Podsumowaliśmy projekt Better Skilled
27 lutego 2024

Podsumowaliśmy projekt Better Skilled

21 lutego br. w siedzibie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w Brukseli odbyła się ważna debata na temat umiejętności cyfrowych, będąca podsumowaniem realizowanego przez Konfederację Lewiatan projektu Better Skilled dofinansowanego przez Unię Europejską.

Zapewnienie udanej transformacji cyfrowej nie jest możliwe bez inwestycji w niezbędne kompetencje, szczególnie w kontekście postępującej automatyzacji i robotyzacji w miejscu pracy. Pracownicy muszą zdobywać nowe umiejętności i kwalifikacje, aby dostosować się do zmieniających się zadań zawodowych i zachować konkurencyjność na rynku pracy. Jednocześnie niedobory wykwalifikowanej siły roboczej stanowią poważny problem dla przedsiębiorstw w UE i stanowią zagrożenie dla ich przyszłego wzrostu.  Dlatego umożliwienie ludziom pracy w nowym środowisku cyfrowym wymaga wspólnych wysiłków ukierunkowanych na wyposażenie pracowników w cyfrowe umiejętności.

Podczas konferencji uczestnicy starali się znaleźć odpowiedzi m.in. na następujące pytania:

  •  Jak ważne są umiejętności korzystania z nowoczesnych narzędzi AI/IoT?
  • Czy umiejętności związane z bezpieczeństwem cyfrowym i zdalną komunikacją są ważniejsze w perspektywie krótkoterminowej niż cyfrowe umiejętności podstawowe i ściśle techniczne?
  • Czy istnieje konsensus w sprawie postrzegania kompetencji komunikacyjnych i podstawowych umiejętności, które nie wymagają certyfikacji? Czy posiadanie odpowiedniego certyfikatu lub innej formy potwierdzenia umiejętności jest wymagane na rynku pracy?
  • Jakie strategie przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji podejmują przedsiębiorstwa w zakresie umiejętności cyfrowych?

Konferencja odbyła się z udziałem Stefano Mallia – Prezydenta Grupy Pracodawców w EKES, Michael Horgan (Komisja Europejska, DG EMPL), Joanny Napierały (Cedefop), przedstawicieli organizacji pracodawców:  Alfonso Balsamo (Confindustria), Siham Saidi (MEDEF), Sławomir Szymczak (Konfederacja Lewiatan) oraz związków zawodowych Tatjana Babrauskienė (Lithuanian Education and Science Trade Union), którzy rozmawiali o przyszłym zapotrzebowaniu na umiejętności cyfrowe oraz znaczeniu polityk i strategii cyfrowych w UE. Uczestnicy podzielili się dobrymi praktykami w zakresie rozwijania kompetencji i kwalifikacji cyfrowych oraz omówili rozwiązania i priorytety w kontekście nowych potrzeb rynku pracy.

Wydarzenie było moderowane przez Roberta Lisickiego (Konfederacja Lewiatan), a podsumowania dokonała Kinga Grafa (Konfederacja Lewiatan). Ponadto w konferencji udział wzięli przedstawiciele innych organizacji pracodawców (VBO FEB, BDA, DA), stałych przedstawicielstw ze Szwecji, Danii i Węgier oraz firm należących do Lewiatana.

Główne wnioski płynące ze spotkania są następujące:

  1. Ze względu na szybką transformację cyfrową zapotrzebowanie na umiejętności cyfrowe nigdy nie było większe i w najbliższej dekadzie będzie nadal rosło.
  2. Między państwami członkowskimi istnieją znaczne różnice w osiąganiu ustalonych celów w zakresie opanowania podstawowych umiejętności cyfrowych. Program polityki Droga ku cyfrowej dekadzie dla państw członkowskich UE ustanowił cel na 2030 r. dla UE, wskazujący, że przynajmniej 80% osób w wieku 16-74 lata będzie posiadać co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Polska obecnie pozostaje w tyle na poziomie 43-46%.
  3. Pracownicy nie zostaną zastąpieni przez sztuczną inteligencję, ale pracownicy posiadający umiejętności pracy z AI zastąpią pracowników niezaznajomionych z tymi umiejętnościami.
  4. Podnoszenie i przekwalifikowywanie siły roboczej, inwestowanie w umiejętności nauczycieli oraz modernizacja edukacji i szkoleń powinny stać się naszymi priorytetami, aby transformacja cyfrowa przynosiła korzyści każdemu.
  5. W ramach dualnej transformacji, potrzebujemy podejścia, które integruje rozwój umiejętności ekologicznych i cyfrowych.

W celu nabywania i podnoszenia umiejętności cyfrowych pracowników kluczową rolę odgrywają partnerzy społeczni. Choć bardzo ważne są takie obszary jak ochrona pracy, restrukturyzacja, a także zbiorowy głos pracowników, to jednym z najważniejszych obszarów jest rozwój umiejętności, także poprzez uczenie się w miejscu pracy. Partnerzy społeczni pełnią rolę adwokatów, negocjatorów i koordynatorów, dbając o to, aby rozwój umiejętności cyfrowych był zgodny z potrzebami i prawami pracowników. Ich aktywne zaangażowanie wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla sprawiedliwej i włączającej tranzycji do cyfrowych miejsc pracy.


Sławomir Szymczak, ekspert Lewiatana

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

 

Projekt pt.: Budowanie potencjału i wewnętrznej ekspertyzy Konfederacji Lewiatan w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19 (Better Skilled). 
Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku z powyższym ani Unia Europejska ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

Koszt braku Europy – bariery na jednolitym rynku UE
23 lutego 2024

Koszt braku Europy – bariery na jednolitym rynku UE

fot. EC - Audiovisual Service

W tym miesiącu Brussels Headlines ukazuje się tuż po naszym spotkaniu z Enrico Lettą, byłym premierem Włoch, który na prośbę Rady Europejskiej pracuje nad raportem o przyszłości jednolitego rynku UE. Spotkanie w naszej siedzibie, w którym oprócz biznesu, udział wzięli również przedstawiciele związków zawodowych, organizacji pozarządowych i think tanków, było okazją do dyskusji o naszych doświadczeniach, ale również postulatach w tym zakresie. Kierunki rozwoju wspólnego rynku w dużej mierze wytyczą kierunki rozwoju Unii.

Prawodawstwo unijne, które  powstało na przestrzeni ostatnich lat, nie przyczyniło się do postępów w integracji jednolitego rynku. W corocznych orędziach o stanie UE, temat ten był traktowany marginalnie. To dziwi, bo szacunki samej Komisji Europejskiej wskazują, że dzięki swobodnemu przepływowi towarów i usług, PKB UE jest większy o 8–9%. Efekt zwiększonej konkurencji przyczynił się do uzyskania dodatkowych 2% PKB. Jednolity rynek zwiększa produktywność, podnosi jakość i pomaga obniżać ceny. Ma on również pozytywny wpływ na zatrudnienie – aż 56 mln miejsc pracy w UE zależy od handlu w ramach jednolitego rynku. Liczba pracowników zależnych od usług transgranicznych podwoiła się od 2000 r., odnotowując wzrost o 94% w porównaniu ze wzrostem całkowitego zatrudnienia o 5,5%. Co więcej, dzięki swojej skali i integracji jednolity rynek wzmocnił pozycję i wpływy UE na świecie. Jednak do wykorzystania jego pełnego potencjału jest wciąż daleko.

W niedawnej aktualizacji badania Parlamentu Europejskiego pt. „Koszt braku Europy” oszacowano, że korzyści wynikające z usunięcia pozostałych barier mogą wynieść 713 miliardów euro do końca 2029 r., co w znaczny sposób ułatwiłoby przedsiębiorstwom (zwłaszcza MŚP) i konsumentom czerpanie jeszcze większych korzyści ze wspólnego rynku, dzięki czemu zakup towarów i usług oraz ich dostarczenie na terenie całej UE stałby się łatwiejszy i tańszy. Jest to szczególnie ważne dla konsumentów obecnie, w dobie niepewności, wysokiej inflacji i wysokich cen energii.

Niestety, unijne przedsiębiorstwa borykają się z tymi samymi barierami, które istniały 20 lat temu. Jedynie 8,7% MŚP angażuje się w transgraniczną sprzedaż internetową. Wdrażanie i egzekwowanie przepisów dotyczących jednolitego rynku napotyka trudności, ponieważ w obecnej kadencji, działania Komisji przeciwko naruszeniom jednolitego rynku spadły o 80%.

Wspólne oświadczenie w tej sprawie wydało BusinessEurope, wraz z ERT, Eurochambres, EuroCommerce, Digital Europe i SMEunited. Stowarzyszenia europejskie apelują do unijnych instytucji, aby znacząco ożywiły jednolity rynek i potraktowały ten obszar jako długoterminowy projekt strategiczny, poprzez:

  • skoncentrowanie się na głębszej integracji gospodarczej i usunięciu barier w swobodnym przepływie towarów, usług, kapitału, osób i danych,
  • priorytetowe potraktowanie kwestii wdrażania i egzekwowania przepisów dotyczących jednolitego rynku, aby zapewnić równe warunki działania w UE, dzięki ulepszonej infrastrukturze, stosowaniu zasady praworządności i przejrzystości, między innymi poprzez skuteczny system notyfikacji,
  • kontrole konkurencyjności (competitiveness check-up) nowych inicjatyw politycznych i legislacyjnych, w dialogu z sektorem prywatnym,
  • podnoszenie świadomości obywateli na temat korzyści płynących z integracji gospodarczej i przestrzegania zasad jednolitego rynku, zapewniając swobodę handlu transgranicznego i inwestycji,
  • wdrożenie europejskiej strategii zmniejszania obciążeń regulacyjnych, która wyznacza jasne cele i skutecznie eliminuje transgraniczne bariery dla biznesu oraz wspiera MŚP,
  • promowanie prężnej gospodarki opartej na danych, poprzez dalsze tworzenie przestrzeni danych w strategicznych sektorach gospodarczych i społecznych oraz usprawnianie istniejących unijnych przepisów dotyczących danych. Najnowsze regulacje dotyczące gospodarki cyfrowej stwarzają nowe potencjalne bariery wewnątrz UE;
  • wykorzystanie piaskownic regulacyjnych (regulatory sandboxes) przed zaproponowaniem nowych przepisów,
  • zmniejszenie niedoboru siły roboczej i wsparcie mobilności pracowników. Wspieranie zarówno pracodawców, jak i pracowników w pełnym wykorzystaniu możliwości, jakie stwarza zielona i cyfrowa transformacja, w tym budowanie potencjału, bezpieczeństwa i higieny pracy. Wsparcie rozwoju umiejętności i kompetencji przyszłości, również poprzez modernizację programów nauczania na wszystkich poziomach edukacji.

Jednym z narzędzi, które mogą skutecznie wspierać działania na poziomie unijnym jest Grupa zadaniowa ds. egzekwowania jednolitego rynku (SMET), utworzona na mocy planu działania na rzecz lepszego wdrażania i egzekwowania przepisów dotyczących jednolitego rynku przyjętego w marcu 2020 r., w ramach europejskiej strategii przemysłowej. Cieszymy się, że ten temat jest na liście priorytetów polskiej prezydencji.


Kinga Grafa, zastępczyni Dyrektora Generalnego Lewiatana ds. europejskich

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

Europejski biznes wzywa do przyspieszenia procedur wydawania zezwoleń inwestycyjnych
23 lutego 2024

Europejski biznes wzywa do przyspieszenia procedur wydawania zezwoleń inwestycyjnych

BusinessEurope przeprowadziło ankietę wśród europejskich firm na temat ich doświadczeń z unijnymi procedurami wydawania zezwoleń na realizację inwestycji. Niestety jej wyniki potwierdziły, że długie i złożone procedury utrudniają ekologiczną i cyfrową transformację przedsiębiorstw, a także ograniczają globalną konkurencyjność UE. Na jakie problemy zwracają uwagę przedsiębiorcy?

W okresie od maja do czerwca 2023 r. BusinessEurope przeprowadziło ankietę wśród 240 firm z 21 krajów europejskich (35% ankietowanych to MŚP – tj. przedsiębiorstwa zatrudniające poniżej 250 pracowników) na temat ich doświadczeń z unijnymi procedurami wydawania zezwoleń na realizację inwestycji.

Wyniki ankiety wskazują, że aż około 60% przedsiębiorstw, które udzieliły odpowiedzi, musiało czekać na wydanie pozwolenia od ponad roku do 6 lat. Co więcej, aż 83% ankietowanych firm podkreśliło, że złożoność i czas trwania procedur wydawania zezwoleń stanowią przeszkodę w inwestowaniu w Europie. Przedsiębiorcy wskazują na problemy związane z funkcjonowaniem organów państwowych w tym zakresie – długi czas wydawania pozwoleń, niedobór kadr i brak koordynacji pomiędzy władzami – a także na zawiłość i niepewność wokół przepisów unijnych i krajowych. Dla 63% przedsiębiorstw ocena oddziaływania na środowisko regularnie opóźnia proces wydawania zezwoleń.

