Spotkania z ministrami na temat równości i różnorodności
23 stycznia 2024

Spotkania z ministrami na temat równości i różnorodności

fot. EC - Audiovisual Service

Równość płci i płac, udział kobiet w radach nadzorczych były tematem rozmów władz Konfederacji Lewiatan z przedstawicielami rządu RP.

Przewodnicząca Rady Głównej Lewiatana dr Henryka Bochniarz odbyła spotkania z Katarzyną Kotulą, ministrą do spraw równości, Borysem Budką, ministrem aktywów państwowych i Marzeną Czarnecką, ministrą przemysłu. Była to okazja do omówienia kluczowych spraw mających istotny wpływ na rozwój gospodarczy oraz społeczny kraju.

Wśród głównych tematów poruszanych podczas spotkań jest kwestia kandydowania kobiet do organów nadzorczych spółek. Podkreślano konieczność promowania równości płci w strukturach decyzyjnych przedsiębiorstw. Dr Henryka Bochniarz zaznaczała wagę aktywnego udziału kobiet w procesie wyboru kandydatek do organów nadzorczych. Konfederacja Lewiatan zachęca do wspierania kandydatek, które wniosą różnorodność i perspektywę do zarządzania.

Wprowadzenie ustawy o równości płci i płac jest kluczowe

W trakcie spotkań omówiono pilną potrzebę wprowadzenia ustawy dotyczącej równości płac. Jest to kluczowy krok w eliminowaniu dyskryminacji płacowej i budowaniu sprawiedliwego społeczeństwa. Lewiatan apeluje o zaangażowanie w procesy legislacyjne związane z tą inicjatywą oraz o wspólną mobilizację w celu jej skutecznego wprowadzenia.

Postanowienia unijnej Dyrektywy 2022/2381 w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych oraz powiązanych środków to kolejny ważny punkt rozmów. Chodzi o kwestię udziału kobiet w radach nadzorczych. Wspólne działania na rzecz implementacji tej dyrektywy są kluczowe dla budowania równości szans i eliminowania barier w dostępie kobiet do stanowisk decyzyjnych.

Konkurs RównoWaga – przedłużamy termin zgłoszeń
28 lipca 2023

Konkurs RównoWaga – przedłużamy termin zgłoszeń

Do 10 sierpnia można jeszcze zgłaszać do konkursu RównoWaga pracodawców, którzy działają na rzecz wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Zapraszamy!

W związku z pojawiającymi się pytaniami i prośbami termin zgłoszeń do konkursu RównoWaga został przedłużony do 10 sierpnia. Udział mogą wziąć wszyscy pracodawcy – firmy prywatne, administracja, samorządy czy organizacje pozarządowe. Do konkursu zapraszają Kulczyk Foundation, Kongres Kobiet i Konfederacja Lewiatan. Partnerami pomagającymi przygotować konkurs od strony merytorycznej są Fundacja Share the Care oraz Instytut Badań Strukturalnych.

Przez pokazanie pozytywnych przykładów organizatorzy chcą inspirować przedsiębiorców do tworzenia środowiska pracy równego dla wszystkich, bez względu na płeć.

– Zachęcamy pracodawców, aby przystąpili do naszego konkursu, bo zaangażowanie firm w osiągnięcie szeroko rozumianej równości płci w pracy to obecnie jeden z wyznaczników postępu i konkurencyjności. Zapewniając wszystkim, niezależnie od płci, równe szanse w pracy, firmy mogą przyciągnąć najlepszych pracowników i dzięki temu poprawiać swoje wyniki rynkowe – przekonuje dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.

Kryteria oceny i kategorie w konkursie RównoWaga

W konkursie będą oceniane działania w pięciu obszarach:

  • Polityka i mechanizmy równości
  • Rozwój i szkolenia
  • Równowaga praca-dom
  • Płace
  • Zdrowie

Pracodawcy przystępujący do konkursu zostaną podzieleni na dwie kategorie:

  • Zatrudniający od 10 do 100 osób
  • Zatrudniający powyżej 100 osób

W każdej z tych kategorii zostanie przyznana osobna nagroda główna, dodatkowo organizatorzy przewidzieli pięć wyróżnień – po jednym w każdym obszarze tematycznym.

Eksperci ocenią działania pracodawców na rzecz równości płci

Działania firm na rzecz równości płci w miejscu pracy zbadają eksperci, kierując się analizą danych zebranych dzięki kwestionariuszom. Pozwoli to na stworzenie przewodnika dla pracodawców. Chcemy dzięki konkursowi wypracować i upowszechnić rekomendacje dotyczące rozwiązań organizacyjnych i działań służących zapewnieniu równości kobiet i mężczyzn w miejscach pracy.

Zagadnienia z pięciu konkursowych kręgów tematycznych staną się tematami dyskusji podczas organizowanego w dniach 2–3 września 2023 r. Kongresu Kobiet, a wręczenie statuetek laureatom konkursu zostało zaplanowane podczas tegorocznego EFNI (Europejskiego Forum Nowych Idei), które odbędzie się w dniach 11–13 października 2023. Forum co roku gromadzi tysiąc uczestników – przedstawicieli świata biznesu, nauki, kultury oraz administracji zarówno polskiej, jak i europejskiej.

Regulamin konkursu RównoWaga oraz formularz zgłoszeniowy dostępne są tutaj.

Gorsza pozycja kobiet na rynku pracy [+MP3]
22 marca 2023

Gorsza pozycja kobiet na rynku pracy [+MP3]

W ciągu ostatnich 4 lat utrwaliła się gorsza sytuacja kobiet na rynku pracy w porównaniu z mężczyznami. Kobiety są mniej aktywne zawodowo, mniej zarabiają i często dotyka je dezaktywizacja.

Wysłuchaj komentarza eksperta:

Główną tego przyczyną są obowiązki rodzinne, stanowiące 32% wszystkich przyczyn bierności zawodowej kobiet, które dla mężczyzn stanowią tylko 3% – wynika z raportu „Kobiety, rynek pracy i równość płac” przygotowanego przez Stowarzyszenie Kongres Kobiet.

Z badań przeprowadzonych dla Stowarzyszenia Kongres Kobiet płynie wniosek, że brakuje świadomości i wiedzy o równości praw. Aż 78% pracujących nie spotkało się z pojęciem luki płacowej i aż w 70% firm nigdy nie było mowy na temat nierówności płac. Podobnie co czwarta osoba (26%) nie ma wiedzy na temat poziomu zarobków w firmie. Brak systematycznych danych dotyczących skorygowanej luki płacowej i innych aspektów sytuacji kobiet na rynku pracy oraz pogłębionych analiz w podziale na płeć utrudniają zwiększenie wiedzy na temat równości szans na rynku pracy.


zapis konferencji

Dyskryminacja istotną przyczyną nierówności

Zdecydowana większość respondentów zgodziła się, że nierówności płac kobiet i mężczyzn nie należy wiązać z mniejszym zaangażowaniem w pracę z uwagi na posiadanie dzieci (76% odpowiedzi). Jednocześnie jednak aż 1/5 mężczyzn ma odmienne zdanie. Mężczyźni znacznie rzadziej dostrzegają dyskryminację i częściej są przekonani o braku różnicy między szansami obu płci. Aż 67% ankietowanych kobiet zgodziło się, że w Polsce na tych samych stanowiskach i z tymi samymi obowiązkami kobiety zarabiają mniej od mężczyzn, podczas gdy uważa tak tylko 39% ankietowanych mężczyzn. Blokuje to wprowadzanie polityk prorównościowych.

– Kobiety w Polsce zarabiają mniej niż mężczyźni. Im wyższe stanowisko, tym większa różnica w wynagrodzeniach. Aby zlikwidować dyskryminacje płacową kobiet potrzebne są regulacje, które nałożą określone obowiązki na pracodawców – mówi Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.

– W naszym kraju mamy do czynienia z dość dużą luką płacową, która może sprzyjać niskiej aktywności zawodowej kobiet. Kongres Kobiet i Lewiatan już w 2021 roku opracowali projekt ustawy o równości płac kobiet i mężczyzn. Jego celem jest wprowadzenie mechanizmu badania równości płac kobiet i mężczyzn oraz podjęcie konkretnych działań na rzecz ograniczenia luki płacowej – mówi prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

Konieczne są nowe ustawy wprowadzające „twarde” narzędzia realizacji praw prorównościowych. Równocześnie należy wzmocnić „miękkie” działania na rzecz zmiany stereotypów dotyczących roli kobiet w społeczeństwie i zwiększenia wiedzy na temat równości. Kluczowe znaczenie mają rozwiązania wprowadzane w ramach realizacji dyrektywy dotyczącej łączenia obowiązków praca–dom, tak aby zarówno kobiety, jak i mężczyźni mieli wybór, decydując się na rodzicielstwo i karierę zawodową.

 Kobiety mniej aktywne na rynku pracy

Utrwala się gorsza pozycja kobiet na rynku pracy w porównaniu z pozycją mężczyzn. Ich sytuację cechuje mniejsza aktywność zawodowa, a niska stopa bezrobocia nie wynika z wysokiego zatrudnienia – odzwierciedla większą bierność zawodową. Nadal obserwujemy także koncentrację zatrudnienia na niższych stanowiskach i w niskopłatnych branżach. Utrwala się również dystans dzielący Polskę od liderów (Szwecja, Dania) w Unii Europejskiej w zakresie równości szans na rynku pracy.

Pomimo wzrostu zatrudnienia kobiet i mężczyzn w okresie 2019–2022 utrzymuje się wyraźna różnica w ich aktywności zawodowej. Współczynnik aktywności zawodowej kobiet w wieku produkcyjnym (18–59/64) wzrósł w tym czasie z 72,1% do 76%, a mężczyzn z 80% do 83,5% (I kw. 2019–I kw. 2022).

Niski poziom aktywności zawodowej kobiet kontrastuje z utrzymującym się wysokim poziomem ich wykształcenia. Polki są dobrze wykształcone nie tylko w porównaniu do mężczyzn, ale też kobiet w krajach UE-27. Różnica wykształcenia między płciami jest w Polsce wyjątkowo duża w porównaniu do innych krajów. Zajmujemy drugie miejsce po Łotwie pod względem dysproporcji poziomu wykształcenia kobiet w stosunku do mężczyzn. Oznacza to niewykorzystany potencjał kobiet zarówno w ujęciu ilościowym, jak i jakościowym. Wiedza, umiejętności i kreatywność kobiet nabyte podczas studiów pozostają w dużej mierze poza rynkiem pracy. W Polsce na 100 absolwentów przypada aż 187 absolwentek. Jest to znacznie powyżej średniej w Unii Europejskiej, wynoszącej 34,2.

Zawody kobiece mają mniejszy prestiż i są gorzej opłacane

Zawody tzw. kobiece mają mniejszy prestiż i możliwości awansu, są też gorzej opłacane. Są jednak różnice między opiniami ze względu na płeć – badanie wskazuje, że duża część mężczyzn nie zawsze zdaje sobie sprawę z tych ograniczeń. Ze stwierdzeniem, że zawody tzw. kobiece (w których pracuje najwięcej kobiet) mają mniejszy prestiż niż zawody tradycyjnie, męskie zgadza się 40% badanych, w tym ponad połowa (52%) kobiet, ale tylko ok. 30% mężczyzn (54% się nie zgadza).

Różnice w ocenie dyskryminacji w miejscu pracy ujawniają też opinie o możliwości awansu – 69% kobiet i 41% mężczyzn zgadza się ze stwierdzeniem, że mężczyznom łatwiej jest uzyskać awans niż kobietom. Co trzecia osoba nie zgadza się z tym stwierdzeniem. 53% osób, w tym 60% kobiet oraz 47% mężczyzn, zgadza się, że na kierowniczych stanowiskach zasiadają głównie mężczyźni. 38% badanych nie zgadza się z tym stwierdzeniem (32% kobiet i 44% mężczyzn).

Z opinią, że stanowiska, na jakich najczęściej pracują kobiety (np. pielęgniarki, nauczycielki), są słabiej opłacane niż stanowiska, na których częściej pracują mężczyźni (np. budowlańcy, inżynierowie), zgadza się 63% ankietowanych, w tym aż 74% kobiet oraz 54% mężczyzn, natomiast nie zgadza się prawie 1/3 mężczyzn.

Pandemia pogorszyła sytuację kobiet na rynku pracy głównie z uwagi na wzrost ilości wykonywanej pracy opiekuńczej. Ograniczenia w działalności szkół i przedszkoli zwiększyły zaangażowanie rodziców i były czynnikiem utrudniającym pracę zdalną i godzenie tych ról.

Kobiety deklarowały większe obciążenie obowiązkami, mężczyźni zaś częściej wskazywali na trudność w oddzieleniu czasu pracy od czasu prywatnego (odpowiednio M 32% i K 27%). Dane te sugerują występowanie stereotypów rodzajowych. Łączenie roli zawodowej i opiekuńczej okazało się większym wysiłkiem dla mężczyzn, którzy na co dzień w znacznie mniejszym stopniu są w takiej sytuacji.

22 marca br. odbyła się konferencja, na której Stowarzyszenie Kongres Kobiet zaprezentowało raport „Kobiety, rynek pracy i równość płac”

Konfederacja Lewiatan

 

O przywództwie kobiet, równości i gotowości na zmianę – spotkanie w Kielcach
08 marca 2023

O przywództwie kobiet, równości i gotowości na zmianę – spotkanie w Kielcach

Pandemia, wojna, kryzys gospodarczy spowodowały, że udział kobiet w parlamentach, rządach czy radach nadzorczych nie wzrósł, a nawet mamy do czynienia z regresem – mówiła dr Henryka Bochniarz podczas spotkania z przedsiębiorczyniami, pracodawcami i przyjaciółmi świętokrzyskiego Lewiatana.

W Kielcach odbyło się spotkanie, którego tematem było przywództwo kobiet, równość i gotowość na zmiany oraz rola liderek w kreowaniu lepszego świata. Dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Lewiatana i szefowa Akademii Liderek, mówiła o megatrendach w polityce, kulturze i biznesie. Na zaproszenie Świętokrzyskiego Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan udział w spotkaniu wzięły przedsiębiorczynie, pracodawcy i przyjaciele świętokrzyskiego Lewiatana.

– Droga kobiety na szczyt wymaga innej taktyki, niż droga mężczyzny. Pandemia, wojna,  kryzys gospodarczy spowodowały, że udział kobiet w parlamentach, rządach czy radach nadzorczych nie wzrósł, a nawet mamy do czynienia z regresem. Na 146 państw Polska zajmuje dopiero 77. miejsce pod względem równości płci na świecie – mówiła dr Henryka Bochniarz.

Kobiety w roli menedżerek stawiają na racjonalizm oraz konsultacje pomysłów

Tymczasem różnorodność we  władzach spółek przynosi wymierne korzyści biznesowe, wynikające z  wyboru osób na najwyższe stanowiska z całej dostępnej puli talentów. Psychologowie podkreślają, że kobiety są bardziej odporne na stres, akcentują ich umiejętność działania pod presją wielu zadań, lepszą organizację pracy, a także umiejętności współpracy zespołowej. Kobiety w roli menedżerek zarządzają w inny sposób niż płeć przeciwna, gdyż częściej stawiają na racjonalizm oraz konsultacje pomysłów.

– Nigdy dość inspirującej rozmowy i wymiany doświadczeń w gronie kobiet i wspierających mężczyzn, którzy osiągnęli sukces i z radością dzielą się swoim doświadczeniem – podkreślała dr Henryka Bochniarz.

Tematy związane z problematyką partnerstwa i roli kobiet nieprzypadkowo były poruszane w czasie święta kobiet obchodzonego 8 marca.

Zdjęcia są dostępne są tutaj.

 

Coraz bliżej przyjęcia dyrektywy unijnej o równości płac
28 stycznia 2023

Coraz bliżej przyjęcia dyrektywy unijnej o równości płac

fot. European Union

W związku z osiągniętym przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej porozumieniem w sprawie dyrektywy o równości i przejrzystości wynagrodzeń, możemy się spodziewać jej przyjęcia w 2023 roku.

Dyrektywa z jednej strony zobowiązuje pracodawców do większej transparentności w wynagrodzeniach, z drugiej natomiast przewiduje mechanizmy sprawozdawcze pozwalające na egzekwowanie zasady równych płac.

Pracodawcy zatrudniający co najmniej 100 pracowników będą zobowiązani do publicznego udostępniania m.in. danych o różnicach w wynagrodzeniach pracowników płci żeńskiej i męskiej. Ponadto, dyrektywa uwzględnia wymóg wskazywania początkowego poziomu wynagrodzenia lub widełek płacowych już na etapie rekrutacji.

Nie ulega wątpliwości, że należy podejmować dalsze działania na rzecz równouprawnienia stanowiącego jeden z filarów europejskiego porządku prawnego. W Polsce, mimo zagwarantowania w Kodeksie pracy równego traktowania w zakresie wynagradzania kobiet i mężczyzn, wciąż występuje luka płacowa. Według danych Eurostatu, różnica między średnimi zarobkami na godzinę brutto kobiet i mężczyzn wynosi 4,5%. Warto natomiast podkreślić, że jest to nieskorygowana luka płacowa, nieuwzględniająca wykształcenia, wieku, zakresu obowiązków pracowników. Skorygowana luka płacowa, która porównuje płace kobiet i mężczyzn na podobnych stanowiskach i o podobnych kompetencjach, jest znacznie wyższa. Zgodnie z danymi Instytutu Badań Strukturalnych, który dokonał takiego porównania, skorygowane szacunki luki płacowej w Polsce oscylują pomiędzy 14% a 24%. Taki poziom nierówności płac utrzymuje się na względnie stałym poziomie na przestrzeni ostatnich 20 lat, dodatkowo sytuacja kobiet na rynku pracy pogorszyła się podczas pandemii koronawirusa.

Konfederacja Lewiatan przygotowuje się do rozmów dotyczących wdrożenia dyrektywy na poziomie krajowym. Państwa członkowskie będą miały trzy lata na transpozycje przepisów do prawa krajowego. Warto również zwrócić uwagę na polską propozycję ustawy o luce płacowej, która ma na celu umożliwienie weryfikacji różnic płacowych w firmach oraz podjęcie działań naprawczych. Projekt ustawy, nad którym pracowaliśmy wspólnie ze Stowarzyszeniem Kongresu Kobiet, od dwóch lat jest w Sejmie.

Dyrektywa unijna stanowi pewną szansę w walce o równe płace pracowników wykonujących taką samą pracę. Jest to jednak temat bardzo złożony, którego analiza wymaga całościowego podejścia. Do zmiany potrzebne jest zrozumienie przyczyn i działania promujące model równościowy nie tylko w obrębie kultury organizacyjnej, ale również w społeczeństwie. Obok zmian legislacyjnych, konieczna jest zmiana w podejściu do obowiązków rodzinnych, gdyż luka płacowa może stanowić konsekwencję próby pogodzenia kariery z opieką nad dziećmi.

Nie ma żadnych wątpliwości, co do celów dyrektywy oraz konieczności niwelowania luki płacowej.  Wśród pracodawców pojawiają się natomiast pewne obawy, co do proponowanych instrumentów, które nakładają na firmy kolejne obciążenia administracyjne. Nałożenie na firmy zbyt rozbudowanych dodatkowych obowiązków nie prowadzi do walki z negatywnymi zjawiskami stanowiącymi bariery, na które napotykają kobiety na swoich ścieżkach kariery jak m.in. stereotypy płciowe.

Z drugiej strony należy się liczyć z tym, że dyrektywa jest w stanie zapobiec powstawaniu luk płacowych w obrębie jednego podmiotu. Nie rozwiąże to natomiast problemu niskich zarobków w poszczególnych branżach, w których większość zatrudnionych stanowią kobiety – np. edukacja. Nadreprezentacja kobiet przede wszystkim w zawodach cechujących się niskimi płacami oraz ich mniejszy udział na stanowiskach kierowniczych przekłada się na niższe zarobki i co za tym idzie również świadczenia emerytalne w przyszłości. Zmiana mentalności i zwiększenie świadomości na temat nierówności płci są potrzebne również w innych obszarach wykraczających poza rynek pracy. Mówiąc natomiast o wdrożeniu dyrektywy na poziomie krajowym, prawdziwym wyzwaniem dla państw członkowskich będzie znalezienie adekwatnych rozwiązań odpowiadających realiom krajowego rynku pracy, które będą uwzględniać zarówno interesy pracowników, jak i pracodawców.


Nadia Kurtieva, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana