących społeczeństw i gospodarki. Nasz region ma do odegrania wyjątkową rolę – mówi Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.

Jak zauważa Kinga Grafa, zastępczyni dyrektora generalnego ds. europejskich Konfederacji Lewiatan, stan gospodarki, siła firm europejskich mają żywotne znaczenie dla naszego bezpieczeństwa. Tylko rozwijające się przedsiębiorstwa, które działają na zintegrowanym jednolitym rynku i mogą konkurować globalnie, są w stanie zapewnić zasoby niezbędne do podjęcia ogromnych inwestycji w obronę, cyberbezpieczeństwo i kluczowe technologie. – Mamy nadzieję, że postulaty biznesu z naszego regionu będą również inspiracją dla prezydenta Sauli Niinistö, który przygotowuje raport dla unijnych instytucji na temat rozwijania zdolności reagowania na kryzysy. Ma on ukazać się wczesną jesienią – dodaje Kinga Grafa.

Odporność w czasach wojny i kryzysów nie może być osiągnięta wyłącznie środkami militarnymi. Wymaga to zaangażowania wielu sektorów gospodarki, jak również publiczno-prywatnego planowania kryzysowego wykraczającego poza przemysł obronny, w celu utrzymania stabilności dostaw, począwszy od transportu, po żywność, leki, paliwo, energię i infrastrukturę ICT.

Ma to znaczenie nie tylko dla nas, ale również dla zdolności Ukrainy do obrony. Jeśli pozwolimy Ukrainie upaść, UE znajdzie się na linii frontu.

Sygnatariusze apelu proszą o uwzględnienie poniższych elementów w strategii obrony, bezpieczeństwa i odporności UE:

• Wsparcie konkurencyjności europejskich firm. Przemysł obronny, ale także inne sektory będą odgrywać znaczącą rolę w wzmocnieniu bezpieczeństwa Europy. Odnowiona baza przemysłowa przyczyni się do bezpieczeństwa dostaw w krytycznych obszarach i poprawi odporność społeczeństwa. Aby osiągnąć ten cel, należy pamiętać, że producenci sprzętu obronnego opierają się na sieci dostawców i podwykonawców z innych sektorów. Przemysł obronny potrzebuje firm wydobywczych, hut stali, branży chemicznej, transportu i firm technologicznych, aby zapewnić materiały, usługi i oprogramowanie. Oznacza to, że klimat biznesowy musi być poprawiony w ramach całej gospodarki. Poprawa dostępu do kapitału i zapewnienie stabilnych dostaw energii to jedne z najważniejszych aspektów w tym zakresie. Osiągniecie odporności społecznej wymaga dialogu ze społecznością biznesową, nie tylko przemysłem obronnym, aby sprostać wyzwaniom, m. in. w zakresie cyberbezpieczeństwa, ochrony infrastruktury krytycznej oraz zapewnienia dostaw żywności, leków, wody, paliwa i energii.

• Skupienie się na przyczynach niedostatecznej zdolności produkcyjnej i stworzenie odpowiednich zachęt. Europa w bardzo krótkim czasie przeszła od zmniejszających się wydatków na wojsko do decyzji o bezprecedensowym ich zwiększaniu. Jednoczesne wzmacnianie naszych własnych zdolności wojskowych i dostarczanie Ukrainie ogromnych (choć niewystarczających) ilości sprzętu wojskowego nieuchronnie powoduje zatory w liniach produkcyjnych, które były tworzone w innej rzeczywistości. Problemy nie wynikają z braku pomocy publicznej czy niewystarczającego popytu, lecz z fizycznych ograniczeń w liniach produkcyjnych, których rozbudowa jest utrudniona przez długotrwałe procedury pozyskiwania pozwoleń i uciążliwą biurokrację. Projekty rozbudowy, które przyczyniają się do zwiększenia produkcji sprzętu obronnego, powinny być przyspieszone w procedurach pozyskiwania pozwoleń w podobny sposób, jak to miało miejsce w przypadku innych strategicznych sektorów poprzez Net Zero Industry Act i Critical Raw Materials Act. Dodatkowo, UE musi ułatwić procedury standaryzacyjne.
• Utrzymanie dotychczasowej polityki konkurencji. Zdrowa konkurencja i udział w rynku wielu firm, od gigantów przemysłowych po wysoko wyspecjalizowane MŚP, są niezbędne do stymulowania innowacji. Wspólne przedsięwzięcia i transgraniczna współpraca powinny być promowane, ale polityczny nacisk na wielkoskalowe fuzje w przemyśle obronnym może okazać się nieproduktywny z perspektywy odporności.
• Zwiększenie udziału MŚP. Musimy rozwijać bardziej dynamiczny i zróżnicowany ekosystem przemysłu obronnego na rynku wewnętrznym. Sektor ten charakteryzuje się skoncentrowaną władzą rynkową w rękach kilku bardzo dużych firm. Nasze wysiłki powinny być skierowane na zwiększenie udziału MŚP, aby pobudzać innowacje i odporność. Należy pilnie przeprowadzić konsultacje z MŚP w ramach ekosystemu przemysłu obronnego, aby zwiększyć ich udział i uwolnić niewykorzystany potencjał wzrostu.
• Handel z zaufanymi sojusznikami. Nasz przemysł obronny musi nadal mieć możliwość pozyskiwania materiałów i sprzętu spoza UE oraz sprzedaży swoich finalnych produktów na rynkach zagranicznych. Dywersyfikacja łańcuchów dostaw zmniejsza podatność i buduje odporność. Utrzymywanie bliskich relacji z sojusznikami nigdy nie było ważniejsze niż obecnie.
• Zwiększenie cyberbezpieczeństwa. W związku ze stałym wzrostem liczby aktywnych cyberataków i integralną rolą infrastruktury cyfrowej w nowoczesnych systemach obronnych, istnieje pilna potrzeba koordynacji i zwiększonych inwestycji w cyberbezpieczeństwo i infrastrukturę. Ponadto, biorąc pod uwagę, że prywatni dostawcy znajdują się na czele ochrony infrastruktury krytycznej, konieczne są bliskie partnerstwa publiczno-prywatne, szkolenia i współpraca operacyjna w celu zharmonizowania działań i wzmocnienia wzajemnej obrony cybernetycznej.
• Utrzymanie zjednoczonego frontu w sprawie sankcji. Wzywamy państwa członkowskie UE i sojuszników do zwiększenia presji ekonomicznej na Rosję, zapewniając, że kolejne sankcje mogą być nałożone szybko, gdy uzna się to za stosowne. Przypominamy również o konieczności ścisłego monitorowania i zwalczania praktyk omijania sankcji, dbając o ich integralne stosowanie. Wyrażamy przekonanie, że ich implementacja, zmniejszanie luk, jak również nakładanie kar w razie ich łamania, jest kluczowe dla sprawiedliwej konkurencji oraz skuteczności i wiarygodności.
• Apelujemy o kontynuację wsparcia gospodarczego i militarnego dla Ukrainy, jak długo będzie to konieczne. Wiele z naszych firm członkowskich i federacji pełniło i pełni kluczową rolę w niesieniu pomocy Ukrainie. Jesteśmy gotowi wesprzeć rekonstrukcję Ukrainy w czasie wojny, w zakresie infrastruktury krytycznej, odbudowy domów, szpitali, szkół i kluczowych sektorów, kiedy tylko sytuacja na to pozwoli. Ukraina potrzebuje większego wsparcia na dziś oraz długoterminowych zobowiązań. Inwestowanie na Ukrainie to nie tylko ekonomiczna kalkulacja, ale nasz moralny obowiązek, jak również strategiczny imperatyw dla całej Unii.

O przyszłości Unii Europejskiej, również w kontekście obronności, będziemy rozmawiać na Europejskim Forum Nowych Idei, które odbędzie się 16-18 października br. w Sopocie. ZAREJESTRUJ SIĘ

 Konfederacja Lewiatan