Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Bez niespodzianki. Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała dziś, zgodnie z naszymi przewidywaniami, o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie. Oznacza to, że główna stopa referencyjna NBP nadal wynosi 6,75%. To już drugi miesiąc z rzędu kiedy RPP przyjmuje postawę – „wait and see” i nic nie wskazuje na to, że do końca roku to podejście ulegnie zmianie.

Za takim scenariuszem wydarzeń przemawiały już wcześniejsze słowa prof. Adama Glapińskiego, prezesa NBP, który jako przyczynę chwilowego (?) zatrzymania cyklu podwyżek wskazywał zacieśnianie polityki pieniężnej przez Europejski Bank Centralny oraz amerykański FED. Dodatkowo na korzyść utrzymywania obecnego poziomu stóp procentowych w Polsce przemawiają zapowiedzi dalszego zacieśniania polityki pieniężnej w strefie euro oraz USA.

Z makroekonomicznego punktu widzenia nie zadziało się nic przez ostatni miesiąc, co by miało wspomóc jastrzębią postawę RPP. Jedynym czynnikiem, który ulega cały czas pogorszeniu to wysokość inflacji, nad którą w naszej ocenie Rada już i tak straciła panowanie i co gorsza oddziaływanie.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Postawa Rady Polityki Pieniężnej prawdopodobnie nie ulegnie zmianie i na najbliższym posiedzeniu ponownie będziemy obserwowali brak decyzji o podwyżce  głównych stóp procentowych. Wydaje się, że sytuacja makroekonomiczna w Polsce znacząco się nie zmieniła od październikowego posiedzenia i mimo coraz wyraźniejszego głosu jastrzębi w Radzie, to jednak gołębie nastawienie i tym razem zwycięży.

Wyciągając wnioski z ostatniej konferencji prezesa NBP Adama Glapińskiego,  główny argument za utrzymaniem niezmienionych stóp nadal jest aktualny, tzn. inne banki centralne zaczynają zacieśniać politykę pieniężną (ECB oraz FED). Dodatkowo w perspektywie mamy kolejne podwyżki stóp w strefie euro oraz USA. Już te obecne ruchy na głównych stopach procentowych tych dwóch banków „ociepliły” trochę wizerunek Polski w oczach inwestorów. Giełda Papierów Wartościowych notuje kolejne rekordowe tygodnie wzrostów, złoty się umacnia poniżej granicy 4,7 zł za euro.

Za wstrzymaniem podwyżek stóp mogą również przemawiać pierwsze doniesienia o możliwej recesji w Polsce. Międzynarodowa agencja ratingowa Moody’s prognozuje w 2023 roku spadek PKB o 0,2 proc. Dla przypomnienia Ministerstwo Finansów nadal przewiduje wzrost na poziomie 1,7%.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Rada Polityki Pieniężnej chyba zakończyła cykl podnoszenia stóp procentowych. Stopa referencyjna pozostała na niezmienionym poziomie. Można zatem zaryzykować, że prezes NBP Adam Glapiński dotrzymuje danego słowa na molo w Sopocie.

Wszystko jednak wskazywało, że dane makroekonomiczne nie pozostawiały złudzeń, co do październikowej decyzji RPP. Studzenie popytu, stymulowanego przez rząd, nie przynosi efektów. Nie widać też efektów obniżania inflacji bazowej. Podobnie nie napawa optymizmem słaby złoty.

RPP, w tym całym makroekonomicznym kociołku danych oraz informacji o nastrojach w gospodarce i wśród konsumentów, ponownie ma twardy orzech do zgryzienia. Co dalej, gdy w kolejnych miesiącach sygnały z gospodarki nie ulegną zmianie.

Kurs złotego po zaskakującej decyzji RPP bez zaskoczeń. Nasza waluta wyraźnie straciła w stosunku do euro, ponownie przebijając poziom 4,8 zł za jedno euro. W przypadku gdyby pojawiły się na jutrzejszej konferencji zapowiedzi końca serii podwyżek możemy oczekiwać, że złoty ponownie straci. Podobnie działo się  z czeską koroną czy węgierskim forintem, które mozolnie odrabiają straty z ostatniego tygodnia września.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Po piątkowych danych o inflacji we wrześniu, a także reakcji walut – forinta i czeskiej korony na zapowiedzi końca podwyżek stóp przez tamtejsze banki centralne, ciężko sobie wyobrazić, że RPP nie zdecyduje się podnieść jutro stóp procentowych. Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest podwyżka o 25 pkt bazowych i osiągnięcie 7%. Tym samym „obietnica sopocka” prezesa Glapińskiego stanie się już tylko historią.

