Apel o dialog z branżą energetyczną
02 kwietnia 2024

Apel o dialog z branżą energetyczną

W ostatnich latach konsultacje publiczne wielu ważnych aktów prawnych, w tym kluczowych dla branży energetycznej, były często pomijane lub skracane do minimum.

Konfederacja Lewiatan apeluje, aby tym razem było inaczej i  przedstawiciele sektora energetycznego mogli regularnie brać udział w konsultacjach projektów aktów prawnych i dokumentów strategicznych.

– Brak dialogu z przedsiębiorcami często w niekorzystny sposób odbijał się na treści projektów, które następnie wymagały wielokrotnych nowelizacji. Częste zmiany prowadziły do zaburzenia stabilności prawa i dawały negatywne sygnały rynkowe do inwestorów, co opóźniało procesy decyzyjne, a w efekcie także samą transformację – mówi Paulina Grądzik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Rekomendacje Rady OZE

W październiku 2023 r. Rada OZE Konfederacji Lewiatan opracowała rekomendacje dla dalszego rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz poprawy efektywności energetycznej. Dokument został przygotowany przez szerokie grono eksperckie jako odpowiedź na problemy sektora wynikające m.in. z niedawnego kryzysu energetycznego. Jednym z postulatów dla nowej administracji jest właśnie „Poprawa transparentności, jakości i stabilności tworzonego prawa”, rozumianej jako dialog i prowadzenie konsultacji z branżą.

– Transparentność procedury legislacyjnej i traktowanie sektora energetycznego jako partnera, a nie jedynie jako adresata przepisów to niezwykle istotne aspekty, zwłaszcza w tak dynamicznie rozwijającym się sektorze, w którym przepisy często nie nadążają za zmianami. Przedsiębiorcy będący praktykami, świetnie znają największe problemy i ryzyka, jakie mogą wynikać z poszczególnych rozwiązań, co powinno stanowić ważną wartość dla administracji publicznej.  Regulacje prawne nie powinny być przygotowane w myśl zasady „im szybciej, tym lepiej” – wręcz przeciwnie. Powinny być przemyślane i odpowiadać na potrzeby rynku – dodaje Paulina Grądzik.

Poprawa jakości prawa                    

Konieczna jest poprawa jakości tworzonego prawa, w tym przygotowywanych ocen skutków regulacji, które powinny bazować na analityce rynku energii i weryfikowalnych danych. Energetyka to sektor niezwykle istotny dla bezpieczeństwa obywateli oraz strategiczny z perspektywy państwa. Wymaga on więc kompleksowych regulacji, które są sporządzane w sposób racjonalny, po dokonaniu odpowiednich analiz, prognoz oraz oczywiście, konsultacji w przedstawicielami branży.

Stabilne regulacje obniżają koszty transformacji gospodarki – zapewniają pewność i przewidywalność, co skutkuje niższymi kosztami kapitału, większą chęcią udzielania wsparcia finansowego dla projektów i przystępną ofertą dla odbiorców energii.

Konfederacja Lewiatan ponownie apeluje więc do rządu o podejmowanie wszelkich działań pozwalających na zapewnienie regularnych możliwości dialogu z przedstawicielami sektora energetycznego, w szczególności w ramach procedowania projektów aktów prawnych oraz dokumentów strategicznych.

Konfederacja Lewiatan

Lewiatan apeluje o przywrócenie autentycznego  dialogu społecznego
05 grudnia 2023

Lewiatan apeluje o przywrócenie autentycznego dialogu społecznego

Jednym z priorytetów odbudowy demokratycznych mechanizmów zarządzania publicznego, stanowiących standard w demokracjach europejskich, musi być przywrócenie autentycznego i odpowiedzialnego dialogu społecznego – apeluje Lewiatan.

– Mimo wielu deklaracji rządu PiS, w ostatnich latach, dialog sprowadzono do działań fasadowych, a aktywność partnerów społecznych w zakresie formułowania postulatów i opinii bardzo rzadko brana była pod uwagę przez rząd – mówi Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan, wiceprzewodniczący Rady Dialogu Społecznego.

– Efektem zapaści dialogu było radykalne pogorszenie jakości prawa a najbardziej spektakularną porażką ograniczenie procesu konsultacji.  Pracodawcy zaskakiwani byli projektami regulacji, mieli trudności z implementacją i wdrożeniem zmian w prawie.  Utrwalało się też poczucie przyjmowania rozwiązań niesprawiedliwych i szkodzących gospodarce. Te zjawiska łącznie z paraliżem systemu sądownictwa bezpośrednio oddziaływały na ograniczenie zasad praworządności. Zmiany w zakresie reprezentatywności po stronie pracodawców, objęcie projektów poselskich obowiązkiem konsultacji oraz wzmocnienie instytucjonalne Rady Dialogu Społecznego (organizacyjne i finansowe)  są warunkiem poprawy sytuacji – wylicza prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan, badacz dialogu społecznego.

Są przesłanki do pilnych i efektywnych działań. Formalnie od 20 października br. przewodnictwo w RDS objęła strona rządowa. Dobra i mocna reprezentacja nowego rządu, przy wypracowanym przez partnerów społecznych w znacznym zakresie projekcie nowelizacji ustawy o RDS oraz wzmocnienia kryteriów reprezentatywności, zwłaszcza środowiska przedsiębiorców, daje szanse na szybki reset. Biorąc pod uwagę wiele problemów społecznych i gospodarczych, przed którymi stanie nowy rząd, przywrócenie demokratycznych zasad stanowienia prawa oraz włączenie partnerów społecznych w mechanizmy wypracowania nowych rozwiązań w zakresie polityki społecznej i gospodarczej są warunkiem przywracania normalności w relacjach z władzą i wpływem partnerów społecznych na kształtowanie polityk publicznych.

Kluczem do sukcesu może być desygnowanie na funkcję przewodniczącego RDS po stronie rządowej, osoby o mocnej pozycji, np. odpowiedzialnej za obszar polityki gospodarczej i rozwoju. Perspektywa związkowa pewnie koncentruje się na problemach polityki społecznej i pracy, ale doskonale wiemy, że bez silnej gospodarki, wysokiego zatrudnienia i dobrych płac trudno tworzyć dobrą politykę społeczną.

Pewne jest jedno dialog społeczny może być mechanizmem szybkiego przywracania normalności i demokratyzacji procesów decyzyjnych

 

Konfederacja Lewiatan

 

 

 

Rozwój odnawialnych źródeł energii na Mazowszu na posiedzeniu WRDS
09 marca 2023

Rozwój odnawialnych źródeł energii na Mazowszu na posiedzeniu WRDS

fot. arch. UMWM

Rozwój odnawialnych źródeł energii w województwie mazowieckim oraz możliwości pozyskiwania funduszy na realizację inwestycji w OZE – to wiodące tematy posiedzenia plenarnego WRDS na Mazowszu.

Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego podczas XXXV plenarnego posiedzenia zajęła się kwestiami rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie mazowieckim oraz potencjalnymi źródłami finansowania inwestycji w OZE.

Stanowisko Branży Biogazowej KL w sprawie rozwoju OZE na Mazowszu

– To szczególnie istotne dla sektora, należy docenić potencjał branży biogazowej – mówi Jakub Safjański, dyrektor Departamentu Energii i Zmian Klimatu KL. WRDS przyjęła jednogłośnie stanowisko w sprawie wykorzystania rozwoju OZE na Mazowszu. Jak podkreślił Jakub Safjański, dzięki zaangażowaniu Konfederacji Lewiatan.

Rada apeluje o jak najefektywniejsze wykorzystanie odnawialnych źródeł. Wskazuje w stanowisku, że głównymi kierunkami rozwoju w zakresie bezpieczeństwa energetycznego w województwie powinny być: rozwój fotowoltaiki, biogazowni, elektrowni wiatrowych i wodnych, geotermii, a także rozwój magazynowania energii oraz upowszechnianie pomp ciepła.

Inwestycje w OZE zagwarantują bezpieczeństwo energetyczne Mazowsza

WRDS w przyjętym dokumencie oceniła, że inwestycje w rozwój odnawialnych źródeł wytwórczych w regionie przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego oraz zwiększenia konkurencyjności lokalnych firm na rynkach europejskich.

Rada zajęła się też tematem możliwości pozyskiwania środków na realizację inwestycji związanych z rozwojem OZE.

Ponadto, Konfederacja Lewiatan przekazała WRDS apel w sprawie zniesienia nieuzasadnionych barier rozwoju lądowych elektrowni wiatrowych, w którym postuluje przyjęcie przez Sejm RP nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych wraz poprawkami zgłoszonymi przez Senat RP, szczególnie dotyczącymi minimalnej dopuszczalnej odległości nowych turbin wiatrowych od budynków mieszkalnych.

 

Rzeczywisty dialog powinien odbywać się w RDS
05 października 2022

Rzeczywisty dialog powinien odbywać się w RDS

Piotr Duda, przewodniczący NSZZ „Solidarność” zaapelował dzisiaj o powołanie wspólnego zespołu konsultacyjnego, składającego się z członków rządu i działaczy "Solidarności".

To Rada Dialogu Społecznego jest miejscem, w którym powinny być prowadzone konsultacje, jeśli chcemy mówić o rzeczywistym dialogu. Rząd ma twarde zobowiązania w stosunku do wszystkich partnerów społecznych – uważa Konfederacja Lewiatan.

– Czy w efekcie dialogu „Solidarności” z rządem możemy czuć się bardziej bezpieczni i lepiej poinformowani o planach związanych z ochroną gospodarki i gospodarstw domowych przed skutkami grożącego nam kryzysu energetycznego i kłopotów w całej gospodarce? Nie zabraniając nikomu dwustronnych konsultacji, myślę, że wszyscy uczestnicy dialogu, także NSZZ „Solidarność”, dostrzegają, że obecna władza na każdym kroku łamie zasady konsultacji społecznych – nie konsultuje lub opóźnia uzgadnianie kluczowych dla gospodarki i społeczeństwa aktów prawnych i nie spotyka się regularnie z RDS – mówi prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

Czy deklaracja Piotra Dudy, że jest dialog między rządem a NSZZ „Solidarność” i między rządem a stroną społeczną oznacza gotowość rządu do rozmów i konsultacji z całą Radą Dialogu Społecznego?

– Nie powinno być inaczej, bo dialog jest wpisany w zobowiązania władzy publicznej w stosunku do partnerów społecznych – organizacji związkowych i  pracodawców reprezentowanych w RDS. Wszyscy partnerzy społeczni oczekują na informacje, jak rząd planuje zabezpieczyć nasze firmy przed skutkami kryzysu energetycznego, jakie są pomysły i projekty na nowe daniny publiczne i jak one wpłyną na kondycję firm i ochronę miejsc pracy? Czy mamy szansę na środki z KPO, które pomogą gospodarce i społeczeństwu radzić sobie z kryzysem, czy wreszcie mamy realny plan walki z inflacją, która coraz bardziej zagraża firmom i gospodarstwom domowym – pyta Jacek Męcina.

Właśnie wokół tych tematów toczyć się powinien dialog rządu ze związkowcami i pracodawcami w Radzie Dialogu Społecznego.

 Konfederacja Lewiatan

Partnerzy społeczni rozmawiali z Komisją Europejską o dialogu społecznym
22 lutego 2022

Partnerzy społeczni rozmawiali z Komisją Europejską o dialogu społecznym

21 lutego br. z inicjatywy Komisji Europejskiej odbyło się pierwsze z cyklu spotkań z partnerami społecznymi z krajów, do których stosuje się zalecenie, by wzmocnić zasadę partnerstwa, dialog społeczny i obywatelski.

Programowanie perspektywy finansowej 2021-2027 jest w kluczowym momencie. Trwa dialog instytucji zarządzających środkami unijnymi w Polsce z Komisją Europejską. Dotyczy on kształtu programów na poziomie krajowym i regionalnym oraz wartości środków przeznaczonych na określone w programach obszary oraz zgodności ich zakresu z priorytetami UE oraz przeprowadzoną diagnozą potrzeb. KE ocenia także realizację zasady partnerstwa na etapie programowania, czyli przygotowania programów przesłanych do oficjalnych negocjacji.

Zasada partnerstwa najważniejsza

Zasada partnerstwa pozostaje od wielu lat jedną z głównych zasad programowania i wdrażania funduszy europejskich. Oznacza ścisłą współpracę między Komisją a instytucjami publicznymi na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym w państwach członkowskich, jak również partnerami spoza administracji: przede wszystkim partnerami społecznymi oraz organizacjami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie. Partnerstwo wnosi wyraźną wartość dodaną, poprawiając skuteczność wdrażania europejskich funduszy strukturalnych i  inwestycyjnych (EFSI). Zwiększa ono zbiorowe zaangażowanie w politykę Unii oraz odpowiedzialność za nią, jak też poszerza dostępną wiedzę, doświadczenie i spektrum poglądów na etapie projektowania i wdrażania strategii, a zarazem zapewnia większą przejrzystość procesów decyzyjnych.

 W  rozporządzeniach Parlamentu europejskiego i Rady (UE) zaleca się państwom członkowskim organizowanie partnerstwa w celu zapewnienia poszanowania zasad wielopoziomowego zarządzania, a także pomocniczości i  proporcjonalności oraz specyfiki ram instytucjonalnych i prawnych poszczególnych państw członkowskich. Chodzi także o zagwarantowanie odpowiedzialności zainteresowanych podmiotów za  planowane interwencje oraz korzystanie z doświadczenia i wiedzy stosownych podmiotów. Zgodnie z przepisami unijnymi w odniesieniu do umowy partnerstwa i  każdego programu państwo członkowskie powinno organizować, zgodnie z jego ramami instytucjonalnymi i prawnymi, partnerstwo z właściwymi instytucjami regionalnymi i lokalnymi, w szczególności z partnerami społecznymi, partnerami gospodarczymi oraz organizacji reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie.

Polska ma problem z zasadą partnerstwa

Co najmniej 0,25% Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2021-2027 ma pójść na wsparcie rozwoju potencjału partnerów społecznych, partnerów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie oraz wzmocnienie dialogu społecznego i  obywatelskiego. Takie zalecania dotyczą Polski, Rumunii i Węgier.  „Nie bez powodu cykl spotkań rozpoczęliśmy od Polski” wskazał na początku spotkania Gelu Calaceun z Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Komisji Europejskiej. „Mamy wiele sygnałów, że zasada partnerstwa nie jest w Polsce właściwie realizowana”.

Jest to spójne z oceną Konfederacji Lewiatan i innych partnerów społecznych. Wg nas proces programowania perspektywy finansowej na lata 2021-2027, w  szczególności prace nad Umową Partnerstwa, ustawą wdrożeniową oraz instrumentami dotyczących przeciwdziałania i  łagodzenia skutków pandemii nie przebiegały z zachowaniem zasady partnerstwa. Porównując obecną sytuację do procesów programowania poprzednich perspektyw widzimy zasadnicze różnice w jakości, poziomie i systematyczności zaangażowania partnerów w ten proces, wbrew przepisom unijnym i zasadom określonym w Europejskim Kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa. Na docenienie zasługuje natomiast cykl wysłuchań publicznych, który można uznać za dobrą praktykę w ramach programowania perspektywy 2021-2027. Warto jednak podkreślić, że odbył się z inspiracji i przy dużym nakładzie pracy i wysiłku partnerów spoza administracji.

