Raport o przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej
18 września 2024

Raport o przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej

© European Union, 2024, CC BY 4.0

Długo wyczekiwany raport na temat przyszłości konkurencyjności UE autorstwa Mario Draghiego, przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej, wreszcie ujrzał światło dzienne. Były prezes Europejskiego Banku Centralnego prezentuje w nim niepokojący, ale trafny obraz wyzwań, przed którymi stoi europejska gospodarka. Draghi stawia sprawę jasno – bez radykalnej zmiany w unijnej polityce przemysłowej, Europa może przegrać globalny wyścig o pozycję gospodarczą. Co więc proponuje?

Raport Draghiego wskazuje, że choć Europa ma solidne fundamenty – połączenie otwartej gospodarki, silnej konkurencji rynkowej i stabilnych ram prawnych – to sytuacja geopolityczna i dynamiczny rozwój globalnych mocarstw wymagają nowej strategii. Wspomina o stabilności, która dotąd pozwalała UE przeznaczać więcej na wewnętrzne cele, lecz ostrzega, że czasy się zmieniły. Draghi apeluje o odważne kroki, które zdefiniują na nowo europejską politykę przemysłową.

Wśród najważniejszych postulatów raportu znajdują się trzy kluczowe obszary, które mogą stanowić o przyszłości konkurencyjności Europy:

  • Innowacje i technologia: Europa pozostaje w tyle pod względem innowacji w porównaniu do USA i Chin, szczególnie w zakresie technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja czy komputery kwantowe. Europa musi zniwelować tę lukę poprzez wspieranie bardziej dynamicznego środowiska przemysłowego, zwiększanie inwestycji w badania i rozwój oraz promowanie przyjaznego technologiom środowiska regulacyjnego.
  • Dekarbonizacja i konkurencyjność: Europa jest liderem w rozwoju czystych technologii, ale ponosi znaczne koszty związane z transformacją energetyczną. W porównaniu z USA firmy europejskie płacą wyższe rachunki za energię, a konkurencja ze strony Chin w obszarze zielonych technologii stale rośnie. Draghi podkreśla, że dekarbonizacja powinna stać się motorem wzrostu, ale tylko przy jednoczesnym rozwiązaniu problemu dysproporcji cen energii i wyzwań związanych z dekarbonizacją przemysłu.
  • Bezpieczeństwo i zmniejszanie zależności: Raport podkreśla podatność Europy na wstrząsy zewnętrzne, szczególnie w takich obszarach jak kluczowe surowce i łańcuchy dostaw energii. Apeluje o politykę gospodarczą UE, która zmniejszy zależności i zapewni bezpieczeństwo.

Według Draghiego, podstawowymi elementami nowej strategii przemysłowej powinno być:

  • pełne wdrożenie jednolitego rynku (Draghi nawiązuje do raportu Letty);
  • opracowanie nowej polityki przemysłowej, która koncentrowałaby się na sektorach o strategicznym znaczeniu, a nie poszczególnych firmach. Proponuje rozszerzenie projektów IPCEI (Important Projects of Common European Interest) na wszystkie innowacyjne sektory, co mogłoby wynieść Europę na szczyt globalnych łańcuchów wartości.
  • podniesienie wydatków inwestycyjnych o 5 punktów procentowych PKB UE rocznie – sektor prywatny prawdopodobnie nie będzie w stanie sfinansować lwiej części tych inwestycji bez wsparcia sektora publicznego, więc integracja rynków kapitałowych Europy będzie niezbędna;
  • poważna reforma zarządzania UE, zwiększenie koordynacji i ograniczenie biurokracji – „metoda wspólnotowa”, choć kiedyś skuteczna, powstała w czasach, gdy Unia była mniejsza i miała inne wyzwania. Teraz, z większą liczbą państw członkowskich i w obliczu zewnętrznych wyzwań, weto stanowi przeszkodę. UE musi skupiać się na najważniejszych sprawach i umożliwiać szybsze działania tym, którzy chcą iść naprzód. Kluczowe będzie bardziej rygorystyczne stosowanie zasady pomocniczości i zmniejszenie regulacyjnych barier, które hamują inwestycje. Reformy instytucjonalne można wprowadzać bez zmiany traktatów.

Wyniki raportu mają kształtować prace Komisji Europejskie nad nowym planem na rzecz wzmocnienia konkurencyjności Europy – w szczególności do opracowania nowego Clean Industrial Deal, który zostanie przedstawiony w ciągu pierwszych 100 dni nowej kadencji Komisji. Znalazło to odzwierciedlenie w listach z priorytetami Ursuli von der Leyen do kandydatów i kandydatek na nowych komisarzy, w których podkreśla, że ich przyszłe działania powinny opierać się na wnioskach raportów Draghiego i Letty. Nowa struktura KE również wskazuje, że w tej kadencji nacisk zostanie położony na gospodarkę, budżet i konkurencyjność.

Liczymy, że tym razem Komisja Europejska rozpocznie prawdziwą dyskusję na temat strategii, którą UE musi wdrożyć, aby odzyskać przewagę konkurencyjną – potrzebujemy konkretnych działań, które przywrócą przyjazny klimat inwestycyjny w Europie, zmniejszą koszty energii, a także ograniczą obciążenia regulacyjne dla firm. Jednym z największych wyzwań dla nowych komisarzy będzie znalezienie równowagi między ambitnymi celami politycznymi a potrzebami europejskich przedsiębiorstw. Mamy nadzieję, że europejscy decydenci będą otwarci na dialog z sektorem prywatnym na wszystkich etapach legislacji.


Luana Żak, zastępczyni dyrektorki przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Wytyczanie postępów demokratycznych UE – rezolucja EKES
18 września 2024

Wytyczanie postępów demokratycznych UE – rezolucja EKES

fot. EC - Audiovisual Service

Nowo wybrany Parlament Europejski i nowa Komisja Europejska, wraz z Radą Unii Europejskiej, będą odpowiedzialne za kierowanie Unią Europejską w ciągu najbliższych pięciu lat i później. Rządy przedstawiły swoje poglądy w deklaracji wersalskiej i deklaracji z Grenady. Obywatele podzielili się swoimi poglądami podczas "Konferencji w sprawie przyszłości Europy".

W następstwie zaleceń sformułowanych na konferencji (zwłaszcza propozycji 36 i 39, które miały na celu przyznanie EKES-owi wyraźnej roli w procesach partycypacyjnych), EKES zorganizował swój pierwszy w historii Tydzień Społeczeństwa Obywatelskiego, który umożliwił konsultacje z obywatelami, w tym z młodymi ludźmi, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Doprowadziło to do sformułowania kompleksowego zestawu możliwych do podjęcia działań mających na celu wzmocnienie i ochronę zasad demokratycznych podczas następnej kadencji UE.

