Wdrażanie Indywidualnych Kont Szkoleniowych w UE nabiera tempa
18 września 2024

Wdrażanie Indywidualnych Kont Szkoleniowych w UE nabiera tempa

Komisja Europejska (DG ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego) ponownie zaprosiła kilka państw członkowskich, w tym Polskę, do udziału w kontynuacji programu MLP ILA. Nabiera on nowego rozpędu w ramach działań wspierających wybrane kraje w planowanym wdrażaniu Indywidualnych Kont Szkoleniowych.

W dniach 18-19 września br. odbyło się kolejne spotkanie w ramach Mutual Learning Program (MLP) nt. ILA – Indywidulnych Kont Szkoleniowych.  Wydarzenie to zgromadziło kraje z pierwszej rundy ILA MLP w celu monitorowania procesu wdrażania ILA w państwach członkowskich, zgodnie z zaleceniem Rady z 2022 r.

Podczas warsztatów, które odbyły się w formie online, zostały zrealizowane kolejne działania:

  • omówiono postępy poczynione w realizacji planów działania od grudnia 2023 r., w tym przygotowania do pilotaży lub stan projektów pilotażowych w tych państwach, które rozpoczęły realizację pilotaży,
  • skupiono się na przedstawieniu kluczowych elementów oraz zasad ILA, a także źródeł finansowania,
  • ponownie poddano analizie czynniki powodujące zmiany we wdrażaniu ILA oraz sposoby radzenia sobie z tymi wyzwaniami,
  • dokonano przeglądu planów w zakresie zwiększania skali oddziaływania mechanizmu ILA w poszczególnych krajach.

Po pierwszej udanej rundzie ILA MLP w 2023 r. oraz trwającej drugiej rundzie w 2024 r., kolejna seria działań wspierających w ramach „ILA MLP Continued” będzie miała na celu zapewnienie dalszego wsparcia krajom zaangażowanym w pierwsze dwie rundy programu. Celem tej nowej serii spotkań jest wspieranie trwałego dialogu i współpracy między delegacjami krajów uczestniczących w programie, umożliwiając im wykorzystanie wcześniejszych prac wykonanych podczas pierwszej rundy MLP ILA (2023). Wsparcie to ma na celu ułatwienie kontynuacji dyskusji i wymiany informacji, poprzez zgromadzenie delegacji krajowych uczestniczących w obu rundach. Doświadczeniami z działań związanych z wdrażaniem ILA podzieliły się delegacje z Francji, Węgier, Włoch, Rumunii, Polski, Bułgarii i Chorwacji. Kolejne spotkanie zaplanowano na luty 2025 r.

W Polsce jednostką odpowiedzialną za przeprowadzenie pilotażu wdrażania ILA jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Inicjatywa będzie realizowana pod nazwą Indywidualnych Kont Rozwojowych. Proces konsultacji założeń Indywidualnych Kont Rozwojowych – inicjatywy wspierającej rozwój zawodowy i osobisty – został zapoczątkowany wydarzeniem zrealizowanym w formie Okrągłego Stołu, które odbyło w się 18 czerwca br. w Warszawie.

Planowany do przeprowadzenia w Polsce pilotaż Indywidualnych Kont Rozwojowych stanowi wdrożenie zaleceń Komisji Europejskiej, które mają na celu zapewnienie każdemu dorosłemu mieszkańcowi Unii Europejskiej dostępu do odpowiednich możliwości szkoleniowych, dostosowanych do jego potrzeb, przez całe życie, bez względu na aktualny status na rynku pracy. Konta w założeniu mają pozwolić na gromadzenie środków finansowych przeznaczonych na szkolenia, kursy czy inne formy podnoszenia kompetencji i zdobywania kwalifikacji.

Konfederacja Lewiatan od początku uczestniczy w pracach delegacji krajowej ILA. Ponadto monitoruje wszelkie inicjatywy legislacyjne, które określają ramy i warunki prowadzenia edukacji zawodowej i ustawicznej, w tym związanej z przekwalifikowywaniem zawodowym i nabywaniem nowych kompetencji. Konfederacja Lewiatan jest blisko wszystkich ważnych dla firm i organizacji członkowskich KL zagadnień, związanych z obszarem umiejętności, kompetencji i kwalifikacji. Za szczególnie istotne dla pracodawców w tym zakresie, poza szansami i ograniczeniami wynikającymi z wdrażania ILA, można uznać obecnie:

  • niedobory siły roboczej i lukę kompetencyjną,
  • uznawalność wykształcenia i kwalifikacji regulowanych,
  • działania związane z wdrażaniem unijnego pakietu umiejętności i mobilności talentów,
  • wspieranie nabywania kompetencji cyfrowych i zielonych przez pracowników,
  • mechanizmy finansowania reskillingu i upskillingu ze środków publicznych (głównie Krajowy Fundusz Szkoleniowych i Europejski Fundusz Społeczny Plus),
  • modernizacja edukacji zawodowej (w szczególności szkół kształcących w zawodach),
  • wykorzystanie sztucznej inteligencji oraz technologii VR/AR w edukacji pozaformalnej,
  • standardy i rozwiązania wydawania mikropoświadczeń i odznak cyfrowych,
  • badania i analizy zapotrzebowania na zawody, kwalifikacje i umiejętności.

Osobą odpowiedzialną za wsparcie firm i organizacji członkowskich KL w powyższych obszarach oraz za współpracę z osobami zainteresowanymi wspieraniem podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników jest Sławomir Szymczak – ekspert w Departamencie Pracy – sszymczak@lewiatan.org.


Sławomir Szymczak, ekspert w Departamencie Pracy, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Sygnalizowanie nie powinno obejmować prawa pracy
07 czerwca 2024

Sygnalizowanie nie powinno obejmować prawa pracy

Wprowadzenie do projektu ustawy o ochronie sygnalistów przepisów dotyczących prawa pracy, które miało być objęte procedurą zgłoszenia, od początku budziło kontrowersje i zastrzeżenia. Dobrze więc się stało, że Senat zaproponował poprawki do ustawy i wykreślił prawo pracy z tej procedury – uważa Konfederacja Lewiatan.

O takie zmiany w projekcie ustawy, od lutego br., apelował Lewiatan, a także inne organizacje pracodawców. Instytucja sygnalizowania przestępstw może się stać istotnym instrumentem wspierającym zapobieganie nadużyciom. Przysłuży się zarówno poszczególnym przedsiębiorstwom, jako mechanizm wczesnego ostrzegania umożliwiający ochronę reputacji firmy, jak i szerzej gospodarce, gwarantując równe zasady wszystkim jej uczestnikom.

Bez prawa pracy w procedurze sygnalizowania

Jednakże wprowadzenie prawa pracy do projektu ustawy od początku budziło kontrowersje i zastrzeżenia. Podyktowane one były specyfiką prawa pracy, jego bardzo szerokim zakresem regulacji oraz przewadze spraw o charakterze indywidualnym.

– Postulowaliśmy usunięcie prawa pracy z katalogu naruszeń podlegających zgłoszeniu w procedurze sygnalizowania – mówi w Robert Lisicki, radca prawny, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan. I dodaje: – Prawo pracy, tak szeroko ujęte,  nie pasuje do instytucji sygnalizowania naruszeń prawa. Dyrektywa unijna w kategoriach standardów, które mają być wprowadzone, nie obejmuje prawa pracy, ze względu właśnie na jego specyfikę. Zaliczenie prawa pracy do kategorii naruszeń wymagałoby również dostosowania zasad działania Państwowej Inspekcji Pracy.

Ochrona sygnalistów w dyrektywie

Dyrektywa 2019/1937 wyraźnie akcentuje, że ochrona sygnalistów ma być związana z interesem publicznym, a nie dotyczyć spraw indywidulanych. Natomiast zgłoszenia naruszeń prawa pracy będą przede wszystkim dotyczyć interesu indywidualnego. Wskazany w dyrektywie katalog dziedzin prawa, których naruszenia można zgłaszać w ramach procedury sygnalizowania obejmuje takie dziedziny jak: zamówienia publiczne, bezpieczeństwo produktów, bezpieczeństwo transportu, ochrona środowiska, bezpieczeństwo żywności, zdrowie publiczne, ochrona konsumentów. Mówimy tu zatem o zdarzeniach dotyczących  przede wszystkim interesu publicznego.

Prawo pracy w ustawie o sygnalistach to nie kwestia ,,za” bądź ,,przeciw” pracownikom. Senatorowie zauważyli, iż wzmocnieniu ochrony pracowników powinny służyć instrumenty ku temu dedykowane.

Konsekwencje utrzymania prawa pracy w ustawie

– Utrzymując prawo pracy w ustawie o sygnalistach można było  spodziewać się licznych zgłoszeń w zakresie prawa pracy, co po pierwsze stanowiłoby duże obciążenie administracyjne/osobowe w zakresie rejestrowania  i procedowania tych  zgłoszeń, w tym prowadzenia postępowań wyjaśniających. A po drugie mogło to skutkować znacznym wzrostem liczby osób uzyskujących status sygnalisty ze wszystkimi tego konsekwencjami i uprawnieniami (ochrona przed środkami odwetowymi). Sygnalista podlega bowiem ochronie określonej w przepisach rozdziału  2 ustawy od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem, że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa  w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa – mówi Piotr Korzuch, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Niestety, wcześniej na ten temat nie było dyskusji i szerokich konsultacji. Prawo pracy zostało wprowadzone do ustawy na ostatnim etapie prac rządowych i możemy dziś żałować, że kwestia ta nie była przedmiotem konsultacji z partnerami społecznymi. Być może udałoby się wypracować w tym zakresie rozwiązanie kompromisowe. Ewentualne rozszerzenie katalogu dziedzin prawa objętych zgłoszeniem powinno być rozważane dopiero po pewnym czasie od wejścia w życie ustawy, po dokonaniu analizy obowiązywania przepisów oraz oceny ich funkcjonowania.

Konfederacja Lewiatan