W badaniu postawiono zatem zasadne pytanie o to, jak procedury te wyglądają w innych regionach świata. Jak zauważono, pozostałe kluczowe gospodarki, takie jak Stany Zjednoczone i Chiny, również stoją przed wyzwaniami w tym obszarze, jednak wprowadziły one już pewne rozwiązanie, takie jak limity czasowe, które mają pomóc uporać się im z niektórymi z tych trudności.

W Stanach Zjednoczonych uzyskanie pozwolenia federalnego dla projektu zajmuje średnio 4,5 roku (około 7 lat w przypadku dróg lub mostów). Postępowanie na podstawie krajowej ustawy o polityce ochrony środowiska (NEPA) może trwać do 5 lat. Zbyt długi okres oczekiwania na zezwolenia i potencjalny jego wpływ na konkurencyjność amerykańskiej gospodarki zmotywował władze do przeprowadzenia zmian. Obecnie trwają więc prace nad reformą wydawania zezwoleń w USA, która m.in. zakłada wprowadzenie 2-letniego terminu na wydanie oceny oddziaływania na środowisko.

UE również podjęła kroki we właściwym kierunku, ale pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Unijny przemysł potrzebuje „licencji na szybką transformację”. Trzy najważniejsze działania, których respondenci ankiety oczekują w celu przyspieszenia procedury wydawania zezwoleń w UE, to m.in.:

  • wprowadzenie limitów czasowych wydawania przez organy państwowe zezwoleń (86%);
  • zwiększenie komunikacji między firmami a władzami (82%);
  • umożliwienie wcześniejszego rozpoczęcia projektów/budowy (79%).

Dużym wyzwaniem w UE jest także zawiłość oraz brak spójności przepisów unijnych i krajowych. Na podstawie informacji otrzymanych od deweloperów projektów przemysłowych ubiegających się regularnie o zezwolenia, BusinessEurope dokonało przeglądu 13 różnych aktów prawnych UE. Przeanalizowano je pod kątem m.in. ich zakresu, podobieństw, niespójności oraz różnic w wymaganiach. Wyniki analizy potwierdziły znaczny poziom niespójności i różnic między prawodawstwem UE.

Długie i skomplikowane wydawanie pozwoleń jest jedną z największych przeszkód dla konkurencyjności i transformacji przemysłu UE. Pomimo pewnego postępu w dziedzinie energii odnawialnej, ogólna sytuacja w przemyśle pozostaje bardzo niestabilna i pilnie potrzebny jest dialog na ten temat na szczeblu UE. W ostatnich miesiącach wzrosła co prawda dynamika działań unijnych w zakresie przyspieszenia procedur wydawania pozwoleń – np. niedawno przyjęte akty o przemyśle neutralnym emisyjnie oraz o surowcach krytycznych. Jednakże analiza SWOT przeprowadzona w ramach tego raportu pokazuje, że przyjęte środki UE mają nadal ograniczony zakres, podczas gdy cały przemysł i jego infrastruktura potrzebują narzędzi, które umożliwią im szybką transformację.

Przepisy dotyczące pozwoleń są rozproszone w wielu aktach prawnych UE, są fragmentaryczne i powielane oraz charakteryzują się znacznym poziomem niespójności. Potrzebny jest szereg skoordynowanych działań, które nie wymagają ogromnych nakładów finansowych, a które znacząco ułatwią biznesowi przeprowadzenie transformacji. Choć wydawanie zezwoleń ma w dalszym ciągu charakter wyłącznie krajowy, warto aby stał się on prawdziwym europejskim projektem, który wzmocni konkurencyjność globalną UE.

Dlatego też europejski biznes apeluje, aby w nowym cyklu instytucjonalnym:

  • kwestia zezwoleń przemysłowych stała się jednym z priorytetów następnej kadencji jako jeden z kluczowych czynników wpływających na konkurencyjność,
  • KE rozpoczęła działania na rzecz stworzenia zharmonizowanego europejskiego podejścia w zakresie wydawania zezwoleń,
  • na poziomie UE został ustanowiony dialog i wymiana najlepszych praktyk między Komisją Europejską, krajowymi organami wydającymi zezwolenia i przemysłem,
  • została powołana grupa ekspertów wysokiego szczebla, której zadaniem będzie przedstawienie w ciągu 12 miesięcy zestawu zaleceń dotyczących reformy zezwoleń przemysłowych w całej UE.

Luana Żak, wicedyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

Bezpieczeństwo lekowe w UE: kolejny silny głos ze strony EKESu
23 lutego 2024

Bezpieczeństwo lekowe w UE: kolejny silny głos ze strony EKESu

fot. EC - Audiovisual Service

W nowej opinii EKES w większym stopniu niż dotychczas podkreśla znaczenie priorytetowego traktowania pacjentów w polityce farmaceutycznej i podczas opracowywania strategii, a w szczególności potrzebę zapewnienia terminowego zaopatrzenia w leki.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny opowiada się również za wspieraniem aptek i hurtowników za pomocą zachęt i środków regulacyjnych, aby ułatwić im rolę w zarządzaniu niedoborem leków w ramach przepisów dotyczących konkurencji.

Stanowisko Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES-u) jest jasne: Europejczycy w całej UE nie mogą cierpieć z powodu braku dostępu do leków. EKES zdecydowanie opowiada się za priorytetowym potraktowaniem dostępności leków w UE. Inicjatywa ta ma kluczowe znaczenie dla ochrony obywatelek i obywateli oraz dla zapewnienia przewagi konkurencyjnej europejskiego przemysłu farmaceutycznego na rynku światowym.

EKES zaleca stworzenie stabilnego i niezawodnego otoczenia prawnego i gospodarczego, któremu towarzyszyć będzie wykwalifikowana kadra. Dzięki temu Europa stanie się idealnym miejscem docelowym dla firm farmaceutycznych z UE i innych regionów, takich jak USA i Chiny. Ważne jest, aby dokonać strategicznego przejścia na samodzielność w produkcji farmaceutycznych składników czynnych (API) i gotowych produktów leczniczych, aby zmniejszyć zależność od źródeł zewnętrznych i wzmocnić niezależność farmaceutyczną UE. UE musi zapewnić finansowanie i mechanizmy finansowe, aby utrzymać swoje zdolności produkcyjne na dużą skalę w zakresie produktów farmaceutycznych. EKES proponuje wprowadzenie innowacyjnych sposobów zapewniania dostępu do leków. Metody takie powinny zachęcać do inwestowania w europejską produkcję, zapewniając stałe dostawy leków podstawowych.

Priorytetem jest wzmocnienie dialogu między instytucjami UE, przemysłem farmaceutycznym, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, ze szczególnym uwzględnieniem zdolności produkcyjnych i wyzwań związanych z łańcuchem dostaw. Ta lepsza komunikacja ma zasadnicze znaczenie dla radzenia sobie z potencjalnymi zakłóceniami oraz dla optymalizacji wydajności i zdolności reagowania sektora farmaceutycznego w całej Europie. Aby zwiększyć odporność sektora farmaceutycznego, EKES opowiada się za opracowaniem kompleksowych unijnych wytycznych i protokołów. Sugeruje stałą wymianę danych między kluczowymi zainteresowanymi stronami, podkreślając jednocześnie potrzebę przejrzystego i proaktywnego dialogu. EKES zachęca przedsiębiorstwa farmaceutyczne do aktywnego powiadamiania organów o potencjalnych niedoborach.

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), Europejska Agencja Leków (EMA), Europejska Federacja Przemysłu i Stowarzyszeń Farmaceutycznych (EFPIA), Medicines for Europe i środowiska akademickie muszą być zaangażowane w planowanie środków zapobiegawczych w celu skutecznego reagowania na wyzwania związane z łańcuchem dostaw. EKES podkreśla wagę włączenie organizacji pacjentów, stowarzyszeń pracowników służby zdrowia i organizacji reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami w kształtowanie polityki i wzywa do ich aktywnego udziału w pracach nad strategiami, które poprawią dostępność leków i dostęp do nich oraz rozwiążą problem odpadów farmaceutycznych i nadmiernego wydawania recept.

UE znacznie wzmocniła odporność opieki zdrowotnej, publikując unijny wykaz produktów leczniczych o krytycznym znaczeniu. To istotne narzędzie identyfikacji podstawowych leków podatnych na niedobory. EKES opowiada się za wzmocnieniem partnerstw międzynarodowych i dywersyfikacją łańcuchów dostaw produktów farmaceutycznych w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację w dziedzinie opieki zdrowotnej na świecie. Wysiłki te zwiększą bezpieczeństwo dostaw produktów farmaceutycznych w UE oraz przyczynią się do stworzenia bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego globalnego systemu opieki zdrowotnej.

EKES zwraca uwagę na zdrowie i dobrostan obywateli Unii Europejskiej w podejściu do wzmacniania przemysłu farmaceutycznego. Nacisk kładzie się na zapewnienie dostępności i przystępności cenowej leków dla wszystkich obywateli w UE w połączeniu z konkurencyjnym w skali światowej sektorem farmaceutycznym UE Komitet uznaje znaczenie ogólnoeuropejskiej infrastruktury badawczo-rozwojowej i innowacyjnej oraz doradza tworzenie zachęt do produkcji farmaceutycznej w UE. Strategiczna suwerenność UE wymaga mobilizacji zasobów, aby Europa nie była uzależniona wyłącznie od decyzji i zasobów innych regionów świata.


Lech Pilawski, doradca zarządu Lewiatana, członek EKES

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

Nad czym obecnie pracuje EKES?
25 stycznia 2024

Nad czym obecnie pracuje EKES?

fot. EC - Audiovisual Service

EKES jest dla wielu ciągle instytucją, która, choć jedna z najstarszych w UE, nie jest popularna i rozumiana. Dlatego w tym numerze Brussels Headlines przekazuję tzw. nowe prace EKES, ale tylko dwóch z sześciu sekcji Komitetu - tytuły opinii, które będą głosowane na kolejnych sesjach plenarnych w 2024 r.  

Lista ta jest każdego miesiąca uzupełniana o kolejne opinie na życzenie PE, opinie rozpoznawcze na życzenie Prezydencji w Radzie UE lub opinie z inicjatywy własnej członków zaakceptowane przez Prezydium EKES. Kolejne sekcje w kolejnych BH. Z pewnością każdy znajdzie coś dla niego istotnego albo interesującego.

Sekcja Jednolitego Rynku – INT

Sekcja Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji (INT) zajmuje się różnorodnymi obszarami polityki związanymi z przemysłem, konkurencją, małymi i średnimi przedsiębiorstwami (MŚP), przedsiębiorstwami gospodarki społecznej oraz gospodarką cyfrową i społeczeństwem cyfrowym. Ponadto, omawia i przyjmuje opinie na temat badań i innowacji, ochrony konsumentów, nowych tendencji gospodarczych, takich jak gospodarka o obiegu zamkniętym (sekcja jest zaangażowana w platformę zainteresowanych stron gospodarki o obiegu zamkniętym), oraz ogólnie polityki dotyczącej jednolitego rynku.

Nowe prace sekcji INT:

  • Wynagrodzenie za nagrania muzyczne z państw trzecich odtwarzane w UE
  • Długoterminowa strategia konkurencyjności
  • Sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej z 2023 r.
  • Alternatywne metody rozwiązywania sporów
  • Pakiet pomocy dla MŚP
  • Przegląd dyrektywy w sprawie imprez turystycznych
  • Ocena końcowa programu ochrony konsumentów (2014–2020)
  • System sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia: dalsze działania po przyjęciu aktu w sprawie sztucznej inteligencji
  • Potencjał zamówień publicznych dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej
  • Wzmocnienie wymogów dotyczących informowania konsumentów w UE
  • Potencjalne wyzwania dla jednolitego rynku europejskiego wynikające z przyszłego rozszerzenia Unii
  • Turystyka w UE: zrównoważony rozwój społeczny siłą napędową długofalowej konkurencyjności sektora

Sekcja ECO

Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej (ECO) jest jedną z sześciu sekcji EKES-u. Jej głównym zadaniem jest sporządzanie i przedkładanie do przyjęcia przez Zgromadzenie Plenarne EKES-u opinii:

