Unia Europejska musi się stać pionierem bezpiecznej sztucznej inteligencji
22 września 2023

Unia Europejska musi się stać pionierem bezpiecznej sztucznej inteligencji

fot. EC-AV

W orędziu Przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen nie mogło zabraknąć kwestii związanych z cyfryzacją i sztuczną inteligencją, która szturmem wkroczyła do biznesu, miejsc pracy, ale również życia społecznego.

Myślą przewodnią przemówienia były wyzwania i niepokoje, takie jak rozpowszechnianie szkodliwych treści, dezinformacja, zagrożenie dla prywatności danych, czy naruszeń praw podstawowych, które przyczyniły się do nieufności wobec tej technologii.

Sztuczna inteligencja jest dla ludzkości zagrożeniem o tej samej skali społecznej, co pandemie czy wojna jądrowa – i wymagającym równie pilnych globalnych działań” – podkreśliła Przewodnicząca powołując się na opinie ekspertów w zakresie sztucznej inteligencji.

Remedium na niebezpieczeństwa idących za SI jest konieczność działań i ustanowienia globalnych standardów, von der Leyen skupiła się na trzech kluczowych filarach:

  • zabezpieczeniu, czyli zapewnieniu, aby sztuczna inteligencja rozwijała się w sposób ukierunkowany na człowieka, przejrzysty i odpowiedzialny. Kluczem do osiągnięcia tego celu jest jak najszybsze przyjęcie oraz wdrożenie Aktu w sprawie sztucznej inteligencji – pierwszej na świecie regulacji kompleksowo regulującej SI.
  • zarządzaniu, które zdaniem Przewodniczącej w głównej mierze oznacza połączenie sił z partnerami Unii Europejskiej, aby zapewnić globalne zrozumienie wpływu sztucznej inteligencji na społeczeństwo. Została również zamanifestowana potrzeba stworzenia organu ds. sztucznej inteligencji, którego zadaniem będzie informowanie o zagrożeniach, korzyściach związanych z SI i który umożliwi szybką, skoordynowaną reakcję na szczeblu światowym. W skład takiej rady mieliby wchodzić naukowcy, przedsiębiorstwa technologiczne, czy niezależni eksperci.
  • ukierunkowanie innowacji, które przejawi się między innymi w udostępnieniu superkomputerów start-upom działającym w sektorze sztucznej inteligencji w celu trenowania swoich modeli.

Równie pozytywną konkluzją wynikającą z orędzia jest świadomość Ursuli von der Leyen konieczności otwartego dialogu z podmiotami, które tworzą i stosują sztuczną inteligencję. Tylko w ten sposób jesteśmy w stanie dojść do wspólnie wypracowanych kompleksowych rozwiązań uwzględniających cały łańcuch funkcjonowania sztucznej inteligencji, ale również z poszanowaniem etyki oraz praw podstawowych.


Eliza Turkiewicz, ekspertka Konfederacji Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines

W jakim kierunku UE wytycza ścieżkę energetyce?
22 września 2023

W jakim kierunku UE wytycza ścieżkę energetyce?

W swoim orędziu o stanie UE Ursula von der Leyen szeroko odniosła się do planu rozwoju europejskiego sektora energetycznego, zarówno w kontekście przemysłu, klimatu, jak i dywersyfikacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa dostaw.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej zaznaczyła, że Europejski Zielony Ład, czyli odpowiedź UE na trwający kryzys klimatyczny, jest centralnym punktem unijnej ekonomii. Neutralność klimatyczna do 2050 r. to prawnie wiążący cel, i choć dotychczasowe działania organów unijnych i wydawane akty prawne zapewniają mechanizmy mające pomóc w realizacji tego celu przez państwa członkowskie, to, jak podkreślała szefowa KE, jest jeszcze wiele zadań do wykonania.

Ważnym punktem przemówienia było zaznaczenie wzrostu niezależności energetycznej Unii Europejskiej i rosnącego poziomu dywersyfikacji źródeł energii, co ważne nie tylko z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego, ale także dobra naszej planety. Dzięki regulacjom Europejskiego Zielonego Ładu ma być możliwe zachowanie poziomu europejskiej koniunktury w przyszłości. Wspomniany pakiet regulacyjny i unijna agenda klimatyczna mają nie tylko chronić klimat przed zmianami wynikającymi z działalności człowieka, ale też wspierać gospodarkę UE.

W wystąpieniu przytoczone zostały dane ukazujące ogromną transformację hutnictwa w Europie na przestrzeni ostatnich kilku lat. Ponadto, jako odpowiedź Europy na zmiany klimatu wskazano wdrażanie nowoczesnych technologii takich jak wytwarzanie metanolu przy wykorzystaniu energii słonecznej czy coraz większe i liczniejsze inwestycje wodorowe.

Jak powiedziała szefowa Komisji, wsparcie w związku z transformacją energetyczną jest niezbędne na wielu płaszczyznach – m.in. przemysłowej, w ramach której trwa nieustanna kontrola ryzyk i potrzeb dla każdego z obszarów oraz aktualizacja spojrzenia na każdy z ekosystemów przemysłu. Przykładem takiego działania ma być seria rozmów z przedstawicielami przemysłu na rzecz wsparcia w budowaniu modeli biznesowych dla dekarbonizacji przemysłu, ponieważ ta kwestia jest kluczowa dla przyszłości konkurencyjności Europy.

Rozwój przemysłu wiatrowego i energetyki wiatrowej został określony mianem historii europejskiego sukcesu, niemniej jednak z uwagi na czekające na niego wyzwania, zapewnione zostało wsparcie w ramach przygotowywanego europejskiego pakietu dla energetyki wiatrowej. W związku z postępem w sektorze źródeł odnawialnych ma dojść do jeszcze bardziej znaczącego przyspieszenia permittingu, czyli procedury wydawania pozwoleń i realizacji inwestycji OZE, ulepszenia systemów aukcyjnych w UE, łatwiejszego dostępu do finansowania oraz ustabilizowania łańcucha dostaw. Ursula von der Leyen przedstawiła bardzo zdecydowane stanowisko, że przyszłość czystego przemysłu musi mieć źródło w Europie, co jest zadaniem do zrealizowania przez wspólnotę na kolejne lata – niezależnie od tego, czy mówimy o przemyśle hutniczym, energetyce wiatrowej czy elektromobilności.

Ambitny kurs dla realizacji priorytetów wynikających z Europejskiego Zielonego Ładu ma zostać utrzymywany, ale to nie jedyna ważna kwestia zaznaczona wyraźnie w wystąpieniu. Niezwykle istotne jest bowiem również dalsze dbanie o bezpieczeństwo dostaw dla Europejczyków. Wzmożone inwestycje w energetykę odnawialną i transformację energetyczną przynoszą efekty. Rzeczywiście, ceny energii elektrycznej i gazu w Europie po zeszłorocznym kryzysie spadają, choć należy zaznaczyć, że w Polsce energia elektryczna w bieżących dostawach jest od miesięcy najdroższa w porównaniu do innych państw europejskich.

Z expose Ursuli von der Leyen można wysnuć wniosek, że w regulacjach unijnych będą pojawiać się kolejne mechanizmy mające ułatwić inwestycje w energetykę odnawialną oraz innowacyjne projekty, które pozytywnie wpłyną nie tylko na dywersyfikację dostaw i obniżenie cen energii, ale wspomogą także przeprowadzenie zielonej transformacji w Europie. Cieszy kompleksowe spojrzenie na energetykę w ujęciu gospodarczym, zwrócenie uwagi na konieczność usprawnienia łańcucha dostaw i dekarbonizację na wszystkich jego etapach. To może przynieść korzyści całej gospodarce europejskiej oraz pozwolić na rozwój nowoczesnych technologii i wzrost inwestycji w państwach członkowskich UE. Należy jednak pamiętać, że realizacja postulatów wskazanych w orędziu potrwa jeszcze przez wiele lat, jest to proces złożony i trudny, stanowiący prawdziwą misję dla organów unijnych w stworzeniu zeroemisyjnej, zielonej i przyjaznej środowisku Europy.

W orędziu zabrakło odniesienia się do konieczności wsparcia rozbudowy infrastruktury sieciowej oraz potrzeby korzystania z obecnych i wdrażania nowych narzędzi wspomagających elastyczność pracy sieci. Jest to niezwykle istotny temat, który powinien zawsze pojawiać się w debacie publicznej obok postulatu budowy nowych mocy wytwórczych. W obliczu zwiększania się liczby instalacji OZE, zarówno komercyjnych, jak i prosumenckich, oraz budowy nowych elektrowni jądrowych, to właśnie od rozbudowy sieci elektroenergetycznych oraz rozwoju magazynowania energii elektrycznej zależy bezpieczeństwo energetyczne Europy.


Paulina Grądzik, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines

Orędzie o stanie UE. Europa gotowa na nowe wyzwania gospodarcze
13 września 2023

Orędzie o stanie UE. Europa gotowa na nowe wyzwania gospodarcze

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, w orędziu o stanie UE, wiele miejsca poświęciła wsparciu firm europejskich, w tym MŚP, europejskiego przemysłu i ich konkurencyjności. Zdaniem pracodawców niedobór pracowników i kwalifikacji, wysoka inflacja oraz nieprzyjazne otoczenie dla prowadzenia biznesu to największe wyzwania gospodarcze, przed którymi stoi obecnie UE.

Przewodnicząca KE podkreśliła, że tylko 300 dni pozostało do wyborów do Parlamentu Europejskiego i jest to czas, aby zakończyć rozpoczęte już prace legislacyjne, ale też przygotować grunt pod dalsze działania Unii Europejskiej.

Ursula von der Leyen omówiła swoje dotychczasowe osiągnięcia – ponad 90 proc. działań przewidzianych w wytycznych politycznych z 2019 r. zostało zrealizowanych. Podkreśliła wysiłki na rzecz tworzenia Unii geopolitycznej, której rola międzynarodowa znacząco rośnie – Unii wspierającej Ukrainę, przeciwstawiającej się agresji Rosji, odpowiadającej na asertywne Chiny i inwestującej w partnerstwa.

Wśród osiągnięć swojego gabinetu wskazała również na politykę Zielonego Ładu, transformację cyfrową, inicjatywę NextGenerationEU, tworzenie podwalin pod Unię Zdrowotną, a także rozpoczęcie procesu uniezależniania się w sektorach krytycznych, tj. energia, surowce oraz czipy. Szefowa KE podziękowała również za pionierską pracę w zakresie równouprawnienia płci – przystąpienie UE do Konwencji stambulskiej, transparentność płac oraz udział kobiet w zarządach.

– To ostatnie orędzie o stanie UE w tej kadencji. I po raz pierwszy, tak wiele miejsca szefowa KE poświęciła wsparciu firm europejskich, w tym MŚP, europejskiego przemysłu i ich konkurencyjności. Niedawno w tym samym duchu wypowiadał się komisarz Breton, mówiąc o strategii przemysłowej, dzięki której zbudujemy przyszłość w Europie, z europejskimi pracownikami, z europejskimi firmami i z europejskimi produktami. Mam nadzieję, że to wytyczy kierunek działania dla kolejnej Komisji i kolejnego Parlamentu Europejskiego. Cieszę się, że tak wiele słów padło nt. równouprawnienia kobiet oraz znaczenia partnerów społecznych w unijnym procesie legislacyjnym. Liczymy na to, że w programie prac na 2024 r. Komisja uwzględni API Act, o który apelujemy od dawna, bo jest to niezbędny krok dla wsparcia europejskiego przemysłu farmaceutycznego i budowy bezpieczeństwa lekowego dla wszystkich Europejczyków – mówi Kinga Grafa, zastępczyni dyrektora generalnego ds. europejskich Konfederacji Lewiatan.

Podczas swojego wystąpienia przewodnicząca KE wskazała na wyzwania, z którymi borykają się obecnie przedsiębiorstwa europejskiego.

– Cieszy nas, że przewodnicząca KE tak mocno podkreśliła znaczenie wyzwań, przed którymi stoją obecnie MŚP. Jednym z nich jest niedobór siły roboczej oraz niedopasowanie umiejętności pracowników do potrzeb pracodawców. Lewiatan od dłuższego czasu alarmuje, że problem ten może w przyszłości zaważyć na konkurencyjności naszych przedsiębiorstw i dlatego ważne jest wzmocnienie unijnych działań w tym zakresie, które powinny być realizowane przy bliskiej współpracy z partnerami społecznymi. Mamy nadzieję, że za obietnicą wzmocnienia dialogu społecznego w UE pójdą konkretne działania, które umożliwią nam wspólnie rozwiązać problemy europejskich przedsiębiorstw – mówi Luana Żak, ekspertka ds. UE Konfederacji Lewiatan.

Priorytety KE na kolejne miesiące:

Europejski Zielony Ład

  • Europejski Zielony Ład pozostanie podstawową strategią gospodarczą Unii Europejskiej. Przemysł pokazuje, że jest gotów wspierać zieloną transformację i udowadnia, że modernizacja oraz dekarbonizacja mogą iść w parze.
  • Zielony Ład wchodzi w kolejną fazę i dlatego UE będzie wspierać europejski przemysł podczas tej transformacji.
  • Musimy stworzyć właściwe podejście dla każdego ekosystemu przemysłowego i dlatego zostanie rozpoczęta seria dialogów nt. czystej transformacji z przedstawicielami przemysłu dla każdego sektora.
  • Głównym celem dialogów będzie wsparcie każdego sektora w budowaniu modelu biznesowego, który wesprze dekarbonizację przemysłu.
  • Zostanie stworzony Europejski pakiet na rzecz energii wiatrowej, który przyspieszy proces wydawania pozwoleń, udoskonali system aukcyjne i skupi się na rozwoju odpowiednich umiejętności, dostępie do finansów i zapewnieniu stabilnych łańcuchach dostaw.
  • Przyszłość naszego przemysłu czystych technologii musi powstawać w Europie.

Konkurencyjność

  • Konkurencja jest korzystna dla gospodarki, ale jest możliwa tylko wtedy, gdy jest sprawiedliwa i uczciwa. Zbyt wiele europejskich firm pada ofiarą nieuczciwych praktyk (np. chińskie subsydia).
  • Przykład – rynek pojazdów elektrycznych, na którym konkurencja jest zakłócana przez ogromne dotacje ze strony chińskiego rządu. KE rozpocznie dochodzenie ws. subsydiów na pojazdy elektryczne z Chin.
  • Jednak są kwestie, w których musimy z Chinami współpracować.

Gospodarka

Europa stoi przed trzema poważnymi wyzwaniami gospodarczymi:

  • Niedobór pracowników i kwalifikacji
  • 74 proc. MŚP wskazuje na problem związany z niedoborem siły roboczej. 2/3 europejskich przedsiębiorstw szuka specjalistów IT. Miliony matek nie ma zapewnionej właściwej opieki do dzieci. 8 mln młodych ludzi nie kształci się i nie pracuje zawodowo.
  • Musimy poprawić dostęp do rynku pracy: dla ludzi młodych, dla kobiet. Potrzebujemy wykwalifikowanych imigrantów.
  • Ważna rola partnerów społecznych i dialogu społecznego. Partnerzy społeczni kształtują UE i muszą znów odegrać ważną rolę w kształtowaniu przyszłości. We współpracy z Prezydencją belgijską zostanie zwołany nowy szczyt partnerów społecznych.

 Wysoka inflacja

  • Christine Lagarde i Europejski Bank Centralny ciężko pracują, aby utrzymać inflację pod kontrolą.
  • Wiemy, że powrót do średnioterminowego celu EBC zajmie trochę czasu.
  • Dobra wiadomość jest taka, że Europa zaczęła obniżać ceny energii.
  • Trudność w prowadzeniu działalności gospodarczej (nieprzyjazne otoczenie dla biznesu)

  • Konieczne jest stworzenie warunków, które umożliwią łatwiejsze prowadzenie działalności gospodarczej – obecnie MŚP boryka się z biurokracją oraz przewlekłymi procedurami.
  • KE powoła specjalnego pełnomocnika UE ds. MŚP, który będzie bezpośrednio raportował Przewodniczącej KE.
  • KE zadeklarowała zmniejszenie wymogów raportowych dla firm o 25 proc. (na poziomie UE). To musi być wspólne przedsięwzięcie wszystkich instytucji. Czas, aby łatwiej się prowadziło działalność gospodarczą w UE.
  • Konieczne jest zapewnienie dostępu do technologii – suwerenność UE.
  • Platforma STEP – zwiększenie finansowania UE – dzięki STEP możemy zwiększyć, wykorzystać i ukierunkować fundusze UE w celu inwestowania we wszystko, od mikroelektroniki po obliczenia kwantowe i sztuczną inteligencję.
  • Partnerstwa z innymi państwami. Klub surowców krytycznych oraz działanie ws. otwartego handlu.

Te trzy wyzwania pojawiły się w okresie, kiedy zależało nam, aby przemysł odgrywał kluczową rolę w transformacji. Teraz musimy patrzeć na konkurencyjność i dlatego Mario Draghi został poproszony o przygotowaniu raportu w sprawie przyszłości konkurencyjności Europy.

   Cyfryzacja

  • Technologia cyfrowa – więcej niż 20 proc. wydatków na transformację cyfrową.
  • Brak zaufania i naruszenia praw podstawowych – UE stała się pionierem globalnym w zakresie zapewnienia ochrony praw podstawowych w sferze cyfrowej. To samo powinno dotyczyć AI – nie lekceważmy zagrożeń.
  • UE powinna przewodniczyć pracom globalnym w zakresie AI – 3 cele: zabezpieczenie, zarządzanie, ukierunkowanie innowacji w sposób odpowiedzialny. AI Act musi zostać jak najszybciej przyjęty.
  • Jednak konieczne jest działanie globalne i globalne standardy. Nowa inicjatywa: otwarcie naszych wysokowydajnych komputerów w sektorze AI dla start-upów. Dialog z tymi, którzy tworzą AI. Ten dialog już trwa w USA. W UE zobowiązanie, aby firmy stosowały AI Act jeszcze przed jego wejściem w życie.

PARTNERSTWA

  • Team Europe – zjednoczony sposób działania. Jesteśmy zdruzgotani powodziami w Libii i Maroku. UE będzie zawsze gotowa udzielić pomocy. Destrukcyjne działanie Rosji w Afryce. Musimy wykazać podobną solidarność dla Afryki, jak wykazaliśmy wobec Ukrainy. Powstanie nowego podejścia strategicznego wobec Afryki.
  • Obawa o działania Rosji w całym regionie. Próby do blokowego spojrzenia na świat. Chcemy być liderem ruchu dla sprawiedliwego, zrównoważonego ładu. Istotna tutaj jest inicjatywa Global Gateway.
  • Migracja musi być zarządzana. Potrzeba jedności w UE – duch nowego Paktu o migracji i azylu. Znaleźliśmy nową równowagę: ochrona granic i ochrona ludzi; bezpieczeństwo i człowieczeństwo.
  • Zmniejszenie migracji, dzięki współpracy z m. in. Bałkanami.
  • Podziękowanie dla Bułgarii i Rumunii – ich miejsce jest w strefie Schengen.
  • Walka z przemytnikami ludzi. Potrzebujemy nowych przepisów i zwiększenia roli naszych agencji, Europolu, Frontexu. Czas położyć kres tej działalności.

UKRAINA I POLITYKA ROZSZERZENIA

  • Będziemy stali u boku Ukrainy tak długo jak będzie to koniecznie. Są teraz tak samo mile widziani, jak w pierwszych tygodniach wojny. To była odpowiedź Europy na wyzwanie historii. Przedłużenie tymczasowej ochrony dla Ukraińców na terytorium UE.
  • W tym roku przekazaliśmy 12 mld euro na funkcjonowanie państwa. Wspieramy również Ukrainę w zakresie dostarczenia amunicji.
  • 50 mld euro, rozłożone na 4 lata, na inwestycje i reformy.
  • Przyszłość Ukrainy jest w UE.
  • Przyszłość Bałkanów Zachodnich jest w UE, tak samo przyszłość Mołdawii.
  • Praworządność i prawa podstawowe to fundamenty UE. Sprawozdanie nt. praworządności to priorytet KE. Dialog z państwami członkowskimi. Udostepnienie sprawozdań kandydatom do członkowska i wsparcie w wysiłkach reformatorskich.
  • Wielkie rozszerzenie sprzed 20 lat – wielka ceremonia powitalna. Powinniśmy cieszyć się na kolejną europejska ceremonię powitalną i dalszy wzrost gospodarczy. Widzimy już ogromne postępy – np. Ukrainy od momentu otrzymania statusu kraju kandydującego. Musimy przygotować się do Kompletnej Unii. Nie jest to wybór pomiędzy pogłębioną integracją a rozszerzeniem. Kolejne rozszerzenie musi stymulować postęp.
  • Drużyna Europy może liczyć 30 państw członkowskich.
  • Jeśli będzie to potrzebne, to będzie trzeba zwołać Konwent i zmienić traktaty. Jednak nie powinniśmy czekać na zmiany traktatowe – już trzeba zacząć prace nad serią przed-akcesyjnych przeglądów polityki, w tym przyszłości unijnego budżetu.

Konfederacja Lewiatan

 

Plany Komisji Europejskiej w obszarze zielonej transformacji
26 września 2022

Plany Komisji Europejskiej w obszarze zielonej transformacji

Duża część orędzia Przewodniczącej Komisji została poświęcona problemom związanym z wysokimi cenami energii, które wynikały z agresji Rosji na Ukrainę. Przewodnicząca podkreśliła jednak czynniki związane z klimatem.

Fale upałów zwiększyły zapotrzebowanie na energię elektryczną. Susze doprowadziły do zamknięcia niektórych elektrowni wodnych i jądrowych, w efekcie czego ceny energii wzrosły. Natomiast wytwórcy energii mogli osiągać znacznie wyższe zyski.

W orędziu zarysowane zostały kierunki działania. Zaproponowano pułap przychodów dla przedsiębiorstw produkujących energię elektryczną po niskich kosztach. W ocenie Przewodniczącej, osiąganie rekordowych zysków dzięki wojnie, kosztem konsumentów, jest niedopuszczalne. Należy dzielić się zyskami i kierować je do tych, którzy ich najbardziej potrzebują. Dotyczy to także dużych przedsiębiorstw naftowych, gazowych i węglowych.

Przewodnicząca wyraziła opinię, że aktualna struktura rynku energii elektrycznej, oparta na rankingu cenowym, przestała służyć konsumentom. Powinni oni czerpać korzyści z taniej energii odnawialnej. Złożyła także zapowiedź głębokiej i obszernej reformy rynku energii elektrycznej.

Należy w tym miejscu zauważyć, że obecnie w Polsce analizowane są przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska działania, jakie należy podjąć w celu obniżenia cen energii elektrycznej na rynku hurtowym. Do Sejmu trafił właśnie projekt ustawy, który ma zapewnić wsparcia dla odbiorców energii elektrycznej w pokryciu części kosztów wynikających ze wzrostu cen na rynku energii. Równolegle procedowana jest ustawa, która będzie podstawą do tworzenia programów wsparcia dla przedsiębiorców zagrożonych wysokimi cenami energii. W tym jednak przypadku konieczna będzie notyfikacja KE takich programów pomocy publicznej. Niestety, w dalszym ciągu wstrzymane są prace nad projektem ustawy liberalizującej zasadę 10H, która mogłaby odblokować inwestycje w elektrownie wiatrowe. Brakuje również regulacji dot. linii bezpośrednich, które umożliwiłyby rozwój instalacji OZE zasilających bezpośrednio przedsiębiorstwa w tanią, zieloną energię.

Brakuje również regulacji dedykowanych dla wodoru. Tymczasem Przewodnicząca KE zapowiedziała, że rynek wodoru musi stać się rynkiem masowym, a nie jak dotychczas – niszowym. Celem jest wytwarzanie w Unii Europejskiej 10 mln ton wodoru odnawialnego rocznie. Utworzony zostanie nowy Europejski Bank Wodoru, który będzie występował jako gwarant przy zakupie wodoru, między innymi przy użyciu zasobów funduszu innowacyjnego. Bank będzie mógł zainwestować 3 mld euro, by pomóc stworzyć przyszły rynek wodoru.

Podsumowując, krajowe polityki publiczne powinny brać pod uwagę kierunki przedstawione przez von der Leyen podczas tego wystąpienia. Polska ma w dalszym ciągu dużą pracę do wykonania, by wdrożyć regulacje, które wpiszą się w kierunki działania UE.


Jakub Safjański, dyrektor Departamentu Energii i Zmian Klimatu

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan