Fundusz Sprawiedliwej Transformacji szansą dla dużych firm
27 marca 2023

Fundusz Sprawiedliwej Transformacji szansą dla dużych firm

fot. shutterstock

Pierwsze konkursy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji wystartują w drugim kwartale roku. Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji to narzędzia finansowe, które mają udzielać wsparcia regionom górniczym o największej intensywności emisji oraz regionom, w których najwięcej osób pracuje w sektorze paliw kopalnych.

Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji został wprowadzony w budżecie unijnym w celu łagodzenia skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu.

Składa się z trzech filarów:

  • Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST)
  • Gwarancji budżetowej InvestEU
  • Instrumentu pożyczkowego na rzecz sektora publicznego (IPSP).

Dla przedsiębiorców najatrakcyjniejszym narzędziem będzie Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, którego celem jest łagodzenie skutków podjętych już działań transformacyjnych w regionach węglowych, tj. skutków wpływających na społeczeństwo, zatrudnienie, gospodarkę i środowisko.

Regiony węglowe w Polsce, które zostały objęte FST

Do otrzymania środków z FST niezbędne było opracowanie terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji przez poszczególne regiony węglowe. Plany te obejmują okres do 2030 roku i wskazują najbardziej dotknięte skutkami transformacji obszary, które powinny otrzymać największe wsparcie.

W Polsce wsparcie obejmie następujące obszary:

  • województwo wielkopolskie – ze wsparcia w ramach funduszu będą mogły skorzystać firmy zlokalizowane w Wielkopolsce Wschodniej (m. Konin, powiaty: koniński, kolski, turecki, słupecki)
  • województwo śląskie – ze wsparcia będą mogły skorzystać podmioty z podregionów: katowickiego, bielskiego, tyskiego, rybnickiego, gliwickiego, bytomskiego, sosnowieckiego
  • województwo dolnośląskie – program jest skierowany wyłącznie do obszaru dawnego województwa wałbrzyskiego (obejmuje 5 powiatów: wałbrzyski, kłodzki, świdnicki, ząbkowicki i dzierżoniowski)
  • województwo małopolskie – z funduszu będą mogły skorzystać podmioty prowadzące działalność w regionie Małopolski Zachodniej (powiaty: wadowicki, oświęcimski, olkuski, chrzanowski)
  • województwo łódzkie – o wsparcie z funduszu będą mogły ubiegać się firmy z obszaru górniczo-energetycznego w okręgu piotrkowsko-bełchatowskim.

Region śląski otrzymał najwięcej środków w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji – 2,22 mld euro. Następne pod względem wysokości wsparcia są: region wałbrzyski w województwie dolnośląskim z kwotą 581,5 mln euro oraz Wielkopolska Wschodnia – 415 mln euro. Alokacje te będą przeznaczone na inwestycje jednostek samorządu terytorialnego (JST) oraz dla przedsiębiorców. Udział procentowy dofinansowania zależeć będzie od stopnia rozwoju regionu. Będzie to 50 proc. dla regionów lepiej rozwiniętych, 70 proc. dla regionów w okresie przejściowym i 85 proc. dla słabiej rozwiniętych. Na przykład w województwie śląskim będzie to 85 proc., a na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce – 70 proc..

Możliwości dofinansowania projektów

Środki z FST będą przyznawane jedynie w formie bezzwrotnych dotacji, co jest niezwykle atrakcyjne dla przedsiębiorców. W odróżnieniu od większości krajowych i regionalnych programów dotacyjnych, w ramach funduszu dotacje będą dostępne dla projektów inwestycyjnych bez wymogu wdrożenia innowacji.

FST jest częścią regionalnych programów na lata 2021-2027 poszczególnych województw. O wsparcie będą mogli ubiegać się wszyscy przedsiębiorcy prowadzący działalność we wskazanych subregionach.

We wszystkich wybranych obszarach dofinansowanie można otrzymać na projekty związane m.in. z:

  • inwestycjami w zakresie podnoszenia konkurencyjności, wprowadzenia nowych/ulepszonych neutralnych dla środowiska produktów czy dywersyfikacji działalności
  • internacjonalizacją i cyfryzacją działalności przedsiębiorstw (w niektórych regionach jako element uzupełniający do projektów)
  • poprawą efektywności energetycznej
  • inwestycjami w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym – GOZ
  • przeprowadzeniem prac B+R oraz z zakresu komercjalizacji wyników prac B+R
  • infrastrukturą B+R.

Pierwsze konkursy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w Wielkopolsce oraz na Dolnym i Górnym Śląsku wystartują już w drugim kwartale 2023 roku.

Zachęcamy do zapoznania się harmonogramem naborów (stan na 20 marca 2023 r.):

NABORY FST

Kontakt w Konfederacji Lewiatan:
Patrycja Kosińska
Departament Funduszy Unijnych i Edukacji Cyfrowej
e-mail: pkosinska@lewiatan.org

 

Cyfrowe inicjatywy dla szkół będą kontynuowane – spotkanie z szefową GovTech Polska w Lewiatanie
07 lutego 2023

Cyfrowe inicjatywy dla szkół będą kontynuowane – spotkanie z szefową GovTech Polska w Lewiatanie

Portal edukacja.gov.pl rozwija się i jeszcze w tym roku na platformie edukacyjnej pojawią się nowe funkcjonalności, jak indywidualne konta edukacyjne. Centrum Gov Tech zmienia też podejście do nauki przedsiębiorczości. Jego szefowa, minister Justyna Orłowska, zadeklarowała podczas spotkania w Konfederacji Lewiatan wolę współpracy z przedsiębiorcami.

Potrzebna jest ścisła współpraca przy powstawaniu portalu edukacja.gov.pl – podkreślili uczestnicy spotkania z udziałem kierownictwa GovTech zorganizowanego w Konfederacji Lewiatan na temat cyfrowych inicjatyw dla szkół.

Justyna Orłowska, pełnomocniczka premiera ds. GovTech, szefowa Centrum GovTech, potwierdziła podczas spotkania wolę współdziałania w tym zakresie. Powiedziała, że jeszcze w tym roku planowane jest uruchomienie kont edukacyjnych, które każdy będzie mógł założyć na platformie edukacyjnej. Będzie ono furtką do wszystkich e-usług.

– Portal edukacja.gov.pl będzie parasolem, połączy wszystkie e-usługi dla edukacji. To projekt na lata, będziemy go sukcesywnie realizować – zaznaczyła. Jak dodała, liczy na dyskusję co do rozwiązań dla dostawców prywatnych i deklaruje spotkania w celu ustaleń, jak można je zintegrować.

Nowy przedmiot „Biznes i zarządzanie” ma już podstawę programową

Podstawa programowa przedmiotu „Biznes i zarządzanie” została wprowadzona w tym tygodniu. Zmieniamy podejście do nauczania przedsiębiorczości, chcemy też pokazać, jak nauczać w sposób interakcyjny – mówił na spotkaniu Antoni Łukasik, wicedyrektor GovTech Polska. Jak podkreślił, efektami kształcenia w tym programie będą kompetencje 4K, czyli: kreatywność, komunikacja, kooperacja i krytyczne myślenie.

Minister Orłowska zapowiedziała też, że rząd będzie promował przedmioty #STEM (nauka, technologia, inżynieria i matematyka). Planowany jest m.in. konkurs dla wszystkich szkół podstawowych w Polsce.

Programy edukacyjne realizowane przez Centrum GovTech

Centrum GovTech realizuje i rozwija obecnie następujące programy: Laboratoria Przyszłości, Mobilne Laboratoria Przyszłości, Biznes i Zarządzanie oraz portal Edukacja.gov.pl. Program Laboratoria Przyszłości trwa od września 2021 roku, korzystają z niego polscy uczniowie na całym świecie. Obecnie trwa podsumowanie obu edycji programu.

Centrum Gov Tech zapowiedziało też, że za 2 miesiące zostaną udostępnione filmiki szkoleniowe dla nauczycieli, wskazujące, jak korzystać ze sprzętu dostarczonego szkołom w ramach Laboratoriów Przyszłości. Będą one zakończone certyfikatem.

Elementem programu „Biznes i Zarządzanie” będą m.in. case study dla uczniów, utworzona zostanie też baza mentorów i przedsiębiorców na lekcje BiZ. Tu Govtech liczy na współpracę z biznesem, który pomoże w wypełnieniu tych elementów.

Spotkanie online odbyło się 7 lutego, w „Dzień bezpiecznego internetu”, prowadziły je Małgorzata Lelińska oraz Dorota Twarowska, wiceprzewodnicząca Rady ds. EdTech w Lewiatanie. Zapowiedziały publikację dotyczącą trendów w obszarze edtech na 2023 rok, przygotowaną przez Radę ds. EdTech przy Lewiatanie. Będzie ona wkrótce upubliczniona.

Rozpoczyna się rozgrywka o powrót wiatraków na ląd [+MP3]
24 stycznia 2023

Rozpoczyna się rozgrywka o powrót wiatraków na ląd [+MP3]

Dzisiaj wieczorem posłowie rozpoczną pracę nad ośmioma projektami nowelizacji ustawy wiatrakowej.

Wysłuchaj komentarza eksperta:

Rządowy projekt liberalizacji przepisów został przygotowany w toku szerokich konsultacji społecznych i jest obecnie najbardziej dojrzałym kompromisem wyważającym stanowiska wszystkich zaangażowanych stron: przemysłu, społeczeństwa, ochrony klimatu z jednej strony, a politycznych oponentów z drugiej – uważa Konfederacja Lewiatan.

– Odblokowania lądowej energetyki wiatrowej domagają się już nie tylko przedsiębiorcy, ale także samorządy, 80 proc. społeczeństwa, cała opozycja i duża część koalicji rządzącej. Warto pamiętać, że głównym powodem nie jest wcale potrzeba uruchomienia Krajowego Planu Odbudowy, ale przede wszystkim trudna sytuacja geopolityczna oraz wyzwania ekonomiczne. Ogromne zapotrzebowanie gospodarki na zieloną energię, prognozowany wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną czy planowe wyłączenia najstarszych węglowych bloków energetycznych – mówi Jan Ruszkowski, ekspert Konfederacji Lewiatan.

W 2016 roku wprowadzono tzw. zasadę 10H, która oznacza, że odległość elektrowni wiatrowej od zabudowań mieszkalnych (i odwrotnie!) ma wynosić co najmniej 10-krotność wysokości wiatraka. To w praktyce zablokowało możliwość planowania nowych lokalizacji wiatraków na lądzie.

Wszystkie zastrzeżenia i obawy przed energetyką wiatrową, bazują po części na dawno obalonych mitach, a po części na danych historycznych odnoszących się do przestarzałych technologii, których od wielu lat już nikt nie produkuje.

– Dzisiaj nie ma już żadnych racjonalnych przesłanek, aby konieczne było odgórne przesądzanie, że turbiny wiatrowe muszą być oddalone od najbliższego budynku mieszkalnego w tak dużej odległości, jak określa to ustawa 10 H. Proponowana w nowelizacji możliwość zmniejszenia tej odległości, za zgodą społeczności lokalnej, do pół kilometra jest bardzo bezpieczną granicą – dodaje Jan Ruszkowski.

Warto pamiętać, że udział społeczności lokalnych w procesie inwestycyjnym będzie w polskim prawie starannie zabezpieczony, przez nałożenie na inwestora obowiązku przeprowadzenia bardzo starannej oceny oddziaływania na środowisko oraz konsultacji społecznych.
Nie ma więc żadnego ryzyka, że społeczność lokalna zostanie czymś zaskoczona czy pominięta.

Przedsiębiorcy postulują dalszą dyskusję nad usprawnianiem rozwoju OZE. Konfederacja Lewiatan apeluje przede wszystkim o rozważne i staranne sformułowanie propozycji legislacyjnych oraz ich otwarte i transparentne konsultacje, co będzie sprzyjać stabilności otoczenia regulacyjnego i stworzy lepsze warunki do rozwoju gospodarczego.

Konfederacja Lewiatan