Biznes w tej chwili dużo bardziej martwi się podwyższonymi kosztami działalności związanej np. z inflacją producencką, w tym kosztami energii niż rosnącym  oprocentowaniem kredytów. Wysokie stopy procentowe powoli, ale skutecznie będą zmniejszać skłonność firm do inwestowania, chociaż trzeba przyznać, że dużo bardziej negatywnie wpłyną na inwestycje zapowiedzi wicepremiera Jacka Sasina o wprowadzeniu podatku od nadzwyczajnych zysków.

Konfederacja Lewiatan

Wysłuchaj komentarza eksperta

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Rada Polityki Pieniężnej wbrew naszym oczekiwaniom zdecydowała się na dalsze zacieśnianie polityki pieniężnej. W naszej ocenie podwyżka o 25 pkt bazowych, która jest zgodna z rynkowymi oczekiwaniami, niewiele zmieni.

Następuje samoczynne ochładzanie gospodarki, związane z cyklem gospodarczym oraz wsparte szokiem podażowo-cenowym.  Ze względu na panujące na rynku ceny polscy przedsiębiorcy i obywatele mniej kupują, co za tym idzie ci pierwsi mniej produkują. Mniej produkują i zamawiają u nas również przedsiębiorstwa z UE. Oczywiście to schładzanie gospodarki jest w jakimś stopniu wspierane przez relatywnie wysokie stopy procentowe, ale efekty tej podwyżki widać w zasadzie na rynku kredytowym.

Nie możemy oczekiwać, że stopy procentowe ustawione na poziomie zdecydowanie niższym niż wysokość inflacji oraz wyraźnie niższym niż inflacja bazowa wpłyną w jakikolwiek sposób na jej zmniejszenie. Szczególnie, że oba te wskaźniki, pierwszy bezpośrednio, drugi pośrednio, wynikają z cen nośników energii. Nic w najbliższym czasie nie wskazuje, że Polska stanie się potentatem energetycznym i będzie w stanie kontrolować rosnące ceny węgla, gazu czy energii elektrycznej.

Podsumowując, zmiana stopy procentowej o 25 pkt bazowych jest kosmetyczna i raczej ma za zadanie pewne zaspokojenie oczekiwań rynku niż realnie wpłynąć na zmianę perspektyw gospodarczych w średnim terminie.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Jutro Rada Polityki Pieniężnej zdecyduje prawdopodobnie o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie. Sytuacja makroekonomiczna kraju się pogarsza. To widać we wszystkich twardych wskaźnikach. Produkcja przemysłowa spada, sprzedaż detaliczna pokazuje, że zaczynamy kupować tylko dobra pierwszej potrzeby odkładając na później wydatki mniej pilne.  Z kolei miękkie wskaźniki – badania koniunktury konsumentów i gospodarki oraz wskaźniki PMI wskazują na pogłębienie problemów gospodarczych.

Pracodawcy w coraz większym stopniu przestają rozważać zwiększanie zatrudnienia, a wręcz w jakiejś części planują jego redukcję.  RPP zdaje sobie sprawę, że bardzo dobra obecnie sytuacja na rynku pracy może się szybko zmienić – procesy zwalniania są czasochłonne. W tej sytuacji mimo wszystko podwyższanie stóp procentowych może jeszcze w większym stopniu przyczynić się do spowolnienia gospodarczego, a jednocześnie jak pokazuje historia niewiele wpłynąć na realną inflację.

Na przeciwnej stronie szali są wypowiedzi członków RPP, którzy wskazują, że jest przestrzeń, jeszcze w tym roku, do podwyżki stóp procentowych. Sam rząd wskazuje w projekcie ustawy budżetowej, że w kolejny rok wejdziemy ze stopą referencyjną na poziomie 7%. A jakakolwiek przestrzeń do redukcji pojawić się może dopiero pod koniec przyszłego roku.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Bez zaskoczeń – tak można by skwitować dzisiejszą decyzję Rady Polityki Pieniężnej, która zdecydowała się podnieść główną stopę procentową o kolejne 75 punktów bazowych. Oznacza to, że dobiliśmy do 6% z główną stopą referencyjną. Ostatni raz tak wysokie stopy były w 2008 r., kiedy to inflacja średniorocznie wynosiła 4,2%, a gospodarka również przeżywała szok makroekonomiczny.

Nasza prognoza wzrostu stóp o 50 pkt bazowych okazała się zbyt ostrożna. RPP nie dostrzega na razie potencjalnie szybkiego spadku aktywności gospodarczej w drugim i trzecim kwartale obecnego roku. Zdaje się również nie widzieć ograniczonego wpływu stóp na wzrost cen. Komunikat RPP prawdopodobnie nadal zostanie utrzymany w tym samym tonie co w minionych miesiącach – bardzo dobry rynek pracy, silny popyt, rozpędzona gospodarka.

Jedyną branżą w jakiej widać wpływ podwyżek stóp procentowych są finanse, a pośrednio budownictwo. O ¼ spadła w I kwartale 2022 r. liczba udzielonych kredytów hipotecznych oraz ich wartość. Decyzje RPP odczuwają w swoich portfelach Polacy. Ironicznie –  tutaj, z pomocą przychodzi rząd, który pod płaszczem ochrony wszystkich kredytobiorców pozwala zostawić część gotówki obywatelom w kieszeniach. Takie działania rządu mogą się skończyć dokładnie tym czym tarcze antyinflacyjne, czyli krótkowzrocznym, populistycznym rozwiązaniem politycznym.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Kwietniowy rekord inflacji za nami. Nowe rekordy w najbliższych miesiącach pewnie przed nami. Zapowiedzi rządu podjęcia walki z inflacją. Znakomita wręcz sytuacja na rynku pracy i w końcu akceptacja KPO, która choć trochę powinna przywrócić wiarę inwestorów w nasz rynek. Do tego dochodzi stabilizacja złotego w stosunku do euro w okolicy 4,6 zł oraz kolejne proinflacyjne ustawy (np. o pomocy kredytobiorcom). To wszystko mogłoby wskazywać, że Rada Polityki Pieniężnej na najbliższym posiedzeniu podniesie stopy, zgodnie z rynkowymi prognozami, o kolejne 75 pkt bazowych do 6%.

Z drugiej strony iluzorycznie wysoki wynik PKB w I kwartale, oparty na bardzo wątłych fundamentach. Oznaki nadchodzącego spowolnienia w przemyśle wieszczone pierwszymi od dwóch lat wynikami indeksu PMI poniżej granicy 50 pkt (oznaczającej recesję).  Brak jakiejkolwiek reakcji na obecną inflację i rynek pracy podwyżek stóp procentowych z końca ubiegłego roku. Wszystko to w świetle wciąż toczącej się wojny, napięć na rynku surowców i dostaw spowoduje, że RPP podniesie stopy zaledwie o 50 pkt. bazowych do 5,75%, czyli dokładnie do poziomu z czerwca 2008 r.

Nasz scenariusz zakłada nadal wyhamowanie podwyżek stóp przy poziomie 6,5%.

Konfederacja Lewiatan

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Rząd otwiera wolną drogę do podwyższania stóp dla Rady Polityki Pieniężnej. Tak można podsumować ostatnie zapowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego, dotyczące wsparcia kredytobiorców, którzy doświadczają coraz dotkliwiej rosnących rat kredytów.

Rząd jednak chyba celowo zapomniał po co bank centralny stosuje mechanizm stóp procentowych i jaki to powinno mieć wpływ na zasobność portfeli obywateli.

Efekt jest taki, że śladów po dotychczasowych podwyżkach, które powinny być już widoczne nie ma i prawdopodobnie nie będzie w najbliższych miesiącach. Inflacja jest na tyle mocno uwarunkowana zewnętrznie, że NBP nie jest w tej chwili w stanie nic zrobić, przynajmniej nic na co wydałby zgodę rząd, szczególnie przy narastających problemach na rynku obligacji.

W konsekwencji na najbliższym posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej będziemy świadkami kolejnej podwyżki stóp procentowych, w naszym odczuciu jednak łagodniejszej niż ostatnia, o 50 punktów bazowych do 5%. Docelowo nasz scenariusz zakłada, że nie powinniśmy przekroczyć 6% przy obecnych wydarzeniach na świecie i w Polsce.

Konfederacja Lewiatan