W kontekście obecnych wielopłaszczyznowych kryzysów EKES wzywa nowy Parlament Europejski i Komisję Europejską, legitymizowane głosem oddanym przez obywateli w wyborach w czerwcu 2024 r., zarówno do wykorzystania wizji przyszłości wynikającej z Konferencji w sprawie przyszłości Europy oraz Tygodnia Społeczeństwa Obywatelskiego, jak i do wykorzystania różnorodności reprezentacji w EKES-ie w celu wzmocnienia międzynarodowej pozycji UE, ustanowienia struktury instytucjonalnej UE, zapewnienia solidnych podstaw dla naszych wspólnych wartości oraz ukierunkowania naszej gospodarki na zrównoważoną przyszłość, opartą na zaawansowanym modelu społecznym sprzyjającym włączeniu społecznemu, który ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia postępu, jedności i konkurencyjności.

EKES zwraca się do instytucji Unii Europejskiej o opracowanie sześciopunktowej koncepcji bezpieczeństwa, obejmującej:

  • UE, która chroni swoich obywateli przed zagrożeniami zewnętrznymi. W tym celu potrzebna jest polityka zewnętrzna UE skoncentrowana na solidniejszych prawach podstawowych i bardziej wiarygodna dzięki wspólnej polityce obronnej UE oraz wspólnej polityce zagranicznej; UE potrzebuje również zasobów własnych, aby jej polityka na rzecz pokoju, zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania mogła prawidłowo funkcjonować;
  • UE, która chroni obywateli przed zagrożeniami wewnętrznymi, głównie związanymi ze zdrowiem, zmianami demograficznymi i ubóstwem, oraz zapewnia dostępną, powszechną ochronę socjalną i dobrobyt w całej Europie;
  • UE, która gwarantuje konkurencyjną społeczną gospodarkę rynkową opartą na ekosystemach zapewniających produktywność, innowacyjność, wysokiej jakości miejsca pracy i pełne zatrudnienie, w której konkurencyjność opiera się na zdolności UE do odgrywania wiodącej roli w zakresie zrównoważenia środowiskowego oraz postępu społecznego i technologicznego;
  • UE, która tworzy odporną gospodarkę z korzyścią dla wszystkich obywateli poprzez: zapewnienie skutecznej koordynacji polityk makroekonomicznych w państwach członkowskich, przy jednoczesnym zapewnieniu dobrobytu gospodarczego obywateli; zapewnienie trwałej konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw i utrzymanie siły nabywczej, przy jednoczesnym skutecznym zwalczaniu inflacji; zagwarantowanie włączenia finansowego i promowanie edukacji finansowej; ustanowienie sprawiedliwych systemów podatkowych; zwalczanie prania pieniędzy; oraz ustanowienie europejskiego budżetu, który zapewni UE wystarczające środki finansowe na osiągnięcie celów politycznych bez pozostawiania nikogo w tyle;
  • UE, która zapewnia dialog i uczestnictwo partnerów społecznych, zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego i obywateli, aby sprostać wyzwaniom i przemianom dnia dzisiejszego i najbliższej przyszłości. Korzyści płynące z pokoju powinny dotrzeć do wszystkich komponentów i grup naszego społeczeństwa;
  • UE, która chroni zarówno przed obecnymi, jak i przyszłymi zagrożeniami związanymi ze zmianą klimatu, zanieczyszczeniem i utratą różnorodności biologicznej. Kryzys klimatyczny stanowi zagrożenie zarówno dla życia, jak i dla źródeł utrzymania. UE musi podjąć działania w celu zmniejszenia emisji o 90% do 2040 r., zwiększenia odporności na zmiany klimatu oraz odbudowy zasobów przyrodniczych i różnorodności biologicznej, aby zapewnić, że podstawowe potrzeby (żywność, woda, energia, zdrowie publiczne itp.) nie będą zagrożone na jej terytorium ani w pozostałej części świata.

Lech Pilawski, Doradca Prezydenta Konfederacji Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Pobierz plik DOC: Wytyczanie postępów demokratycznych UE: rezolucja na następną kadencję ustawodawczą
Nowa kadencja instytucji unijnych, a kluczowe tematy z obszaru ochrony zdrowia
18 września 2024

Nowa kadencja instytucji unijnych, a kluczowe tematy z obszaru ochrony zdrowia

Obecnie obserwujemy formowanie się nowego podziału sił grup politycznych w instytucjach unijnych wraz z wyborami do Parlamentu Europejskiego i wskazaniem nowych komisarzy przez przewodniczącą von der Leyen. Warto w tym momencie przypomnieć kluczowe projekty legislacyjne, które mogą w najbliższym czasie zajmować instytucje unijne.

Parlament Europejski i Rada UE pracują nad Pakietem farmaceutycznym, który jest największą od 20 lat reformą prawa farmaceutycznego. Obecnie w UE mamy do czynienia z najdłuższym na świecie okresem wyłączności rejestracyjnej. Zdaniem Konfederacji Lewiatan pakiet farmaceutyczny powinien wprowadzać rozwiązania dążące do jak najszybszego wprowadzania na rynek farmaceutyczny konkurencji rynkowej. W ten sposób w związku z działalnością mechanizmów rynkowych spadną ceny leków i poszerzony zostanie dostęp do nich dla pacjentów.

W przyszłym roku może pojawić się Critical Medicines Act, który miałby na celu  przywrócenie produkcji API i leków gotowych do Europy. Jest to strategicznym celem wszystkich instytucji europejskich wyrażonym w dokumentach kierunkowych takich jak:

  • opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z grudnia 2023 r.
  • deklaracja wersalska Rady z dn. 11 marca 2022 r.
  • rezolucja Parlamentu Europejskiego o brakach leków z dn. 17 września 2020 r.
  • strategia farmaceutyczna Komisji Europejskiej z dn. 25 listopada 2020 r.

Propozycję aktu dot. leków krytycznych należy postrzegać jako zestaw narzędzi składający się z różnych instrumentów i rozumieć ją jako uzupełnienie Pakietu Farmaceutycznego. Jednym z narzędzi miałoby być stworzenie mechanizmu wsparcia finansowego dla produkcji substancji czynnych. Należy pamiętać, że koszt wdrożenia produkcji pojedynczej substancji czynnej szacowany jest na 50-180 mln euro, a czas wdrożenia to od 3 do 6 lat. Trudno wyobrazić sobie realizację tego rodzaju inwestycji bez odpowiednich instrumentów wsparcia na poziomie unijnym.