– w dziedzinie unii gospodarczej i walutowej (UGW). Sekcja ECO debatuje nad koordynacją polityki gospodarczej i budżetowej w ramach europejskiego semestru, inicjatywami na rzecz pogłębienia i uzupełnienia struktury UGW w następstwie kryzysu gospodarczego oraz innymi kwestiami dotyczącymi zarządzania gospodarczego związanymi z zapewnieniem stabilności, wzrostu i zatrudnienia,

– w zakres kompetencji Sekcji ECO wchodzą kwestie dotyczące budżetu UE (wieloletnich ram finansowych), w tym środków własnych i zagadnień statystycznych,

– sekcja ECO zajmuje się kwestiami związanymi ze sprawiedliwym i skutecznym systemem podatkowym, w tym strategiami przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Dyskutuje również nad kwestiami dotyczącymi stabilności, funkcjonowania i integracji rynków finansowych i kapitałowych. Do kompetencji Sekcji ECO należy też polityka spójności oraz polityka regionalna i miejska, których celem jest zmniejszenie dysproporcji gospodarczych, społecznych i terytorialnych w UE oraz wspieranie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Nowe prace sekcji ECO:

  • Opodatkowanie telepracowników transgranicznych na całym świecie i wpływ na UE
  • Działalność gospodarcza w Europie: Ramy opodatkowania dochodu (BEFIT)
  • Pobudzanie długoterminowego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu poprzez reformy i inwestycje
  • Roczna analiza zrównoważonego wzrostu gospodarczego 2024
  • Poprawa wskaźników referencyjnych i wymogów w zakresie sprawozdawczości w zakresie usług finansowych i wsparcia inwestycyjnego
  • Ułatwianie inwestowania na poziomie transgranicznym.
  • Rola polityki spójności w kolejnych rundach rozszerzenia UE
  • Przegląd agendy terytorialnej 2030 – W kierunku bardziej zintegrowanego i obywatelskiego podejścia z silniejszym powiązaniem z polityką spójności
  • Ramy opodatkowania podmiotów gospodarki społecznej
  • Unijny fundusz inwestycyjny na rzecz odporności gospodarczej i zrównoważonej konkurencyjności
  • Zwiększenie przejrzystości budżetowej dzięki budżetowaniu partycypacyjnemu w UE
  • Zmiana rozporządzenia w sprawie sekurytyzacji
  • Zmiana klimatu i jej wpływ na gospodarkę
  • Ocena Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020
  • Opłata cyfrowa
  • Opodatkowanie telepracowników transgranicznych na całym świecie i wpływ na UE

Lech Pilawski, doradca Prezydenta Konfederacji Lewiatan, członek EKES

Tekst dla Brussels Headlines – europejskiego newslettera Konfederacji Lewiatan

Pierwsze efekty wdrożenia dyrektywy work-life balance w Polsce
25 stycznia 2024

Pierwsze efekty wdrożenia dyrektywy work-life balance w Polsce

fot. EC - Audiovisual Service

W dniu 26 kwietnia 2023 r. została w Polsce wdrożona unijna dyrektywa work-life balance, na mocy której urlop rodzicielski został wydłużony o 9 nietransferowalnych tygodni dla drugiego rodzica (w praktyce ojca). Czy dzięki nowelizacji kodeksu pracy ojcowie częściej korzystają z urlopu rodzicielskiego? GUS opublikował dane na ten temat.

Wraz z wejściem w życie nowych przepisów, zauważalny jest stały wzrost liczby ojców, którzy korzystają z przyznanych im uprawnień rodzicielskich. W 2022 roku było to 3700 ojców, co stanowiło 1% wszystkich uprawnionych. Jednakże, dane ZUS za okres styczeń – październik 2023 świadczą o znacznym wzroście tego wskaźnika, osiągając już ponad 12 000 ojców. Zgodnie z informacjami GUS, w tym samym okresie w Polsce urodziło się 232 000 dzieci. Dzięki nowym regulacjom, odsetek ojców korzystających z urlopu rodzicielskiego wzrósł z 1% do ponad 5%.

Dyrektywa spowodowała, że ojciec zaczął być traktowany jako pełnoprawny rodzic. Wraz ze zmianą Kodeksu pracy ojcowie zdobyli indywidualne prawo do korzystania z urlopu rodzicielskiego, niezależnie od matki. Dodatkowo, uzyskali prawo do 9 nietransferowalnych tygodni tego urlopu. Warto zaznaczyć, że niewykorzystane przez ojca tygodnie przepadają, nie mogą zostać przekazane matce dziecka.

Wielu ojców błędnie sądzi, że mają prawo jedynie do tych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy, urlop rodzicielski trwa 41 tygodni, z których każdy z rodziców ma prawo do 9 nietransferowalnych tygodni. Pozostałe tygodnie mogą być podzielone między rodzicami według ich uznania, z jednym warunkiem: urlop rodzicielski może być podzielony maksymalnie na 5 części.

Badanie CBOS dotyczące preferowanych modeli rodziny wyraźnie wskazuje, że najpopularniejszym modelem jest związek oparty na partnerstwie między kobietą a mężczyzną. W grudniu 2020 roku 58% Polaków i Polek poparło model, gdzie oboje partnerów pracuje i wspólnie angażuje się w obowiązki domowe oraz opiekę nad dziećmi. Niemniej jednak, pomimo tego wyraźnego poparcia dla modelu partnerskiego, w praktyce podział obowiązków wygląda inaczej. Badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego nad rodzinami z dziećmi do 9. roku życia pokazują, że nawet gdy obydwoje rodzice pracują na pełny etat, w 68% przypadków to kobieta jest głównie odpowiedzialna za opiekę nad dziećmi.

Podejście do podziału obowiązków opiekuńczych zależy też od pokolenia. Młodsi mężczyźni i kobiety są bardziej skłonni do równego podziału urlopu rodzicielskiego. W przeciwieństwie do starszego pokolenia, które pamięta czasy, gdy jedynym dostępnym urlopem był krótszy urlop macierzyński po urodzeniu dziecka.

Pracodawcy muszą uwzględniać podejście nowego pokolenia pracowników do równości w rodzicielstwie. Ojcowie z tej grupy pragną być bardziej zaangażowani w życie swoich dzieci, podczas gdy matki dążą do równoczesnej realizacji w sferze zawodowej. Ponadto, pracownicy oczekują aktywnego udziału pracodawcy w kształtowaniu nowej rzeczywistości i motywowania ojców do korzystania z uprawnień rodzicielskich, angażowania się w obowiązki wychowawcze. Przedsiębiorcy więc mają ważną rolę do odegrania w zwiększeniu popularności nowych uprawnień rodzicielskich wśród pracowników. Mimo pięciokrotnego wzrostu odsetka ojców korzystających z urlopu rodzicielskiego, wciąż dużo pozostaje do zrobienia, gdyż wskaźnik ten wciąż nie odzwierciedla faktycznej równości rodzicielskiej.


Nadia Kurtieva, ekspertka Lewiatana

Tekst dla Brussels Headlines – europejskiego newslettera Konfederacji Lewiatan

Najważniejsze strategiczne wyzwania przed UE – o tym mówi się w Brukseli
25 stycznia 2024

Najważniejsze strategiczne wyzwania przed UE – o tym mówi się w Brukseli

fot. EC - Audiovisual Service

Tekst ten można równie dobrze zatytułować: „Na korytarzach brukselskich mówi się…”. Lewiatan, mając swoje przedstawicielstwo w stolicy Unii Europejskiej, zarówno w ramach BusinessEurope, jak i poprzez kontakty bilateralne uczestniczy w rozmowach o kierunkach rozwoju Europy, promując interesy polskich firm.

Komisja Europejska ma świadomość tego, że zmieniający się krajobraz geopolityczny oraz wojny na Ukrainie i Bliskim Wschodzie wpływają na funkcjonowanie europejskich przedsiębiorstw, w tym na MŚP. Dlatego pilnie musimy ożywić konkurencyjność UE, która pozostaje w tyle za USA, m. in. pod względem produktywności pracy, jak również wydatków na badania i rozwój. Niestety, w ramach rewizji wieloletnich ram finansowych mówi się m. in. o cięciach w programie Horyzont Europa. Ostatnia prognoza gospodarcza KE wskazuje, że unijna gospodarka zwalnia, ale nie wchodzi w recesję i wykazuje oznaki odporności. Perspektywy długoterminowe pozostają jednak trudne. Wpływ konfliktu na Bliskim Wschodzie na ceny energii jest na razie umiarkowany, ale sytuacja może się zmienić, jeśli konflikt będzie eskalował.

Komisja określiła 3 główne priorytety, aby uniknąć recesji i pobudzić wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej:

  1. Efektywne wykorzystanie istniejących zasobów i narzędzi (np. Fundusz na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności).
  2. Porozumienie w sprawie rewizji reguł fiskalnych, które udało się osiągnąć pod koniec zeszłego roku, po zgodzie Niemiec (na razie na poziomie ministrów finansów). Oznacza to więcej elastyczności w zarządzaniu długiem i wprowadzenie zachęt do inwestycji, co umożliwi państwom członkowskim skuteczniejsze radzenie sobie z kryzysem gospodarczym i strategicznymi wyzwaniami.
  3. Wspieranie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw, m. in. poprzez większą integrację jednolitego rynku. W tym zakresie może pomóc nowelizacja Unijnego Kodeksu Celnego (UKC). Jej celem jest m. in. ujednolicenie działań organów celnych w państwach członkowskich, co umożliwi równomierne wdrożenie przez państwa członkowskie procedur i przepisów, szczególnie w kontekście zarządzania ryzykiem celnym, jak również lepszą koordynację.

Dla Komisji Europejskiej jest obecnie kluczowe, aby nie stracić społecznego poparcia dla Zielonego Ładu. Oznaki niezadowolenia już są widoczne, przede wszystkim w związku z niepewną sytuacją gospodarczą i polityczną. Dlatego Komisja coraz chętniej mówi o potrzebie intensyfikacji dialogu z przemysłem, ponieważ „bez przemysłu nie możemy osiągnąć naszych celów, a przemysł potrzebuje pomocy”. W tym kontekście, widać większą przychylność Komisji, przynajmniej w deklaracjach, dla kluczowego postulatu biznesu o potrzebie zmniejszenia obciążeń regulacyjnych, m. in. 25% redukcji obowiązków raportowania. Równocześnie przyjmowana jest jednak na poziomie unijnym legislacja, która te obciążenia znacznie zwiększa, jak np. PPWR, CSRD, czy CS3RD, co nie napawa optymizmem.

W zakresie relacji międzynarodowych, Komisja liczy na reformę Światowej Organizacji Handlu, jak również poszerzenie „kręgu przyjaciół i partnerów handlowych”, unikając ponownego wpadnięcia w pułapkę nadmiernej zależności. Relacje UE z innymi państwami nie powinno ograniczać się tylko do umów o wolnym handlu. Dobrym przykładem jest Rada Handlu i Technologii UE-Indie (Trade and Technology Council – TTC). TTC ma się przyczynić do zwiększenia bilansu handlowego między UE a Indiami, który w 2022 r. osiągnął historyczną wielkość, z obrotami o wartości 120 miliardów euro oraz wymianą dóbr cyfrowych i usług o wartości 17 miliardów. Co więcej, porozumienie z Indiami ma przyczynić się do bliższej współpracy w zakresie: strategicznych technologii, zarządzania cyfrowego i łączności cyfrowej (m. in. projekty badawczo-rozwojowe z zakresu technologii kwantowych i superkomputerów, AI); technologie energetyki zielonej i czystej (zarządzanie odpadami i przetwarzanie ich na wodór; recyklingu baterii do pojazdów elektrycznych); handlu, inwestycji (odporne łańcuchy wartości, dostęp do rynków, procedury oceny inwestycji zagranicznych). Podobnych inicjatyw powinno być w najbliższych latach coraz więcej.


Kinga Grafa, zastępczyni Dyrektora Generalnego Konfederacji Lewiatan ds. Europejskich

Tekst dla Brussels Headlines – europejskiego newslettera Konfederacji Lewiatan

Critical Medicines Alliance – kolejny krok w celu zwalczania braków leków w UE
25 stycznia 2024

Critical Medicines Alliance – kolejny krok w celu zwalczania braków leków w UE

fot. Audiovisual Service

16 stycznia Urząd ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia Komisji Europejskiej poinformował o możliwości przystąpienia do Critical Medicines Alliance (Sojusz na rzecz Leków Krytycznych). Jest to inicjatywa, która ma wzmocnić współpracę między Komisją Europejską, państwami członkowskimi, przemysłem i społeczeństwem obywatelskim. Celem jest znalezienie rozwiązań, które zapewnią szeroką dostępność do kluczowych leków w UE.

Sojusz będzie tworzył przemysłowy element Europejskiej Unii Zdrowotnej. Wspomoże Komisję Europejską poprzez przygotowywanie zaleceń i porad na temat sposobów rozwiązania problemu utrzymujących się od dawna niedoborów leków. Podstawą jego działalności będzie unijna lista leków krytycznych przedstawiona przez EMA w grudniu 2023 r.

Konfederacja Lewiatan od dawna działa na rzecz wzmocnienia produkcji leków w Polsce i UE, dlatego przystępujemy do Sojuszu i będziemy dalej realizować nasz cel jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa lekowego Polski i UE.

Do Sojuszu mogą przystąpić wszystkie organizacje działające w ramach ekosystemu leków krytycznych – produkcja, transport, dystrybucja, ochrona zdrowia, wsparcie finansowe, reprezentacje pacjentów, obszar regulacyjny. Forma działalności również jest dowolna, mogą to być przedsiębiorstwa, organizacje branżowe, instytucje publiczne, władze lokalne, organizacje pozarządowe. Dlatego gorąco zachęcamy do włączania się w prace Sojuszu na rzecz Leków Krytycznych.

Działając wspólnie uda się wzmocnić inicjatywy finansowe, prawne i organizacyjne dla zwiększenia bezpieczeństwa lekowego UE. Więcej informacji można znaleźć tutaj.

 


Kacper Olejniczak, dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia i Sektora Life Sciences w Konfederacji Lewiatan

Tekst dla Brussels Headlines – europejskiego newslettera Konfederacji Lewiatan

Komisja Europejska publikuje pakiet dotyczący umiejętności i mobilności talentów
24 listopada 2023

Komisja Europejska publikuje pakiet dotyczący umiejętności i mobilności talentów

fot. EC - Audiovisual Service

Komisja Europejska przedstawiła szereg nowych inicjatyw w ramach pakietu dotyczącego umiejętności i mobilności talentów, aby zwiększyć atrakcyjność UE dla kandydatów do pracy spoza UE oraz ułatwić im mobilność w jej obrębie.

Ta nowa inicjatywa obejmuje tzw. unijną pulę talentów, która ma pozwolić na kojarzenie pracodawców w UE z osobami poszukującymi pracy z państw trzecich. Ponadto, w większym stopniu promowane będą: uznawanie kwalifikacji i umiejętności osób z państw trzecich oraz mobilność osób uczących się. Zaproponowane rozwiązania są jednymi z kluczowych rezultatów Europejskiego Roku Umiejętności.

Stopa bezrobocia w Unii Europejskiej nadal pozostaje niska (6,0% we wrześniu 2023 r.), a wskaźnik wakatów wzrósł w ubiegłym roku do 2,9%, czyli ponad dwukrotnie więcej niż w 2012 r. Zmiany demograficzne zaostrzą wyzwania na rynku pracy. Liczba ludności w wieku produkcyjnym w UE spadnie z 265 mln w 2022 r. do 258 mln w 2030 r. Bez skoordynowanych działań obecne tendencje mogą osłabić transformację ekologiczną i cyfrową, osłabić konkurencyjność UE i obniżyć dostępność usług publicznych w obszarach, w których już występuje niedobór pracowników, takich jak opieka zdrowotna i opieka długoterminowa.

Niedobór wykwalifikowanej siły roboczej i luka kompetencyjna utrzymują się w całej UE, w wielu branżach i na różnych poziomach umiejętności. Obecnie w UE 70% firm wskazuje, że ma trudności ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi umiejętnościami. Jednym z proponowanych rozwiązań, które ma na celu ograniczyć niedobory siły roboczej, jest próba przyciągnięcia do krajów UE talentów z całego świata. Podkreśla się, że współpraca krajów UE w zakresie migracji zarobkowej z partnerami z państw trzecich może przynieść obopólne korzyści stronom, np. w postaci zasilenia fachową wiedzą i wsparciem finansowym gospodarek krajów pochodzenia pracowników.

Thierry Breton, unijny komisarz do spraw rynku wewnętrznego, wskazuje, że dzięki nowym zaleceniom będzie łatwiejsze przyciąganie talentów z krajów trzecich:

„W związku z transformacją ekologiczną i cyfrową naszych gospodarek wiele przedsiębiorstw w Europie ma trudności ze znalezieniem wykwalifikowanych pracowników, np. programistów czy inżynierów budownictwa. Dużo już zrobiliśmy na rzecz podnoszenia kwalifikacji oraz przekwalifikowania pracowników na jednolitym rynku UE. Jednocześnie musimy nadal przyciągać umiejętności i talenty z całego świata”.

Unijna pula talentów

Głównie wnioski KE wskazują, że platforma talentów będzie skupiać się na zawodach deficytowych opracowywanych na podstawie Europejskiego Urzędu ds. Zatrudnienia, sieć EURES i danych krajowych Publicznych Służb Zatrudnienia. Jedynie pracodawcy zarejestrowani w państwach członkowskich uczestniczących w puli talentów będą mogli zamieszczać oferty pracy i wyszukiwać kandydatów. Unijna pula talentów będzie skupiona na 42 zawodach najczęściej występujących w wykazie niedoborów sieci EURES, a są to m.in.: inżynierowie budownictwa, inżynierowie przemysłowi i produkcyjni, inżynierowie elektrycy, lekarze medycyny ogólnej i specjaliści, personel pielęgniarski, programiści aplikacji i multimediów, technicy elektrotechniki, elektrycy, kucharze, kelnerzy, murarze, betoniarze, stolarze, dekarze, tynkarze, hydraulicy, mechanicy klimatyzacji i chłodnictwa, operatorzy obrabiarek do obróbki metalu, mechanicy samochodowi i przemysłowi, kierowcy autobusów i tramwajów, kierowcy samochodów ciężarowych, specjaliści ds. ochrony środowiska, inżynierowie chemicy i mechanicy, czy też technicy mechanicy.

Uznawanie umiejętności i kwalifikacji z państw trzecich

Ponadto, w obszarze uznawania umiejętności i kwalifikacji osób z państw trzecich opowiedziano się za większą elastycznością i zmniejszeniem obciążeń administracyjnych dla obywateli państw trzecich, tak aby mogli oni szybciej i skuteczniej uzyskać dostęp do możliwości zatrudnienia lub szkolnictwa wyższego w UE. Wytyczne mają także na celu usprawnienie procedur i pomoc państwom członkowskim w szybszym i skuteczniejszym uznawaniu kwalifikacji i umiejętności uzyskanych poza UE.

Inicjatywa ta ma na celu dalsze promowanie podejścia opartego na umiejętnościach, które zyskuje na znaczeniu także w Polsce. Rekrutacja międzynarodowa jest skomplikowana i kosztowna zarówno dla obywateli państw trzecich, jak i pracodawców. Brak zrozumienia i zaufania, co do umiejętności i kwalifikacji uzyskanych w państwach trzecich stanowi znaczącą barierę dla mobilności utalentowanych i wykwalifikowanych pracowników. Sytuacja ta nie tylko zmniejsza atrakcyjność UE, lecz prowadzi również do marnotrawienia kapitału ludzkiego, kiedy obywatele państw trzecich wykonują pracę poniżej swoich kwalifikacji.

Mobilność osób uczących się

Trzeci, ważny wniosek Komisji dotyczy zalecenia Rady UE w sprawie zwiększania mobilności osób uczących się. Wspieranie mobilności osób uczących się w UE, w tym na wszystkich ścieżkach edukacyjnych i w kontekście kształcenia dorosłych, a także promowanie mobilności osób uczących się z państw trzecich do UE – zdaniem KE – powinno zostać wzmocnione. Wniosek KE zawiera nowe cele w zakresie mobilności osób uczących się do 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 15% osób uczących się w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego powinno korzystać z mobilności edukacyjnej za granicą.

Musimy zniwelować problem braku rąk do pracy

Środowisko pracodawców w Europie ocenia te proponowane zmiany pozytywnie. Wszelkie celowane działania, które mogą zniwelować problem braku rąk do pracy i lukę kompetencyjną, są obecnie na wagę złota. Szczególnie w Polsce, gdzie według wstępnych danych GUS stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w październiku 2023 r. wyniosła 5,0 proc., a szanse aktywizacji zawodowej pozostałych grup są mocno ograniczone.

Choć udział w unijnej puli talentów, poprzez platformę internetową, będzie dobrowolny dla państw członkowskich, może ułatwić rekrutację osób poszukujących pracy z państw trzecich w zawodach, w których występuje niedobór pracowników w całej UE. Ważne jest jednak to, że w pierwszej kolejności, priorytetowo, powinno być zaspokajane zapotrzebowanie rynku pracy na umiejętności i kwalifikacje istotne z punktu widzenia cyfryzacji i celów zeroemisyjnej gospodarki.

 


Sławomir Szymczak, ekspert Konfederacji Lewiatan

Artykuł dla listopadowego wydania biuletynu Brussels Headlines


 

Konfederacja Lewiatan – projekt „Better Skilled”

W ramach projektu „Better Skilled” Konfederacja Lewiatan prowadzi również działania związane ze wsparciem członków KL w zakresie podnoszenia kompetencji i zmiany kwalifikacji pracowników. Więcej o projekcie można przeczytać tutaj:

https://lewiatan.org/tag/europejski-rok-umiejetnosci/

UWAGA:

Firmy i organizacje członkowskie KL zainteresowane przystąpieniem do Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji Konfederacji Lewiatan mogą przystąpić do Rady wyrażając chęć uczestniczenia w jej pracach via e-mail.

Główne obszary merytoryczne działalności Rady to: legislacja (polityki publiczne, dokumenty strategiczne), rynek pracy (prognozy zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje), system edukacji formalnej (oświata i szkolnictwo wyższe), system nabywania kompetencji i kwalifikacji przez pracowników (głównie poprzez kursy i szkolenia) oraz systemy kwalifikacji w Polsce i w UE.

Osoba kontaktowa: Sławomir Szymczak – koordynator projektu – sszymczak@lewiatan.org

Oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w UE. Jakich działań potrzebujemy?
24 listopada 2023

Oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w UE. Jakich działań potrzebujemy?

fot. Towfiqu barbhuiya / Unsplash

W czerwcu br. Rada Unii Europejskiej przyjęła zalecenia w sprawie intensyfikacji działań w zakresie zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w ramach podejścia „Jedno zdrowie”. W dokumencie ustanowiono cele, które powinny być osiągnięte do 2030 r. - jednym z nich jest zmniejszenia wykorzystywania antybiotyków o 20%.

Zdaniem unijnego Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA) odporność na środki przeciwdrobnoustrojowe jest jednym z trzech największych zagrożeń dla zdrowia w UE.

17 listopada br. Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) opublikowało nowe dane dotyczące realizacji podejścia „Jedno zdrowie”.

Zaobserwowano spadek spożycia antybiotyków o 2,5% w latach 2019-2022, jednak zdecydowany początkowy spadek został odwrócony w 2022 r., kiedy społeczeństwo wróciło do stylu życia sprzed COVID-19, co spowodowało, że częstotliwość zachorowania na wirusy oddechowe wzrosła. Szacuje się, że koszt odporności na środki przeciwdrobnoustrojowe wynosi w UE 11,7 miliarda euro rocznie.

W tej sprawie wypowiedziała się Komisja Europejska. Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, stwierdziła: „Zwalczanie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe jest priorytetem zdrowia publicznego i koniecznością ekonomiczną. Liczby są niepokojące i pokazują, że potrzebne są pilne i ambitne działania. Musimy współpracować, państwa członkowskie, zainteresowane strony, a także obywatele, aby zapewnić podjęcie wszelkich niezbędnych środków w celu osiągnięcia uzgodnionych celów”.

Co można zrobić?

Potrzebne są pilne i skuteczne działania. Zdaniem Konfederacji Lewiatan należy skupić się na działaniach zaproponowanych w ust. 30 Zaleceń Rady w sprawie intensyfikacji działań w zakresie zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w ramach podejścia „Jedno zdrowie”.
UE powinna opracować wielokrajowy program zachęt typu pull (wsparcia sprzedaży) rozwoju nowych środków przeciwdrobnoustrojowych oraz dostępu do istniejących i nowych środków przeciwdrobnoustrojowych. Program ten mógłby np. przyjąć formę gwarancji przychodu, premii za wejście na rynek połączonych z gwarancją przychodu, lub płatności za osiągnięcie kamienia milowego oraz może być w stosownych przypadkach finansowany na szczeblu UE lub współfinansowany.

Oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe jest problemem o tak dużej skali, że bez działań na szczeblu unijnym państwa członkowskie nie będą w stanie sobie poradzić z nim.


Kacper Olejniczak, ekspert Konfederacji Lewiatan

Artykuł dla listopadowego wydania biuletynu Brussels Headlines