Zgodnie z art.9  Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającym Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) oraz uchylającym rozporządzenie (UE) nr 1296/2013 (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32021R1057) 0,25% EFS+ m.in. w Polsce musi być przeznaczone na budowanie zdolności partnerów społecznych i organizacji pozarządowych i wsparcia dialogu społecznego i obywatelskiego. Umieszczenie tych tematów w programie krajowym (Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego na lata 2021-2027) nie zwalnia Urzędów Marszałkowskich zarządzających programami regionalnymi z zaprogramowania wsparcia dla partnerów także na poziomie regionalnym. Zalecania Komisji Europejskiej nie mówią w  tym przypadku wprost o 0,25% EFS’u, ale o właściwej/adekwatnej kwocie. Powinna ona wynikać z  diagnozy potrzeb partnerów w danym województwie.

Wsparcie dla państwa powinno być zapewnione poprzez właściwe zapisy dotyczące partnerów społecznych (organizacji pracodawców i związków zawodowych) oraz dialogu społecznego. Zupełnie inną pulą organizacji są organizacje pozarządowe, reprezentujące społeczeństwo obywatelskie. Te dwie grupy są często mylone i traktowane zamiennie. Komisja Europejska – analizując programy krajowe i regionalne – sprawdzi, czy:

  • zaplanowane w programie wydatki dotyczące wzmacniania potencjału partnerów i dialogu poprzedziła analiza potrzeb i deficytów w zakresie realizacji zasady partnerstwa oraz funkcjonowania dialogu społecznego i obywatelskiego,
  • czy zakres został wypracowany z partnerskiej formule z odbiorcami tego wsparcie – w przypadku dialogu społecznego z organizacjami pracodawców i pracowników
  • czy planowana wartość dofinansowania odpowiada na diagnozę potrzeb, czy jest adekwatna do wyzwań.

Teoretycznie wymóg 0,25% EFS+ na dialog społeczny i obywatelski może być spełniony w ramach jednego programu, niemniej jednak trudno sobie wyobrazić, by wsparcie z poziomu krajowego wyczerpywało potrzeby zdefiniowane regionalnie. „Nie ma ryzyka przeinwestowania w partnerstwo i budowanie potencjału partnerów spoza administracji, dlatego doceniamy, jeśli w danym kraju ten wymóg jest kwotowa znacznie przekroczony.” – podkreślał Gelu Calaceun z Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Komisji Europejskiej.

Wystarczające wsparcie dla dialogu społecznego

W czasie spotkania z KE partnerzy społeczni (strona pracowników oraz strona pracodawców Rady Dialogu Społecznego) potwierdzali, że wsparcie na poziomie krajowym w programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 w zakresie dotyczącym partnerów społecznych i dialogu społecznego jest optymalne. Proces prac nad tym obszarem przebiegał w partnerskiej formule pomiędzy partnerami a Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej, a jego efekty należy uznać za satysfakcjonujące. Łącznie na dialog społeczny i wsparcie budowy potencjału partnerów społecznych poprzez realizację różnorodnych działań z obszaru stanowienia prawa i polityk publicznych, rynku pracy, adaptacyjności, równością szans, zielonego ładu, cyfryzacji czy edukacji przewidziano ponad 252 mln zł. Większym wyzwaniem jest współpraca na poziomie regionalnym. Większość programów regionalnych wymaga natomiast jeszcze stosownych uzupełniń w tym zakresie.

W planach są kolejne spotkania z Komisji Europejskiej z partnerami społecznymi. Bardzo doceniamy tę gotowość do bezpośredniej dyskusji i możliwość zaprezentowania perspektywy organizacji pracodawców i związków zawodowych.

Konfederacja Lewiatan