Także kwestia wdrożenia przepisów regulujących rynek wyrobów medycznych jest jednym z priorytetów prawdopodobnego Komisarza ds. zdrowia i dobrostanu zwierząt. W naszej ocenie ważnym jest, żeby rozporządzenia MDR i IVDR zostały sprawnie wdrożone i ocenione pod kątem wpływu na konkurencyjność unijnej gospodarki.

Konfederacja Lewiatan będzie dalej śledzić powyższe tematy i zabiegać o poparcie dla naszych postulatów.


Kacper Olejniczak, dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia i Sektora Life Sciences, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Wdrażanie Indywidualnych Kont Szkoleniowych w UE nabiera tempa
18 września 2024

Wdrażanie Indywidualnych Kont Szkoleniowych w UE nabiera tempa

Komisja Europejska (DG ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego) ponownie zaprosiła kilka państw członkowskich, w tym Polskę, do udziału w kontynuacji programu MLP ILA. Nabiera on nowego rozpędu w ramach działań wspierających wybrane kraje w planowanym wdrażaniu Indywidualnych Kont Szkoleniowych.

W dniach 18-19 września br. odbyło się kolejne spotkanie w ramach Mutual Learning Program (MLP) nt. ILA – Indywidulnych Kont Szkoleniowych.  Wydarzenie to zgromadziło kraje z pierwszej rundy ILA MLP w celu monitorowania procesu wdrażania ILA w państwach członkowskich, zgodnie z zaleceniem Rady z 2022 r.

Podczas warsztatów, które odbyły się w formie online, zostały zrealizowane kolejne działania:

  • omówiono postępy poczynione w realizacji planów działania od grudnia 2023 r., w tym przygotowania do pilotaży lub stan projektów pilotażowych w tych państwach, które rozpoczęły realizację pilotaży,
  • skupiono się na przedstawieniu kluczowych elementów oraz zasad ILA, a także źródeł finansowania,
  • ponownie poddano analizie czynniki powodujące zmiany we wdrażaniu ILA oraz sposoby radzenia sobie z tymi wyzwaniami,
  • dokonano przeglądu planów w zakresie zwiększania skali oddziaływania mechanizmu ILA w poszczególnych krajach.

Po pierwszej udanej rundzie ILA MLP w 2023 r. oraz trwającej drugiej rundzie w 2024 r., kolejna seria działań wspierających w ramach „ILA MLP Continued” będzie miała na celu zapewnienie dalszego wsparcia krajom zaangażowanym w pierwsze dwie rundy programu. Celem tej nowej serii spotkań jest wspieranie trwałego dialogu i współpracy między delegacjami krajów uczestniczących w programie, umożliwiając im wykorzystanie wcześniejszych prac wykonanych podczas pierwszej rundy MLP ILA (2023). Wsparcie to ma na celu ułatwienie kontynuacji dyskusji i wymiany informacji, poprzez zgromadzenie delegacji krajowych uczestniczących w obu rundach. Doświadczeniami z działań związanych z wdrażaniem ILA podzieliły się delegacje z Francji, Węgier, Włoch, Rumunii, Polski, Bułgarii i Chorwacji. Kolejne spotkanie zaplanowano na luty 2025 r.

W Polsce jednostką odpowiedzialną za przeprowadzenie pilotażu wdrażania ILA jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Inicjatywa będzie realizowana pod nazwą Indywidualnych Kont Rozwojowych. Proces konsultacji założeń Indywidualnych Kont Rozwojowych – inicjatywy wspierającej rozwój zawodowy i osobisty – został zapoczątkowany wydarzeniem zrealizowanym w formie Okrągłego Stołu, które odbyło w się 18 czerwca br. w Warszawie.

Planowany do przeprowadzenia w Polsce pilotaż Indywidualnych Kont Rozwojowych stanowi wdrożenie zaleceń Komisji Europejskiej, które mają na celu zapewnienie każdemu dorosłemu mieszkańcowi Unii Europejskiej dostępu do odpowiednich możliwości szkoleniowych, dostosowanych do jego potrzeb, przez całe życie, bez względu na aktualny status na rynku pracy. Konta w założeniu mają pozwolić na gromadzenie środków finansowych przeznaczonych na szkolenia, kursy czy inne formy podnoszenia kompetencji i zdobywania kwalifikacji.

Konfederacja Lewiatan od początku uczestniczy w pracach delegacji krajowej ILA. Ponadto monitoruje wszelkie inicjatywy legislacyjne, które określają ramy i warunki prowadzenia edukacji zawodowej i ustawicznej, w tym związanej z przekwalifikowywaniem zawodowym i nabywaniem nowych kompetencji. Konfederacja Lewiatan jest blisko wszystkich ważnych dla firm i organizacji członkowskich KL zagadnień, związanych z obszarem umiejętności, kompetencji i kwalifikacji. Za szczególnie istotne dla pracodawców w tym zakresie, poza szansami i ograniczeniami wynikającymi z wdrażania ILA, można uznać obecnie:

  • niedobory siły roboczej i lukę kompetencyjną,
  • uznawalność wykształcenia i kwalifikacji regulowanych,
  • działania związane z wdrażaniem unijnego pakietu umiejętności i mobilności talentów,
  • wspieranie nabywania kompetencji cyfrowych i zielonych przez pracowników,
  • mechanizmy finansowania reskillingu i upskillingu ze środków publicznych (głównie Krajowy Fundusz Szkoleniowych i Europejski Fundusz Społeczny Plus),
  • modernizacja edukacji zawodowej (w szczególności szkół kształcących w zawodach),
  • wykorzystanie sztucznej inteligencji oraz technologii VR/AR w edukacji pozaformalnej,
  • standardy i rozwiązania wydawania mikropoświadczeń i odznak cyfrowych,
  • badania i analizy zapotrzebowania na zawody, kwalifikacje i umiejętności.

Osobą odpowiedzialną za wsparcie firm i organizacji członkowskich KL w powyższych obszarach oraz za współpracę z osobami zainteresowanymi wspieraniem podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników jest Sławomir Szymczak – ekspert w Departamencie Pracy – sszymczak@lewiatan.org.


Sławomir Szymczak, ekspert w Departamencie Pracy, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Polska prezydencja w Radzie UE coraz bliżej
18 września 2024

Polska prezydencja w Radzie UE coraz bliżej

Już za 3 miesiące Polska obejmie przewodnictwo w Radzie UE. Przygotowania do objęcia prezydencji wymagają wielu uzgodnień na różnych szczeblach oraz otwartości administracji rządowej na dialog ze stroną społeczną, w tym organizacjami reprezentującymi przedsiębiorców i pracodawców. W jaki sposób wzmacniamy głos biznesu w debacie na temat priorytetów polskiej prezydencji?

Jako Konfederacja Lewiatan aktywnie wspieramy różne formy dialogu, między innymi reprezentując biznes na spotkaniach w sprawie programowania prac prezydencji. Co więcej, sami inicjujemy dyskusje na temat obranych przez rząd priorytetów, organizując ‘Spotkania z prezydencją’ dla członków naszej organizacji. Mając świadomość jakie szanse niesie ze sobą polska prezydencja w Radzie UE, chcemy aktywnie współtworzyć jej agendę i cieszymy się na każdą możliwość wniesienia wkładu w proces przygotowań.

Rada Przedsiębiorców ds. prezydencji

Przedstawiciele Konfederacji Lewiatan uczestniczą w posiedzeniach Rady Przedsiębiorców ds. prezydencji powołanej z inicjatywy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Organizacje reprezentujące przedsiębiorców regularnie spotykają się z przedstawicielami resortów odpowiedzialnymi za poszczególne obszary tematyczne i przekazują swoje propozycje. Dotychczas odbyły się trzy spotkania w tym formacie, z Ministerstwem Rozwoju i Technologii, Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwem Finansów. W ich trakcie dyskutowaliśmy m.in. na temat koniecznych do podjęcia działań zmierzających do wzmocnienia jednolitego rynku UE oraz poprawy otoczenia regulacyjnego w Europie.

Mając na uwadze, że przedsiębiorcy borykają się z niepewnością regulacyjną i nadmiarem obowiązków sprawozdawczych, a konkurencyjność unijnej gospodarki względem największych gospodarek świata maleje, stworzenie odpowiedniej strategii przemysłowej i zadbanie o długoterminową stabilność powinny stanowić priorytet polskiej prezydencji. W świetle nowego cyklu instytucjonalnego, a także wraz z początkiem debaty nad kształtem nowego budżetu UE, polska prezydencja będzie miała szansę zaproponować przedefiniowanie dotychczasowych strategii. Liczymy, że dyskusje z biznesem przysłużą się do nadania odpowiedniego kierunku europejskiej debacie w najbliższych miesiącach.

‘Spotkania z prezydencją’

Konfederacja Lewiatan kontynuuje cykl ‘Spotkań z prezydencją’, podczas których przedstawiciele administracji, zarówno krajowej jak i europejskiej, dzielą się z przedstawicielami firm informacjami o przygotowaniach do polskiego przewodnictwa w Radzie UE. W ostatnich miesiącach organizowaliśmy takie spotkania regularnie, a wśród odwiedzających nas gości byli zaangażowani w sprawy europejskie przedstawiciele rządu, m.in. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, pełnomocniczka ds. polskiego przewodnictwa Radzie UE, Ignacy Niemczycki, wiceminister rozwoju i technologii, Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji oraz Katarzyna Kacperczyk, wiceministra zdrowia.

Spotkania na temat prezydencji cieszą się dużą popularnością wśród firm członkowskich Lewiatana, także z powodu możliwości aktywnego udziału w dyskusji. Zaprojektowanie z wyprzedzeniem agendy UE we wszystkich obszarach prac Rady nie jest łatwym zadaniem, ponieważ w trakcie planowania należy wziąć pod uwagę dossier ‘odziedziczone’ po poprzedniej prezydencji, możliwe nowe propozycje Komisji Europejskiej, a także trudne do przewidzenia sytuacje kryzysowe mające wpływ na funkcjonowanie UE. Te wszystkie okoliczności sprawiają, że elastyczność w programowaniu prac Rady musi być duża, a dobór priorytetów właściwy. Niemniej właśnie w trakcie ‘Spotkań z prezydencją’ członkowie Lewiatana nie tylko mogą przekonać się jak bardzo skomplikowana jest ta układanka, ale także dołożyć do niej coś od siebie. Kolejne spotkania i ciekawe dyskusje przed nami.

Zespół przy Radzie Dialogu Społecznego

Od września przedstawiciele Konfederacji Lewiatan uczestniczą także w posiedzeniach doraźnego Zespołu problemowego ds. prezydencji przy Radzie Dialogu Społecznego. W trakcie inauguracyjnego posiedzenia strony reprezentujące przedstawicieli pracodawców i pracowników zapoznały się z ogólnymi priorytetami obranymi przez rząd, wśród których na pierwszy plan wysuwa się bezpieczeństwo UE w wymiarze gospodarczym, energetycznym, militarnym, informacyjnym, żywnościowym i zdrowotnym.

Prace zespołu będą obejmowały szczegółowe dyskusje i wymianę stanowisk w odniesieniu do wszystkich priorytetowych obszarów. Przedstawiciele strony społecznej będą poszukiwać elementów łączących przedsiębiorców i pracowników oraz dyskutować o sprawach dla nich najważniejszych, tak aby przez wspólnie wypracowane rekomendacje wesprzeć administrację rządową w przygotowaniach do prezydencji. W tym kontekście, doświadczenie członków zespołu we współpracy z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym będzie stanowiło istotną wartość dodaną.

Podsumowując, dialog stanowi istotną część przygotowań do polskiej prezydencji w Radzie UE, a wszystkie jego formy przybliżają nas do osiągnięcia wspólnego celu, jakim jest właściwe wyznaczenie przez Polskę priorytetów UE na początku nowego cyklu instytucjonalnego. Moment, w którym Polska obejmie przewodnictwo i zacznie wpływać na europejską agendę także nie pozostaje bez znaczenia, więc należy go dobrze wykorzystać. W końcu data 1 stycznia 2025 roku nie jest już odległą perspektywą i pozostał jedynie kwartał do zakończenia przygotowań. ‘Jedynie’ albo ‘aż’ kwartał.


Ewelina Augustyniak, ekspertka ds. UE, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Najbliższa Rada ds. Konkurencyjności UE (COMPET) kluczowa dla przyszłości Europy
18 września 2024

Najbliższa Rada ds. Konkurencyjności UE (COMPET) kluczowa dla przyszłości Europy

Kolejne posiedzenie Rady COMPET - 26 września 2024 roku - odbywa się w momencie, w którym unijni decydenci wyznaczają kierunki rozwoju UE na kolejne pięć lat. Dyskusja o konkurencyjności, poparta rekomendacjami zawartymi w raportach Letty i Draghiego, trwa w najlepsze. Jednak wnioski z raportów nie pozostawiają złudzeń – bez pilnych działań, Unia Europejska może zniknąć z mapy światowych potęg gospodarczych.

Jakich decyzji politycznych potrzebujemy? Po pierwsze, nowej unijnej strategii przemysłowej popartej zdecydowanymi działaniami w kluczowych obszarach. Po drugie, obniżenia kosztów energii. Po trzecie, uproszczenia prawa unijnego. Lewiatan razem z federacjami BusinessEurope od dawna apeluje o redukcję obciążeń regulacyjnych, wraz z konkretnym harmonogramem ich wdrażania. Wierzymy, że cele dotyczące zmniejszenia obciążeń związanych z raportowaniem, ustanowione jako zadanie ogólne dla wszystkich komisarzy w nowej Komisji Europejskiej, to pierwszy krok. Jednak potrzebne są pilne działania, aby zmniejszyć ogólny ciężar regulacyjny, co wymaga zaangażowania trzech instytucji UE uczestniczących w procesie tworzenia prawa. Wreszcie po czwarte, potrzebujemy pełnej implementacji przepisów dotyczących jednolitego rynku oraz dalszej jego integracji.

Przyszłość pomocy publicznej

Kontrola pomocy publicznej to jedna z najważniejszych metod ochrony integralności jednolitego rynku, a jednocześnie narzędzie wspierające inne cele polityczne jasno określone w traktatach UE. Aby uniknąć zakłóceń konkurencji i zachować równe warunki działania na jednolitym rynku, musi być ona dobrze ukierunkowana, efektywna, przejrzysta, proporcjonalna, ograniczona w czasie i starannie monitorowana. Wsparcie publiczne jest potrzebne, aby towarzyszyć firmom w ich transformacji, budować niezbędną infrastrukturę, wspierać innowacje oraz rozwijać nowe technologie. Obecne przepisy dają państwom członkowskim znaczące możliwości wspierania projektów związanych z transformacją ekologiczną i cyfrową, ale musimy zmniejszyć obciążenia administracyjne, zwiększyć bezpieczeństwo planowania oraz zachęcić do większych inwestycji.

Inwestycje w badania i innowacje

Jeśli chcemy, aby UE zachowała swoją przewagę technologiczną, konieczne jest natychmiastowe poprawienie warunków dla inwestycji w badania i innowacje, zwłaszcza w przemyśle. Powinno to być wspierane przez system finansowy, który pomoże innowacyjnym firmom w rozwijaniu i wprowadzaniu na rynek nowych technologii. Kluczowym problemem, jak wskazuje Draghi, jest fragmentacja jednolitego rynku, która uniemożliwia firmom osiągnięcie skali niezbędnej do rozwoju. Aby wyeliminować tę przeszkodę, konieczna jest ścisła współpraca międzyinstytucjonalna.

W ramach wytycznych dla nowej Komisji Europejskiej, przedstawionych przez Ursulę von der Leyen przed Parlamentem Europejskim w lipcu br., znalazła się zapowiedź znacznych inwestycji w czyste i strategiczne technologie. Ma zostać utworzony nowy Fundusz Konkurencyjności UE w ramach kolejnych Wieloletnich Ram Finansowych, a także uproszczone projekty stanowiące przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (Important Projects of Common European Interest, IPCEI). Są to projekty ocenione wstępnie przez Komisję Europejską jako pozytywnie oddziałujące na jednolity rynek i obywateli UE oraz wpisujące się we wspólne europejskie cele.

Komisja podejmie również kroki w celu zwalczania luki w umiejętnościach i kompetencjach. W tym celu przewiduje się stworzenie Unii Umiejętności, która będzie koordynować działania w zakresie edukacji w dziedzinie STEM, a także rozwój strategii kształcenia zawodowego i inicjatyw dotyczących przenoszenia kwalifikacji. Wszystkie te działania mają na celu wzmocnienie konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju Europy oraz przygotowanie jej gospodarki na wyzwania przyszłości. Liczymy, że nowej KE nie zabraknie determinacji i woli politycznej, aby wprowadzić te zapowiedzi w życie.


Kinga Grafa, zastępczyni Dyrektorki Generalnej Lewiatana ds. europejskich

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Podsumowaliśmy projekt Better Skilled
27 lutego 2024

Podsumowaliśmy projekt Better Skilled

21 lutego br. w siedzibie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w Brukseli odbyła się ważna debata na temat umiejętności cyfrowych, będąca podsumowaniem realizowanego przez Konfederację Lewiatan projektu Better Skilled dofinansowanego przez Unię Europejską.

Zapewnienie udanej transformacji cyfrowej nie jest możliwe bez inwestycji w niezbędne kompetencje, szczególnie w kontekście postępującej automatyzacji i robotyzacji w miejscu pracy. Pracownicy muszą zdobywać nowe umiejętności i kwalifikacje, aby dostosować się do zmieniających się zadań zawodowych i zachować konkurencyjność na rynku pracy. Jednocześnie niedobory wykwalifikowanej siły roboczej stanowią poważny problem dla przedsiębiorstw w UE i stanowią zagrożenie dla ich przyszłego wzrostu.  Dlatego umożliwienie ludziom pracy w nowym środowisku cyfrowym wymaga wspólnych wysiłków ukierunkowanych na wyposażenie pracowników w cyfrowe umiejętności.

Podczas konferencji uczestnicy starali się znaleźć odpowiedzi m.in. na następujące pytania:

  •  Jak ważne są umiejętności korzystania z nowoczesnych narzędzi AI/IoT?
  • Czy umiejętności związane z bezpieczeństwem cyfrowym i zdalną komunikacją są ważniejsze w perspektywie krótkoterminowej niż cyfrowe umiejętności podstawowe i ściśle techniczne?
  • Czy istnieje konsensus w sprawie postrzegania kompetencji komunikacyjnych i podstawowych umiejętności, które nie wymagają certyfikacji? Czy posiadanie odpowiedniego certyfikatu lub innej formy potwierdzenia umiejętności jest wymagane na rynku pracy?
  • Jakie strategie przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji podejmują przedsiębiorstwa w zakresie umiejętności cyfrowych?

Konferencja odbyła się z udziałem Stefano Mallia – Prezydenta Grupy Pracodawców w EKES, Michael Horgan (Komisja Europejska, DG EMPL), Joanny Napierały (Cedefop), przedstawicieli organizacji pracodawców:  Alfonso Balsamo (Confindustria), Siham Saidi (MEDEF), Sławomir Szymczak (Konfederacja Lewiatan) oraz związków zawodowych Tatjana Babrauskienė (Lithuanian Education and Science Trade Union), którzy rozmawiali o przyszłym zapotrzebowaniu na umiejętności cyfrowe oraz znaczeniu polityk i strategii cyfrowych w UE. Uczestnicy podzielili się dobrymi praktykami w zakresie rozwijania kompetencji i kwalifikacji cyfrowych oraz omówili rozwiązania i priorytety w kontekście nowych potrzeb rynku pracy.

Wydarzenie było moderowane przez Roberta Lisickiego (Konfederacja Lewiatan), a podsumowania dokonała Kinga Grafa (Konfederacja Lewiatan). Ponadto w konferencji udział wzięli przedstawiciele innych organizacji pracodawców (VBO FEB, BDA, DA), stałych przedstawicielstw ze Szwecji, Danii i Węgier oraz firm należących do Lewiatana.

Główne wnioski płynące ze spotkania są następujące:

  1. Ze względu na szybką transformację cyfrową zapotrzebowanie na umiejętności cyfrowe nigdy nie było większe i w najbliższej dekadzie będzie nadal rosło.
  2. Między państwami członkowskimi istnieją znaczne różnice w osiąganiu ustalonych celów w zakresie opanowania podstawowych umiejętności cyfrowych. Program polityki Droga ku cyfrowej dekadzie dla państw członkowskich UE ustanowił cel na 2030 r. dla UE, wskazujący, że przynajmniej 80% osób w wieku 16-74 lata będzie posiadać co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Polska obecnie pozostaje w tyle na poziomie 43-46%.
  3. Pracownicy nie zostaną zastąpieni przez sztuczną inteligencję, ale pracownicy posiadający umiejętności pracy z AI zastąpią pracowników niezaznajomionych z tymi umiejętnościami.
  4. Podnoszenie i przekwalifikowywanie siły roboczej, inwestowanie w umiejętności nauczycieli oraz modernizacja edukacji i szkoleń powinny stać się naszymi priorytetami, aby transformacja cyfrowa przynosiła korzyści każdemu.
  5. W ramach dualnej transformacji, potrzebujemy podejścia, które integruje rozwój umiejętności ekologicznych i cyfrowych.

W celu nabywania i podnoszenia umiejętności cyfrowych pracowników kluczową rolę odgrywają partnerzy społeczni. Choć bardzo ważne są takie obszary jak ochrona pracy, restrukturyzacja, a także zbiorowy głos pracowników, to jednym z najważniejszych obszarów jest rozwój umiejętności, także poprzez uczenie się w miejscu pracy. Partnerzy społeczni pełnią rolę adwokatów, negocjatorów i koordynatorów, dbając o to, aby rozwój umiejętności cyfrowych był zgodny z potrzebami i prawami pracowników. Ich aktywne zaangażowanie wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla sprawiedliwej i włączającej tranzycji do cyfrowych miejsc pracy.


Sławomir Szymczak, ekspert Lewiatana

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

 

Projekt pt.: Budowanie potencjału i wewnętrznej ekspertyzy Konfederacji Lewiatan w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19 (Better Skilled). 
Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku z powyższym ani Unia Europejska ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

Koszt braku Europy – bariery na jednolitym rynku UE
23 lutego 2024

Koszt braku Europy – bariery na jednolitym rynku UE

fot. EC - Audiovisual Service

W tym miesiącu Brussels Headlines ukazuje się tuż po naszym spotkaniu z Enrico Lettą, byłym premierem Włoch, który na prośbę Rady Europejskiej pracuje nad raportem o przyszłości jednolitego rynku UE. Spotkanie w naszej siedzibie, w którym oprócz biznesu, udział wzięli również przedstawiciele związków zawodowych, organizacji pozarządowych i think tanków, było okazją do dyskusji o naszych doświadczeniach, ale również postulatach w tym zakresie. Kierunki rozwoju wspólnego rynku w dużej mierze wytyczą kierunki rozwoju Unii.

Prawodawstwo unijne, które  powstało na przestrzeni ostatnich lat, nie przyczyniło się do postępów w integracji jednolitego rynku. W corocznych orędziach o stanie UE, temat ten był traktowany marginalnie. To dziwi, bo szacunki samej Komisji Europejskiej wskazują, że dzięki swobodnemu przepływowi towarów i usług, PKB UE jest większy o 8–9%. Efekt zwiększonej konkurencji przyczynił się do uzyskania dodatkowych 2% PKB. Jednolity rynek zwiększa produktywność, podnosi jakość i pomaga obniżać ceny. Ma on również pozytywny wpływ na zatrudnienie – aż 56 mln miejsc pracy w UE zależy od handlu w ramach jednolitego rynku. Liczba pracowników zależnych od usług transgranicznych podwoiła się od 2000 r., odnotowując wzrost o 94% w porównaniu ze wzrostem całkowitego zatrudnienia o 5,5%. Co więcej, dzięki swojej skali i integracji jednolity rynek wzmocnił pozycję i wpływy UE na świecie. Jednak do wykorzystania jego pełnego potencjału jest wciąż daleko.

W niedawnej aktualizacji badania Parlamentu Europejskiego pt. „Koszt braku Europy” oszacowano, że korzyści wynikające z usunięcia pozostałych barier mogą wynieść 713 miliardów euro do końca 2029 r., co w znaczny sposób ułatwiłoby przedsiębiorstwom (zwłaszcza MŚP) i konsumentom czerpanie jeszcze większych korzyści ze wspólnego rynku, dzięki czemu zakup towarów i usług oraz ich dostarczenie na terenie całej UE stałby się łatwiejszy i tańszy. Jest to szczególnie ważne dla konsumentów obecnie, w dobie niepewności, wysokiej inflacji i wysokich cen energii.

Niestety, unijne przedsiębiorstwa borykają się z tymi samymi barierami, które istniały 20 lat temu. Jedynie 8,7% MŚP angażuje się w transgraniczną sprzedaż internetową. Wdrażanie i egzekwowanie przepisów dotyczących jednolitego rynku napotyka trudności, ponieważ w obecnej kadencji, działania Komisji przeciwko naruszeniom jednolitego rynku spadły o 80%.

Wspólne oświadczenie w tej sprawie wydało BusinessEurope, wraz z ERT, Eurochambres, EuroCommerce, Digital Europe i SMEunited. Stowarzyszenia europejskie apelują do unijnych instytucji, aby znacząco ożywiły jednolity rynek i potraktowały ten obszar jako długoterminowy projekt strategiczny, poprzez:

  • skoncentrowanie się na głębszej integracji gospodarczej i usunięciu barier w swobodnym przepływie towarów, usług, kapitału, osób i danych,
  • priorytetowe potraktowanie kwestii wdrażania i egzekwowania przepisów dotyczących jednolitego rynku, aby zapewnić równe warunki działania w UE, dzięki ulepszonej infrastrukturze, stosowaniu zasady praworządności i przejrzystości, między innymi poprzez skuteczny system notyfikacji,
  • kontrole konkurencyjności (competitiveness check-up) nowych inicjatyw politycznych i legislacyjnych, w dialogu z sektorem prywatnym,
  • podnoszenie świadomości obywateli na temat korzyści płynących z integracji gospodarczej i przestrzegania zasad jednolitego rynku, zapewniając swobodę handlu transgranicznego i inwestycji,
  • wdrożenie europejskiej strategii zmniejszania obciążeń regulacyjnych, która wyznacza jasne cele i skutecznie eliminuje transgraniczne bariery dla biznesu oraz wspiera MŚP,
  • promowanie prężnej gospodarki opartej na danych, poprzez dalsze tworzenie przestrzeni danych w strategicznych sektorach gospodarczych i społecznych oraz usprawnianie istniejących unijnych przepisów dotyczących danych. Najnowsze regulacje dotyczące gospodarki cyfrowej stwarzają nowe potencjalne bariery wewnątrz UE;
  • wykorzystanie piaskownic regulacyjnych (regulatory sandboxes) przed zaproponowaniem nowych przepisów,
  • zmniejszenie niedoboru siły roboczej i wsparcie mobilności pracowników. Wspieranie zarówno pracodawców, jak i pracowników w pełnym wykorzystaniu możliwości, jakie stwarza zielona i cyfrowa transformacja, w tym budowanie potencjału, bezpieczeństwa i higieny pracy. Wsparcie rozwoju umiejętności i kompetencji przyszłości, również poprzez modernizację programów nauczania na wszystkich poziomach edukacji.

Jednym z narzędzi, które mogą skutecznie wspierać działania na poziomie unijnym jest Grupa zadaniowa ds. egzekwowania jednolitego rynku (SMET), utworzona na mocy planu działania na rzecz lepszego wdrażania i egzekwowania przepisów dotyczących jednolitego rynku przyjętego w marcu 2020 r., w ramach europejskiej strategii przemysłowej. Cieszymy się, że ten temat jest na liście priorytetów polskiej prezydencji.


Kinga Grafa, zastępczyni Dyrektora Generalnego Lewiatana ds. europejskich

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

Europejski biznes wzywa do przyspieszenia procedur wydawania zezwoleń inwestycyjnych
23 lutego 2024

Europejski biznes wzywa do przyspieszenia procedur wydawania zezwoleń inwestycyjnych

BusinessEurope przeprowadziło ankietę wśród europejskich firm na temat ich doświadczeń z unijnymi procedurami wydawania zezwoleń na realizację inwestycji. Niestety jej wyniki potwierdziły, że długie i złożone procedury utrudniają ekologiczną i cyfrową transformację przedsiębiorstw, a także ograniczają globalną konkurencyjność UE. Na jakie problemy zwracają uwagę przedsiębiorcy?

W okresie od maja do czerwca 2023 r. BusinessEurope przeprowadziło ankietę wśród 240 firm z 21 krajów europejskich (35% ankietowanych to MŚP – tj. przedsiębiorstwa zatrudniające poniżej 250 pracowników) na temat ich doświadczeń z unijnymi procedurami wydawania zezwoleń na realizację inwestycji.

Wyniki ankiety wskazują, że aż około 60% przedsiębiorstw, które udzieliły odpowiedzi, musiało czekać na wydanie pozwolenia od ponad roku do 6 lat. Co więcej, aż 83% ankietowanych firm podkreśliło, że złożoność i czas trwania procedur wydawania zezwoleń stanowią przeszkodę w inwestowaniu w Europie. Przedsiębiorcy wskazują na problemy związane z funkcjonowaniem organów państwowych w tym zakresie – długi czas wydawania pozwoleń, niedobór kadr i brak koordynacji pomiędzy władzami – a także na zawiłość i niepewność wokół przepisów unijnych i krajowych. Dla 63% przedsiębiorstw ocena oddziaływania na środowisko regularnie opóźnia proces wydawania zezwoleń.

W badaniu postawiono zatem zasadne pytanie o to, jak procedury te wyglądają w innych regionach świata. Jak zauważono, pozostałe kluczowe gospodarki, takie jak Stany Zjednoczone i Chiny, również stoją przed wyzwaniami w tym obszarze, jednak wprowadziły one już pewne rozwiązanie, takie jak limity czasowe, które mają pomóc uporać się im z niektórymi z tych trudności.

W Stanach Zjednoczonych uzyskanie pozwolenia federalnego dla projektu zajmuje średnio 4,5 roku (około 7 lat w przypadku dróg lub mostów). Postępowanie na podstawie krajowej ustawy o polityce ochrony środowiska (NEPA) może trwać do 5 lat. Zbyt długi okres oczekiwania na zezwolenia i potencjalny jego wpływ na konkurencyjność amerykańskiej gospodarki zmotywował władze do przeprowadzenia zmian. Obecnie trwają więc prace nad reformą wydawania zezwoleń w USA, która m.in. zakłada wprowadzenie 2-letniego terminu na wydanie oceny oddziaływania na środowisko.

UE również podjęła kroki we właściwym kierunku, ale pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Unijny przemysł potrzebuje „licencji na szybką transformację”. Trzy najważniejsze działania, których respondenci ankiety oczekują w celu przyspieszenia procedury wydawania zezwoleń w UE, to m.in.:

  • wprowadzenie limitów czasowych wydawania przez organy państwowe zezwoleń (86%);
  • zwiększenie komunikacji między firmami a władzami (82%);
  • umożliwienie wcześniejszego rozpoczęcia projektów/budowy (79%).

Dużym wyzwaniem w UE jest także zawiłość oraz brak spójności przepisów unijnych i krajowych. Na podstawie informacji otrzymanych od deweloperów projektów przemysłowych ubiegających się regularnie o zezwolenia, BusinessEurope dokonało przeglądu 13 różnych aktów prawnych UE. Przeanalizowano je pod kątem m.in. ich zakresu, podobieństw, niespójności oraz różnic w wymaganiach. Wyniki analizy potwierdziły znaczny poziom niespójności i różnic między prawodawstwem UE.

Długie i skomplikowane wydawanie pozwoleń jest jedną z największych przeszkód dla konkurencyjności i transformacji przemysłu UE. Pomimo pewnego postępu w dziedzinie energii odnawialnej, ogólna sytuacja w przemyśle pozostaje bardzo niestabilna i pilnie potrzebny jest dialog na ten temat na szczeblu UE. W ostatnich miesiącach wzrosła co prawda dynamika działań unijnych w zakresie przyspieszenia procedur wydawania pozwoleń – np. niedawno przyjęte akty o przemyśle neutralnym emisyjnie oraz o surowcach krytycznych. Jednakże analiza SWOT przeprowadzona w ramach tego raportu pokazuje, że przyjęte środki UE mają nadal ograniczony zakres, podczas gdy cały przemysł i jego infrastruktura potrzebują narzędzi, które umożliwią im szybką transformację.

Przepisy dotyczące pozwoleń są rozproszone w wielu aktach prawnych UE, są fragmentaryczne i powielane oraz charakteryzują się znacznym poziomem niespójności. Potrzebny jest szereg skoordynowanych działań, które nie wymagają ogromnych nakładów finansowych, a które znacząco ułatwią biznesowi przeprowadzenie transformacji. Choć wydawanie zezwoleń ma w dalszym ciągu charakter wyłącznie krajowy, warto aby stał się on prawdziwym europejskim projektem, który wzmocni konkurencyjność globalną UE.

Dlatego też europejski biznes apeluje, aby w nowym cyklu instytucjonalnym:

  • kwestia zezwoleń przemysłowych stała się jednym z priorytetów następnej kadencji jako jeden z kluczowych czynników wpływających na konkurencyjność,
  • KE rozpoczęła działania na rzecz stworzenia zharmonizowanego europejskiego podejścia w zakresie wydawania zezwoleń,
  • na poziomie UE został ustanowiony dialog i wymiana najlepszych praktyk między Komisją Europejską, krajowymi organami wydającymi zezwolenia i przemysłem,
  • została powołana grupa ekspertów wysokiego szczebla, której zadaniem będzie przedstawienie w ciągu 12 miesięcy zestawu zaleceń dotyczących reformy zezwoleń przemysłowych w całej UE.

Luana Żak, wicedyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

Bezpieczeństwo lekowe w UE: kolejny silny głos ze strony EKESu
23 lutego 2024

Bezpieczeństwo lekowe w UE: kolejny silny głos ze strony EKESu

fot. EC - Audiovisual Service

W nowej opinii EKES w większym stopniu niż dotychczas podkreśla znaczenie priorytetowego traktowania pacjentów w polityce farmaceutycznej i podczas opracowywania strategii, a w szczególności potrzebę zapewnienia terminowego zaopatrzenia w leki.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny opowiada się również za wspieraniem aptek i hurtowników za pomocą zachęt i środków regulacyjnych, aby ułatwić im rolę w zarządzaniu niedoborem leków w ramach przepisów dotyczących konkurencji.

Stanowisko Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES-u) jest jasne: Europejczycy w całej UE nie mogą cierpieć z powodu braku dostępu do leków. EKES zdecydowanie opowiada się za priorytetowym potraktowaniem dostępności leków w UE. Inicjatywa ta ma kluczowe znaczenie dla ochrony obywatelek i obywateli oraz dla zapewnienia przewagi konkurencyjnej europejskiego przemysłu farmaceutycznego na rynku światowym.

EKES zaleca stworzenie stabilnego i niezawodnego otoczenia prawnego i gospodarczego, któremu towarzyszyć będzie wykwalifikowana kadra. Dzięki temu Europa stanie się idealnym miejscem docelowym dla firm farmaceutycznych z UE i innych regionów, takich jak USA i Chiny. Ważne jest, aby dokonać strategicznego przejścia na samodzielność w produkcji farmaceutycznych składników czynnych (API) i gotowych produktów leczniczych, aby zmniejszyć zależność od źródeł zewnętrznych i wzmocnić niezależność farmaceutyczną UE. UE musi zapewnić finansowanie i mechanizmy finansowe, aby utrzymać swoje zdolności produkcyjne na dużą skalę w zakresie produktów farmaceutycznych. EKES proponuje wprowadzenie innowacyjnych sposobów zapewniania dostępu do leków. Metody takie powinny zachęcać do inwestowania w europejską produkcję, zapewniając stałe dostawy leków podstawowych.

Priorytetem jest wzmocnienie dialogu między instytucjami UE, przemysłem farmaceutycznym, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, ze szczególnym uwzględnieniem zdolności produkcyjnych i wyzwań związanych z łańcuchem dostaw. Ta lepsza komunikacja ma zasadnicze znaczenie dla radzenia sobie z potencjalnymi zakłóceniami oraz dla optymalizacji wydajności i zdolności reagowania sektora farmaceutycznego w całej Europie. Aby zwiększyć odporność sektora farmaceutycznego, EKES opowiada się za opracowaniem kompleksowych unijnych wytycznych i protokołów. Sugeruje stałą wymianę danych między kluczowymi zainteresowanymi stronami, podkreślając jednocześnie potrzebę przejrzystego i proaktywnego dialogu. EKES zachęca przedsiębiorstwa farmaceutyczne do aktywnego powiadamiania organów o potencjalnych niedoborach.

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), Europejska Agencja Leków (EMA), Europejska Federacja Przemysłu i Stowarzyszeń Farmaceutycznych (EFPIA), Medicines for Europe i środowiska akademickie muszą być zaangażowane w planowanie środków zapobiegawczych w celu skutecznego reagowania na wyzwania związane z łańcuchem dostaw. EKES podkreśla wagę włączenie organizacji pacjentów, stowarzyszeń pracowników służby zdrowia i organizacji reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami w kształtowanie polityki i wzywa do ich aktywnego udziału w pracach nad strategiami, które poprawią dostępność leków i dostęp do nich oraz rozwiążą problem odpadów farmaceutycznych i nadmiernego wydawania recept.

UE znacznie wzmocniła odporność opieki zdrowotnej, publikując unijny wykaz produktów leczniczych o krytycznym znaczeniu. To istotne narzędzie identyfikacji podstawowych leków podatnych na niedobory. EKES opowiada się za wzmocnieniem partnerstw międzynarodowych i dywersyfikacją łańcuchów dostaw produktów farmaceutycznych w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację w dziedzinie opieki zdrowotnej na świecie. Wysiłki te zwiększą bezpieczeństwo dostaw produktów farmaceutycznych w UE oraz przyczynią się do stworzenia bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego globalnego systemu opieki zdrowotnej.

EKES zwraca uwagę na zdrowie i dobrostan obywateli Unii Europejskiej w podejściu do wzmacniania przemysłu farmaceutycznego. Nacisk kładzie się na zapewnienie dostępności i przystępności cenowej leków dla wszystkich obywateli w UE w połączeniu z konkurencyjnym w skali światowej sektorem farmaceutycznym UE Komitet uznaje znaczenie ogólnoeuropejskiej infrastruktury badawczo-rozwojowej i innowacyjnej oraz doradza tworzenie zachęt do produkcji farmaceutycznej w UE. Strategiczna suwerenność UE wymaga mobilizacji zasobów, aby Europa nie była uzależniona wyłącznie od decyzji i zasobów innych regionów świata.


Lech Pilawski, doradca zarządu Lewiatana, członek EKES

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie